FAMOLAVOLANA NY DRAFITRA FAMPANDROSOANA NY LALAM-PIHARIANA OVY NIFARIMBONANA TAMIN IREO MPIKIRA VOAKASIKA FARITRA ITASY

Transcription

1 MINISTERAN NY FAMBOLENA NY FIOMPIANA ARY NY JONO REPOBLIKAN I MADAGASIKARA Tanindrazana Fahafahana Fandrosoana MINISTERAN NY TOEKARENA SY NY INDOSTRIA FIKAMBANAN NY ANTENIMIERAN NY VAROTRA SY NY INDOSTRIA FANOHANANA IREO ORINASA IRAISAN NY TANTSAHA REHETRA ENY AMBANIVOHITRA FANOITRA FISAMBORAM-BOLA FIDA N 737-MG. FANOMEZANA N 996-MG EKIPA FANOITRA Faritra Itasy EPR-I FAMOLAVOLANA NY DRAFITRA FAMPANDROSOANA NY LALAM-PIHARIANA OVY NIFARIMBONANA TAMIN IREO MPIKIRA VOAKASIKA FARITRA ITASY RAOELINA Thomas d Aquin RABEMANANA Richard Mpitao -raharaha Nandika teny RASOLOHAJA Saholy Mpitao raharahan-tsaina 01 desambra

2 Fizahan-takila 1- FAMINTINANA NY FIZOTRY NY FANATANTERAHANA NY ASA... 4 Atrik asa voalohany: Famolavolana ny drafitra fampandrosoana ny lalam-pihariana nifarimbonana tamin ireo mpikira voakasika... 4 Famolavolana ireo safidy ironan ny paikadin ny DFLP... 5 Atrik asa faharoa: Fanolorana sy famahavahana ny DFLP... 5 Famitana farany ny DFLP ataon ny mpitao raharahan-tsaina BOKY SY TAHIRIN-KEVITRA NANAMPY TAMIN NY FANATANTERAHANA NY ASA TATITRY NY ATRIK ASA VOALOHANY Toe- java -misy Fandaminana ny atrik asa Fizotrany... 8 Fanokafana... 8 Ireo antontan kevitra voangona tamin ny dingana voalohany... 8 Fandaharana ireo sakana sy fanombohana ny fandrafetana ny DFLP Vokatry ny asam -baomiera Hazon olana : Famaranana TATITRY NY ATRIK ASA FAHAROA FIZOTRANY FANOKAFANA IREO ASAM -BAOMIERA FANOLORANA NY ASAM -BAOMIERA TOETRA MAMARITRA NY SEHATR ASA FIHARIANA MADINIKA SY TENA MADINIKA ENY AMBANIVOHITRA Fanasokajiana ireo sehatr asa fihariana ho an ny lalam-pihariana OVY Vokatry ny fanasokajiana ny sehatr asa fihariana tena madinika ao amin ny lalampihariana ovy Ny toetoetra mamaritra ireo sokajy Ny sehatr asa fihariana tena madinika marefo Ny sehatr asa fihariana tena madinika afaka mivelatra Ireo sehatr asa fihariana tena madinika misandratra Fandravonana Filàna sahanasa tantsoroka hoan ireo sehatr asa fihariana isaky ny sokajy Fifandanjana eo amin ny lahy sy vavy Fitsinjaran ny maha lahy sy vavy ho an ny mpitantana ny sehatr asa fihariana tena madinika ao amin ny lalampihariana ovy Fitsinjarana araka ny taona ao amin ny lalam-pihariana ovy Toetra mamaritra ny ara- toekarena

3 Ireo sehatr asa fihariana tena madinika marefo Ny sehatr asa fihariana tena madinika afaka mivelatra Ny Sehatr asa fihariana tena madinika misandratra Fandravonana DRAFITRA FAMPANDROSOANA NY LALAMPIHARIANA OVY- FARITRA ITASY NY FIRONANA MAMATOTRA NY PAIKADY HO AN NY LALAM-PIHARIANA OVY Vina sy fanamby Vina Fanamby Ny zotra mandrafitra ny paikady IREO FANDAHARAN ASA Fanamorana ny fahazoan ny mpamokatra zanak ovy tsara kalitao Fanatsarana ny fahazoan ny mpamokatra hampiasa nny hanam-pamokarana (masomboly, zezika, fanafody, sns) Fanamafisana ny fahaizandraharahan ny mpamokatra Fanatsarana ny fahazoana ny tohana sy tantsoroka Fanatsarana ny fahafaha mamokatra Fifehezana ny rano misy sy ny teknika mikajy ny nofontany Fanamafisana ny fahaizan-draharahan ny mpisehatra any am-piafaran ny lalam-pihariana 43 Fanamorana ny fidirana eo amin ny tsena sy ny fahazoana antontam-baovao ara toekarena sy ara barotra RAFITRA MIFANJOHY ENTI MANOSIKA NY FANDROSOAN NY SEHATR ASA FIHARIANA MADINIKA SY TENA MADINIKA AO AMIN NY LALAM-PIHARIANA OVY FITSINJARANA NY FANDAHARAN ASA ARAKA NY MPISEHATRA VOAKASIKA SY NY FE -POTOANA ANATANTERAHANA NY SEHATR ASA SINGA : HANAM-PAMOKARANA SINGA : FAMOKARANA SINGA: ANY AM-PIAFARAN NY LALAM-PIHARIANA SINGA: FIVAROTANA FANDRAVONANA NY FIVOARAN NY SEHATR ASA FIHARIANA TENA MADINIKA ISAN-TSOKAJY Fivoarana araka ny vokatra azo avy amin ny asa famokarana Fivoarana araka ny vesatra mihàtra amin ny asa famokarana Fivoarana araka ny tombony ateraky ny asa famokarana TOVANA TOVANA 1: Toetra mamaritra ny Sehatr asa fihariana tena madinika atao famantarana TOVANA 5 : Lisitry ny mpandray anjara tamin ny atrik asa voalohany

4 1- FAMINTINANA NY FIZOTRY NY FANATANTERAHANA NY ASA Nisy fizarana efatra ny fanatanterahana ny dingana faharoa amin ny famolavolana ny Drafitra Fampandrosoana ny Lalam-Pihariana (DFLP) ovy: Fikarakarana ny atrik asa notanterahana ny 11 septambra 2009; Fandravonana sy fanadihadiana ny antontan-kevitra sy singam-baovao voaangona tamin ny ny atrik asa voalohany nifarimbonana tamin ireo mpikira voakasika ; Fanatanterahana ny atrik asa faharoa ny 19 Oktobra 2009; Ary ny famitana farany ny drafitra fampandrosoana ny lalam-pihariana. Atrik asa voalohany: Famolavolana ny drafitra fampandrosoana ny lalampihariana nifarimbonana tamin ireo mpikira voakasika Fanomanana ny atrik asa : Famaritana ny daty sy ny toerana ivoriana, Famolavolana ny laha dinika, Fijerena ny lisitry ny mpandray anjara, Fizarana ny fanasana, Famokarana takelaka hanampy amin ny fitantanana ny atrik asa izay hamaritra ny : o Tanjona, o Fomba anatanterahana ny asa o Vokatra andrasana amin ny atrik asa Fifampidinihana momba ny fanadihadiana ny toetra mamaritra ny sehatr asa fihariana madinika sy tena madinika ( MER/PER) Maro ny solontenan ny sehatr asa madinika sy tena madinika nasaina hanatrika; Iriana koa ny fandraisan anjaran ireo mpandraharaha ara toekarena, ireo rafitra fandraharahana ara-bola madinika ary koa ireo mpivarotra sy mpamokatra hanampamokarana. Famakafakana ny antontan kevitra sy famoahana ny vinavina voalohany amin ny drafitra fampandrosoana ny lalam-pihariana. o Fanamarinana sy fizarana ireo hevitra voaangona. Singa avy amin ny fitsirihana ny lalam-pihariana Vokatry ny fandalinana ny lafiny ara tsosialy sy ekonomika o Atrik asa niarahan ny mpitao raharahan-tsaina manampahaizana manokana sy ireo mpitao raharahan-tsaina avy amin ny faritra. Fizotran ny atrik asa Fanolorana Asam-baomiera Fanolorana ny asam-baomiera arahan ny adihevitra Fiaraha- mijery ireo olana sy vaha olana. Ireto avy ireo mpisehatra nandray anjara tamin ny atrik asa: mpamokatra mivantana, rafitra vovonana, kaoperativa, rafitra mpandraharaha ara-bola 4

