Gouverner les déchets. Gestion territoriale des déchets ménagers et participation publique Laurence Rocher To cite this version: Laurence Rocher. Gouverner les déchets. Gestion territoriale des déchets ménagers et participation publique. Géographie. Université François Rabelais - Tours, 2006. Français. <tel- 00175228> HAL Id: tel-00175228 https://tel.archives-ouvertes.fr/tel-00175228 Submitted on 27 Sep 2007 HAL is a multi-disciplinary open access archive for the deposit and dissemination of scientific research documents, whether they are published or not. The documents may come from teaching and research institutions in France or abroad, or from public or private research centers. L archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est destinée au dépôt et à la diffusion de documents scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, émanant des établissements d enseignement et de recherche français ou étrangers, des laboratoires publics ou privés.
!""#!""$ %% & & ' ($)*+, - Gouverner les déchets Gestion territoriale des déchets ménagers et participation publique.! " /0 ' 1 #$!% ' 2 $ #$ &% '3 $ #$ '(% '3, '1 )* #$!% '3 4 01 #$ '%
! " # $ % % & ' ( ) # *+,-.%/00.1 2 " 3 % $ ( " 4%%" 5! ( ) & *61 ) ( 7 *7"481 9 ( '7 3 : ; 7 : 4 % < = : > : 4 : : ) : ( : > : +,-. /00. : : > 3 : : 9 5 4%%" < >: 7 :!"#$ :
SOMMAIRE!""#$" % &!"#$$%&'($%)'* +##,-.! /0#1#+123#!+ 4 ' () ((*+, -.) / $ (+ 0' 1(2 * 3 45!"#$%%'('''* +##,05. 310"-5.6*#123#!+#!1 7#"+ 8 3! -,1#+,-"*#+19,!#"7#,! -, 4% $ * 1 36(2 7 / 8.' 888 ) /5 $ 7 2 * 4 9 $(8( 1 3(2 * 5 9 $' 8 8 1(3 * %!"#'''(''47.0! -,#!"#.,3#1#.-.! /0#123#!+ $' $ * '7 :4 $'77 6 ( 02 +) / $ + ;,(; (7' () (7 & 9 $' ( )( 6 <, 4 9 8 * 60 * * 7 ( 88 4 % 9: : (( $&$!"#;., 8 3! -,1#.<#+! -,1#+123#!+#!3-,+!"03! -,1#.9,!#"3-**0,.!2#,,1"#(#!(- "# $&& %:;&:::6 ( ' 88 7 ( 5 &::&;&::6$ (7 ' 1(2 * 3 5/
!"#4*-5. +! -,3-,!"#.9,3,2"!#0" '4 $ 81# 36 77 ', 8 ' &:/ $ &&!"#=#+#88#!+103-,8.!0,#"#128,! -,10"-5.6*#7#"+0,#"#(!#""!-". +! -, 1#.<#+! -,1#+123#!+> $' 86 () & $ 88 8 1(2 * 3 & 9 = &4&!"#&<#+! -,1#+123#!+0025#3#,?#0@!#""!-" 0@#!*-5. +! -,+-3.#;% $() ) 12 3&4% $ * 0>6 () * * ' & &/ A : 9: =& &/%!"#)9,+!!0! -,,. +! -,1#.9,8-"*! -,0,#"2-,+#+#3!-" #..#1,+.#31"# 190,#,-"*#12. 52"! 7#1#.93! -,05. /0# & 1$'(883, 7 ( & 8 (( 2 ' 7 &5: $ $, ) ' ( () * &%4!"#%* +##,B07"#1#+,.C+##* " /0##,"2< -, #,!"# '% $ 1() 3' 1' $3 $'((( ' $(* &: '8. 7 6 1(*2 ( 3 9 $ $, * 5 : $!""#$"??$!#@" 5 #?$""$$#4: #?$"">#"" 4: #"A" 4 &
PREAMBULE * * B '#">" ); 8 " (7 ' ; ( ' )'#"0'CD' '7 5 &::40&::/ $'<(.) '(( * 0 ''-0> &:::, ' E 7 (( F(( 0'7 (8 '7 G, 88 ' 7 ) )< )7 1 7 3. * 8.(( ' (7 '"#( (- H# ;7!*, &::0'!(* '7 ;4 $ (- ((7 $ 0'#">"( (&::( + '8 7 7 7 ( 7( ' * ' ; ;$ ) <(' 7 )'2 * $ 72 8 ) 7 7 ' ( (7 ( ' 7 '+ I ) * * J 7' 7 7 ' ('(( 7 (( () -.. ((. ( * * 13 7(((- 1 3 ( )( * * '> "" '7 F&::4;&::/G (-, ((8(E &::/,( ( 7 (( (8). ( ( ' $ '8( ( ( 7 7. ) 88 '-'0'' '7 > ( &::,7 ' (C;K )+ - 0( * * 7 * ' * *. ) 7 * 2 * ( -.(2 2 '
4
REMERCIEMENTS $ *2 8 )' ' (- ( ) - * (2 I '( 70 * * ( ( * 7 9 ;; '7 ) L (*, M 0.( 0 > M,)'0$+ ) # - 77 ')( 7,) 'CD',)' 7' #>,-' 7 >!* )' 7 ' ' '7 >)' ( &:: * * 770'#">"M '<)' +( N(), '7 7 2 '# #. ( ) ( (, 7, '( '. 8 7,- *.( (8 M ' 8 ( '<)'(0 7)((8O(E M'(2 ((' I- ( )', -'.7 "8,-'8 ( ( > 0@2? * 0 M ;>N NP) (,)'0CD? ( >87) 6 0?!, &O&::/
/
#">" #C #"" #C" #!@> #>C #" #""?#" TABLE DES SIGLES # '"7 >E '" # ( C # "( '"7 # CD '"7 7 #! @+ * >(. # > C # (( '" * # 8) *) Q" Q"7? '# ) '"7 ## '#2. #8 >! 8 >! * $ 7 7 $. @ ( '*+2 " '"8 *)!! $ $ '8 $ $ '8 7 >> >( > " '" '8( * + 2 #C # "? " " ( '# C< ( #88 ( '")( *? '"7 7 ) ', * * '"7 " " ( C K!" C K(! ") * C>! C#" C"!"" " C" >#" >" C >! * C #7 ( '"7 C "7!( '" ('" * ( '"7 CD '"7 >2 '# '"7 >2 '" 7 ((
>$" >7 $ ('"7 > >( >?R >+?P+ >"R >+" R " ( 7 (( ") " 88 '"7 *. 8) *) "" 7 ) ( '"7 "># ( '" * > #! - '<! $ $' >!> >(! >2 " ('"7 '( " '" * (. "C> '"( C ' >2 " ("!> (! * ' > #!" *'#! '" * * #!" * '#! '" * "# '", '# " +2 '8 ' 7 '"7 9> + 09>( 9 + 09)!#.! #7 5
INTRODUCTION GENERALE $ 7( ' 0(* (8'( ( 80() 8D * ( ' '' 8 () * 1(3,((* )' '() * * 7 ( 7 8 +) '( ')( *, '. (8 (8) '8 1(8 3 * #; 0' (( ' 88 () ( ( 0( 8., (('<'78 (* ) 0'S7 ) 8 88 8 %%:,) 8 (, * 8 '- '(,7 ( ' (8, (7 ( * 1(2 * 30'* (, +) ( () ' ) 7 ( ( ) ( 0 -.(! " # $ % # &" # 7, *( '+ () () ' ( ' *) 8 (2 (, ( ( ( 7 + '' () 7 S7 $ 7 (+) T(T,70) *. ' 7,)(2 ' ", ' 8 ) 88 S7,' ( %
8 7 (2 *, ) ( (+, 8'7 () 88 ( ) +) 8 ' )'(8 7 * * (- (6 ; $' '71(2 * 30(' + () 8D * ( %;&::I ; $'+ ( (8 7'80(- ' ; ;$ I ; $'+ ' S7 (8'8(, '8 7 F $G, '() * * ' 7. 80(* 8 7..* + ( 7 <#+! -,1#+123#!+D0,#/0#+! -,2*,#**#,!3-,8. 3!0#..# $' ( )( 7 0( 8 %5:' - * #) *) 0< E, (2 '(. ( 2. 1' ' ( ) ') * %% > *, '88 ( '7 *. 8) *) '72 88 ) *, 7 0 ( 7., 13I )( '28.' ( F *,%%%G' ( +(? * 0 1 " 3,' 0 80 -.(.2, * +) ' 7 () 8 ('*(( (( () * 8, 8 7<. 8 (( 6 $ (- '(')( ' * *, 2 +), (( ) ) 'FP, G ' (( (, " F' ( (- (0' ( 8,(- ( G, " F)( ' G, " F ( (- 82( ' ( 7 9 (GF *,%%%G :
( 7 < 8')(,( ( E 8 7,) - (( ( 7 7 8 1+ 3 &, (( - ( 7.,) * ( 1 38 '- ( 8 T 7, 7 7. ) 7. $7 '. 2 ' 0'7 7 #7 7 (( ' *, ' (,(D -. 8.) 0' S * # '- ( 8, (. 0 ( $'88 ( '( ( 8 7 FN NP,&::G 88 (' +) 8 )' 8 <#+! -,1#+123#!+3-**#-5?#!1#"#3#"3##,*2,<#*#,! ( 88.*7 7.( *,7 7,*2, (( * *,) 7. * )'- * * 88 *( ( 7.0 ( ( 7 *) '- * F?, &::I, %%&,?, %%%G, 0 ( ' * ' ' ( * 7 * F +,%%/I$* U *, %%%G$( ( *,, >F%/G, (,*( (+* ) *0 8 - F9 7,&::I U$,&:::G0 7 () ) 0' - ) F,&::&G 7. F?,%%5I 8 +U!,%%/G, () F(, %%%,&::&,&::G, F?, %%4, %%/G (* F, %%G, ( ((* (,( '7 () * 2 # '- '((* -) ( 7 <. 1 3 ) 6,(, 7 ' (, 1+) 30 7' ( D 1 ( ;( 3 & $'71+ >?R3,(L)' +), 0)8 '((- * 'V (7 7. F%%%,&::4G, $ F%%4G,? F&:::G #M F%%5G M>N NPF&::G 8) 1 8' 3. '(,.(,. -.,)'. -. +. (7
FH,&::G) 8 *,) (02 1 *) 3( ' 7 (' 27 F8, *), (( *0,JG K0 (,88 7. 7 ' ( 8 '(( * F?,&::I$* U *,%%%G;' *)0( 2 0 ' 7 ( ( * ;,' (7 ( ; ( 2 2 7 ' 6 * 1 3F!*,&:::G ( 7.( ), * ' ( - * * 8 '- '((* 7 8 ( ", ( (8 '72 (( 7., '( () '( * ) ' ( )( -8 '<'7 ' ( ; $ (( )8 (,' 2) * ( * *,( 7 ' () (), +() ' 0; F>,%5G,' '< 88 F( G, B )0 * * '7 ( 72 (. 0. (*2 ( ( " 88, < 8, < (,'(( 7 8 7 1* 3 $( * ; 71(2 3;, < ) ;13; $'((.. 1*E 3 * ;( ';( '((* ' 1 ( 3,) ((E - - 1 3 F? + U +,&:::6&45G ( ) ( 0. 7 F9,&::&G, 7 * ( < ((* 1 ;O3, )' 8( ( O;),, 7 ; ( ( '2 1 8 3' ( () 8 '7 *, ( ) ') '('" '#">"' (8 * * 6 8." T#">"&& & ( &::1& (( 39#7F&::G &
1 ;O3 1 ;8 3 1(2 * 3, ( +) ' ( 8 )( ' 1 ( + 3 F$,&::6/4G,' 7 ' 8 (* 0 * 7 ( ( ' ) 8 ) $ 13 8 (2 ' - 1"+3 1 ) 3 F? + U +,&:::G) ( 07,( 7 ' - () * - (( ' (),(8 8$ * ((E08 ) 7 ' ( $'7 (( *) (0 * 7.7 7 0'((* ' ( - ' $' ( ( 7 ( (, - 8 7 F$ %%46&4G #((* 1 3 F>,&::6G, 8(( 7 < (< (, ( 7 '(( 0 1) 3F>,&::6&%G $ 88 () F *,%%%I$,&::G )( 7,( 0' * ) 7) 7 () 2, ' () ( () $*) ') - ( - (( ' FHW P88,%%G$) ')((E 88 ' * *8 7 (' 27, (2 ) 0 '* 2 ( )( ', 07 '- ( *7' ' - ')( ) ( < ( ). "8,) * ((E (2 * 8. () () ' 7 ( '() $' 7 (7 '7 2 7 8 7 F$,&:::G,1, 3F* +,&::G, 8D ( %%:,('7) 1! 3 $' 7, ) ' (), ( 7 8 7 ); '7 0 ).; 0
88 8 F!, %%%, $ U 9+, %%/G,7 (( '8 (((,, -. 8017 3 ((- *,(2 7 2)' ) * * )0() 8 *, ' 7. ' 07 (( (. (8( $ '( (7 ( -. (). * ", *.( ', ) 7 ',7 0 0 '+ ( 8 *) () $*2 ( ( 7,#1-05.##,!"2#,.C! /0#.85" 3! -,1#.-.! /0##!+* +##,B07"# $'< * * ( ( 7 ' ((* '+ () * ) () () S7 07 7' 7 () ' 1+!! 3 F> U 6&:G ' ) ) 76 ; 81(2 * 3;; 7, ) '= ; K '+ S7 = $*2 ( ) ' (), ( () ", ',' - - ' 7 () 2 * (08 ' ' 8 (2 * * ' IQ ;0; (2 (..,'<' + 0 8' () S7 ( $' ( ' S7 88 (' 0 8 1(3 ) 1 3 1 3 FX, %%%G () *, 07 8 ((, ( 1 - * 3 88 8 )01 3F>,&::65%G ( - '((* ( '- 0'S7, ( +), ( '(( 7 ((* 1".3 1"37 4
'((* )( ( + 0( S7,) () () 1- )* 3F,%%:6&G )'1/01 ),! 3 F, %%:6&&G '+ - ) 7 0' 0 S7 () * *. 8 ' - ( 123-,+!"03! -, 10 "-5.6*# 123#!+ + + # ".9,.C+# 1#. -.! /0# +#3!-" #..# $'+ ( ' () * %0&::7 0 ( '7 ) * - () () 0 ' 7 2 * ; ((* () ' ; 8, 7 ' (),) (; % ' 7 13),'- 8' 8 1!3 F> U, %%56&:G (2 8 (., )'1 3 F,%5&G( 7(2, 7 ). 0 ( 1! -*(- *- *( 3F>,&::6/G '(( 7+).*8 1 () * 3, 8 ((E ' '( ) 8 '((* 1(2 * 3$ (2 )' (. * (7 0 (, 2 ( 8D ) '7 7., (( ( )( ' * () 88'( 7. 8( ( (, ) '7 ( ( 1 8 3 7 +2 * #, * 0( %5: 7 8 8 (((8 7 1)3F!,%%:G * 7( *, 0 ) *,((( ), ) (8 88 7 0 88 "', 8.2 0 88 +( * 8,78 *.'7 () (
.7 * )( ' ) ) ( (2 ' *8. " ( 7 ' ', ) 8.8 0 ' ( 0(7 02 88 ( 8,.; 8; 8. 7 $ 0 7 8 7 ( ) *. ' ), ' 8 ' '72 (( )' ((* (7 F,%%6G$' (. '() ((E (2 8, )' 1 ( ( (( 3 F$ U$!2?,&::46&/G' + ( ) ' () * 6.() *. =K 8 (' ( = ;T((( ' = )' ( ' 1 ) 23F$ U$!2,&::4G, ( (7 ( " () * 07 *. ' 7 '(2 (. ( '(2 +, ' 7 '( 8 1& ( 3 ( ( ( "3( 3F> U,%%56/G *, 0( 8143F,%5/G'7 (, (( 0'() 07 () ( ) ( ( 7 7 (# '- ( 1 8 3 0( ' ( )( +,, 7 ( 8 '( ( ( 88 (* 1*E 3 *., 8 3! -,!#""!-".##!"#8-"*0.! -,.-3.#10"-5.6*#123#!+1,+0, 3-,!#@!#1#3" +# 7 7 '() '+ () () ' 7 1 ( ) ( ( ( ( 3F>,&::6G $' (8( ' ; ;$ 7 ( '+ /