5 madinika, mpanangom-bokatra, mpamatsy fitaovana sy kojakoja, mpamongady, mpaninjara, mpitondra ara- panjakana avy amin ny vondrombahoaka itsinjaram-pahefana Nisy vaomiera manokana nitarika ny fanadihadiana. Fifampizarana traikefa sy vaovao Famoahana ireo sakana lehibe amin ny fampandrosoana Fanadihadiana ny fototry ny olana sy ny vokany Fisokajiana ny olana araka ny havesa danjany. Adihevitra sy fandalinana Famaritana ny asa tokony atao araka ny laharam-pahamehana mba ahafahan ny sehatr asa fihariana madinika sy tena madinika mandroso. Fanolorana ny vokatry ny dinika mba ankatoavan ireo mpisehatra izany sy ahafantarany ary anekeny ny anjara manandrify azy. Famolavolana ireo safidy ironan ny paikadin ny DFLP Ny fandravonana ireo singam-baovao azo avy amin ny fitsirihana natao teny ifotony sy ny antontan kevitra voaangona tamin ny atrik asa voalohany dia nahafahana nanolotra ireo safidy vitsivitsy ironan ny paikadin ny drafitra fampandrosoana ny lalam-pihariana. Nisy araka izany ny volavola voalohany izay nijery ireo filàna tan-tsoroka sy ny drafitr asa ho tanterahana. Atrik asa faharoa: Fanolorana sy famahavahana ny DFLP Fanolorana ireo safidy ironan ny paik ady mifanaraka amin ny filàn ireo mpisehatra ao anatin ny lalam-pihariana. Ho tanterahin ireo mpisehatra rehetra manerana ny faritra. Fanolorana sy fanadihadiana ny paik adin ireo mpisehatra samy hafa. Fankatoavana, adihevitra, sosokevitra amin ny fahamarinam-pototra sy ny fahafaha- manatanteraka. Jery todika sy sosokevitra fanatsarana. Fisafidianana ny fironan ny paikady ho tanterahana. Famitana farany ny DFLP ataon ny mpitao raharahan-tsaina Fandraisana ireo sosokevitra Fandrafetana ny DFLP Fanolorana ny DFLP 5

6 2- BOKY SY TAHIRIN-KEVITRA NANAMPY TAMIN NY FANATANTERAHANA NY ASA Lohateny Mpamoaka Taona nivoahana Plan Régional de Développement (PRD) Faritra Itasy 2005 Programme Régional de Développement Rural (PRDR) Itasy DRDR Itasy 2005 PTA 2009 / DRDR Itasy DRDR Itasy 2009 Programme Rural Struct Phase II. CITE 2008 Les implications structurelles de la libéralisation sur l Agriculture et le développement rural : Rapport sur l état de lieux des Filières Étude sur les opportunités d investissement et de marché dans les zones d intervention de MCA- Madagascar, Agrifood Consulting, CITE, DRN et MDP, Monographie de la Commune rurale d Amboanana, District d Arivonimamo Monographie de la Commune rurale de Miantsoarivo, District d Arivonimamo Recueil des fiches de produits sélectionnés par le programme USAID Plan d action pour le Développement Rural. GTDR 3 Itasy, Commune rurale d Amboanana 2004 Commune rurale de Miantsoarivo 2004 USAID, Chemonics 2005 EPP/PADR, Plan d actions Filières de la région Itasy TECMAD, TECSULT 2008 Analyse de marché au niveau national des produits malgaches, National) Filières de l agriculture, de l élevage et de la pêche et actions du Ministère de l Agriculture, de l Élevage et de la Pêche. BAME, MAEP, UPDR et Océan Consultant, Plan d action Madagascar, Présidence de la république 2007 Rapport d évaluation programme PROSPERER IFAD, Gouvernement 2006 La pomme de terre : Production, amélioration, ROUSSELLE, P.; ROBERT, Y./PARIS : INRA;

7 ennemis et maladies, utilisations Diagnostic approfondi de la filière pomme de terre à Madagascar. Synthèse et recommandations. ITCF, CITE-FOFIFA. SCAC-Minagri UPDR 2001 Diagnostic rapide de la filière de la pomme de terre de Madagascar (Région productrice d Arivonimamo, Andramasina, et marché d Antananarivo). RAKOTOVELO Nirinarisoa (CITE), RAKOTOARISOA, Solofohajanirina, SCHULTZ Thomas (GRET). INTERCOOPERATION programme FDP Mémento de l Agronome CITE 2000 Les déterminants de l entrepreneuriat privé dans le domaine semencier. CAS : Entreprise spécialisée en production de semences certifiées de pomme de terre Norontsoa Annie ANDRIANDRALAMBO, Mémoire de fin d études Agromanagement TATITRY NY ATRIK ASA VOALOHANY 3.1. Toe- java -misy Ny dingana voalohany tamin ny fandinihana sy famakafakana ny lalam-pihariana ovy teto anivon ny faritra Itasy dia nahafahana nanao ireto asa manaraka ireto : Nandalina sy nandravona ny zava misy eo anivon ny lalam-pihariana avy amin ny antontam- baovao nangonina avy tamin ny boky na tahirin-kevitra,sy nalaina mivantana avy tamin ireo mpisehatra teny ifotony; Nampivoitra ny tanjaka sy fahosana, ny tombondahiny sy ny sakana amin ny fampandrosoana ny lalam-pihariana ; Nitily ny filàn ireo singa rehetra mandrafitra ny lalam-pihariana ireo tohana sy tantsoroka ; manomboka eo amin ny famokarana ka hatramin ny famarotana; Nanolotra vinavina momba ny drafitra fampandrosoana ny lalam-pihariana. Niantomboka tamin ny atrik asa notanterahina ny 11 septambra 2009 ny dingana faharoa. Tamin izany no nahafahan ny mpikira niara-namaritra ireo olana fototra sy ny asa maika ho tanterahina Fandaminana ny atrik asa Niarahan ny ekipan ny FANOITRA ITASY sy ny mpitao raharahan-tsaina nisalahy ny fikarakarana ny atrik asa. Ny lafiny fampitaovana no andraikitry ny voalohany, raha ny fanomanana sy ny fanentanana kosa, no andraikitry ny faharoa. Ankoatry ny solontenan ny faritra sy ny sampandraharaha teknika (DRDR, GTDR, CSA..) dia noezahina ho voasolo-tena avokoa ireo mpisehatra rehetra : mpamokatra, mpanangona, tompon andraikitry ny 7

8 kaominina, rafitra mpandraharaha madinika ara-bola, avy amin ireo toerana tena mpamokatra ao amin ny distrika Soavinandriana sy Arivonimamo Fizotrany Fanokafana Tao amin ny Sekoly FJKM Antanisoa Miarinarivo no natao ny atrik asa.nanomboka tamin ny 9 ora sy sasany ny fotoana. Nifandimby nandray fitenenana tamin izany : Ny Mpandrindram-paritry ny tetik asa FANOITRA; Ny Talem-paritry ny Fampandrosoana ny eny Ambanivohitra eto Itasy; Ny Lehiben ny kabinetra, nisolo tena ny Lehiben ny Faritra, izay namita iraka tany Antananarivo. Ny Mpandrindram-paritry ny tetik asa FANOITRA no nanokatra ny fitenenana sy nanentana nandritra ireo kabary fanokafana sy famaranana. Rehefa vita ny fiarahabana sy fisaorana ireo mpandray anjara, dia nohazavainy tamin ny teny fohy ny fandaharanasa FANOITRA ireo dingana vita hatramin ny niantombohan ny asa teto amin ny faritra Itasy. Natolony ny mpanatrika ireo mpitao raharahan-tsaina manampy ny fandaharanasa amin ny famolavolana sy fananganana ny Drafitra Fampandrosoana ny Lalam-pihariana tsaramaso, ovy ary ny jono sy ny fiompiana trondro, anton izao atrikasa izao. Nanamarika ny fisian ny fiaraha miasa mirindra eo amin ny tetik asa sy ny DRDR kosa ny Talem-paritry ny fampandrosoana ny eny ambanivohitra, ary nankasitraka izao famolavolana ny drafitra fampandrosoana ny lalam-pihariana izao. Manaraka izany dia nandray anjara fitenenana ny Talen ny Kabinetra, izay nisolo tena ny Lehiben ny Faritra. Tamin izany no nanolorany fisaorana ny fandaharanasa FANOITRA noho ireo tantsoroka ho amin ny fampandrosoana ataony. Nosoritany manaraka izany, ireo tombondahiny ananan ny distrika tsirairay ato amin ny faritra Itasy, ary nanentana ireo mpanatrika rehetra izy mba handray anjara mavitrika mandritra ny atrikasa, satria zava-dehibe tokoa ny fananganana ny Drafitra Fampandrosoana ny Lalam-Pihariana telo, Drafitra izay apetraka ho fototra ho amin ny fampandrosoana ny faritra. Ny fanokafana amin ny fomba ofisialy ny atrikasa no namaranany ny fandraisany ny fitenenana. Ny mpitao raharahan-tsaina, manam-pahaizana manokana mpandrindra sy mpanome tantsoroka mahakasika ny fomba fiasa no namarana ny fivoriam-be nitambarana ny maraina. Nohazavainy ny fandaharam-potoana sy ny fomba itondrana ny dinika mandritra ny tontolo andro. Tao aorian izay dia niroso tamin ny asam-baomiera ny mpandray anjara mba handinika ny vokatry ny fanadihadiana natao momba ny lalampihariana, ny olana sy ny vato misakana ary ny asa atao mba hampandrosoana ny lalam-pihariana tsirairay avy. Ny Talem-paritry ny kabinetra no namarana tamin ny fomba ofisialy ny atrikasa tokony ho tamin ny 4 ora sy sasany tolakandro. Ireo antontan kevitra voangona tamin ny dingana voalohany 8

9 Nampiasa ny solosaina ny mpitao raharaha anolorana ireo antontan- kevitra sy antontam baovao nangonina teo anivon ireo sampandraharaha maro sy ireo mpisehatra samihafa. Nohazavaina koa ny fomba nanaovana ny fandalinana sy ny vokatry ny fanadihadiana momba ny tanjaka, ny fahosana, ny toe-javatra azo araraotina ary ny sakana mitatao ankehitriny eo amin ny lalam-pihariana. Tabilao 1: Fanadihadiana ny lalam-pihariana araka ny Tanjaka, Fahosana, Toe-javatra fanararaotra, Sakana mitatao: Famokarana Famarotana Fanodinana Fanondranana Tanjaka Toe tany sy toetrandro ahafahana mamboly ovy intelo isan-taona Fisian ny tamba zotran ny mpitao raharaha afaka manohana ny voly ovy Fahalalahan ny tany azo ambolena ovy Fahamoran ny fitaterana amin ny lalam-pirenena RN 1bis, RN 7 et RN 43 Fahamoran ny fifandraisana amin ny tsena ambongadiny sy ny magazay lehibe ao Antananarivo Fisian ny karazana ovy azo aondrana: Spunta, Meva sy Lava ; Fifandraisana amin ny mpividy ety amin ny faritry ny ranomasina indianina (COI) Fahazoana manondraka ny voly avotra amin ny toerana avo Fisian ny fiaraha-miasa amin ny ivon-toerampikarohana (FIFAMANOR) Fisian ny tantsaha mpitarika efa notronin ny SAHA Traikefan ny mpamboly amin ny voly andrana karazan ovy vaovao Fisian ny biraon ny rafitra mpandraharaha ara-bola madinika any amin ny saham pamokarana : Manalalondo, Amboanana, Soavinandriana Fiantraikan ny voly avotra ovy amin ny voly vary eo amin ny fifandimbiasam boly (fitomboan ny salam-bokatra isaky ny Ha). Fisian ny rano eny amin ny voly tanety (Miantsoarivo,..) Fisian ny tambazotrampifandraisana ahafahana miserasera amin ny mpividy sy mahalala ireo vaovaon ny vidin entana. Fisian ny» phone village», ao Andranomiely Fahalalahan ny Tsena anatiny Fanokafana ireo toerana vitsivitsy mitoka monina, manana otrikarena: zotra Manalalondo, sy zotra Miantsoarivo. Famokarana Famarotana Fanodinana Fanondranana 9

10 Famokarana Famarotana Fanodinana Fanondranana Fahosana Tsy fifehezana ny teknikampamokarana Tsy fanajana ny fenitra sy kalitaon ny masomboly. Tsy fahazoana masomboly voamarina Fahasarotan ny fahazoana fisamboram-bola ; zana bola avo loatra, filàna antoka. Fahalafosan ny ny zezika simika sy ny fanafody. Tsy fahampian ny vola ividianana masomboly, zezika, fanafody sy fitaovana. Tsy fisian ny biraon ny rafitra mpandraharaha arabola madinika any amin ny toerana be mpamokatra sasany :Andranomiely, Miantsoarivo, Miandrandra, Tsy fifehezana ny bibikely sy ny aretina mpanimba ny voly Fahasarotan ny famatsiana ny zezika sy fanafody azo antoka Tsy fisian ny fotodrafitrasa fanobiana manara-penitra Tsy fahampian ny rafitra ivondronan ny mpamokatra. Tsy fahampian ny fifehezana ny rano ho an ny fambolena ririnina Fahararotan ny lalana amin ireo sahampamokarana tena mahavokatra : Miandrandra, Ankafanana, Ambohipandrano, Fomba fanobiana tsy manara penitra sady voafetra Tsy fisian ny tranobe fanobiana ny vokatra eny amin ny toerampanangonana Tsy fisian ny fandaminana ny famarotana Tsy fahafahan ny tantsaha mitahiry ny vokatra amin ny voly avotra iandrasana vidy tsaratsara kokoa, noho ny filàna maika hiatrehana ny voly vary Fahalafosan ny sarampitaterana ho an ny toerana sasany. Fifehezan ny mpanangom-bokatra ny vidin entana Tsy voafaritra mazava ny fenitra ilain ny fanondranana Tsy fisian ny lamina eo amin ny famarotana ka mampihena ny faharisihan ny mpamboly hamokatra Tsy fisian ny fanodinana ( kely ihany ny vokatra voaodina ho ovy frity, chips, tavolo) Tsy fisian ny serasera eo amin mpanondrana sy ny mpamokatra. Tsy fisian ny fanofanana sy tsy fahalalana ny fomba firehirizana sy fanobiana ny 10

11 Famokarana Famarotana Fanodinana Fanondranana vokatra Tsy fahampian ny fitaovana fototra: paompy, angadin omby, sarety sy omby miasa Fifandimbiasam boly voafetra amin ny toerana avo Tsy fahaizan ny mpamokatra sasany mamaky teny sy manoratra ary mikajy. Toejavatra azo araraotina Fisian ireo tantsaha mpitarika nofanin ny SAHA sy FANOITRA (PROSPERER) Fisian ny karazan ovy maro samihafa, mahazaka ny toerana avo sy iva, mety amin ny tany volkanika sy tany mena, mety atao voly anaty orana sy voly avotra. Fahafahana manao ny fampifandimbiasana ny voly ovy, amin ny vary, katsaka ary tsaramaso Fisian ny tantsaha mora mandray sy liana amin ny haitao vaovao. Fahafahan ny ovy mahasolo ny vary ho sakafo amin ny maitso ahitra. Fifanandrifian ny tsenan ny nosy Morisy amin ny fotoam pamokarana (janoary) Fitomboan ny filàn ny mpanjifa eto anivon ny firenena. Fisian ny mpandraharaha any am-piandohan ny fambolena: CTHA, VIVEA Fitomboan Fahafahana ny filàna vokatra voahodina ho an ny tanandehibe: (karepok ov y, frity) sy ny filàna tavolo ho an ny indostria manondrana masomboly izay tsara vidy tokoa. Fitomboan ny filan ny tsena aty amin ny ranomasimbe indiana Maurices, Comores, Seychelles sy Réunion 11