() * 7,( ' * #' ' 88 ( (8 (- ',)7 7 77 $ ( <0( $ 87(7) '7 8 (2 * 7 ' 7., 7.(( )77 7. 8 ' ) ) 8 ' (, (( ', ((* 7 1(2 * 3) 7, ' 7 L 7 *) ' 1(3,( ' 8 (2 7 (,)(2 7 1 3 8 '7 2,) ((; ; ( '() 1) ( ( - */ 1 ) - * ( ( + ( + 5 ) -* - *5 ( - * ( ( 3F>,&::65%G '1)( 3 ((7 '7 ( ( '(, 888 ' 8 ' (8., ( 0 '8 7 1 3, 7 (8 #+1 +-+! 8+,8-"*! 8+#!"! 3! 8+3-**#,+!"0*#,!+193! -,05. /0# $ * *,)' 1(3 () *,(( + 7 7 S7 ' ((7 ($ () * (8;08() ;' ( (,0( 7., ((7 ( 7 - - ' ',' ((, 7 7 8 ( (088 )' ( ( (80 2.( ((888 (( + (2 (( ' +2 * $'''20'8, ' 8.(). 7 (7 ( '8, ( 1'8 7 3 7 )( (, 1 " " 3, ( 1
" 3 F(,&::6 &:G (( F!,%%:G *, (),78, 7, ' ( 8 #((* '() 0( 2,'<' + $ 6( ) ) 7 88 (, 7 2'+ ' ( ( 18) 3 6 8 0, ) (,) 8 ' ((( + 8 88 8,0(' 7 () (,')( 88 (, 7 F(- '. 8 G () () 1 3 FC, %%G, Q ;0; 1 ( + 3 ) 3 3F> U,%%56&&G' 7 ' (. $' ( '((( 2 '8 '. 7 7 )'(( 0 F, $ U?*,&::G#)' ' 0 )( 8, 0 +2 (, '7 ) ( * 2!-1#1#!"7.#!+-0"3#+0!. +2#+ $ * * ( * ) ' 1*+(*;7 3,0 8 *+(*2 0 ( ( (((' ( '+ ( $'+ () * 7 0'+ () ().8 7.( (* 1 3' 7 $ ( (8 ' ; ;$, ( 8 ) ' 7,+O( 0 (( (, 7' 7' *2, ; 7 *) (), )' 88 - ', * 7 - + ( $ 7 13 () * 8( +(, ( ( $'+ 1( 2 3 1.2 3( () * 8 (( 6 5
;. 8,) 7 (( () ( ' () () 6 (, (( '8 ( (( ( 7( I ; 02.( 7 ( 8 ( %5: %%:, ( '+ ; 7., *2 ( 7 ( *2 * & $'+ 12 3 ( F&:::;&::G (. 88,) 7(7 '7 () *,0 7 '(),(,07 ( ) ) ", 7'7) ( 0 (.((07 77 (( 7 ' 7 # '-,' (, ( " 88, ( 8 ((* 07 88 6( 2 (( ( 6 I 07 ( ' () ' (* 8,2 07 ( '7 7(( ( $ 7 () F( G ( * '7 *+ < 7, ( + 8 ( ' ; 8,) '+ 7 * 07 ( $F%G( 6' ; ;$, $; ; * * #7 'FG ( 8) ' $,7(.)'.7 7 ( ; F+( 7 )< G, 8 F< T 8G,) ((( (.(' (7 7, ' ; 8F& 7G, $F.(,8,,8 7 G$((. $( (, #) ). ( '88 ( *. 8) *) & 0 *2 *) '"7, (? + %%, )8 ( 2 ( () *, ( F? +,%%G$ 7! # *. (;8.( 2 ( F,%%GR() 0 7, *2 (),1 3 8 7 ),0( ' 8 ( () ' 7, * F(,%%%G$ 7? ( (( ((* (2, '7,0( ) + 1' 3 '- * F?,%%/G $ ( '1 ) "! 3FY (8 U?,%%56 /5G %
7 7 ((,) 8 7, -,0',( 8 ' (. 7 *0 ( $ 7' 7 ; ;$ '((,' 8 8 '7 7( 7( ' * I7 ' 7 8 70*(2 (, 8&::& 0 8 &::# ) '* 7 ( 7 ) ( 8, 7 ' 8 (6 (,) (), 88 ( ( (- ((7 ( ( (- ' ' N ' ' 8 7 0( 1 7 3 (-, ' 07 ' 8,)'0'* (8 0&::&$ 8 0 8 * 7' 7,( 8 *.'.( 8 "8, 8 7 0 * K 0> 0( 88 88,..( () F((' ()?#", >>G,)( '* * (7 ( ( ( N ' 7 ( 6 ( 8,(),) ( * (!"03!0"#1#.!6+# $*2 ( 7 1 3 () 8D * 7,0(' + ( 0 '((* 17 3 () () F>, &:::G 0 ( 8(2 * )'- '() ( 8 %0&::, (0 ( 2 (* 1 () (2 * 3F%;%%:G;*( ;,0 F%%:;&:::G ) ( 1 (3 * F8 G 7 8 ' 7 F*( &G, 0 2 ( F&:::;&::G'7 () * (F*( G' 7 () 7 - '((* (2 * + ' () * 88 (* (. ) ) ((* 6 ' 7 '(),' ", ( 1 3 * &:
" ( ( 0'* ( ; ; $,)7 0) ( 81(2 * 3 +( ( ( (8 ''(- ' F*( 4G,( ( F*( G$ ( 8 ' ( ) 1 370 8 '<(- ) #,' ( +), L '8., 88 ( 7 8(2 F*( /G#' '+ 8 (( ( ( 7 2 F*( G 7 K 8'7) '* * (,) ( <( () () ' $2 ( 0' ' ) 8 * 6 '8 7 + 8) 1 8 3( () 0 F*( 5G ( 0 8 * < ( ( ' () ( ) ( -7 88 7 )((. ' # ' 18) 3 ((* '() ( () 7 0 S7 ( F*( %G * ( ( '. 88 7 $6 0 0(( 7 (, (((( (, '8 '. 7,) ( 1(2 * 37 &
&&
PARTIE I La construction du «problème déchets» : Analyse de la politique française de gestion des déchets ménagers &
&4
; Introduction de la partie I ++ 1#"#3-,+!"03! -,1#.-.! /0#8",E +#1#<#+! -,1#+123#!+*2,<#"+ $ ' 2 7 ( * ('* $ * 7) ( ( ) '<(8 55 ' '72 '- 1* 3,' 0. ( +2 ( F?, &::G,)7 ( ' () (8) "C,( 2 ; 708 '( * 7 %I' 7 ) ( - ( -)' &:: '( (('*+2 () %:, * ( 7 - ' 7 0( ' 7 # %%:, 88' ( )( 82 (2 *,) (2 *) E,* '7 &::: ) - ) ' ( )( )(( (,) )( ' ( * 7 '$ ( 7 ( 2 (8, )' ' ' * (8 * 8 0 (,0 7 '* (2 ( $) () ((E 0. Z ((- ( < 7 7 ( $'- 8 ( 2 ( ' ('7 ) * ) (2 ( )'- () () & ' ( ()F() G F7) ( G ) 0 ' () K,088 (), (( 8 (), 2 K, () 8 (2 (7, ) ( ;+( ;,) '() = 1 3 (2 *,' 0 7 8D7) * ) (2 (, 8 0 7 () $ (2 ( 88 1 ) 3 ( ( 3F!8,%5,( 8VU),&::6 &4G ')( 8 ' F%G, 1+ 7( 3F/GF +,%%/G & M * R> +, () () ( ) 7 6, (, 7,8 F> +U*, %%56:G &
$'- 8); 7 ( ) 8 '7 () * I ( ), () 7 - -,) *(+ #(' *) 8 ((E. ' (8 (8) '( ( 8 0 ' ( *, ( '() ' () )' (( ( ' ( ((*, ) 8 0 ' () (), 0 07 *. ' 7,' 8 1(3 *, 80 '6 ;,+!"0*#,!+193! -, 6) 'F,), ( 8,,JG ( ( (= ; 05. 36) ( ; 7(,' 0 (. * ( = ;!#""!- "#6) ( '() 7 0 * =, (, ( 88 ' ) ' (, 7 ( '*(( () 7 8'(# 8 '+ ( ( 2 (,(( ( '.( '((* *),#.#3!0"#3-<,! 7#1#.-.! /0#05. /0# 1/01 /013FC* 7,%%64G' ' '7 () () *,0' 7(2 - & ' 1 3F* ((?,&::464;45G) '* 7 '+,( * '+ () () 7 0( ( 7,) (2 ( ( ( 0 8-80((*. 1 3F",%%6G ( ( 7 7 7 0 ( 1 / 1 + / 1 &( % "+ 7 /01& ( 2 (( 3 3FY (8,&::6/&G 8-9 )/ ( ( ( (1 : / 1/01*FC*U 7,%%64:G * 1 3 -* ( 3 3F> U,%556G &/
; () () ( 0 (2. ( '7-7,' <7, 1 3F> U,%%5G)(2 ( (*2.)7 7 (), L '+ 01 ( ( ( ) ; ( -* 3 F, %%6/G () - 7 '+ () (),) 1... 3F,%%G ' () ) >, 7 '() (2 ( 8 2 ( 12 088 8 '() 38( ' 1+ 7 () () 3 F>,&:::G 1((* 7 3 ( 1 ((( (3 - * + ( ) ( ( ) 3F> U,%%56G" ) '((* ) )7 08( ( ( '.( (8 (0( ( ' ( F>,&::G * 0 '7 8(2 * )'- () (),8 (7* 7 (2 7, 8 )(( (2 (,7 * 7<$ 88 +) ( 7 ) 0 -.(( (2,( ( +). )' 0'- ( ( Y* 7 (( C 1'! 3, 8 '1 3FM?,%%G$ ( 7 1" 3FM?U>, %5G) 8 ' ( - "-+ ( [)\ 3; ;1 ( ( ((. ( CD >C,M@,? $P,> " & $ ()'8 761 / 13 1 3, ' (( )1+ 9 4 3>,&:::G &
3; $( () () 8 '.(L ' 0( ) 7. ) 8 () * 6 8 ), ) ' (, '(( 7 ', ( (8) ' 7, ) () () (( ( () 1 3 & F>+ U *, %5%6 4:G, 7 ' 8 88-3 1 3F>,&:::G, 1 3 0 'S7 ) * C $ ( '72 88 ( ( 7 '( 7 0 1" 3, 1 (( < 3FY (8,&::6/G, 7 +) FY (8,&::G,' ( ( 88 " 7 ( *. 708 ( ( *, 7'(( 8 ' 8 (2 1(3) * 0 7 $ () (),7 ((* (,7 ' (88.( 2.( 4 ( 7< ( * ( )7 8 '< )'8 Z'(2 183 () () $ () () ; ;((E ' ' <7 (( ( 88 (. 7 ) 1 ) 33F> U,%%565G, '( ( (.08 <, 7 +2 ( '+, () 0 * * $ '+ (( (> ( (, '7 8FC,%%G (),!>- ( 13; + ;, (( ' ) ( 7 < 8)'0 72 ; 1 3, ( ', * S7 ) 1 3 3 & )8 )' 1 7+ (, ( /01 ( 9 ) = 3 B* (2 88 * (7 ( F>+U*,%5%64:G $ ( F%5%GF> U,%%5IY (8,&::G 4 $' ( ); ( ( 7 '" ( '7, 1 3 3F> U,%%56%G &5
; 1 () ( 3 F> U,%%56%G'(' 8 ) (( ( 8(2 *,) 7(2 ) +( 8 $'8 (() + ( 7 8,' ) (8 *,7((E 8 0' 8(2 * 7 ' 8 '+ 7 (2 (7 (7 1!* F> U, %%56&:G 1 ) /013F$ U,%5%645G, ' ' ((E 88 (7 ((1 ( ( (( /01[ \ ( + +(, + ) 3F$ U!2?,&::46&/G 9,+!"0*#,!! -,1#.93! -,05. /0#.#+!C-.-< #+19,+!"0*#,!+#!.#+7" 5.#+ 103- @ $' 7 08 ( '( 8,( " -&... 3 F? ;9,%%56&G$' * S ' () () ) (( 1 3 F$ U$!2,&::46/4G ( * ' '() 0 1 ) / ( ( 1 * F$ U$!2,&::46&G 7( 0 2 88 ((8, ( 2 ( 7 0 ' F07 ' G 7( ' 8 '7 )() * +() () ' 7 ) 0(7 ', 0 (F$,&:::I?)U* +,%%5G, 7 ( 7, )'0 (8 0 *, S7 () ' 2%/4 $'((* ) E.+( ' 6 8,) ( ' (), +( 8,) ( 82 7 0 &%
( ) # 7 '- 2 +( ', +( ( 8, 8 '8 8 ( +( 0 1( > 3F? ;9,%%5G,( "9 F%%5G'7 ' 7), ( < 7 "( +( ', $, +( (8).() ' 7,(( )2 1 3,) ( 1 * () F$, %%G $ $!2 F&::4G (( ( (. ) ] 8T ) T8; 8 7 ) 7 8, 88,,)(( '7 8 7 ) 0 ' (8 '8?@ ;! ;! ; " #! $ ; % ; ; & $;"A /@BBC1(DE/8FFG1(/@BBH1 $' +( 8 '- ' (, < ) * * 7.(7 *. 87 +( ' $ 2 7 ((( ' 88 ' 8 0(2,' * ' ((* ' 8,- ' ;., ( (() '() ;'Z'((* ' 88; ( ( (7 8 7. 7 ' F$ U$!2,&::4G 2, (82 ' )88 ( 8 >(( ) ( ' 8( )( * ( 2 )F>*,%%G('< ( (8 (( ( ( ( '20'8, )' -! ) +( 0) 6, ),( '7 F,%5&G :
; -, (77 (* 7 ( # ((* (8.(+.( (,7 7, 8 ' 7,. ( 7 ((* 0(7 8-8 ) ( ( + > 0 ', - 0 ' ( 2. (2 $'.(,7 (( ($ F$,%%%G( ) 87 (,)8 882 ( () 7 $87,,- 7 ) 88 ) +( '.( -*, ). + () (),(( 0*) (+,)8 *. ' F@W,%%G",' ( '* (). '(. 0 *. ( ( ( 8( D * 7 (( 07.(8 ( + ' '() ' 2 7 * (( 0 (.8 8,.( (, 7, '.( ) 87 * * ' ( ' 88 - ' (* (802 ((8 (8) 0 () *, 7 '7) * ' ) ( 8 *. " 7 * * '( ;. F?. ;>,(9,%%5G 7'( (7 ) ",'"87 (.,((( ) 8' () () 87 0 '( 0 '* $' " ;1 ). ">3 F$, %%%G ( ( $ ' ( 7 ( '<,) ( 6( ( ( 0< 8 ' '((* 7 (( (M;! F%5&G)((.(7 O 8 ( 0 +( 6 1 ' < ) 3F,%5&65%G$ 7 " 7 ) () (( 07 ( O 8 () *.' (' () '- 8. 7 F P, ( 9, %%5G.2 '72 6'' ( () @W 2 ((($ U 61) ( ( ( ( ( >( ( 3F@W,%%6G
( 7, ' (, 88,) 7 < FY (8,&::G "8,) ) 8 *.,$ (( ) ' '() 1 / ) 1 23, *) - :)3F$ U$!2,&::46 &G @#"3 3#1#123-0<#-0"0,+<#1#.-.! /0#05. /0# 1I ( ( )( ( ( ( 3 F> + U *,%5%6G () 8((E (* 7 )(() () $ (7 ; *. ',, ' " ; 8 ( 7 1B 3 - ) 8D ( 1(2 * 3 ' '<' ((* (2, 1" 3F,%%G,) * * (0 ) ) ' 8 ) X( 0(NN #, 88. *) () * ) '8 8 (* (,) 8 0' * ( (), (. (,( ( 7 - () 8D * '' 8 ( ), ( * 8., ( ( 81(2 * 3.; 7 07 (, () * ( ; % %%&$ *2 '((;<, ( ) (, ) ( 0 * 8 (2 1/01 9 3! ) 3F*,%56AG #, ( () 8D * (* - 6 $%&'($%%'.* +##,-.! /0#1#+123#!+F*( G $( 2 *,7 %, ' ( * (8) (2 ( () ' %: ) * (2 ( (( 7 ) 8 1JJ " >" 3F,%%65G &
; ((* *+ (2 * ' *2 8D 2 7 ' 27 1. 3 *( %,>2 * ' 7 %, 7 8(2 7 $%%'('''.* +##,05. 310"-5.6*#123#!+F*( &G ;)) 8 ( 2 ( ' (, * 8. 08 %5:, ) ' ) * ' ( (,) 7 )0'((* *) (2 7 8 ( %%&(( S7 $1 (3(2 * 1 3 () (.. ( &:::;&::67.0!-,#!"#.,3#1#.-.!/0#123#!+F*( G $ 2 ( (. &:::;&::, Z'88 7 '7 (,) () $ * * + ( ( * 7 (( - (* * (* 7 8 '., () ) I ' 7 " )' I) ' 8 '
4
] *( "C ( 2 ; 7 0 *,7 - %,) ' () 8 #7 * 7 - ' () () 0( 2,88(' (( 7 ' 8, (, 88 )- (2 2)''' 8 ' ' ) (( (), + () () (,(( ( " F%G$' 8 '1 : / 1 3 F, %5&6&G 1 +) /013 0 ' ' 1 * F>+U*,%5%6/G) 0 -. 7 2 ) ' ' '(' 8,. 0' ) * $' 7 * &,(.8. (,) ( ( ( *, )' 1L 3 17 3, 8 )7, ( ' 7 () ' $' ;"( () 0( 7 8D8 (2 * $ ((*+ ) 7 7( ) '() 2 # '- 7... ) () * (8,( ) ) *(, ' 8 ((, >2 8D ' 7 $(;7 ) ( ( D 8.,)( ( () %:) * 0' (), 8 (2 * (* $;/- % 7 0' * 0(. & "%/&,::::: * ( C "%/, %:::F? +, %%G