12 Famokarana Famarotana Fanodinana Fanondranana Sakana mitatao Fifaninanana amin ireo Firenen-dehibe toa an i Afrika atsimo izay manana fahaizandraharaha amin ny fanondranana. Fananan ny firenena Afrikana tatsimo tombondahiny eo amin ny lafiny kalitao sy ny habetsahan ny vokatra. Fiantraikan ny fampiasana teknikam-pambolena nohatsaraina eo amin ny fihomboan ny aretina sy ny bibikely sy eo amin ny tontolo iainana noho ny fampiasana ny akora simika. Fahateren ny tsenan ny Miarinarivo Fifaninanana amin ny vokatra avy any Andramasina, Antananarivo (kalitao sy vidiny) Fahasarotan ny famokarana ny karazana ovy ilaina amin ny chips sy ovy fanendy eto Madagasikara noho ny tsy tsy fahazakany ny toe tr andro Fiparitahan ny aretina toa ny lagaly, mandazo Fandaharana ireo sakana sy fanombohana ny fandrafetana ny DFLP Natolotry ny mpanentana ny tabilao mamintina ny tanjaka, fahosana, toejavatra fanararaotra sy ny sakana mitatao amin ny lalam-pihariana ovy. Mba ahafahana mitady vaha olana sy mandahatra izany araka ny laharam pahamehana, dia nisy fomba fiasa natolotra ny mpandray anjara. i) Fandrafetana ny hazon olana araka ny tabilaon ny tanjaka, fahosana, sakana mitatao sy toe jazatra azo araraotina. Ii) Fanatsoahana ireo vaha olana araka ny olana miseho. Naharitra adiny roa ny asam baomiera (10h30-12h30).Taorian ny fiatoana dia notontosaina kosa ny fandravonana (2 ora 3 ora) izay narahan ny adihevitra. Voafaritra amin ny tabilao eo ambany ny hevi- baventy nivoitra tamin izany. Nifarana tamin ny fanolorana, amin ireo rehetra tonga nanatrika, ny vokatry ny asam- baomiera ny atrik asa. Ramatoa Sekretera jeneralin ny Faritra, izay nisolo tena ny Lehiben ny faritra no namarana ny atrik asa tamin ny fomba ofisialy tamin ny 4 ora sy fahefany hariva. Nisaotra ireo mpandray anjara tamin ny fahavitrihany izy ary nanambara ny fanantenany fa ny tetik asa FANOITRA dia hanampy amin ny fanatanterahana ny teny filamatry ny faritra hoe: «ITASY TSY MAINTSY MANDROSO, ITASY MIAVO-TENA, ITASY MANANKARENA». 12

13 3.4. Vokatry ny asam -baomiera Hazon olana : HAZON OLAN NY LALAM-PIHARIANA OVY ATO AMIN NY FARITRA ITASY VOKANY OLANA ANTONY Tsy fifehezana ny rano, tsy fisian ny tohana ara teknika sy ny rafi pandaminana ara tsosialy, tsy fisian ny fanampiana ara bola (subventions), tsy fahampian ny renivola, voafetra ny fahazoana fisamboram-bola 13

14 Ambany ny vidim bokatra ambany Tsy voafehy ny aretina sy ny fahavalo (lagaly, mandazo), bibikely manimba ny ravina sy ny olimpanjehy Madinika sy tsy arakalitao ny ovy, Vidiny tsy mandrisika Fihenan ny vokatra Hala botry Lalana famoaham bokatra ratsy Masomboly tsy ara- kalitao Lafo vidy ny hanam pamokarana sy ny fanafody Fitehirizana tsy manara penitra Mpamokatra tsy mivondrona Tsy fahampian ny antontam-baovao momba ny tsena 14

15 VINA: Fampitomboana ny vokatra OVY ara kalitao hamaliana ny filàn ny tsena anatiny sy ivelany FANAMBY: Fampitomboana ny vola miditra amin ireo mpisehatra: Mpamokatra, Mpivarotra, Mpitatitra, Mpanangona, sns. FAMARITANA NY OLANA LOHAHEVITRA VAHA OLANA NATOLOTRA FANAMARIHANA FANAMPINY FANAMORANA NY FAHAZOANA Fijerena ny zana bolan ny mpandraharaha ara- bola madinika sy ny banky izay tsarain ny mpamokatra ho avo loatra, MISAMBO- BOLA Filàna antoka be loatra 150% amin ny fisamborana momba ny fambolena - FOTOTRA TSY FAHAMPIAN NY RENIVOLA FAMPITOMBOANA NY BIRAON NY RAFITRA MPANDRAHARAHA ARA-BOLA MADINIKA ANY AMBANIVOHITRA Tsy fisian ny mpandraharaha any amin ny faritra be mpamokatra Torohevitra ara pitantanana momba ny sehatr asa famokarana TORO HEVITRA ARA PITANTANANA Fanabeazana momba ny kolontsaina mpandraharaha, mitahiry sy mindram-bola, FAMETRAHANA LAMINA FANAMPIANA ARA BOLA Zana bola nohalefahaha (bonifié) Fanitarana ny fampisamborana hanam- pamokarana (voucher) sandaina 50% 15

16 TSY FISIAN NY BIRAON NY RAFITRA MPANDRAHARAHA ARA-BOLA MADINIKA FANAPARITAHANA SY FAMPITOMBOANA ISA NY RAFITRA MPANDRAHARAHA ARA- BOLA MADINIKA : CECAM, OTIV, BOA, SOAHITA, TITEM, PAMF FAMETRAHANA MASOIVOHO MIFINDRAFINDRA (caisse mobile) FIOFANANA MIARAKA AMIN NY CSA FANELANELANANA ATAON NY CSA Famporisihina ny fifaninanana eo amin ny MPANDRAHARAHA ARA-BOLA MADINIKA ; Fanitarana ny toerana iasan ny BOA Miarinarivo, PAMF Analavory, TITEM, SOAHITA Soavinandriana, OTIV Arivonimamo Ireto ihany ny toerana misy biraon ny CECAM : Ambohimandry, Amboanana, Manalalondo, Ampary, Soavinandriana, Imeritsiatosika, Behenjy, Ambohipandrano; Fametrahana tahirin kevitra fototra momba ireo mpisehatra sy mpitao raharaha amin ny fampandrosoana Fampifandraisana ireo mpivarotra hanam -pamokarana (Guanomad) sy ireo mpitao raharaha TSY FAHAMPIAN NY TANTSOROKA ARA TEKNIKA FANAPARIAHANA IREO FISY TEKNIKA FAMETRAHANA RAFITRA ENY AMBANIVOHITRA Fampiasana ny haino aman jery: takela -by eny amoron dalana, radio, sns. Fametrahana fikambanana tantsaha Fametrahana rafitra vovonana entina mandrindra ireo mpisehatra ao amin ny lalam-pihariana FAMETRAHANA «TEKNISIANA- TANTSAHA» MARISIKA Fiaraha miasa amin ireo tantsaha mpitarika, Famporisihana ireo «teknisiana tantsaha» 16

17 TSY FAHAMPIAN NY FIFEHEZANA NY RANO MISY FANOFANANA IREO MPANENTANA ARA PAMBOLENA AVB- FANOHIZANA NY VALA TAHAKA SY VOLY SEHO FAMETRAHANA FOTODRAFITRASA MADINIKA HIFEHEZANA NY RANO FIAROVANA NY SAHANDRIAKA SY FANAJARIANA MIARO NY NOFON-TANY Fiofanana isan ambaratonga : 1 AVB /7 tantsaha mpitarika isaky ny fokontany Fanapariahana ny teknika sy masomboly nohatsaraina Fifehezana ny rano any amin ny toerana avo ahazoana manao fifandimbiasam- boly toy ny ao Ankafanana Fanitarana ny voly avotra any amin ny sahampamokarana Manalalondo, Andranomiely Fampiasana ny teknika fiarovana FANAPARIAHANA NY VOLY RAKOTRA Teknikan ny voly rakotra efa nandramana tao Ampary 17