] *( Section I. Naissance d une politique sectorielle entre préoccupations hygiénistes, rationalisation territoriale et enjeux économiques 2 (2 * ' ( '*+2 () F +,%%/G 7,, 1 3F,%5/G,(7 ' 2 (D )' ( 7 < 7, (( ' K.2, + ( F?,&::G$'(( * ; ) '(. ; 0'')( (8) 0 $ 0 ' ) 0 8 % 2 2 7 1*+ 3 8 ' 7 2 ) $7 ( 8&: 2 2 I 7 ((E ' * #7 '. ' 27 2 F">G %&/ ' ) ' * O)< (( 7 F?,&::G $ ) 1() * 3,'( 2 1( 3 ( ' (), '7 ((- 2 (6 () $ 88 *) )( ( 0 '*+2 (), ) ( 0 * ( ( () $. 8 %) ' ( ' 27 7 (, ' ' 1. Un effort de normalisation technique des équipements de traitement 7,!$%&40,#"-103! -,,-"*! 7#2"+# $' * C 7% ( ' ' () 7 %/: (8 ) * ( 7 (, 2,) 27 88 '7 ' 7 (), )? + F%%G0)8 (8'13$ ( %/:;:( 7' ( 8 7 ( 8 *) $' () 7 ( 8, 7 1 3,(. ( ' ' ( (' *88 ( 7* 01* L 3) 1 307 ' ( * 2 7 0< F?,&::G /
] *( (( () ), 8. ), ) ( 8 62 %% 8 * (''* * +( )8 7 0 (7 ( $ 88 2 8 +( * 6 >2 ' 7 2 *, >2 ' ( *, >2 ( * *(, F? +,%%I,%%G 1 3 F 8 +, %%G ( ' ' () * ' * $ ( *) )( 7( 7 8 '- (8) 6 ( %/: ( 2 %:I 7 ( 0 ( ' * ( 7 (8% 2 &: 2 47%/& 8 1* L 3 8. ( ( *) 0 ( $ (2 * (; 2 )(; '*+2 () $ && 87 % 7 0'7 ( '*+2 () (( (, ( ' ) (.,) - ) ( ( ) *$( ' 7 ((E (( 0 ( ( &,.( )) ( '*+2 () (( 2 '*+2, ( 7 ' 7 ( - * ( ', ( 1* L 3 K 0' ( 1 3' ' ) ' (8),) (7 %: ' ( * ' 7 >2 ' 7, 0 * ) '() 0( 2 88 (( %/: %: ' * (2 ( 72 (() (7($ S7 7 (7 8(0 (2 * )E 7((,( ) ( 6( (L7 ;* ;)( (2 *) I'7( ) ( * )8 ', '(( *) 8 ( 7+7 )( 8( 1& ( ( ( ( ) 3 &&87 % 7 0'7 & 1/01 3 &&87 % 7 0'7? + 0 ((. ( >; ;>,? $ F? +,%%6&%G
] *( "! "1#$%&4D0,#* +##,3-2"#,3#1#."-103! -,,-"*! 7#0!-0" 190,#128,! -,1#.,-! -,1#123#!+#!1#.,-"*. +! -,!#3, /0#1#+ 2/0 #*#,!+ $ %'7 (( ;( ( *+ (2 *) ; ' (( 0) *. 8 (( 8 *, 8 ' ' F7 G $ ( ( 8 * 7,( +, ' (, (( * ) @K+ @BHK ;8,-! -,1#123#!6$ ( 8 * 6 1 ( ( ( ( ( ( 3 ;$ (( "#+-,+5.!210"-103!#0" * 6 ;' 8 80' ) * ( ;( 3-**0,#+'.92. *,! -,1#+123#!+ 0(' * 8.( % ;'.,+12"!#*#,!0@ ; (( 7.-" +! -, 1 3 ( ) 8( 8( )( 3 ; $'F# (( ' * G $8' 8 * '( ( ' 7, '#" F# ( ( '" * G,)7 - %/ (02 ( 7 (( * * 7. ' ( * (7. (8 ) ( 7 (, ( ('#">" %%&,8 ( 7 ( )'.( *) 7 '.( #,7 %,'- * 7 ' ' '.( (( > '( 0 * 6 ' (( ' 7 8( %/) 7 1 3 F (?, %%56 %G $'( '7 )( ( 7. $;/- % 7 0' * 0(.,, 5
] *( F "G8 0% %) E (, P * 7 1 ( )3$ 77 ' %/F8 (( ' 7,) ' ' '((7 (:- %/G7 8 ( 7 0 ( ( ' 7 $' 88 *) ( %5:,7 88 7 (' 7, '- ( ' )'< %5/ (72 2 8 )( ' L (*) F *. 8 G '(().)( ) ( ( 0 (*, L )(,) (( L & K.*, L 8( *) %5 # 0 *) ) 8 L )(,. %57 0 ( *, 7,( 1 3 F "G *,)( (E 0( 2 7, ' ( '( ' )(,(()7( ( 2. La mise en place d un cadre local pour la gestion des déchets $; %,7 '8. ' ' *, 8 7 7 (., 7 ( '((, ' ' 7, 7 '* 7 ( * $' - ' *,., 7 7, 2 $' 0 ( (7(, *,+#"7 3#.-3.<2,2". +2-0"#883#".#+,2<.!2+!#""!-".#+ #7, () (7 ( * * $ ( ' 27 (, %/:, (7 (,) (7 2 #7 ( ' 0 ',8 %/ ( ) ( ( ' 7 (F5:G 7. ( (7F G 7 ( ( 7 7 (' 7 ( F$,%%5G & $ 7 (( ( ( ' < 88 ( 7 %
] *( ' (, O, ) () ( 7 * %&,5:^ ((8D 7 ( 7 *, *88 * 8 (( $ 7 )(, )' ( ; ; 8 ' 7, 6 * ( * 7 ( *. < 0('+2 $ )( 8 ( 8 7, O ' ( 7) * $ 0'7., (7 88 6>2 ' ( >2 ' ( F? +,%%G$ * (. 7 ' 2 ' 27,. Z'7 7 (,) ' ;., ( ( ) ' 8 ' ( #' %: - ( ' 2 7 ' 7 < ( 8;7 ') ' 1 : 3(('")1 ( ) ) /013 F$,&::6/G $ *7'88-8( ( 2 (* () * #, (* % '8. ' * ' * 7 ()(.((. 7 (6(( ', '( 87 %( (. ( ::*' 7 * ( 0( & 7( ' 7 8 8 (( 0 7 #+2. ' 27 2 F">G, 7( 7 0( %4 +2 7 ( 7,!#,+ 8 3! -,1#.9,!#"7#,! -," 72##!"#3-0"+F.9,!#"3-**0,.!2-0" ++0"#".#+* ++ -,+1#+#"7 3#05. 3 $ S7 ) 0 ( (7 7 (,) 7 (( (,8 '* 7 (.8 7 ' O 1 ( )( 3$- %, 9, #& & * 8. 8 6( 2 * 8. 0' %5:, 0) ( ::* 77 ( +2 4:
] *(. *) ' ; E7) 7)") ( 07 *, ) ( %:. 7 8 7F 8 +,%%/G$' 7 (77( 7 '(8 ' 88 ( 8 ( ) 2 ( ' 7 ( ( *) C 0, 0' 7 (7 7 7 ' ( * ' 7 (.,' (( (8) 0C F 8 +,%%/G$ ( (7 ( 8 (( I ( 7 88 7 8( 7. (' ( ( ' 1 3F 8 +,%%/G) 8 *,) '7 7. %5:;?+ %54,("C; (7 (07 "%%&,5:^ * FC"G$ (, 7 N )+) ', ) 8 (7 F8. G $ * (7( 7 7 (( (.( ( * ' * 0 %6 %/% ( % -0 (. & $7 ' 8 '*, '. ' 7.8 ( $ 0 (.(7 +2 )( 7? + F%%G (. ( (7 '8. ' ( 8 )'88* (,)( < ( )' * * (0(. (8F * 8 7 7 8(L) 7 G" '.() ' (( ( ( 0 (. 7 (F8( 2 '2 7, '(G &! F%%G, () * ' (.,7 ( (.$' - (.() ( ( 2 'I >2 ' 7 87 * ( ),) >2 ' 7 )( ' (( (. ( $_;55/- % 8 ( 4
] *(?87 )@BH88FFK LM 2$E(8FFN@H $' E * ( %5:,7 %5&,)77 7 L.!, () * '7 %5&,.7, ' 8 () - 3, 7 1 )3$ 88 (' '(( 2 0 (7 (( ;) 3. La timide entrée en scène de la planification territoriale (8)2 7 %%&,7' (8,() 2%/% (8 ( 70 -L ) * 0(8,)' ( 8* ' *, ( 7., 87 0(7 (( 2 ( #3- @1#.923#.-,12"!#*#,!.3-**#5+#1#.., 8 3! -, 8 (2 7 ',( ) (8 7 2%/47. ( %%&7 #!" #!", ' (2 (8 1 3 8 ( (*) *+(*), ( * ( 2 0 8'7 4&
] *(,' '* ( )' (, 2 ( 2 0(8$ *. ') ( 8., ( 7 ' 7 '"0) 8 * ' * "%/%, >2 ', ')(, ',7 ( (8 0 ' * * (.) ( - 8 1 ( ( 4 ( 3 & $ 72 7 ( ( (2 *, ( (-)'0 '" 88, *7 ( 7 7., ( )( 0 ) 782 $ N (' *(.) 7 8 1 3 ( * ( )7 ( 8, 88 7 * ( N ) ( 0 2 ) 6 )( 1 3 ( 1 3 8 8. ( ( ()0 ) ) ) (( (.) %%&$) 8(2 ) ( %)2 1 3 8. 7 $' 0(8 N 7 ( O )( (8 ( ' 8-3 4, ( 7) ( + ( $ 8 (8 1 3F? +,%%G$ *. *) '( 7 O)' (),< 7 ((., % K( ' (, (,( 5 % )( ( ( 77 (, ) $( F %/G (-L * %/7(2 2 (8$ '* 8 ((8 * C & /%;:7 %/% $7 (8 * '( ' ( (, )' *.'( )(, 7 ' (8, ' *' ' ($' 82 %/ 4 &&87 % 7 0'7 $ ( ( 761; ) ( 5 ;!5 ;!5 ; 5 4
] *( ( ' ( 7 ' 8& ) ( ( ( 7 '";#,",,#;,. ' 7 (8,) ( 7 # '" +2 (8 *, 8. '() (7,) (. '" FU*,%%/G 7 7 8 ' () () * 7, ( () 8 #++32*+#0. /02+* +,!!#0"+190,!"7.3-..#3! 819,7#,! "# *(.,)'( 2, ( (()C ( 2 (8, ( 2-0 7 7 >2 ' 7 (8, 0 (K., 7 88 $ (8 88 ' *, 0- ( +3F? +,%%G 0(. ( '< (8.$8 S7 0' -) & FH,&::G6 *(. 88 ((. ),. ",'( 8 *) 88, (' S7 2 0 ' -),) (),' ( 8 < +) '. 0) *,( ( ( 7 ( (8 ( 8 ' ( ( ' ) ( 7.$( ( * (.8( D)8 7 ' )'( < ' * %:, ) 71 ) 3F? +, %%G ' ( 2 (* (8) '7 ( 1 3 F? +,%%G, ( ) 1 ( ; * 17 3 FY (8,&::6G & K E ' '. 0( -) (8 88 %5& '. 5( 7(. (( %, ' )< ; ;%:^ ( F? +,%%G 44
] *( ( 43 F? +, %%6&&&G $(8( 88 7 %)( 80 (', 8 7 8 ). ( 0 $0 '' ( ' 8 0 %/%,) )( ((- 8 (,D- ) 3 & 4. La valorisation ou l ancrage économique du problème déchets $7 *,) 8 '- ' 88 7 )'0( %%&,8 (( * ) 8 ( %,'( 7,) 8 ( 7 (( 8 *,((E %:. (,)( ), 2 77 C $ ) ) * 7 S7 ' ) (2 7 0 (2 * ' ) 9,12#,1,3#2,#"<2! /0#1#.",3##!..!#0<+..<# "C, ) *( % ( ( 0' () ) * F?,%%5G$ ( ( ) (+ ) * (8)0'((* *,) 0< ( 12 ( 2 31 - * /01 + ( " ( ( -" *( ( " 3F?,%%56G#,'. ), ) 7 ((E ( ( 0 (, )' ' * 0 ) 1$ 73 ( ( 3 3$- %, : & $- %, : 1 3() 8( 8( )( 3$- %, 4
] *( 7#7, ' ) ) * ;;,%4 *2 1, (,- * ( 3(:+( -6F *3F7,%54G$ ( 2.( S7 () 7 ;$* ' 7 (2 (( ;; (. 1 3. (, ( +2 ( C 87 I #, () 2 0 ) 7. ), 7. 0 ( ( ' 7 "%&(8.(( O &, ) ' 7 ((, 7 ) '0..( (2 $ 7 "C,.((( %4 ' (( 7.( *6 1((#) 3,> ' ( ' 7 (I 1((!3 ( '. ( % ( *) (8 *, ).() ) ( 2 (* 8 () * '('- ' 7 ((8 " 7*, ()( (( 0. 8. 2 ( 2 %,7, 7 ( '#"F?,%%56G '. (( ) )' 1 () 3 * K) ) 7 0 ' 7 ' 8 (, (( ) () )( 0 ( ' 2 ( 2 $ * (( ( ( ' F7 'G 2 ( 2 + ) 7, ( (2 2%, 0 7 (. F(( ;,7 G,(8 0 * 7 - @BHF() - * + /01 3 (( @BCF( ( ) 3F(,%%%6/:/G & $ ((,( M?0 P, (?., 7; 8 4/
] *( $ ( 7 * '( ((' ' (,((( 1Q ( " )3 F7, %54G $ 1(2 * 3( 8 '8 ) '. (,) +2 ) ( 9"! -,19-0!.+23-,-* /0#+#!3-,!"3!0#.+ %'(( 7 +( 88, %: %5:7 7 (( 0 1 ( E /013 FP ) @BHK,(?,%%56%G$' 7 (7 * )8'- ' (+( * ( 1 ( ( HF( + - *, " ) " ( ( ( ( ) ( ( " 5 ( + J 3 F?, %%56 G 8 '( 8, 8 ' 7 1 ( + 3F?,%%564G ( '7 ( 1 * (( 3 & $ * +( 8 1;(31; 3 7* $,( 7 8 ((. ' 7 *, 0 7 - (($' (8 ' ) %%1; 3, 7 ( 8+2 7" $1() 7 3+ %%0%%:88 8') + $.7 +(.>' 2, (8 7,) 1 3F?,%%565G,0' ( ';. ) ( (!?. 1 3 ( 3F?,%%56&G & %/0%5%, '(,( ( 4 8, (0 ( ' 7 7 * (( * FG>2 ' 7 1 )+ ( () ( )) " ( 3F?,%%564G 4
] *( $81(2 * 3 )'- () (),' 1 3 ) ' (, 0 ( ( *), ' 0 8 ) $ (2 * +, 7 ' *( '+ 8'+ 88. )7 '7 (* ' () * Section II. Le paysage institutionnel et social de la mise à l agenda du «problème déchets» $(* 0' * %: ( 0' (2 #, ( 1 () 3( 8. 8( ' 8 ((. '( 7,' () * (2 7 7 0>2 ' 7,)'0 ' ( 2 *,.72 7 % '( 7 ;(), %: )( 8 (( 6 ' (), 7 8) 8 ) 7 ( ' 7-7 '' 8 ). ( - ( 0' * 1. La «mise en politique» des déchets dans un contexte institutionnel marquant #+123#!+-5?#!1#.2<! *! -,10,-07#0, +!6"#1#.9#,7 "-,,#*#,! M)'((* 2,) * 7 - ' () (),8 *. '( - )' >2 ' 7 $ ( >2 ' 7 CD ;1M & M ( 3;, %, 80- $ 0 ' ) * 0(. ( 6(, ' () *, (' %, ( 0 ( 7 >2 ' 7 F,%%G- ) '7 2 6 % *, %/ 7 0(. $'88 ( * 7 0 8 0 45
] *( ' F * 7,%%%G$() * ' '((( *2 7 ( 2, 8D 8 (F,, G *2 * 7 ( %:, ( - 07 ( ( 2 1 3 *) (2 () ), +( * <. 81 3 F,%%6G$ +2 (;8-L () ) *, 0' () 8D ' 7, - ( ( ( ( 73F* +,%%56%G#, 1 3,. 8 (+, $ * 7 ( (7 ( & ( 2%&2 2 8. ' () 7.*, '0 ( 7 (( 7 (("%* E 7 7 P L F!""G' (2 - (( * (( ' () ( 7;( *8 >2 ( ' 7, ', ', ')(,, ',7 (( 8), (), ' * * ;( 7. %40 CD 4 ((,) 8 ' %, (( - 7 () ( ' ; K. (2 *,7 ' ) () ) 6 * ((* 1. (3, ( ( ( - ) " ( ( *F> U,%%56/%G & ' 2 ( 2,) ( 14 3F *7,%%G L 2 () * 8888 ( _;:&7%' 4(7) 1 + ((3 ( )3 + 3 4!"",,,$ CD,%4 1(E77PL) ( " R ( ( ()E77PL3F,%%G 4%
] *( $' ( 8 7 ' 1 S T 3, 0 %,'#" & 7- L - 2 '(( () *,08' '( *) (8) F$ U$?*,%%%G "8, ( ' 7 )( *, )'7 ( ( () *, * 0 ' 2 ', F ( ',< F ' * * G$ 8 ( 07 - %%,2,F$ U$?*,%%G) " F ' 7 G ) 7 " F ', * * ' 7 G ",3#D*-!#0"1#."2<.#*#,!! -,#0"-2#,,# $ ( 1 () 3 * C 8 *0() ( 6( 2 7 ; 4 2 * 7 - %' 0. < -) 8D ` ' 8 7 8.. $ 8. ( ( 2 (2,. '* 7.,) ' * F%%G 7 ( ( '7(- 8D ( '8. 8D,' 7 ' (,'*',(( * (, ' 7 7 ) () ( 1 7 + ) 3F,%%6 :G $ ( 8D ( ( ( ( 0 7 ' '(. 8 ( L 1 3 C, ( )'0 C ( - ( ( -0,. %%: Z CD 7 ( (((0 ( _;:&7%, & ( &%/,'#" - 0 ( 6>2 ' 7, ', L ((,, 7 >2 ' 7 $ '#" (( >2 ' 7 ( >2 ', 7 %5: F?,%%56/G 4 7 T44&T "" "( 7.* " 7 ( ( * FG>2 ' 7 %50%% :
] *( $ 7 ; %,)) ' 2 *, ( ( (( '( ) 7 *, (( ( ;(+, ( ' 7, '* $ " 7 ' * (* ' 7 I ( * ( 7 L ( ' 0 ' L ( (7 () & I ( )(((2 ( (8,( 0. ((- 68 *('* I ' ( 7 7 ( ' 7 #7 (, 7.* < 8.( ( ' ' 7 ( ' 7 ) F ( ', %;%/G0' (7 7 F& 2 F%;%5G 2 F%5&;%5/G( G)1 5 (( ( 3F,%%G ( 2 ( () * )7 0 ( 8 ' 7( * ; ( 2, ) ' 8 (), ) ( ((((0' () 7 4 2. Faible saisissement de la question des déchets par les écologistes,#5++#"#++ -,23-.-< /0#0!-0"10"-5.6*#123#!+ $' * (2 ( () %: ( ( 0 () (2 ) '* ' 7 2 %/: %: -/01< ( ( 3 " /01 "2 3, 7 T44&T "" "( 7.*, & $C ( 7 8D - + 7 ( ( /013, 7 T44&T "" "( 7.* 4 1 3 4 F,%%6:G
] *( )'( (( 1 7 3,) 8 ( 17 30' (2 7.$ 8? %/,'88 ( 9 %/%;:, '( (- ( ( ( 7 > %4, 7 $N % & ( ( 72 ) 7 7. ) 7 $ 8 7( ' %/:,(' * ) ( FU L &,) 7 U7, %/5, V 7 - %:G$( ' 7 E.7.-.6 E Q %&, L % 72 7' 8' ) 7 (,'()' '(() 8 ' ' () ' 7 0 M* +F%%5G( 1 3(. 8 %/:; %: 2 ( ( () 8D ' 7 (( 7 ( 0 (, (88, ' (),.72 %/5 $ %: ' () (' () ',7 (. ( %4,. ( 0( *+(*2 ) 0' * (0 )'.(07 7 72 ' 88 '7 7 (( )'( (2 * ( 7, 8) *2 7 (( 7,7 8 (2 $ ) 8 0' F?,%:G ( ( 7 (2 7.* ) +2 (7 ; + ( 7. ;' ( 0 18 3) () *,)7 +2 ( (, '(.7. ) (. F, %%6 55G $ () *, 0 ' () 7, ((E. ( (( 7,(2 *. 7 +2 ) F(,%%%I,%%G$'(( ' 7 ' () ' ( ' 8 $ (()08. 7, * ' 2 8 (F?+,%%%G & 72 27 ( 7,?+ F%%%G,0- ) * - : : 4 + / @BNC1( ) *F* +,%%56%G &
] *( (+,'( ' ( '". ( () ( ((), 8( *B7 ) ' 8 7 8 ( () (2 * " 88,') 0 (2 8 ( 7 77' 2 ' 7, ( 0 ( & %: ( ( (,) * ((* ) 2 ; ) ; 2 0(( '(7 ')( 0.!. 3! -, 1#+ 3-,8.!+.-30@ #! "! -, 1#+ "#* #"+ -0!.+ 1# "2<0.! -, 7 )' %%:+ 8'( 7 7 ( - () * F7*( &G $ 7)8? * 7 8 8. 8 * 4 0( %5:$ 8 )7 1 ( 3 () * '((E( %%:" ( 8 ( 7,7 ( 8. %: %5:$' 7 '( ( 8 () * 9 %5:(( ( ( 8 ' ) 88. 88,'7 L.(,' (.$ ( U$,8 7),-L ( 2( (),.(,78 '- ' "%5 ( ( 2 ( 8 +( ' #7. > ' 7 @?* 7 (8 0 ( (708 0 (. ' * * ( 1/01 "9 " ( + 7( ( 4) ( 3F, %%64G & - ) ) *F,%%6/G ' *2 (*,? * +((*) '- 8 7 %40%%4 4 )? * ' (( 7.)( ')'0. P )7 ' ( 7 ( 2 " 7 ( ' *
] *( 7 (2, *,-, ' ( 7) ( 8, ( '8 2 ). -06 1 + ( ( ) L (+ 9 + *$' 0'(( (8 K. 8, (,' ' ( (8 &, ( 2 ( * 8., 0) ' ( ;8;' 0( ( '" $ &&- %5 ' (088 80'7 ' *, 8 2 +) 1V [ ( '8\, )) 3 ( ) 4 ( ) 3 ) ( *) ( '*+2 - ) ) 4 3 ((;) '7( ( '*+2 ; 7< 1 3 >2 "( (( '.(, (8 ' 8D 77 0( 7 (708 (-3( ( ( ( 4 ) "3 7 ' (2 (8, (.; ((. 0 7 (( '8 ; ( 7 0'82 +), 7* 0 ( (, 72 2, ((* ( ' (2.,0 (, ) '2 0 '8 ' ' ( $ ((8 88 7 ((7 1 " ) "( L 3, &&- %5 & 1/01 J"3 3 4
] *( 7< 2 7, ) ' * 7 () >?*,' ) >2 ' 7 8 ( ' )< () %5 & "%5, 2 7* - ( ( 3F * 7,%%%G & $_5;/:&- %5 7 0 )< () 0( ' 7
] *( $ %:7 ) * (2 ( ' 7 () ' () () ( ( 2 ; ( % 1 () 3 * * (, >2 ' 7, ) ( 8 ; 7 ' () *, ', 0( %, '#",)7'( '; (* () * $ * 7 - '() ( 8 1(2 * 3 '(2.7 (*2 (; 7 $. -)' (, *) )( * $'- 8)(7 %: (7 0 * ', ( ) (. 2 7 $' (8 0 '* (,)((E2%/% 88 )' 7<( 2 $' ( *(. 8 +) 7 8 '7 0 7 () > * (8 (7 (0'( 8', ( * * (. 7 ( (7 $ () * ( 8. ) ( $ ) '(2*;( %7 08.* 12 ( 2 3)'' 7 ( + (' (, (( 7 *,. %) 7 ; (, 8('- ' + $ ( 2 * 7. '7 7 ( ' 7 () 2 * (, 0 +( 8 ((E7 ( * * 1;(3 ( ( 2 ( () * (' '7) 1(3 *,' ) ; ( 1WJ( 3 ' (.*( (), 8 * $ 7 )*(2 ( %: 8 ' -.,( ) $ ) ( ) 0 ' (, ) ' ( 7 (8) 7 0 *. /
] *( " 7*, < (, )( ( 7 - ((,( 7 8 7 ' 8 0 ( 2 ( 8 *,7 %5) 7 (8 0 0 '8 0 88 '8 ( 2 (* () * ) ( ((' *+ ( ' ) 87 (, 2 (, ( *, ) 1.2 ( 36 ; 0 0 7 ' 7 8 ' 7 I ; (8 ( ' ( I ; 0'8 8. 0' %%:'- 8, 8, ( * * * * %50%%:, 7::::* 8, /:::.(, ) 7 1 ) 3, 0 1 3 F?, %%56 5G ' ) 7 7 ' - ( () *,. ' 8 $. ( 5:^ * %0%5^ %5&# ( F8 0::*G 7 F? +,%%G
] *( 5
] *( &! "# $" ' 7 ( * )) ( 0 1.2 (* 3 () *, 72 8(2 * 0 ( 8 %5:$ 7 ) %%& ) ' 7 ( 8(2 ' 72 (8).* 0 7 '( $( %%: & & F"G ( () 7,(( 0 ((* (+) -. 7. 1 : + J,+) ( ( ( O)( 9 ( ( ( ) ( ) )3F",%%:6&G. (.8 (2 ( 7 (2 1 3, * ( 8 %%:0 8(2 * $ ( 2 (* 0' () 1(2 * 3' ( * (.7 " 0 ( 2 ( 8, ( 0',) 08 %%&,(7 ' (. " $'.,0(( * ', 0 ( +2 7" %%>(,' (*2 1 (3 ) * )7 0(* 1 () 3 88 7 1' ( (3 ( ) *,) (*2 *),7 () ) -)' $ 1(2 * 3 8 0 ' ' ( $ 1 3 (2 ' 7 ((( & ' ( (( ' 2 1 3F$,&::64:G,7, ) '+(,0 7 '7) %
] *( & 7 8 76 ( *) E,) ' * 8 '( (7. 7 * 0' * 7 +) #) +2 F *,%%6%G,) (L7 )( * 0,' - - 7 (7 0 '( '. 0 ' ( ' (( +) (( 7 (' - 7 ( '7 ( (,'' 8, +2 7,. )8(2, 7 7 0() *,) *.. $8 0 0' ) ' ( (, ( (. - -8 ' () F G '. ) ().( 1 8 30' () * ; 8 7 '( - %%&, ; 7 0 * 6. '., 7 + (. - ( () * 8 '-. 9'' ( 1 31(2 * 3$ - 8. %%& 7 (,7 8 '- ' (7, ' * (8 ( (' ; "8, ' (( ( 0 S7 () * 0 7 ' '(; 08 ( 6 CD ) ( ; *,)' 7 (., ) 7 1 $ ( (, U /) ( (015 $ )(( ( /) 1 $ +) + /)U( ( ( 15 $ - )*( /)(>15 7 ( + ) ( ( 3F", %%:6G /:
] *( & Section I. social Les déchets «en crise» : un problème avant tout # %5: %%:,() * ( +(L ( F!2 U **, %%G 0 8) * ' $ ' ( ( 82-3 F(,%%%G' (,1 37) ( ( ( ; ( () )7 ' F(,%%%G, 7 0'(! )( 7 F,%%6%G 8 07 88'((7 2 7 K )' ',,. () * ( + )*(((01( 2 ( 3,' ' ' ( (2 6-)'- '< (*2 ( ;(),7 (8 ;, * (*2 (),0 88 ( 2-8'.(, 8 (( (*2 1(31(2 * 3 1. Les «affaires» des années 1980 : images médiatisées d une gestion défaillante $ ( 188 3 7 0 8 * %5:7 0 * - (1 3 + 3 * F(,%%%6/%G$ 188 3 ( * (2 ; ' * ; () ) 8 8 >( 7 )8 1 37'.* -)' 7 ( (( $. 7 * 0 < ( ( I E) * ( 7 () * F(,%%%6:G $ 72 0' 0,(8, * $' %55) ('88 1H3 C ( ( () )'.(,' "!?(7+ P *. (7 " ( ' 7 '( ((+" 88, * (+* 7 ((7 '.() ( O ((7.( ( ((8 ( (+ 7 /
] *( & %557' 188 3, * (+ '"( C,' ' C ( '"( '# ( > '88 ) ' 8 7 *,' 1>*3, ZP 2 8O. (7 7 & $' ( 8. * 8D0 (),7 7 : %55 $ 7 8D8 0 7 ( 7 07 L 8 8 *. "( 4 $ 1 3'( 8 1 3 ) 8 ( 8 CD' ( (( * #7 ' 2 8 (+' ( 1) 3,' 0 (7 * ' ', ) ( 8 / ' (, ( ( 7., * * 8. (?$, ( (-,8 1 "3,(7)( 7 8 $ 2 7.8. (7 ((0 ' * $ ( (( 7 %%& '( 188 3 ' (2 * ( 88 () * ( (<. ' () - 7 ) ( -! 3 F,%%&6G$'88 >* ( ( 7 #7%%&,'( * ' 70:::::;::::::, - (7 () C '# F *,%%6%G & $ - C*( 7 U 0 >*,1,*F,%%6&&/;&5G # ( 7, 80( ( 8 0 72,,( ( ( ( ' 7 * ; *.1 ( ) ( +( ( ) ) U 3F?*+,%5564G 4 7 _54;// %54,( ( 7 &-%5/, 0( (*) " 7-7 %5" (7 8 ( ",( 8 ' 0'(,) ' (7 ' '"?$, '(2,* ' 7,M, & %55,(&/4% / 1) 3( < ((*,0 * 8;,1(( (.3F7 9G?$, '(2,* ' 7,M, & %55,(&/45 /&
] *( & %%&$' 7, H8 ( 0' ' (() * 0 ) ((.* $ ( ( ' 7 '(() 0'1(2 * 3V,1 3 0 1 3 F, %%6 G 8 + 7. 7 %%& '. )7 ( ) * ' ( (,( ' ) (M)' 2 (;7, * 7 - ' (*2 () 1 ) + 3F,%%6G ( ) (1 (3(2 * (7 ((+ 1 3(( (!> '7 7. M@, ; 14 ) 3F>,&::65G. ) 8 (2 8'- '( ('",'(2 (*2 ;** 1( 3, )0 88 ( (2 ) $ 88 ; ** ( (,7 ' ) 7 1(2 * 3 7 () * ' 88. ) 7 7( ( 6' () * 7 ((( ( ' 7 - ( () * ) - ((.- 3(!> ' - 1 ( 9 3F>,&::65G ' ) (,8 ' ;.( ( 1 8 3;,7' 07, ' ' 7 () 7 ) ) 1 (3 2. La menace d une pénurie comme justification de l intervention publique #) (2 * %:0 S7 ' +2 0')( 8D ', ( 77'( 1 *F(,%%%6/G$ +2 ( 0 7 ) ' ( ' 7 0 ;&&:P(* ( %/:,/:P /
] *( & %%: F?P, %%G;, ' ( '7 ( F. (,'.) G) ((. $ (2 )' ( 0' %%: '( 7 1 3 + *, 88'(. ' ( ' 7 88. 82 (8), ( (' 7,, ', * 0 ' $'( ')( ' 88 +) 8), 7 (- 7.)( $' '() 88 ',) () 7'7 0 # +2 (;8, ' ( ( 0( 2 ((( %%:27 (2 )( )8 ' $ & 8 ' 88 )7 )7 2 ')( * $' 8. *, '88 7, *, 7 7 (, '. P ( *.),( P &, C J 8 28 %5:M>?P, '(('8('# ( %%, (( - %%&,( ' 8 ( 7,7) 7 )0' 88 +,0 7) 88,0( * 1(3 > ('*(( I * -)') *) (( *) ) ', 7 1+ 3 4 ' %5:) 8 * (- '( ')( ;) ) * ; ( 7 +) M)'() (2 0, 7 %%: () * Z -M3 + + ( CF : HFX 58KFFF -*NFFF)M ) ) ) /6GXKFXPUV(6X +@X &A1 ( ) > 4$ > ( *F",%%:6G & $. ( '7 '0&: )N 7. &::::: F>,((,M#, &-%%&,(&G M>?P,(,(1'8, + 7 * %%: ( * 4 $(* 7 (( 7 61 + ( /U8FF> @BNF(6NF>@BBF1 & ( 3F?P, %%6%G /4
] *( & 88 7 ( '. ( ( $'7 7 J2 ( - (( %%:0 8*) ( ) 7 F,%5/G ( 8(2 F(,%%%6 /G7'7 '7 ( ' ( P # 0 ' %%: 8 7 ',(( ( 2 (* () *, - ( 8 88 $( )( 8((E 8) 6N *, $ () )(, - (( ( (), ' -8 7 () ' 7 -.)'(2 6 (), ( $ ' ( ( (0 ' (, ) ;< '+2 ) ( ( " (2 * 08 7 ) 1 " ( ( + " 3F(,%%%6/4G (2.() ( '* - 8 0 %%&F7*( G$( - ' ( -8 ' '() $ (- $ %%& ' 8'- ' ( ' 0'# 3. La restauration de la confiance, condition de l acceptation de la politique déchets #) ( ' ( (,8' ( () 8 ( ) - ( ( () # (*2 (;7, 8 '.(7 6' ( (V ) (( 7 *,) '8'( (2 8 $ ( 0 8 '8 1V ST( ) + 5 3F,%%&6G /