18 FISIAN NY HALA BOTRY FAMETRAHANA NY KARA PAMOKARANA Fizohiana ny fiavian ny vokatra sy fanamorana ny fanangonana ny antontan isam-pamokarana FANAMBOARANA IREO LALANA MAMPIFANDRAY NY KAOMININA Faritana ireo lalana famoaham bokatra any amin ireo kaominina FANATSARANA NY LALANA : Andranomiely- Manalalondo IRAISANA FAHARATSIAN NY LALANA SY TSY FAHAMPIAN NY MPANANGOM- BOKATRA Miandrandra - Ambatonapoaka Ankafanana -Maharidaza- Andriambilany Mahatsinjo Est - Alakamisy Kely Miantsoarivo - Behenjy Ao anatin izany ny fikojakojana ny lalana efa nohatsaraina Miantsoarivo - Ambohimandry FANOHANANA ARA-TEKNIKA, ARA- PANDAMINANA SY ARA-BOLA NY MPANAO ASA TANANA Marihina manokana ny famokarana sarety kodiarana fingotra Fanamboarana sy fikojakojana ny fitaovanmpamokarana madinika (angadin omby, ragiragy, sns) TSY FISIAN NY MASOMBOLY TSARA KALITAO FAMETRAHANA RAFITRA MPAMOKATRA MASOMBOLY FIARAHA MIASA FIFAMANOR/DRDR Mpamokatra 1 isaky ny kaominina, Fanatanterahana ny fiaraha miasa FIFAMANOR /DRDR- SOC eo amin ny fanamarinana ny masomboly 18

19 FANAPARIAHANA IRETO KARAZAN OVY IRETO : SPUNTA, MEVA, DIAMONDRA, MAHAREVA, VOATABIA, FANOHANANA IREO MPAMOKATRA MASOMBOLY AO ANKAFANANA FANDAMINANA NY FAMOKARANA MASOMBOLY Famokarana masomboly amin ny voly avotra : aprilyaogositra - septambra Fanohanana manokana ireo mpamokatra masomboly ao Ankafanana Fanatanterahana ireo fifanarahana eo amin ny CSA URCECAM/ GUANOMAD sy ny Rafitra mpandraharaha ara-bola madinika/drdr FAHALAFOSAN NY VIDIN NY HANAM PAMOKARANA TSY AMPY NY FOTODRAFITRASA HITEHIRIZANA NY VOKATRA TSY AMPY NYANTONTAM- BAOVAO ARA TOEKARENA SY ARA BAROTRA FAMPIOFANANA MOMBA NY ZEZI-PAKO SY FANAPARIAHANA IZANY FAMPIASANA FATRAN-JEZIKA VOALANJALANJA FANORENANA FOTODRAFITRASA FITEHIRIZANA : ANDRANOMIELY, SOAVINANDRIANA, MIANDRANDRA, MANGATANY, MAHATSINJO EST, ANKAFANANA, IMERITSIATOSIKA FANATSARANA NY TAMBAZOTRA FIFANDRAISANA FIFANDRAISANA AMIN NY CSA Fiofanana momba ny teknika famokarana zezi-pako Fanapariahana ireo teknikam-pambolena nohatsaraina Fitehirizana sy fanatobiana ny vokatra alohan ny famarotana azy Finday Fizarana ny antontan-kevitra fototra 19

20 Famaranana Voamarika manokana ny fandraisana anjara mavitriky ny mpisehatra nandritra ny asam-baomiera : mpamokatra, mpanangombokatra, tompon andraikitry ny kaominina, solontenan ny DRDR, CSA, CECAM, ny Faritra sy ny ekipan ny tetik asa. Ireo asa nofaritana nandritra ny atrik asa dia namenoana izay hita tamin ny fanadihadiana teny ifotony ka ampiasaina hamolavolana ny drafitra fampandrosoana ny lalam-pihariana ovy. Noho ny hateren ny fotoana dia tsy vita ny famaritana araka ny laharam-pahamehana ; nifanarahana kosa fa hanolotra sosokevitra momba izany ny mpitao raharaha mandritra ny atrik asa faharoa. 4- TATITRY NY ATRIK ASA FAHAROA 4.1. FIZOTRANY Maro ireo mpandray anjara ka nahitana mpitatitra iray, ben ny tanana 3 ; mpamokatra 13, mnpanangombokatra 1, teknisianina mpanofana 1, manampahaizana manokana momba ny masomboly avy amin ny DRDR 1, Mpanentana momba ny fambolena 1, tompon andraikitra avy amin ny GTDR 2, teknisianina avy amin ny tetik asa FANOITRA Arivonimamo sy ny CSA FANOKAFANA Tao amin ny sekoly FJKM Antanisoa Miarinarivo no natao ny atrik asa. Ny mpandrindram-paritry ny tetik asa FANOITRA no nanokatra ny fitenenana, nodimbiasan Atoa Talem- paritry ny fampandrosoana eto Itasy. Taorian ny teny fiarahabana sy fisaorana ny mpanatrika dia nohazavainy fohy ny dingana narahana tamin ny fananganana ny drafitra fampandrosoana ireo lalampihariana telo : tsaramaso, ovy ary ny jono sy fiompiana trondro. Nisaorany manokana ny fandraisana anjara mavitrik ireo mpisehatra tamin ny fivoriana voalohany izay nitarika amin ny fanolorana ny drafitra amin io andro io. Nomarihiny koa fa ny drafitra izay hohamarinina dia tsy natao ho an ny Tetik asa FANOITRA irery, fa natao kosa ho fitaovana azon ny rehetra iasana ho amin ny fampandrosoana ny Faritra Itasy. Nisolo tena ny Lehiben ny Faritra ny Talem-paritry ny Fampandrosoana ny faritra Itasy izay nisaotra ny fandaharan asa FANOITRA amin ny ireo asa fanohanana ny Mpamokatra nataony hatramin izay. Manantena izy fa ny drafitra dia hivadika ho asa hampandroso ny faritra tokoa. Tsy hadinony ny nisaotra ireo ekipan ny mpitao raharaha izay nanampy tamin ny famolavolana izao drafitra izao talohan ny nanokafany amin ny fomba ofisialy ny atrik asa. Rehefa vita izany dia nanolotra ny fandaharam potoana sy ny fomba itondrana ny dinika ny mpitao raharaha, manam-pahaizana manokana momba ny fomba fiasa.nandimby azy ny manampahaizana ara ekonomika sy sosialy izay nandahatra ny vokatry ny fanadihadiana teny ifotony. Nifarana teo ny ny fivoriambe nitambarana, fa niroso kosa tamin ny asam-baomiera isaky ny lalam-pihariana ny mpandray anjara. 20