] *( & )'' 1 // + > 3 F@, %556 G $'8 D + 8 1, )3 3 Z - 3 & $' 88 < (2 (- B,(2 8)1 ( 3 $'.( 1 3 ( () ()8 4 $ 1 3'72 ((7-8 ; 7 ) ; () * 6-3 1 3 F,%%&65G# 2 (2 0 7 ( S7 *) () $ (2 * -)'8 1 + 3 7 1, ) + 4 +3 F(, %%%G 7 ' F) (, %%/I (,&::&G,Z (( 7 ' () 8) -. 7.$(* 7 (( > 0 7 (2 (;8 6 1/01 % ) " ( ( 3F,%%&65G 1 8 3 7 () * 7 2(( (, ((' *) " 0 ) (() 8(88 1 (3 )( 7.)2)' ( 7, ( ( ) ( ' 7,( 7 '((* ), 8 >( ' *) (() 8 $) ), * 8 '- ' * 0 ' $ 7 ' ' * '() 6 - ' ( ' 7 ) *, ( (;888* + 8 * ( +2?$, '",M#, 2 &7 %55,(&/5: &!,M, & %55,(&/ >,M#, 2 &-%%&,( 4 1 /01*F?P,%%6G $: %% 7. * * * 8-0 (* 87 ' 87 0- ( ( 3.,()' " '( (), 1 3 ) 3F?*,&::/6&/G
] *( & 7 $ '* 0 1 3; ( )( *, * #( 1 3 7 (2 ' (, ' 8 ) %%:', ( 7 '", ( * $ '1 3 ( L ( )( '* ((0() *,L 8,) ( B 08 $1 * * '* (( 8 7 (*2 (, )F!,%%:G * $88'7 7 0'( ')( (. ' 7 #,' 1 3 ( ( 3 #7 )0' (,'( (), )8 '(( 7 ( ' 7, * 08 7 ( ') ( (( 7 ' ( ' 7 (( -. 7.' (, '* (( ( 7 (0 7 ) * $' ) ((8D 1 3 ( 1)3 1 31,) 9 ) < *F *,%%6:G # * 7 ' - (* () * $(( (+(7 '* ((0 ' )(, )82 (2 *, -)'((*.7 *) $(((( () 8 '7 ' () * ' ) () ( 7 *, ( '1 ) 3 F>, %%%6 4&G(, ' 8 (,'2 ) () - ( D 07 ( ' (( '.(, '((0(-,)- 1 3F>,%%%6 4G 7 ( ) ( 8 ' ' 8 8 ( * )' '( '8F( G' (7 '+ '7 () * MR$, '",M#, 2 &-%%&,( /
] *( & 1.2 ( 307. ( 8 %%: ) 7 %%& Section II. Reconfiguration des réseaux d acteurs et affirmation du référentiel économique #(.2 %5:,() * '88* ( 0-8; 7 ) ; 7-3 ) 1 3 F, %%&65G$8 () * ( ( %%&7.. - 6 '1 7"73) +2 ( * + (,(7 ; )8 % () 0*. #(27( 7.1(2 * 3,)8'- ' 1 (38,8 ( > ( 7 8 FM,%%G ) '(2 ) ( 7 ( 2 ( 8,1(2 * 37 ' 8 -.) ' ' ' ( 8(2,. ), * 7. ( F 8 ( ('(G) '(2 7 1. Les déchets d emballage et l action proactive des industriels #%%:( * ) 7 - () * " %/: %%:,(' &/^#) ( ) /^( 2 (, ( ^ %%:F 8 +U!,%%56 5%G$ 7 (( ; 0 ' 7 ( (.8.;'8 )' 0 ( () 2 * F 8 +,%%G $ 7 8 (( () ( 7( +, )7 ( 7 ( ( 8D.( (+# 0 * *.(+, *. 8 ' () )78. - 8 7" 88, 7 ( &: %%4 7..* ' 8. '* :-&::. ()'7 :0/^F (G *, )' + &04^ * ' F G7 /5
] *( & ^(, () 8D, *.((,70' %%:S7 ' 1 3F(,%%%G,' 0 )'D ( "C,07 ), (( 8(2 *, 7 ((. $ ((13F(?G 1? 883F(!G * ',0 7 ( ( ( ;$.(( ( ( * ' (( 8 (7 $ (( (7 7, 8 7 7 ) E O ('( ( '.( + F( 8) G ' 7 F( ) G ( 7 ( ) (D,7,( )8. ' 7 07 F( () G, 8 +) ( 8 ' 7 $ 8D ',7'. ( ( &,( * (7 8 ( ( $' )'7 ( ( 8D *,7) '< 1I ( ( : /P ; 1(- *(! + ) ) ( 3 ( 3 )3F 8 +U!,%%56&:&G $ 7 (( ( ( ( (7( 7 ( (8 7 7,(7( 7%%& (70( %%*.( 6 ( ( F7 ( +2 (G,' '+2 1?U ( (. U(U>. E >.? U>. J.. 7 I 3F?,&:::6%G & $ 8D ( ' ( $'"#;7 PP V ;)7 - %%:0?. 0'7 ' 7 (, (M!, * + _%&; 7%%&(((( * ' _;//- %8 7 0' * 0 (. /%
] *( &,((82 0 * 8 +2 7 ( ( 7 $- ( ( ( 2 $' 7 7,) ( ( ' &,8'- ' )' D( ( 2 8 7 %%&,( ) 70 7 ((82 (. *$, ( (88, 0( %%/0' ', 8 $',)( < 1 3 8 1 : 3F 8 +U!,%%56%:G$'- 88.( (7 070* ^ * ' '&::& $'88 7 * ' 7 0 +2 7 ( ( 77 '((8 ) F 2 G.( 7 7"7 ' '#">" () -)' (.(, 7 78 '- ' ( * 2. La nécessité de conformité avec la réglementation européenne #; 0 ),'(2 7 80 8 %5:;%%: 2 (7 )' ;7 ( (8) * ( '( ('; - + 3F,%%G 7' ( 7 ; 8 %,( 5%% 7 7 (7, ** - 8F ( 6 ( 7( * ((,. *) ( ' * 07,.2 67( + ( ' G$ (8 ' 7 7 * (. %() 8D (L7 7 8 ' *, ( ( ( ( F7 G, $ 7"7 7 ( 8 F '. G ) ' ' 0 (. 0(.,+ ) 77 ( ( *) ( (. 82 & 7"7 1 + ( : ( )/ )13 F 8 +U!,%%56%&G 7(- 2 * ' 7, ', ', ' 7,(.. 7 :
] *( & 88 %% 0 (< 87 7 7, (( ( $ ( 8D * 7 ( ' 7 F ( (< )'.-0 G ( 2 '"7 '().() *.( ;< 7 )( - ) ' (' 8(,( ( ( 7 ((. 8D6 7 *) 8),)' ( ) (( $ - 88.( 7 ( ( 1 30( 1 + 3F?P,%%G 87 ( ( 78, 8 )0 8, *' 1() ' 31() 3;) * 0 (; 7 ( ' 0 1 3F(,%%%GO2 8 (8 * 0 7 ( '"# 0 ' () *,'' ( ' 8 ) (2, ( 182 3(( 0*) * 1 3F?P,%%G'88 () 3. Apparition de nouveaux acteurs et élargissement des arènes de négociation au profit des intérêts économiques $' ) * ' ( (7'( ' )-)'. () 8# ( %%:,- *F(,%%%6/&G '(2.$) ((?M F%%G ' () () ; 1 3; ; 13;( ' ( )'(2 (* () * #) 8(2 7-)' '2 8, 7( 7 ( 8 ' ( ; ; ),0((,'.( 1 3 FM,%%6&G ( ( 7 ( ( ; 7'.(8,. ( '< ( ; ' ' ;,..( *) 8),.( ;( 7,) 8 7 " 7 ( ( * FG>2 ' 7
] *( & 1 3F(,%%%G$'7?$, (,>2 ' 7 %55,) ( 8 2 $ ). ' ) ( L ( (2 () '.( $' < 0((* ' ;( ' () () & $ (8 + ( + F G$ 88 7 (7 7 7.,( ) *, ( ( U FC#"G)( &5: ( (7 * #(( *+ ) #> " 4, 7 (8. *, ' * (. 1 ) 3, 7 ( *),8., ) $ 7 )0 ( ) '# > C F#>CG'# ( C F#CG $', (7,2 7 2 88 (), *) '.(,( ) *) ) ( %%:$ ( 2 # *, 7 ( (7, %% #7, 2 2 * >2 ' 7 7 8 %%:I '.( '78 0 8C "7 (2 ( 7 0) *, < ) 8 C"7.7.( F 7 ( 8G & $'((* ;( ( ) () () 1 7" 3$' ( 8 < 1 3 ) ) ( ( ( (73F* U > +,%5%6::G $C#" (+(( ( 7 0 * 6 + 7* F#G, + ( * ' 7 F"G, + 7 * F9G, * + 8, * FC#>#G,!( >"* ' 7 F!>"G, + (8 + FR"#G,'(8 ( ( FG" 1" /) )( ( 1( : 5" ( ( 3 3 4 #> " ( &: 7 (8 *(6TTWWW 8 &
] *( & $; () * '(2 ( ' <.' ( (7 * $'7 + ),7 7 ( 0 '* ( )'7 ' 8 (( 7. *L,7 0 8 ' ) (2 *,2 %: E ( 08*) ( (; ) 0 ( * 1; 3 [ 7 * \ " L ', U ' ' ' ' ' + ' 3F *,%%645G $ ( (( 7 %%&8 (7 0 7 * +2 ( 1? ( ( )( /01& (( (( 3 /01 < 3 $ +2.,) ( *,() * 7 08 ( *) 7 *E - " ( ( + " *F(,%%%6/4G $ 7 '8 ) ' ((( 0() *, ' () ' 7 ' ) 7. R( () () ' 7 %5:; %%:6)'0 ( (() ( ( ) '72 ). 7 0 ' 7 &!*,(F G,M#, 2 &-%%&,( 54 & - 3 /01 3 ( 3 F(,%%%G
] *( & Section III. Les nouvelles règles de la gestion des déchets $ ; 7 0 * 7 - %%&., 8 %, (( () * ( 07 77). ) () * 6 1 3, ' ( ( (,)' 88 -.) ' ' (, 8 * (( ( ;, ' ' 7.) 1. Vue d ensemble de la loi de 1992 : les principes généraux $' @6 + @BB8 ) ( ) (( ) 7 ( * + ) @BB8 - + @Y$ ( 5 8Y$ 5 6Y$ ( ) 5 GY$ ( ( + * (( () * '< ( ' 8'- " 88,'( 0 ( ((',7 (, ' 7 ' ( 7 '( * () * $ ( - 8, ( *,' (' ( ( S7, ) * & F7 *( ' ( * 88,+ ' (+(7 $ ) (( 0-8 0( 7 )8 ( * ((. $ ( ( ' 1(( (.3,) ( 0 * ( 7 8 # 7 + ' 7 ( &7%%&,. ((?$ & 1U' [ 0 \*F *,%%64G ((0,(!? %%0 +, 0' 4
] *( & (., ) () 8 '- ' ' 8 $ 88 7 ((, (8F7 9G $'- 8 7 ) (7. %%& 8'- ' )8, < )'' ** 172 3) ( 7 2 ( 2 0( +. ( 2 ), 17 ) 3,' 0 ( ' *88 0( (* ) (( ' ' %%5 ' 7.( (.) 8.. 7)' ** ( 7 "8,'8(7 %550' 8 8 #7 %%& 1 3 (( 8. () *, 0 7 0( 88 '8( ( (7 *,)'0 ( 1 '8 7 3F7( G?6& @BB8 ' () * +! + $ +,! - '!. % * / % % &! /! ' % * 0 #! +! $ " #! - 8 (( ')7 * $. %%&7 08 ' ( ( 0 ' (.6 1* 3 1(( (.3. ( 8$ ((.F7 9G, 7, 7 - S7 () *, (( ' 7 '( (( ' ( 0 ( 1 3, ( ( ') 1I 7 7 ) /01 /013FU*,%%/G
] *( & 8' ) ( 8,< -. 8 *'( (( '' (, 82 7, 7 ''. 0 * 1 ( ( ) )) () 3F 8 +U!,%%56%G ( D8 %%&8' -0((E., ' ' () + S7-8, )' 88 0' ( (( * ' ( 8 )7'7 ( 0 7,) ( ' 8 0' 2. De l enfouissement vers l incinération $ ;(* %%& ' 8 (' * #7 ' ' 8 * 0( - &::&,' * * )'(8'- ' 7( $ 1* 3 ()'' ( * (2' 88 7 17 ( ( 3 ( ) )3 $8* 7 (, 7< 8 ' ( 1 3 & #,'.., (.,)' 7 0 1* 3, 70 7 * ( ( 8 0 * 0 '* &::& (7 6 '(' ' 8 8 *, ' ( 0 7( ' 7 )' $_%&;/4/- %%& & 0 ) 1) 3 8( ( 2 7. ((,-( (278 ( * >2 ' 7 /
] *( & 8( - ), 7 ( ( & $' 7 (( )'88.., ( *, ' + ( (. ('#">" %%/8((E 80 ( 4 $ ((( 0 7 7, 7 ' ', ) (*) 0, + )( ( 7.8 6 O ( ( +2 (, '* * * ( ($ ) 0( ) ) 7 0::: (F?,&::/6 G#,-)'08%% ((( * *) ) '( / 7) ) ( 2 ' ' ( ' ( 88 '(7 (F7*( G$ ( 8 () 8 P )88' - ( ((,( ( ) 0< * '- $ ) 0' ' (. ) ( '( F?,&::G$ (' 8D88 88 ' 2 8 $ 7 * ( ) %%& ( P ( 1 ( ) ( >/01>( ( J( 3 ( () 3 F,%%6&/G & -L -* 3 ( - )* <" 3 F!,%%G $C ( 88 ( ' ' "( 6 %%,&^( 7,) D7 5 * (F?,&:::6:G 4 & 4(( %%/,' ( 5^ '7 (7 ((.,%:^ ( 17 ( L9), ( 3 J, Q( &4 J ( 3 3F!,%%64G / 1V. + ).. 7. U. (.. ( 3F?,&:::6/G $ 1((3( %%2 7 8 7 ) 8 '1 IQM 8FX J8F8F3 F,%%6&/G
] *( & 7 6 %% 44^ ( ' (*) ( $ 17 2 3 +, 7 +2 7 ( 82 ($ 7 ), (, 7* 2 ( 7 (( C, (7 0' (+ ( '# $( * ( < F:^ %5 5^ %%G$' ( 886(0(',7 (2 ) #,2 %%:8 '13F!,%%6 4%G#;( '* &::&,Q7 Q )' ( C 0 7 7 ' 88 (- ', 9+ %%5 70 0' ' (, (, 9 ** 88 (,(7 17 2 3F +. ( 2 ) G07 ). - 6) %%&,D' (7 * ( (',. Z (' 8 1 +( ( ) ( ( ( ( ( " L + ( ) " 7 ( 3 & " 0 0 ', - 8 *88 2 71+ + (( ) ( ( 3 $. 8.7,< B 0'( - 8 (,). 7 ((0'* ( #, - 8 7;2 :^ * *88 8 ( F?, &:::G 1* 3,&57%%5 & 5
] *( & # 0 ) ('8.,'- 8 7(7 %%&(88 %%5 (.8 *) '(( * * ' $ ( (, 7 7.)( 6, P K., 70 '( 7F( B* 8 "C> G(.8 B* )( & #, 7 * 7 8(8,( ' ) 1 2 3 F7-8 1 9 < 3G0 ((* 1 3F? UX *,&:::G $', '7 O ( *) ( 7 0 7 O. 7 7. (2 ( 7 0 8 (( 0 ( (7( 7 '.( )( 3. Outils institutionnels et financiers $ %%&((+ ( ( '7 7 ' 7 ),. 0' 8, 8 0 7 6 C * $''. 7 0 *,(( ( ;(+, ( * ('(((( (. #7 (82.( *,' ( 8, ' O7 '+2-7 0( ; ( (( (. 7. -.( ' 1 ) /01 '( 8 ' 2 & 1& 3( / 1/ 1 / 17 ( ( ( ( V ( 3F 8 +,%%/G $ _%;/%87 %% 80. P * ( '- 0. 61FJG( () > ) ( @B+ @BHN 3$ _%;:&5 ( %% - 0. * (.,) ) F, V,P, (*+;*) ) G %
] *( & >3$ (2, (, ' ( 8 1(.3 $ (. 7 C >! * FC>!G, (7 # ' 7 E ' F#">"G,) ( '#"0( %% & $ C>! 708 6 ; 7 (( * 7 2 * I ; ')( F ( ( - ( ( GI ; '. ( ( F )( GI ; ' ((.I ; * * $ (. -)' %%% 7.7 *, ( ( ((F//^ %%5G 4 0')(, ) 1 / ( (1( (/ 1*F#,%%%6 5G#7 +2 '. () - 2 8 8 * &:80',. '27 04:C %%5(0/:CT %%%6!#F. 7( G 7 82 0-8 7 $'' 7 )'0)' 7 ), 0( %%/, ' 0 ' F7 ( 7"7. 7G 8 2 + ( I' 07 ) ' (( #7 '(2 88 7, '( ' **67 ) < ( ' ( 8 72 > 8., 7 ( 82 F88. (7 ( G,( 0 ' 2 7, ( ( _%;4&%%% 88 *, 8( \%/;%:%%/ & $'#">",( * * *, Q 7 Q, 8 '#",'#C>"F# CD (>E '" G '#K# F# (K '#G, %% %;&&/- %% 80Q# Q 7 E Q 88'- ' ((8) '#">"$ 7 0 8( ( 8 *,(( ( ' '#">" ( ( ( 88 2, 7, ( ' 7, ( $( 8 %%/(8 ' ( ( 4 &5 C( %% %%5( C>!,&:%: 0'.)(,40 * * T7 ((,/&0*F#,%%%6G 5:
] *( & ( 77 +2 ( 7,(8' ( 7 ' 7 ), 8F?,&:::G 2 0 ( 8 )( 1 3, ( 7 * ( * *, 7 7 )' (, 8. 1 3 8 ((. ( 1 8 388 () * F7 G# 0 0*, * ' 7 (( 7 (2.($ (( P 7,2 7, 1 ( ( 3 & $. C>!' (708 +2 ( (8 ' )(, 7 7 8 ('* 7 ( ) (( ' (, - 1 3 3, 7,) ( 0 %%&7 8((E 0' 82,.) (8 1 * $. %%&(7+ ( ) (8 P * (. 4 ''+2 () 82 ( * ) )(, ' 7 ( 8)'( ( +2.. )( * ('#">" C>! 0( %%/ / L )' ()0'* (, +2 ( 8 ( 7,+ 6( *, :7 %% 9+ (7) ((. ( ( * & $%&;/4/- %%&,; (MR$,(FM#, 2 &-%%&,( G 4 1V@ + @BB6( ) ( > ) (( ), ) )) ) )( )( ) (@@FF ) )" @BB8 )> ) 73F$%&;/4/,#/45 G # ( &::, 1 3F*(6TTWWW 8G / _%/;%:%%/8 _%;4&%%% 88 * 5
] *( & ' 7 0'0'. ')( ' 7 ( (7) ( 8 (* 1 ( ( 3 I ' ( ( ( $8 () * %%&( ' * '8 #7 C>!' +2 () * 7 ) ( 4. L innovation sémantique et l excellence environnementale : la valorisation des déchets par l image ' ( * '(2 ( 7 ) $ 8 () * '( ' 1 3 - ( ( * 7 0-3F,%%G ) (( ) ((8) * " %% 1 ' 7 37 - : ( ( ( 3F,%%G $ %%&) ' (*,) (8 1 P 3,( 1 ' 8 *) 3$ 1 7 ) 37.1 3 8. (( ' ( () *,) 0) 82 17.3)( ]. 1 3)(. 7 ; ] 1 3, 88 (' 7 88 $ *. 1* 3 2 " 88, ( 7 8D ) 1 ( ZZ, +' ( ' ( ( 3 F!,%%6 %G $ *) ' 8 ' * 7 ' ( _%;4&%%% 88 * 5&
] *( & 0, (L 0- ( : 3F(,&::&G 1 3 * ( *. ) $ * 7 ;, 7 ;(( < +) ' ( ' ) 1(( 3( ( 7 ( P,8 1 3$ (8((8 7 (1) 3 $8 () * %%: ( 0( ' 7 6 F * * G, ) F. 0' 8 G,) 7 F '#">" C>!G2 0 7 8, %%& (87 (,( 1 3 * Section IV. La planification départementale ou la «mise en territoire» du problème déchets $ S7 %%& ( ' (7 (( ' ) * (( (.# 8-6 (8,8',7 8() * # 88 7 1 3() *, 8 0 < ' ((( (2 * 0 1 3 () () ' ((8) *, '() ( FU*, %%/G, 1 3(. 8 ( ((7 ( (2 1 (2 3 1 3( '88 (7 *, ( ( ( ( *0'1(2 * 3 $ $ 1 (,7!( ) 7 3F,%%6&G 5
] *( & 1. Le contenu et la portée des plans départementaux #7 %%&' (8,-)', 7 $ 1* 3 8'- ' (8 7 (,) 1* (.3( ( 7 $ ' (8( %% &,8 %%/ ( ( 7. ((.) *, 7.(.,)'.* (.,08,) 2 ( ( ', $ (' * 08 (8 F7 )0 ( *, 7 )(.G, () F.( 6 )( 0 G,0 *.0) 7 < 78. - 8 ( (7 4 #7 7 0(8'88 7 (7(' * ' * ) (7 ( ( (7 * (7 7 (( (7(') $ ((7( %%&7 ). %/%1/01 ( ( (( YHN"NN6@B+ @BBN 3 3> 8 ( -) (, V $ - CH F&::G) ) ', )'( ', (( ) ;$'(( (' 7 (( (8-8 8 (8'- -),.8) 7 $ ((..' * ( $ $ 1* 3( * (( ( * ( (,) * 7, ( '< < ) * 1?3,* & _%;4:87 %% 8.(' * ) * _%/;::557 %%/ 8.(' * I _%/;::%57 %%/ 8.(' * (. 4 1) ) @F"8 @K+ @BHK + /013, _%/;::557 %%/ #'. (( ' * *,( 8 '( ) 8 0 (( ( ' 7, * 88 P ' '7 (( 8 (( * ) 0 : +,7,P 54
] *( & M9+,0 1 /01 3, < ) 72, #!"F* '.G * 7 F$ U9+,%%/65G $ ( ) 8( %%/ ( ( 7 0 7 + (7 (1 7 3&: %%4#*) ( 2 0(7 0 7 :^ /^. * ', + &^ 4^. (.',7 ^ ((*) ) 1 @ 1 ( ) ( ( 5 1 I ( )( 5 1 ) ( ( 3 ( )(( ( ( ( ( >5 1 + ) ) 8F+ 8FF@ ; KFX NKX) 5 ; 8KX GKX ) ) ( @KX 5 1 + ) YHN"NN6@B+ @BHN + 5 1 ( ( + 1( ( > * # %%, '#">" /( ((7( <(8 < 2 ) * %/%( '7 8 *, 7.(88 0 8 ( '., 7( * $'+ 4((. ('#">" %%8((E *. 8 87 '7 7 ) &,)' ')( ' F " 'G ( *, ( # & _%/;::557 %%/ 8.(' * & - 8 5%^ 7,((( 7 65^( +,5^( (,/^(7 ) F#">",%%6G 5
] *( & ( ' (( ' 1 " ( )( 3 F#">", %%G$ 1(( 2 3,' 0.( 7 %%/, *) 1L ( + ) ( )3 3F#">",%%65G $ (1 3.(2 %%/$88 - )' 7-8 *88 2 7 0 1 9+ 3, (7 7 7 7 072 F +,( ( G,8.0:^ ( * 7 () * 7< S7 7 ((. & >8 2 - ) ) ( ( ( ' 88 (0'( * 7 ( > 88 E.((. '7( ' * * F!,%%G$'#">"( &::& 0(' 7 ( 1.2 3, 4 )8 (((.(( ) $8 *, (), 27 '(0 ' ( 0( ( (- 7 4(('#">" 0' 7 ( //0 %& & 1&, (+ + : ( ( >) /01 + 3 /013, &57%%5 $' (1 (() ) 3F!,%%6&:G 4 $' (4((.$ 76 1 ; - * ( ; @BBC ( ; CHX( N8X ( ; )+ )- * V4 ( " ) ( " ( ) ( "< *F#">",&::&G 1&) I ) 5/
] *( & * 0'* &::,((E - 3,) P 7E :05^ ) 7 * 2. Une élaboration concertée pilotée par l Etat local $' * (8 8'( 7 ( (8 ' ( ( 7 0' ( *(7 ( %/%,' ' <)((E 88 -, 88 8 ( 7 '" 7, 0' ( ( (8 ( ' *, ( *, ( ' 7 #, 8 '2 7 * 0 ' () * 77 ( 8 0 1 3 7 ( M * F%%/G,) ( () '". ' 1 3,() '< 0 6 ),8 ) - "$ ( 5 "$ ( 5 "$ 5 "$ ( ( J() K8@6"@(K8@G"@K8@N"@ ( ) 5 "$ 7 ( ( )(5 "$V 9 5 "$ ( J5 "$ ( @ 5 "$ * 8C @BBC ) 3 F#">",&::&G _%/;::5 5
] *( & )' 7 %%& ( 0 78 $ )881 37 - ('# C. %%&7) 1 *#7 )8813, %%/ 7-7 6 ('< 8, 7 < ' 1 3 2 *, ) 0'(((8,* $ 1 9+ 3 7 (8 0 1 ST S T 3(), (># %%% & ' ( ' 7 (L8, ;+ 1 3, 1 3 F#,%%%6&/G $ * )0 ((F77 *8 G 7'7 (( ( 88 '7,1 ) ( ( 3 F#,%%%6&/G ( ( (7(( 7' (- <..( () 8#7 ((0 (8 1 ( + 3 F#,%%%6&/G #, ' ( ',8 ' (( )(7 ) (( $'7 ( 7 1 3, 1 3) -'( ( ( 1 +% +" 3F#,%%%6&/G K(, ( (8 ( (! (? %%, ( ', 7 7 (( 7 < ( * (.' 8 8 (.* ( * (; *. ( %% %%%(,: &::&F# &::&G;,) (( 7 (8, 7 7 '" ) ",# "$(( (,< ( (8,, %%/ (7 ' 1 3 ( ( (. 1 3( (. & >#(( 7 ) ' ((( $M( %%5() ( - %%& ># '(.7 0( 7.61 " )4 " 2 59 / ( 55
] *( & (8) ( '" * 8'* (8 * $'" ( 7 E L 1( (3+2 ( ( * (2 (( ' (( ( (( F,%%%65G)' *.,.7 -(8 0'" * '* <.- ( +() 3. Le département, échelle de référence du «principe de proximité» $ ((.(( '(7( S7 1(( (.3(70' %%&( ' * 7 (( (, ( ' 88 ( ), ( * %/%, '* 8 ( (8,7 8 ( )( * ( (. 88 ( ', ) (*), ( (., < ) (.( 7 < *(7 (7) ( (7.. ( (* (( (. - ( 1 3 () * 7 ( 0 ( * ( 7., 8D' 1(2 * 3,() '' * ((2 ( 8,' ( (. (7 ',' 0 7 ') ;O ;8, ;(2 7 ; (. ' ( 7 (2 ' ( )( )82 0) * " 88, 8 ( 1* 3 FM,%%G, 1 3(7< '7, ( 7, (+ $ 8 1 7 ( ( 3 8).(( (( E, )8 'V, ' ( ( ' 8 7 0 13 2 ( (0' * $'(((( (. 7 8 1 "" 3F,%%%G(( V$7M71 +5 ()( ) ))3F#,%%%6&/G $( ( (. 88 %%5 5%
] *( & '7 (( 7 ( %% (( ( 7 * )(7 %%& 1 > 9 + 5 ( @BB8 - * "" /0 1 I 7 ( ) )( ) 3F,%%64G ), (2 * ( (8 ((.,*) (( ' )( '> 8,' ( )(.) $ ((. 7 0 +2 (.0(8, ( 7 ( (7$ O ( ( * (-( ( ((. & ", ( 7, ; ( ( ( < 8 ' ( #, ' ((( (.,7 -) < 7, ( 27 '( 0' 4 $ 8 ' * ( 0 * * * () * ((, 77 8 %%: 7 0' $1 * 72 3 F%%%G 88 7 2 7.8 ( 1 * 3 $ (( 7 >2 ' 7, %%4, < ( 7(7 7 I 1;(( 7( ( 2 * (.0 2 ' + ( ( () F"(,#,M(GI;. 8D. ) ) 3F,%%467((G & 1 '9+/1 ' '+ /1 ) ) M ' ( ) ( + *F#,%%%6/G 9 &::,(I) + ), ' 7 _:4, &::& 4 1? ) /01 /8F1 ) &/@F1( ) 3F#">",&::4G $_%%;5/&- %%% 7 8 0(8 ( %:
] *( & 88 ( ( F" G ' '7 ( * 7*, ' * (2 7 $8 ' 7 0 ( 08(( )( 7 ( 7. 7 0 * 7 ; 8 8 ; 7 88 8 $ 8 1'88 3 (7 " 8 ; * ( 87 ; '#'' ( ( ; ( ' * $ * 72 (7' ((( " 8 ( ( $' ' ) ' 7 ( (.. 7 2 ( 7 0 (+ * ( * 7 8, 7 ( 7 '8*#, %% &::,' (( ( * * ( 8 (( ( F!,&::6G$ ( 13F 'G 0 ( ( +.F9> 9G, 1 82 3F8. G " 82 7 ( * F(8) G0+ 7 +( +. 8 1 3 ( '+() 7 * $ '(( (.70 (,( ( ' ( )(,) 7 2 2 (, 8 7 (( ) - ' * ( 4. Localisation des équipements et publicisation des décisions : les plans vecteurs de légitimation de l action publique $ (')(,+) * 8 ( (. *,7 (0 )( ( -. ( ( 0 %%&$'* 8*.. 88 7 '( 0 * * ' ' ( '( ) ( (8 ( ' ( 8,) ( 8.(, 8 8 < ", )(( () 8 1 3 %
] *( & *. ' ( ((.0 ) - $ ( (- %%&, (!7, (7+ ) ( ( (, ( ' 7, - 3, 7 ( O.1 3F@,%%&6G ( ((( ( 0 1 3, 8. 8) ( ( 0 6- /01 /01 ) 3 7 ( (.,(8' (7, 8 > %%/, '((,( 07 ( ( ()7 ( 1 3 & 0 1 3 0 ' 1 3,( 8 '< 1 3; ;I ), ' ( () (,7 ) (. (),( 1 3 ) 8 2 ( '(, '((+ 7 7.(')( # 0 ), (((*. () () '8 7 '(), 8 $ (0 )< () 7 ((( (8 ' ' )< () ( 0'(( ( 7 %%/, (0 ( 8(' 7 %%&" 88,( ' *((*) (, ) ( ' )< () '(( ) 8 1 3 ( (8) 8. (, ('<( (*) > )0( ( 8 (, ( 0 )< () $ ) 7 ; ;)0'<( * ( 0' 1 ) 3 " 88,.' '7 () *, ()' 0 7 '(), )'(( ( '1 3 + ;* 0 ' * " ((( ' $_%&;/4/- %%& & _%/;::557 %%/ 8.(' * K.(7, 0 )< () Z1 3, _%/;::557 %%/ 8.(' * %&
] *( &, ( 07-8 *. ')( 1 ) 3 ( ( >( ) ) 3F,%%6&G $' ((.' (,) ' 7 2 ',7.(- * (78. *(,) ' F( G' -0, (7 88 * (80( '8 0 ) '(( '8 6( ' (, ) ( 8. * )( #, R(F&::G,(8' ( ' 88 8D ('",( (0'( +2 (; 1 ( 3 () * ((*2 1 (3(2 77)0 ' ) * ' ( (), 1 (3 7< 6 7 0( '( ((0 * $ *, -)' +2,( 8 (, 0 ( Section V. La construction d une figure multiforme du «public» des déchets $ %:,)7 +2 * (' * " () * # * ( ', ' 2 8 ' 27 $1 (3 ) * 2 ) ' ( ( () (*2 * () ) -)'82 0 1(3(2 * '(2 (*2 (;( ' ((; ) " () * $ ( 8 '( 8 ((E ( '* ' 7 0 S7 () ' 0' 1(; - 7 3) " $ ( ( *F(,&::6&%G %
] *( & 7 3) 7< ( '02 88 ((8 $';' F,%5/I(,%%%G; (( ( 0'8 0(( ' (, * E (8 7 7 (.8 +2 7 ) ( () 7 '(() * 88 '80 88 0( ) *,) ' * *(70* 0 ' ) ( 7 1(8 3 1(2 * 3 ) ' 8 8 '*( ( ) 7 ( ', ' ),) + 70 7 ( (( 1. La prise en compte du public-riverain, préalable incontournable à l acceptation territoriale des équipements #' %%:, S7 () * (( (7 0 (,1 8 3( ( > ' ( 0 7 0'(')( )' ( ('('0'8,) 0 2 7 0 ( 0 '2 0 '8, )'0 ' 1'8 7 3. ( < $18) 3 1 '83) S7 07 () $( 2 ( *2 *('* 8) 8 '8 '( ( ( '(( 7 8 )( * $ * * 0 (;7 ),07 8'(,' ( () * $ (2 )' 8 ( ( ( 6 ((0',) 0 (, 0 ( (V 8 0 (2 ( 7 7 )( ' 0 )'( 02 88$'8 (( < ( + (, - 8 * *,07'7 7. $ 7 (( '8 7< - 86 ' (, ( *)0( * ' > 1 ' ' ' ' 3F,%5/65G 1 ' ) 4( ' ' 3F,%5/65%G %4
] *( & *) 8 ) * 1' 3F' ( (,' (,8.< '.; 6' G ' ((( 7 + 8 ' ( )( ' ) ) '80(' F ( )G, - 0 ) $ 7 ( %%&' ( '.( ( ( T $ * ">"# FL ) P4"VG 0 '. ( +( ',- 1 ) *F@,%%&6G 2 0 ( 7 (( 8 + '' 8.() ( ( 7 ;(( #,8 8 (( 7,( '.((( '() 01 ST ) 3 ( - ( ) ) ) 3F,%%&6/4G 2. Généralisation des collectes séparatives et «enrôlement» de l usager-trieur $8 * ( ' (.8 7 7 () ) 7, ) 7 (( 7 1(3 () *,0( 7.#7 7 1(; 3,8 ( ( ((* ' ) ( 7 *E * 7 $' 7 * 7 0 +2 7,) -)'0 * 7 7$7. (0, ( *) 7 88 ( (8(.('((7 $' 7 ' * ' (( ) 8 7 8. *, 7 7 ( S7 () *, 1" 3 F? U X *,&::6 5/G$ ( * 0'S7 %%: 1 4 3 %
] *( & F? U X *, &::6 5/G, ((* ' 1 3 ( +2 ' ((0* (,7 ( ( (, 7 '(( ' )'7"7$( '(( ' 7 '* (*2 (F(, %%%6/:&G (*2 1(3(2 * ( 7+2 ' 88 7 ( ' 7 19 3 & )0() * 7,,( $ * (, 7, ), *) F(,%%%6/:G ' 7 ( 1 3 7 ) 607 * 88 0(( 18 (' 7 3,) ( +2 1 7 3 CD $,8((E 2) 7 1 87 ' 7 3 (( (. CD F8. G, ( ( '7 +2 7 + ; ( 7(( ' ( 0 ' 1(2 * 3 1 ' 7 3 F *,%%6G 7' '( 19 37,) ( ( ' (6 1V 9 ( (: 3 F(, %%%6 /:G $'( + '1 3 8 1 " 3 4 ' R(, 7 ((, 82 0 M @ F(,%%%6/:G 8, * *,? 9X * 7 0 7 1 3F? UX *,&::6%:G" 88,2 >+ # (( 70 8* () 7 F +,%%/G & R(F%%%G88 (' 7 (((> F%5/G,0 ((* 1 33 "%%'C" ( '""F 7 () ( ' 7 G,)( 1 3 *(6TTWWW8 8T( T 4 1$[( 7 ) : " ) )$( 9 I 93 %/
] *( & ) ' ( (;(+ ; )7 7 (( 12 ( 37 '72 0 - () * 3. La gestion des services publics locaux et le public-usager $ 7 ) (8* (( 1() * 3 0 1(3 $((,-)' ' +2 (.( *, 7 " '( ) ( ( '$ * (8 ) ( 13 '() 1 3 F?, %%/G ' 88 ' 7 ) 7,(' E 1 +( 3 $ 7 (. ( ' 8, * ( (77 0 7., & 7 2 70 ( ( 7 (. ( '8 7 $ ) F $G ( / 87 %%& '# () 7. 7 ' 2 7 < *) ( ::*( " (,) ) 7, 7 ( $# %%&() 7 + < ( 1 3 $ ( 8. ( ( ' ) (. (2, 7 ' 8 ((,&87 &::& 7 0 (.8 2 8 $ 0() ( 7( " 3F(,%%%6/:&G 1' (' / ( 1 / 1 BF ( ) ' 3F?,%%/6&&G & - ", 3 L + ( ( 3 /( (201 / (( ( 013F?,%%/G 8 0( 188 37 %5: 0 () 7 2 7 ( (7, ' $1(3 %%& 7 2 ( 7 (. %
] *( & 70::::* ' 8(( 6 ( ' 7 1 ( 3 & $ ( '' 8 8 ( '. " 1(37) (' ' 7 (,' 0 ' 7) 8,( 2 7 ( 7 7 (),1 : )3F? U X *,&::6%&G", L (6 ( 7 8 (( 4, 7 *). ( (( 80 7 (.'6 (( ) ( 7 ( (( (. ) 7 (' (, 7 ' 7 2, ( 7( F * (( ( %% 8.'8 (G '7 7.( ' 82 ' (,' 7 $7 (- 7 ()' ' ' 82 ) 7 ((., (('0 ; 82 ; 7 '' ( )8 7 $ 7 ' 7< 8,) 7 2, 7. (,))'88 '7 7 ' ' ' ) 7 $ " )( ( ::::* +. )( ( ::::* 0 & 7,# $4;? 9X * 7 7 7 7 ' ' 1Q( ( ( ( ( ( ( )0/01+ 3 ( / ( 1( / (=1( / 1( 3 / (3(13F? UX *, &::6%&G 4 (( (. ) - 6- + + )*, 7,# $4; $1 3 8 (L ( $1 *( 0- - **)( 8* 8 88 8 7 F? UX *,&::65/G %5
] *( & K) 7((8) 1() * 3, (( '1(30 * 607 '(; ) ( 7 7 0 (, %%:, (( 7.+2 8 7 (.' 27 * # (*2 ( 7* 0 ( ' 7 F">G,. F">G, ) 7 08. (. 7 )( (2 O 88 8 7( - (">,) 7 ('",( 8, 7 0((* ' ' ' I 7 ( D (2,.. 0. 82,( D (2 $ 0... (( O 7, (<* ( 7 ;() ; 8 1< ( < ) ( ) ( " 43F 8 +U!,%%56%%G#,2 (,0 ( ( 7,)-8( ' ' ( 0' * 1 ' ) ' [ 7 \ ' ) "3 3F *,%%64/G $ 88 7. ( ) 7,)' ;+ ) 7 7, 8 '- '.( (0a(2 * 4. Association des différentes «facettes» du public-cible de la politique déchets $ 1(3 7 0( %%: () * $ S7 () 0'* (( ((0 ( 7. $', *, ((, + ( 1 ( > " ) " ( ( 7( ( ( ( ) )) ( ( ( 3 ) ( %%
] *( & ( 18 3(, ('+ 07 *. ' 7 " *E,(( ;( ( ( ; ( 88 (. 0 7 $ (.8 7 (., ' ( ( $) (( 7 0 8 - ( ( ' ; #'.+ ' '( )( )( (2 ()' 7 88 ' ' * ' 7 *;7 ' ( )(,( (8'8 ' 8 ( @ - 8) (, -' 7 *X61V) 3 ) ) 3 FX, %%%G, 88 18 3(78 '- '((* ) (+ 0'1(2 * 3$' ( ( 88 8 ( 7 F7, ;((G 7 F*;, G $'8 (( 0 1((() 3 F, 82 G(( 7 ) ' ' -& 9 ' (' ' ( $ ('? ( ' ' ( (')( $ (' Z Z( ' ) ' ' ' ( 3F!,%%6/G $ ' ((() (( (( 7 * ( ' 7 7 (( - 4 ( 7( )3 ( ) )*F,%%64G$ ) 3 3F>? ;$7,(F( G,M, :-%%&,(&&/%G M * UR>+ ( 1 3F>+U*,%5%6:G ::
] *( & )7< ) 12 ( 3F*( G 6' '1*E * 3 + ) ( * " ( 0 ( 2 $' 88 8 ( 0 7 ( '() ' '72 '7 ), @!*, ' 88 8 1?4 ' ( HF ' ( 4 ' V ) ( + ( '+ ) ( ' ( ' ( ' ( ( ( ) 3F!*,&::6G :
] *( & #( 8 %5:) * ' ( (*2 * () 7 - ($ ( 188 3.8 8 0 (*2 1 (3 (2 *,'. * (.()'. * < (,'( 7 * 0'(( ((7 ()' 7 88 ' ')(. 2 *2 8D ', ' ( (,) ' 8 () * -,)( 8 ' 7 ; 7 - %%& $ 7 () 8 * 08 ) 6'' 7 2 82 (, +2 (;, ('- 8 88* 0 * #7 1* 3 *.* +8'- ' 7( # ** ' 8 ). +( 76, 7 ) < ) 72 > 7( (- ', %%5'7 80 ( - 8 72 0* :^7 $8 %%&7 * $ (8;0'* ( ( * 0'* ( * ; $ 7.(( '(7(%%& ) 1(( (.3 1* 38'- ' ( ' S7 7 8 1(2 * 3 ( ( ( '. "8, ( () ) ( (0 * $ S7 () * ( ((0 ( 7.6' ( 77 0(.')(,) ((() * ' ' 8 8 1(3 *, 7 " * 7 (, ; ; + ) ( 4 #'((* '* &::&' (*2 (8 () 7'7 () 8 %%& (8 8 2 ( 68 ( (( %%& '* 0 :&
] *( % & '" $- %%&, 8. - &::& * (' * *, () * ( ( : #,28 ( ' 88 ' 7 (),)' () #'((* '* &::&, ), *) (, ( '( '.( (( 7 ) ' 7 $' &::& ' () ( * -7 #, ' &::: (2 ) 7 2 () * $ 7'7 88 (( $ 8 () 8 ( >2 ' 7 7 * F G,) ' F G ( 7 '7 (! F!G,)( ' &::4# 88 ( ) ' ;, 7 ), 7 ( ; ()0() %%&6 2 * (, 7 0 7 ' ( 81(2 * 3) (, 2. ( ( -)' ( *) () * ( ( '7 ) ' ( '7 ) 2 F G $ * () * ' (7 * '* '- 8 0 %%&$( * O,5^( %% &:::F N U#,&::/6/G ' ) ) 1 3'((* (2 * )'(2,)7 0 ( (; ( (2 F G $E O 7,( ( ( 0 ' 88 8D 0' - 88 $ ' 78, (, (( 7 ; &::&,7 ( ((1! 3F%%G,13F%%G 1#3F%%%G :
] *( ) * 2, 7 (* 7( '( 7 * () *. -. 7 (( F G K0'(.(2 ' ( )( I.(7 ) 7 (+ )* ( %%:F 9G'. 7 88 1 8 3, ( 8 8 * '*27 8&::,) 7 ( ( "8 * * ( (((,. Z ) () ((8 0'() 7 0 * F 9G Section I. d évaluation Le cadre et le contenu de la démarche $ * '7 1 3 () 2) 6.( ( '* 0 ( 0 ) 07,( ( 7 ' 7 ( >2 '"7 $ 7'7 (( * ( ( 7,) ( $'+ (88,- 0 88 (8, (),8 ( ' 8 ((.( 8 (2 * 6 ( ( 7 1 3,) (D. *( 7 )7' 8 *) 7 ((, 7 * ) 1. Le cadre de l évaluation : un travail institutionnel couplé à la multiplication des espaces de rencontre. (2 () ( () * 6 7 * (8',) ()(7'7 $ *,*2 ' 7, &::, 80' ' ) '"F%/4G, '# + F&:::G$' 7( ( ") 1((#3 F%%%G,)' 7 ( 8 >! _&::;%4- &:: :4
] *( * F >!G * (., * () F 7 ( (8 7 )( G '( ( ' * * F#,%%%64G $ L '.(,) ' 2 2 ( & ( ( 88 2, '#">" 'C",., (8 F (G, ( ' 7,).( F. G# 87 &::&,( 2 ) 8 ( R * 8 7 2 *,0('7'7 () ( 7 $ 7'7 () *, 88 ( '7, 0 >2 ' 7 &:::, 7 ) ( ( - 3 $ 8 ( ' '7M$8. 70877 ; + ( 7 8 %%&; (( 7,()'' 8 ((2 8 4 $ ((8 ( &::4 L(78,0' 7 ((,( ( (>"?,( 7 &::('# 1P 3 F?,&::G 0( (('# 7&::40 ( 1 3 ' (( (( ( ( (8) * ( 8, ) ( ( 8 '- ( 7 F7 (G' 2 ( $ >! ' C>! & 1 )() 3+) ( () )3, _ &::;%4- &:: 8 *, ( (61 @BB8 @F 59 <5 5 3 2 ( 1P 3)'/ 2 1& 3 ( 0( &:: 4 1+ "( ( @BB8(( ( ) @BBC( 9 5 "( @"! ( ( 58" 5 9 < 3F * *!,&::G :
] *( 7,(7 0( ( ) ( ((7 () "(2 0'7, 2 ( ) ( ' ), (? )' 7 8, 1 )3.1, ( ) 3 F>,&::6 %G (), 8, ), 8 0 ), ' 8 7 7 (2, ' (( 7 ).0(, * ( (, L (. (8 F+.G, () F# G(;(F#">"G (+ () * 07-8 ) FM,%%6%G,,) 8. ) 7 2. Les axes de la redéfinition sectorielle du «problème déchets» $ 7.'7 ' 7 () * 7 7(2 *, 7. -. ' ('.*7, ) < '- (( ) ( )( 88 7.78 (( 0( &:::, ( ) 0, '* - %%&, ) ) * O 8 ' 7 ( ( 6' 8'( ' ( ( ) 7.'7 "2103! -,F.+-0"3#D.#",3.23#31#..- 1#$%% #(&:::, ), (8 7 ( * '7 0 S7 %%& ' ) ' 8 * ( # ((88 ( '+2 7, ( ( ( *)(), ( ( $.# * 0# ( &::&,?* 1 3, 1 9 * )' 1 3 2 () * %%&" 7*, '1 [ \ <3 :/
] *( ( 7., ) ' 7 (8 ( 88 7, +2 ( ( 8 & 7 182 3 0( * +(. ) (, *.), ( ) ), 1 #3F1 3, (( (. G 0 $ ) +2 7 87 '7 7 (86 77 0' ) ( ( ( *) +(.(F#,%%%6 &G ' ( ( 7 2 ) #'((* &::& 7 7 ) '* - ( ( ' P 0 7 *,( ' ( ( '; ';8 $. ' 7 P ( ( () '( - 8FF8 /01 )! 3 J" 3 4 8'(.* 8 * 0 ) 8 ' 7 &-&::&?*.(8 1 " KG@"8G 8 3 8 ) 1 ST 3# (8 (T 82 ( ( ) ( '*,!# $'* (( )'*27 ( ' ( * $' ( ' '- 8 10 3 ((* 11$' 3 9 / 1( ( 4( ( - *3F#,%%%64G$ ( (. ( *F( ( $ ( 7( *,)( ( 7. &::&, ' 88 (8, 7 (( ',')7 )7 (',) ( + 2 () * & "7 >N ( &::& 761 3 82 (( ;, () 7 2 + ', * ( ( 82 (8) (I7) 1 @BB83F(/G 7. *,&::&I?* # * 0# ( &::& 4?*,# ( &::& :
] *(. '( G,) ). ( C 0 (,(7 * '(. ( 7 () $ * * ( '.( ) 8'-.', - 88. %%& *((' # * 88 ) - @BB8 3 2 1 @BB83$ * 0'() -' 8, * ) + ( S7 $ 88 ;82 ; %%&' 2%% & $ (( '# "? ( - 72 0' %%&,D.2 '( ' 1 S T 3F?,&::6:G *G!" +#1#+3-H!+-0./0#+! -,108,,3#*#,!1#.<#+! -,1#+123#!+ $) O 7 ( * '72 < ((, () (8 0 * * 7 ;' ' 7!;,) (.) 8 0 ' O 0( '#">"$* O 0 *) I ) ' (( 8 *) 4 > ( 8 6 * N ) 0' 88) ( " 88,' (2 ' ( () * 6 + ( * 8 )' 88 $ 0 ( 7 F">G. F">GF7 *( & 9G'(7 ' 88 #) 0 '88 ( () *, ) 0' +2 8 '(' $ ( 2 1P 3 ('#">" : 87 &::4I &:: & #(( /:::* '8 88F *,%%6&%G $ 7 ( () 2 ( &&'" %%05'" &:::$ 7 ( '#">". 7 7 76'"7 %%40: '" &:::F!,&::6G 4 1 +/01L -* ( " ( ( 5 9 ( ) @BB8( 3F * *!,&::G :5
] *( 88. 7 * ( 2 ( * $'.( (8 (+2 7 12 ( 3088. 0' ' 8 8 )- $ ( +2 1&.3( 7 ('< ' (, 7)0 ( 7 (,) 08 D ( ( (' 27 * ( )'. * $.,), 7 < 0 +2.88 ( -7 %% ( 7 (,) * ( &:: & ( 7 (.F?,&::/G, 7 08 ( O * (( D, (. 1) ) 3 ( (, 8 '(7((. ( (7 +( ) 8.F7( G, '('*. () * ) +2 8 0 8 *.17 3 (, ' ((( (2 72( ( $ 8 '(',8 ' ( (, () -' 2,0" #"23!0. +2# < )' %%&, ) * ( ( (' 1* 3(* ( ((' 7!,)(7(* ( ( 0,+ & F8. G$(7 ' ( 0 * :( ( ( 88, ) ( ' 2 ) ' 7 2 1& 3 ( $ ( ' ( (( 708 (8 () * ' ( 7 & $' ( 8'- '7(,8 ( 0'#">"* ' ( 7'7 ((.)7 %% ' )' (* '* ( (* ( 6&4 ( (88 '.( * I&/ ( E ( 0,' 0 '&04, 0+,'0 5 :%
] *( ( ( ( <( ) )3 ) ( 0' 1) [)\ 3 F?,&::6%G 7 &::& 0 %%&6 ( -(,7 (7,.((+),01 + 9 /013 & #' (( (%%:, ' (. '1(() 3)1 ( 3F?,&::6G", ) ( ((E (2 D ( ') F7 9 &G6 (,( ( (( (.,8( ' ( 0 () ( ( '. 7 F!,&::G 3. Une évaluation et une prospective au crible du développement durable $ * () * 0*) 7 (( ' ( ( I' ) O( ( 1 3 '(), 7 (( ( - ) ( ( 3 F$ (&::6&:G,) 2 7) 8* E( 7) 7' ),1 3 () * '(2 (* 0 )) &::: 2 ' 7,( ) (2 0' 88 ' 8 *) 1 7 3 "2!-" /0#10127#.-#*#,!10"5.##"3-.#.-.! /0#123#!+ 8 7 (( ( 2 %%: F!,%%I,%%I#,%%%G,(* '7 () * 8'- ' 8 0' *) 7 (( $1 3 () * 07 ( () '' * () *?*, 4-&:: & 4-&:: $ 7&::4 ( '- 31FJGE& /01 " + " ( 3F, 88 :