21 Naneho nifanesy, teo anatrehan ny mpandray anjara sy ireo solon-tenam-panjakana, ny zavabitany ireo vaomiera telo isaky ny lalam-pihariana tamin ny famaranana. Noho ny tsy nahateo ny Lehiben ny faritra Itasy dia ny Mpandrindram-paritry ny FANOITRA no namarana ny atrikasa tokony ho tamin ny 4 ora latsaka fahefany IREO ASAM -BAOMIERA Taorian ny fiatoana dia nizara amin ireo lalam-pihariana mahakasika azy ny mpandray anjara mba hanamarina ny DFLP (Drafitra Fampandrosoana ny Lalampihariana). Natolotra tamin izany ny vokatry ny asa sy ny fanadihadihana natao mikasika ireo lalam-pihariana telo ireo sy ny vokatry ny atrikasa voalohany. Ny hazon olana novolavolaina ; Ny vina sy ireo fanamby ho an ny lalam-pihariana ; Ireo tanjona sy zotra mandrafitra ny paikady hampandrosoana ny lalam-pihariana Ireo asa ho tanterahina. Ny sosokevitra tsirairay dia nohazavaina, niadian-kevitra sy nahitsy mba ho eken ny mpandray anjara, sy ho sokajiany araka ny havesaran-danjany. Ny fanasokajiana dia nijery manokana ny hazon olana sy ny fitohizan ny asa araka ny fotoana sy ny toerana anaovana azy FANOLORANA NY ASAM -BAOMIERA Nitohy taorian ny sakafo ny fandravonana ny asam baomiera (2-3 ora), narahan ny adihevitra sy fangataham -panazavana. Singanina manokana ireto fanamarihana ireto tamin ny fanolorana ny vokatry ny asam baomiera: Fanamarihana ny tokony isian ny fiaraha miasan ny sampandraharaha teknika sy ny mpanentana ara pambolena eny anivon ny kaominina amin ny fanangonana ny antontan isa; Fametrahana ny fanorenana fotodrafitr asa amin ny dingana lavitra ezaka. Ny mpandrindram-paritry ny tetik asa no namarana ny fotoana tamin ny 3 ora sy 45 minitra. Nisaorany ny fandraisana anjara mavitriky ny rehetra nandritra ny atrik asa. Nomarihiny fa apetraka amin ny mpitao raharahan-tsaina ny famitana farany ny drafitra ;nampanantenainy koa ny hisian ny famintinana tsotra ho aparitaka amin ny mpandray anjara. 5- TOETRA MAMARITRA NY SEHATR ASA FIHARIANA MADINIKA SY TENA MADINIKA ENY AMBANIVOHITRA 5.1. Fanasokajiana ireo sehatr asa fihariana ho an ny lalam-pihariana OVY Araka ny antontan-kevitra nodinihina sy ny vokatry ny fanadihadiana natao teny ifotony dia noraisina ireto fepetra ireto mba hanasokajiana ireo sehatra asa fihariana madinika ao anatin ny lalampihariana ovy ato amin ny faritra Itasy : Ny ampiasàna ny vokatra miakatra, 21

22 Ny fomba fampiasàna ny tany, Ny fomba fiasàna ny tany, Ny antony isafidianana ny voly ovy, Ny karazana masomboly ampiasaina, Ny karazana zezika ampiasaina, Ny fampiasana fanafody ho an ny voly, Ny vola maty, Ny tombony ateraky ny fambolena ovy Vokatry ny fanasokajiana ny sehatr asa fihariana tena madinika ao amin ny lalam-pihariana ovy Taorian ny fampiharana ireo fepetra voalaza etsy ambony dia nosokajiana telo ireo sehatr asa fihariana tena madinika ao amin ny lalam-pihariana ovy: Ny sehatrasa fihariana tena madinika marefo; Ny sehatrasa fihariana tena madinika afaka mivelatra; Ny sehatrasa fihariana tena madinika misandratra. Sary 1 : Fitsinjarana ny sehatr asa fihariana tena madinika ao amin ny lalam-pihariana ovy araka ny faribolana Ttf : MER vulnérables : sehatr asa fihariana tena madinika marefo ; MER à potentiel : sehatr asa fihariana tena madinika afaka miovelatra ; MER émergentes :sehatr asa fihariana tena madinika misandratra. Mahatratra 83% ireo sehatr asa fihariana tena madinika voasokajy ho marefo ao amin ny lalampihariana ovy. Mitovitovy kosa ireo sokajy afaka mivelatra sy misandratra fa samy 8% Ny toetoetra mamaritra ireo sokajy Ny sehatr asa fihariana tena madinika marefo. Toa izao ny famaritana ny sehatr asa fihariana tena madinika marefo: Ny ankabeazan ny vokatra dia natokana ho sakafon ny ankohonana. Latsaky ny 40% ny vokatra no mba amidy. Mitana laharana voalohany eo amin ny sakafon ny fianakaviana ny ovy, amin ny fotoanan ny maitso ahitra. 22

23 Mampiasa ny angady tanana sy ny angadin omby kopa tokana izy amin ny fiasana ny tany. Misasaka ny mpampiasa ireo. Raha eo amin ny lafiny fanamaintisamolaly, ny ankabeazany dia tompon ny tany voleny; misy koa ny manofa na mandoa ampahany, indrindra ireo mamboly eny an -tanimbary. Ny hofan ny tanimbary dia Ar ka hatramin ny Ar/ha isaky ny taom-pambolena; ny hofan ny tanety kosa dia Ar hatramin ny Ar. Miovaova araka ny fifandraisan ny roa tonta sy ny fahalonahan ny tany ny hofany. Zara raha mandonaka ireny tany hofaina ireny ny mpamboly, satria mety ho alain ny tompony ny tany amin ny taom-pambolena manaraka. Misy antony maromaro isafidianana ny voly ovy: ny ankabeazany dia nandova izany tamin ny ray aman dreniny izay efa nanao izany taloha ka nahazoany traikefa sy fahazarana : 40% no toa izay. Misy koa mamboly ovy satria tsy afa manao zavatra hafa noho ny toetany sy ny toetr andro, dia ny voly ovy ihany no ahafahany mivelona: 40% koa ny toa izay. Ho an ny 20% sisa, dia ny voly ovy no safidy tsara indrindra ho azy noho ny antony maro samihafa: fifandimbiasam- boly, vidiny tsaratsara kokoa. Raha ny momba ny masomboly, indray, dia ireo hita eny an-toerana no ampiasainy. Tsy dia misafidy loatra izy ireo, koa noho izany dia zara raha mahavokatra, sady efa tsapany rahateo koa fa miharatsy ireo masomboly ampiasainy. Ny zezipahitra izay misy eo antoerana no ampiasain izy ireo amin ny fambolena ovy, tsy mampiasa zezika simika izy. Kely dia kely ny vola maty noho ireo antony rehetra voalaza eo ambony ireo. 11 T/Ha no salam bokatra isaky ny Ha ambony indrindra, ary eo amin ny 40% ny vokatra ihany no amidy mba hiatrehana ny filàna andavan andro sy ny fividianana ny hanam-pamokarana fototra ampiasaina amin ny taom-pambolena manaraka. Manampy trotraka izany dia miatrika olana maro toa ny fitokana monina, ireo sehatr asa fihariana marefo ireo ka mivarotra ny vokatra amin ny fotoana maha ambany indrindra ny vidiny eo amin ny tsena. Mety hivarotra ny ovy iray kilao amin ny vidiny valopolo Ariary ( 80 Ar) ireo mitoetra amin ny toerana saro dalana. Vokatra izany dia kely dia kely ny vola miditra amin ireto sokajy ireto. Ny sehatr asa fihariana tena madinika afaka mivelatra Ny tanjona ho azy ireo dia ny hivarotra ny vokatra : 75% ny ovy dia amidy avokoa. Tompon ny tany voleny ovy ity sokajy ity ka tsy misalasala amin ny fandonahana ny taniny. Mampiasa angadin omby tokana izy ireo amin ny fiasana ny tany. Mampiasa ny teknika voly vokavoka izy eny an- tanimbary.maro ny antony isafidianany ny voly : fahazarana sy nolovana tamin ny ray amandreny aloha ary manana traikefa amin ny fambolena ovy izy ireo.misy koa anefa ny mamboly ovy satria io no safidy tsara indrindra ho azy hampitombo ny fidirambolany ao antokantrano. Masomboly hitany eny antoera na no ampiasainy, saingy manana fahalalana manokana izy ireo ka mifantina izay ho voleny.tsaratsara araka izany koa ny salam-bokatra azony isaky ny Ha. 23

24 Mampiasa zezipahitra sy NPK amin ny fambolena ny sehatr asa fihariana afaka mivelatra. Ampiany zezika siramamy izany raha toa tsy ampy fatra ny zezipahitra. Bebe kokoa noho ny sokajy teo aloha ny fatran ny zezipahitra ampiasainy isaky ny hekitara. Ankoatry ny zezika, dia mampiasa fanafody simika raha misy aretina na bibikely manimba ny voly ny sehatr asa fihariana afaka mivelatra. Ny sasany dia manongotra ny fototra marary na mampiasa fanafody voa janahary: voandelaka sy amanin omby,sns ; Azo lazaina fa kely ihany ny vola matin ny sehatr asa fihariana tena madinika afaka mivelatra.na dia ambony aza ny salam-bokatra isaky ny Ha dia ratsy ny kalitao ka ambany ny vidin ny vokatra, indrindra ho an ireo toerana sarodalana sy mitokamonina, ary ireo mivarotra manomboka ny volana desambra. Kely araka izany koa ny vola miditra amin ity sokajy ity. Ireo sehatr asa fihariana tena madinika misandratra Mamboly mba hivarotra no tanjon ity sokajy ity: 90% ny vokatra dia alefa eo amin ny tsena avokoa. Manamarika azy koa ny maha tompon ny tany voleny azy ireto; manana fahatokisana amin ny fambolena ny taona manaraka izany izy, ka afaka mampiasa vola, raha manana izany, amin ny fandonahana ny tany mba hampitombo ny vokatra ovy. Mampiasa ny angadin omby kopa- tokana amin ny fiasana sy fikarakarana ny tany iy sokajy ity. Ny voly ovy no safidy tsara indrindra ahazoana fidiram-bola ho azy ireto noho ny antony maro : ny toetany sy toetr andro mifanaraka tsara amin ny voly ovy, fepetra aratsosialy sy ara toekarena ahazoany tsena tsaratsara kokoa. Ny mampiavaka ny sehatr asa fihariana tena madinika misandratra dia ny fampiasana masomboly nohatsaraina, voafantina, sy voamarina avy amin ny ivotoerana manokana mpanao izany. Mahavokatra sy mifanaraka amin ny toe tany sy toetr andro izany masomboly izany, ka mahazo salam-bokatra isaky ny Ha ambony ireto sokajy ireto. Ankoatry ny masomboly nohatsaraina dia saiky mampiasa zezi pahitra miaraka amin ny zezi bazaha N P K avokoa ireto sokajy ireto. Mampiasa fanafody amin ny voly koa ity sokajy ity.mampiasa fanafody fiarovana mba hampihena ny aretina ka matetika dia indroa isaky ny tsingerimpamokarana no fandrarahana izany, mielanelana 15 na 20 andro. Noho ireo antony notanisaina teo ambony ireo dia ambony tokoa ny salam-bokatra isaky ny Ha tratran ny sehatr asa fihariana tena madinika misandratra, mahatratra 14T/Ha. Tsara koa ny vidiny hivarotana ny vokatra. Betsaka kokoa noho izany ny vola miditra amin ity sokajy ity isan taona raha oharina amin ny sokajy hafa. Fandravonana 24

25 Toa izao raha fintinina ny fandravonana ireo sokajin ny ny sehatr asa fihariana tena madinika ao anaty ny lalam-pihariana ovy. Tabilao 2: Fandravonana ny momba ireo sehatr asa fihariana tena madinika lalam-pihariana ovy marefo Afaka mivelatra misandratra Fampiasàna ny tany Tompony (40%) Mpanofa (60%) Tompony Tompony Fiasàna ny tany Asa tanana (50%) Angadin omby (50%) Angadin omby Angadin omby Antony isafidianana Nolovaina (40%) Tsy manan tsafidy (40%) Nolovaina Safidy tsara indrindra Safidy tsara indrindra ny voly ovy Safidy tsara indrindra (20%) Masomboly ampiasaina Eny an- toerana Eny an- toerana Eny an-toerana fa voafantina nohatsaraina Zezika ampiasaina Zezipahitra Zezipahitra sy zezi bazaha Zezipahitra sy zezibazaha Ady amin ny aretina sy bibikely Tsy misy (20%) Fanafody simika (40%) Fanafody voajanahary (10%) Fanafody simika sy voajanahary (30%) Fanafody simika sy voajanahary Fiarovana simika sy voajanahary, Fanafody simika na misy na tsy misy aretina Fanafody simika sy voajanahary Vola maty Kely Antonony Betsaka Salam-bokatra/ Ha 11 t/ha Mihoatra ny 15t/Ha 14 t/ha Tombony Kely Antonony Betsaka 5.4. Filàna sahanasa tantsoroka ho an ireo sehatr asa fihariana isaky ny sokajy 25

26 Samy manana ny toetra mampiavaka azy ireo sokajy tsirairay amin ny sehatrasa fihariana tena madinika. Misy kosa anefa ny toetra izay iraisan izy ireo. Mba hampandrosoana ny lalam-pihariana ovy, dia tsapa fa misy ny tantsoroka ilain ireo sehatrasa fihariana tena madinika ireo. Azo tsinjaraina amin ireto paikady manaraka ireto ny filàna ny tantsoroka : Fanatsarana ny fahafaha- mamokatra sy fampitomboana ny habetsahan ny vokatra ; Fanamafisana ny fahaizan-draharaha; Fanatsarana ny sehatr asa misy any am-piafaràn ny lalam-pihariana; Fanatsarana ny sahanasa tantsoroka ho an ny famokarana amin ny ankapobeny. Tabilao 3 : Filàna tohana sy tantsoroka ho an ireo sehatr asa fihariana tena madinika eny ambanivohitra Zotran ny fampandrosoana Filàna tantsoroka Sokajin ny sehatr asa fihariana tena madinika Fe-potoana marf mvlt misd FE SE LE Fanatsarana ny fahafahamamokatra sy fampitomboana ny habetsahan ny vokatra Fanatsarana ny fahazoana masomboly tsara kalitao Fanapariahana masomboly nohatsaraina sy mifandraika amin ny toe-tany Fanohanana amin ny fahazoana fitaovam-pamokarana fototra mifanaraka amin ny sokajin ny sehatrasa fihariana tena madinika Fanohanana amin ny fametrahana teknisianina manakaiky ny tantsaha Fanamorana ny fahazoan ny sehatrasa fihariana tena madinika isan-tsokajiny mindram-bola x x x Fametrahana vala tahaka Fanamafisana ny ny fahaizandraharaha Fiofanana momba ny sorabola sy fitantanana notsorina mifanaraka amin ny lentan ny sehatr asa fihariana 26

27 Zotran ny fampandrosoana Filàna tantsoroka Fiofanana momba ny teknikampamokarana (fifantenana masomboly, toromarika arateknika, fikojakojana, fiotazana, ) Kolontsaina fandraharahana mifanaraka amin ireo sokajin' ny sehatr asa fihariana Sokajin ny sehatr asa fihariana tena madinika Fe-potoana marf mvlt misd FE SE LE Kolontsaina tahiry sy fitrosàna Fitsidihana sy fifanakalozana Fiofanana momba ny fanafody ara-boajanahary (ady gasy) sy ny «vokatra biolojika» Fahalalana ny fenitra amin ny fanondranana Fiofanana momba ny fitantanana nyfanaovandraharaham-pambolena Fiofanana momba ny fitantanana sehatrasa fihariana madinika eny ambanivohitra x x x Fanatsarana ny sehatr asa misy any am-piafaràn ny lalam-pihariana ovy Fampielezana amin ny haino aman-jery ny antontambaovao mahakasika ny lalampihariana (teknika, vidy, tsena ) Fiofanana momba ny fambolena mifototra amin ny fandraharahana «agribusiness» x 27

28 Zotran ny fampandrosoana Filàna tantsoroka Fiofanana momba ny haivarotra Fametrahana rafitra fikambanana tantsaha ao amin ny lalam-pihariana Fametrahana rafitra vovonana enti-mandrindra ireo mpisehatra ao amin ny lalam - pihariana Fampivelarana ny fomba ahazoana ny antontambaovao momba ny vidimbokatra eo an-tsena (afisy, peta drindrina, gazety sns.) Fitadiavana tsena ho an ny vokatra voatokana «marché de niches» Fametrahana toerana fivarotana sy fampirantiana Sokajin ny sehatr asa fihariana tena madinika Fe-potoana marf mvlt misd FE SE LE x x x x x x x x x Fanatsarana ny sahanasa tantsoroka ho an ny famokarana amin ny ankapobeny Fanokafana ny lalana amin ireo toerana mamokatra mitoka monina Fametrahana sy fampivelarana ny tambajotran ireo mpikira «fitaovam pamokarana madinika» Fametrahana sy fampivelarana ny tambajotra n ireo mpikira «hanam-pamokarana fototra» 28

29 Zotran ny fampandrosoana Filàna tantsoroka Fametrahana sy fampivelarana ny tambajotran ireo mpikira masomboly vondron ny mpamokatra masomboly Fananganana trano fitahirizana sy fanangonam bokatra Sokajin ny sehatr asa fihariana tena madinika Fe-potoana marf mvlt misd FE SE LE Ttf : Marf : marefo ; mvlt : afaka mivelatra ; misd : misandratra ; FE : Fohy ezaka ; SE : Salasalan ezaka ; LE: Lavitra ezaka 29

30 5.5. Fifandanjana eo amin ny lahy sy vavy Fitsinjaran ny maha lahy sy vavy ho an ny mpitantana ny sehatr asa fihariana tena madinika ao amin ny lalampihariana ovy Toa izao ny fitsinjarana ny lahy sy ny vavy mpitantana ny sehatr asa fihariana tena madinika ao amin ny lalam-pihariana ovy. Kisary 2 : Ampahan isan ny lahy sy vavy mpitantana ny sehatr asa fihariana tena madinika. Mibahana ao amin ny lalam -pihariana ny lahy : mihoatra ny 75%. Ny ankamaroan ny mpisehatra mantsy dia eo anivon ny famokarana: ny ankohonana ihany no orinasa. Aty amin ny faritra, ny ankohonana dia tarihin ny lahy amin ny ankamaroany. Ny distrikan Arivonimamo no misy ny 94% amin ireo sehatr asa fihariana tena madinika ireo. Fitsinjarana araka ny taona ao amin ny lalam-pihariana ovy Raha jerena indray ny fitsinjarana araka ny taona, dia misongadina ny hamaroan ny mpitantana sehatr asa fihariana tena madinika latsaky ny 40 taona. kisary 3 : fitsinjarana araka ny taonan ny mpitantana ny sehatr'asa fihariana ao anatin ny lalam-pihariana 30

31 Hita araka ny kisary fa 27% ny sehatr asa fihariana tena madinika dia tantanin ny olona 30 ka hatramin ny 40 taona ; mbola 27% koa no tantanin ny latsaky ny 30 taona Toetra mamaritra ny ara- toekarena Ireo sehatr asa fihariana tena madinika marefo Mitentina roa tapitrisa ariary (Ar ) ny vesatra ilain ny sehatr asa fihariana tena madinika marefo amin ny famokarana ovy iray hekitara. Kisary 4 : Fitsinjarana ny vesatra ilaina amin ny famokarana ovy sehatr asa fihariana tena madinika marefo Ttf: 1- fikarakarana ny tany, 2- fambolena ; 3- fandonahana; 6- lany amin ny fiotazana; 7- fitaterana Mibahana amin ny fandaniana ny fividianana zanak ovy: 80% ny totaliny. 9% kosa no lany amin ny fikarakarana ny tany. Tsy misy ny fikojakojana sy ny fanafody, ary 7% no ilain ny fitaterana ny ovy avy any an-tsaha mankao amin ny toerana hitehirizana azy. Manodidina ny roa hetsy sy roa tapitrisa ariary ny vola maty isaky ny hekitara (Ar ). Izany dia noho ny mahakely ny vokatra sy ny maha -ambany ny vidiny. Eo amin ny roa hetsy ariary kosa ny tombony isaky ny Hekitara (Ar ) ho an ny sehatr asa fihariana tena madinika marefo ao amin ny lalam-pihariana ovy. Ny sehatr asa fihariana tena madinika afaka mivelatra Mitentina fito arivo sy roa tapitrisa ariary kosa (Ar ) ny vesatra ilain ny sehatr asa fihariana tena madinika afaka mivelatra isaky ny voly ovy iray hekitara. 31

32 Kisary 5 : Fitsinjarana ny vesatra ilaina ho an ny sehatr asa tena madinika afaka mivelatra Ttf: 1- fikarakarana ny tany, 2- fambolena ; 3- fandonahana; 4- ady amin ny aretina sy bibikely 6- lany amin ny fiotazana; Ny vesatra mifandraika amin ny fambolena, vidin ny masomboly sy herin-tsandry, no mibahana ny 64% amin ny fandaniana ;19% no lany amin ny fandonahana, izay ividianana zezipahitra sy zezibazaha. Mampiasa fanafody sy mikojakoja ny fambolena ny sehatr asa ka mandany 5% ny vesatra izany. Ny vola lany amin ny fihadiana ny ovy,6%, dia saiky hanaramana olona avokoa. Manodidina ny sivy hetsy sy roa tapitrisa ariary (Ar ) isaky ny hekitara ny vola maty. Betsaka kokoa noho ny an ny sehatr asa fihariana tena madinika marefo ny salam- bokatra isaky ny Ha eto. Ny tombony dia eo amin ny dimy alina sy valo hetsy Ariary (Ar ) eo, isaky ny voly ovy iray hekitara. Ny Sehatr asa fihariana tena madinika misandratra Manodidina ny efatra alina sy efatra tapitrisa ariary (Ar ) no vesatra ilain ny sehatr asa fihariana tena madinika misandratra isaky ny voly ovy iray hekitara. 32

33 Kisary 6 : Fitsinjarana ny vesatra mihàtra amin ny famokaran ny sehatr asa fihariana tena madinika misandratra Ttf: 1- fikarakarana ny tany, 2- fambolena ; 3- fandonahana; 4- ady amin ny aretina sy bibikely 5- fiavàna 70 % amin ny vola dia lany eo amin ny fambolena zanak ovy: ny fividianana masomboly nohatsaraina no tena mibahana izany. Ny fividianana zezibazaha kosa, dia 22% amin ny fandaniana. Ny fikarakarana ny tany,4%, dia ampiasaina amin ny fividianana sy fampiasana fitaovana tarihin omby. Ny fikojakojana sy ny fiarovana amin ny fahavalo (aretina,bibikely) dia mitentina 3% raha oharina amin ny totalin ny vesatra. Mahatratra roa alina sy efatra hetsy sy fito tapitrisa ariary (Ar ) ny vola maty isaky ny hekitara. Ny sehatr asafihariana tena madinika misandratra dia manana salam-bokatra isaky ny Ha ambony, sady afaka mivarotra ny vokany amin ny vidiny tsara kokoa noho ny sokajy hafa. Manodidina ny valo alina sy telo hetsy sy telo tapitrisa Ariary (Ar ) ny tombony amin ny voly ovy iray hekitara. 33

34 5.7. Fandravonana Toa izao ny tabilao mamintina ny toetra mamaritra ny sokajin ny sehatr asa fihariana ara toekarena. Tabilao 4 : Famintinana ny toetra mamaritra ara toekarena. VOLA MIVOAKA misandratra afaka mivelatra marefo C- LANY AMIN NY FAMOKARANA fikarakarana ny tany herin-tsandry fampitaovana fambolena masomboly herin-tsandry Fandonahana zezipahitra NPK zezika siramamy 4- ady amin ny aretina sy bibikely Décis M herin-tsandry fampitaovana 5- fiavana herin-tsandry fampitaovana 6- fihadiana ny ovy herin-tsandry fampitaovana 7- fitaterana sarety totaliny

35 VOLA MIDITRA E- Famarotana ny vokatra ovy Totalin ny vokatra TOMBONY Avo roa heny amin ny vesatra ilain ny sehatr asa fihariana tena madinika hafa, no ilain ny sehatr asa fihariana tena madinika misandratra amin ny famokarana. Ny fividianana masomboly nohatsaraina no isany mahatonga izany. Raha ny vola maty indray, dia mihoatra 30% ny an ny sehatr asa fihariana tena madinika marefo ny an ny sehatr asa fihariana afaka mivelatra ; ny tombony azony kosa dia avo efatra heny raha oharina amin ny an iry voalohany. Ny tombony azon ny sehatr asa fihariana misandratra dia avo efatra heny amin ny an ny sehatr asa fihariana tena madinika afaka mivelatra. 35