] *( () 7 2 ' 7,2 ( 7 (( 7 1" 7 (( 3 >2 ' 7 F&::&G 7 * ' 7 F&::G ) ' ((* ( *) 7 ((, 1 " [!\3 & $8 7 (( ( ' (2 ( 0. ( 6 ( 7. O$ ( 7. ' 7 0' O)' 7 $'(( 0 * ( 7 ' ((8) * ) '() 7 ( F,,JG 7* 02 7 (( ( 1 37 (( F( (8 @, ( 1L 3JG, * (( 1( 31 ) V 3 '7 + 86 ) * 7 ( 7 (( $77 (( 0'7 ) 0 () * 7. 7 ; 0 '1 ( ( ( 3 4 # ) * 0 1((((7 3 7 ((,,(,8 $( 7 (( () * 8' ) '88*, ( 13 ) 8 ), ' 7,M#, 2 7 &::4,(&5G $ * 7) ((() ' & * ' 7 )( ) * 7 ' 7 1 3) ) 81 ( 7 ( (0( 7 0' ' 7 33FYP;>N,( F>G,M#, 2 7&::4,(&54G & $ ' '7 '- * (( ( ( 7 (( ( (+) ;;( ' 7 61 3 ( 3F!,&::6/G 7 () * ;K ('7,5&::, >2 ' 7 F*(6TTWWW 78G 4 8_&] &::/,( $,(( ($ 13 >, '1?( (
] *( * ),.( ) 7 (( 7 1(2 * 36 * ) 7 #"-5.6*#123#!+" +1,+./0#+! -,3. *! /0# $' *) * ) ) * ( ( ( 08 88 ( 2 N0 88 '7( ) )' ( 0&::: F ' (( 7 7,%%/G> 7' 8 12 (* 3 () < + * (*2 *, )'7 F7( G" ( 7 (2 *, (*2 * ) 7 (2, - @BB83 # 8 %%&, ( Y+,8(C %%, (7 N0 88,&^(((0%%: $ *,( * &, ( ^ N0 88 F>",,&::4G, 0( (0' 88 () ' ((*) ) * 7 ( 6 * ( ( ).(*),((E ( (7+ ' 7 ' () ) (( 7 * ) 7 * (' %:F7*( G 07 * 7 1V ( / ( ( J 1 3 3F#">",&::&6/G "- &:::, 2 '" ( ((1 3 & $ ( < 7 2 7 ) F) 7 NP (, * 'G, ' *. ( 8 ( 5 ) "? -* ( 3F$,%%/64G >"F&::G,$ V $"; M 8@8FFK$,%( & ((( > 0 - '"0' > ' ' 7 F7,&:::G &
] *( 2 ( 2 ) -R 5+ (9 J V ( ) < 5 3 3F7,&:::6&G $( N0 88 (( * *( 4 & 8FFG"8FFCI. (7 *,'( +, 7 ) NP *$ -.0'F)'' & 7 ) G ( $ ( '7 (' 88 ) 1 3, 2 )' ( ' (' F7 G?G7 J 2"!!-,1#+2* ++ -,+1#<I10+#3!#0"1#+123#!+#,''F )7 &Gb & 5 >* 5 & & 45 2103! -,#+! *2# -" I-,+ 3! -,+"270#+ #,'$' (7 * "7: &:: 9 ) N :F G &::/;&::5 * * F*( G ( +. 2 7 ) N * "-.. &::/ >* - * :F G &::4;&::/F( G F*( G 7-.0! -,1#+2* ++ -,+1#$%%'('';F > &G %%: &::4 "7%%:;&::4 ' ' *88 * 7 (' % 45 % 4/& ;%^ * > * (' ". # % & &/ & : 4/ : % &4 : ;5^ b * ' 7> & %%: &::& L& /8FFGK@"K61(7 E7L &U / 2... 2ME2)2; E7L"&\8FFK\@)1 8() 7 ) 0 +*) 7, '77( 0 ' 7 2 7 ) ' 2, (((7 7 708 ' * N
] *( $) ) )' 8 %%:7 7 8 ( ) (*2 ( )78 7 '( * ( ' 7 $ & 8FFG"8FFC0 7 6 ' - ) 8-8 07 ),)'0 ' ' ** +( 7,' -.,)) ) ) ) ) 0 * ).7 ( 7 S7 ( 0 1;73 ) ' '((7 2 ),) 7 8 ' 07 * ) 8 ( 0 '( '( $( ( ( ' 88 7 0 -.. * # 0 ) ), (( > 7 ( * ) ) 8 ' ( )( 1V ( J + &(( 3L ( & ( ( : < 3F7,&:::65G#, ( (8 ( ( ( ) * 1) ( ) + ( 3 F7, &:::6G ( ' * 0( ';(8 ) (.*;( < + ( Y+, ( ( 0 *. )( F, G () (('(() (( (.) (,) 1 3. ( ( 02 ) 70 - ) 3 & ( ( (( - 7 ' ( ' 7 ) ( (.0( 1 7 3(L) 7 )( F7 9&G,& ( &:: & C>!,(F>G,M#,2 7&::4,(&54 ( C "7 4
] *(!2*! /0#1#.+,!2#,7 "-,,#*#,!.#3-**#,-07#.-5?#!1927.0! -, "2 *, ) 7.( ',)8'- ' (,7( 7 8 ((. F P G, ' 8 *) 1 7 3 & $'# CD ' 7 &::& 7 ( &::'# 8D ' 7 7 F#C"G 4 $' () ' & L 7,( -&::4 $' 8 ' - (E07 ( ( (( )7-86( ) ' (, ' (8 * ( '7 ( () F#"", &::G $ 7 ( ) 2 (!) '7 () 7 ( * ( -7 &::(( 7 '17 3,)88. ) ' ( F, P, (,*), + G " (,*),7 0' ( )( /, 2 7) ' 7 ( $ 7.78 *).( 7.* 5 9 ((('7 '*+2 () F&::G0 >",7 ) ), (( (7 (>"F&::4G, ] # ] # & '. * ) ( 8) 7 (7 ( *, Q8; L$; ) ( 7. 8) _&::&;&%% &::& 80Q 8 Q# 8D 7 8 () 4 c (8 'c( * ', 7, ( '.(, (2 '8( ) - @BB8 8FFF 9 )3, 7 2 1 3 F!,&::,76%G / $' '( ' 7 ( $ ( 1 3( ' 1 /01 * 8 ). 8, * F$ (,> ' 7 ((,M#, 2 7&::4,(&55G?*, 4-&::4 5 #">",) 1$? 3,,&& &-&::
] *( 01 3 ( ( 7 6( 1'( (+*) 3 1' " 3 F,&::4G,) ' * * 0 6 1 ( ) ' 3 ' ' "3" " 3 3( ( ) 3 F,&::46 A9G $ ( 70 1'((+*) 3 ' 7.7 $ (2 7..' 7 7 8 () * 6) ) 7 ), ) ' 8 *) 1 7 3 0 ( ( ( 7, 7 7 2 ( (), (( 1( 37, ( 7 (( ) '#">" ( *) 7 ((, 72 ) * ),(( 2 7 ' 8 (() * ( 7 ((,' ( L '77 88 7 ( &:::;&::, ; ( 8 ' D ' 7 ;,) ( ' +) 2 (7 Section II. L activité gouvernementale : des mesures ponctuelles à caractère symbolique 7 8 ( '7 8 ) * 6* 0,* O,7 ( (,. ' 7. -. 7.7 8 ' () ( *2, ) 7 0 '77, 0 7 ' '() ' ( ( ) ( + )( '(( 0 ((* 1) 3 Z '(( (* 7, ) 8 ( () +) *) "', ( '7 () * < ( ' '7 1 '+ ) ) ) 3F,&::464G /
] *( 7 88 ( " ) (7 * S '() > ; 0 ' +) 02 7 1; 3,0' 17 * 3 8 1. Histoire de l ex-future nouvelle loi déchets #7 '((* '* &::& 7 )0 *,' ' 7 ; 2. % %%&$ 7 '7. 8 (?* ($ ( 7 8 ) # * $ ( &::4 0'# ) (.( (- ' 7 1V + ] 3# $ ( 7) (- - ) ( 1( ( 3 $ * (2 ()((.,.*.0( 2 82 ( 8 7 7 $ / &::4, ( 2 )' ( * &::F ' (7 G * 1 ) 8FFN3 #( (&::, 1 3 0( >"$ 708 ( 0( ) 7. & ( 7. -. () M7$$ ; N;7) (( *, )' ' 7 7 < 8= ; M N;7 - * ) ( ( ((7 0( ( = ; 9+ N;7' ((.0-2 * = ; #((7 N;7 (( '- 87087 (7 7 (( + = ; ) 8. * 7( - 8F*,*,*,* B 7.(,* G= ; K ' ) 7 < ( ' - 8= $ 52 # * 0# & &4-&::4,@9 F ( * G( (L'(- ( 0 8 '&::4 & 7 () * ;K ('7 =5&::$ ( 5- &::1& (L ( /01 V ;8F8@8FFK3) 2,) (( 7
] *( ; C;(7 ( '- 8, ) 8 = ; 8 N;7-8= $ * &5-&:: ) > ' ' 7 ' ' ( ' ' ; ) 0,( & (( * 0. 8$ # * & ( &::, ( 7 () *, ( () )( 7.,! ( ( $ ( $ (( ) ' ' 7' 07. 61& ( + ( ( 3 4 # - 8*886 &%:PT*T * F /:P(* G 7< 0&:PT*T ') 0&::P0'*. $ ' 0 7,(( 0'7, 7 + $ )' - 8 %%& ( <,(. (7 8 '*+(*2 )' " ' 7( (8 13FY (8,&::G88 ( - 8 (L) 8 7 ) ' (( < (* (* ' 88 87 7 17 3 " ', #> " ' (7 0 ( * /, ( 7 ( C!,-8 61/01, W 4 (+ J3$ 88 0' C!' 1M * 3 2 - ' %%: & >#F ) G,$" FC"G,KP ;> N F 8 7 G,>?F# ( 7 C G 1)@ + 8FF8( 3 (L # * F$? G,& ( &:: 4 (L # * F$? G,& ( &:: 1@F U7 36-8 (7 ' (( 1 ( ( 3,7 (( 7), ',(( ((. 8 (( C" / -M ( VMQP7( + 8KF>22 ( M;^4 /01 VMQP7 < * *(6TTWWW 8T (*(=d e5/ 5
] *( ' 0' ' (* 8) (' '7. 8 ) *. 8 () * * 87 ' 88-8 %%& 88 ' 7 ( * 7 (#, (( ** ( 1 9+ 3 %%5 2&::&$' 7 (2 &::&,?* '1 : ) ) 3 2. La prévention des déchets mise en actes par deux opérationsphare : «STOP-PUB» et les sacs de caisse ( '77 ( &:::;&::0* '7 () ( 0 7,'- 8'08 7 $( 0 (7 * ' ( 2 (* 1 * 3 $ ( - 8 ('1& 3,(( >2 '#">" 87 &::4 > () (7 * ' ( 8. -. ) 6 (( ' - 7 1) 3,)'( 1 3F>"T#">",&::46G$'.(2 7( ( ( ( ) ( ((# 0 ((, ( 8 '(() 0 ( * $ * (., ( 7 ( 7, 0 '7 2 '- 8 ' 1 3 F>"T#">",&::46%G #+ *" *2+05. 3! "#+ $ ( ( E. ( ) P(* (, F(< +G. 8 7,((82 ( F 8 7 G 7, (,. $' 0 *6' $ 4-&::?* '- 8 ( * 0'* &::5 %
] *( ( 8 ( (( $' ' 7 0 ( +2 ; 88; 0' ( ( 2 * ( S7,,( ' -.8 (,8'- "&::4 >2 ' 7 '#">" '1L &30 '. (,.*) * + 8 ( ( 0 * * D 0( ( ' 7 ) 7 (( $' ((. 8 ( ' K0' 7, (( '+2 ( (( 2&::, S7 -(87 < "&::, 8, ( 7(8(7+ ( (. O ' * $ '(( (( ( &::/ & 6 (7,78 a &::/,' (7 2 '7, * 82 ( '( (, 7. " * * ( 7 ; ( 8 ' ( 0 ( (; ( 8 '- ' 7 7 ( - ). 82 $ 2 < 8.( U @-L&* #++3+1#3 ++# K., ( 77 01 ( ( /013 F>"T#">",&::46%G ' "&::4 >2 D1 ( 3, 88(8 ( 7 61I ( 3>",M L?Q&&I;,87 &::4, *(6TTWWW 78 & _&::/;&% &::/ 800,07 0' * '( #'. ( -.'8 &:
] *( ' 7, )'( (<* $ 88 ( () (( 1 @ + 8F@F3 &,( && ( &::4 ( ','# ' ( &:: 87 (, ( '* 0&:&$''. ' 7 )(U7 V? 2 ' ). ($. 8 0( 7 $ ^ &:: &::4, 2(, -88( ( ' 7 0-8 82 4 $ (-.8 - ( ( 7 (' ( () ' 7 )( ' 7 ( '- 88.' :^ 0'* &::/.,7 7 + ' +), ( ' ( ) ( &:::;&:: $. (78((E - 8, 7 + 0 S7 L 8 02 +) 1 ) 3 ' 7 82 ( (7 0,( ( '1 3 (. (( ( ;(+ 0(' 8 7 8 7 / 0 8.,( ( (),' 87 * 7 7 ( * ) 2F', '( &::/G,'' * 0 0' +( * ) 7 '(7 0 '( 7, (( ( 8 ( - (, (+ (D, 2 ( $ $C ( ;( 2 & ( _5:( 0'# && ( &::4( (>R M, 7+ 0 88 ), ' 7 *88 8(C FC ( G( ' ) ( :7 &::4 0 - C" V? )'F ) ( C"T# 57 &::4G 4 17@6 U 3 ) ( C"T$ #,7 &::4,> ' 7 ((,M#,& 2 57 &:: / 8_&&]4 2 &::,( &
] *( (7 ((. ' ) ( ( ( ( 8* () 7 6 ::1* (7 3( 7 ('#">", *) 8 '#">".>", ( '( 7 (( ( 7,' ' (, 1 37. (87 2 (7 J 3. La fermeture des incinérateurs hors normes ou l espoir vain de gagner une confiance déjà perdue (7 *,'77 ( &:::;&::) (' (.)( '< %%(7+ 87 ( ( %%/( )( ( / (* &:::( (( "%%, : :( / T* ( 9#88-"!1#* +#0@,-"*#+J $' 88 (28 %%:( (' 8 0 ' 8 2 ' ('7 (( '.( ( $ (2 (8 ( ( *. ( $ 7 )( ' 2 (6 )(, * (*) 2 0- ( >2 ' 7 $' &::) '*27 (. 8) 888(. )( ( 81$ 9 ( ( )( N+ ) @BBK8FFG( H @BBK 8FF6 3 & $'* &5 &::( 8 F8. ('<&: ( &::&G ) (( 0', )( ) 87 ' ', 8 *, ( * 7'7 7 )( 2.0' ' 2 F &::GI. 8 0' '' 2 F: &::GI. 7 ' 2 F: &::G & 7 ) * ;K ('7,5&:: &87 &::4 &&
] *( $8 88* 0' * 0 ' 0 *) ',( 8 ) (. 7 '' ( 8 *) ( 1) ) 3 & '( ( (, (7 8 (( 7 *) ' $( (*2 - ( ( 8 '7 7,8 8 ' ( ). ' - ( ) / 1 ) ) +3F!,&::6:G > 88 8 ) ( 7 8( ( )'( 81$ 4 ( 3M /01V+ ( ( )3 3F?,&::/6G J,+0,3-,!#@!#19,!#,+ 8 3! -,1#.3-,!"-7#"+# $' ( 8 '88* 8 0' * 0 (. 2 2 ' 188 3 8 8' ' ( 7 2 ) $!+;;2,' 7 7(, ) 8 ( L, (8 ( 8 7 ( &:::,!+;;2 0' ) >* ( %5: %%:( * ' 72 ; 7. 7. '! $ &::4; 8 ' 8 +2 7 L $ 8 ' * ' 7 ' '7 '(( F G, %%( E '- : ' * 1 )( (+ 3,?*, *, &::& & F ( (:G 1/01 3,?*.# * 0?, : ( &:: 4 1 /$1 ( ) ( & &
] *( $ 8 ( ( (( ' $' ;.( F88' 8), 2, 7 ) ('G ( 7 "8, L ' '((8 ' ', ( ( ) ) ) 7 & $ ' 7 ( * 7 ( (+ 8D$ 8 ' 87 ' 2. ) C") 2 (1, 7? 3 $ 7 ' () * 8 7* 7 ) 7. ( 7 2 8 8 () 1N* 3 $ ) 0' + (*2 () ( 9,) 1 `3 (82 1 > /013 4 #7,( 80 (- ' ) )' %%:, ' ( 7,( 7 7 0 * ( > ( ( ' *. () 8 ((.7. )((E 2 8 13, ( ( ) " - :*3 F$?N,&::6 /G 3, & *(6TTWWWTT$T* $ ' ( 0' () 8 8 $ (( 8( (7 * & * ( * 0, 1$ :( C "7 ( 7 * 3 4 M,(F( (G,M#, 2 7&::4,(&54 1,+ + (++ ) W $&&P ) 4 ) + +, + ( + + @BB8 + ( )) $ ) 3" 7 ( 0 ( * >2 ' 7 &4
] *( $ 88 8 < 7 (7 ( 88 2 8 $' 88 8. ' '7!(..7 1 ( ) 3F!,&::6 :/G$' ( ' '(7 ( 2. 8D, ' (((. ' 2 '((* ) )' #) () ( ( ( 7., 888O '0('.( ( 8) 7 ; ( 8.(# ( )7 ( '. *) '(* 7 07 (( 8 ( ' ' () (7 ( > +) ( (( (,() 8 )8,'77 ( &:::;&:: ( 7 ( $' ((,) (' ( )( ((7 *, () - ( 0 S7 () * -00'S7 ( (, 0 8 7 ( 0(7 #8 8 '( () * F7 *( & 9G7 '- 7 8 6 Section III. Le citoyen- consommateur, public-cible privilégié d une politique de prévention $'(( 0((8D ( ((() ' ( ( $ ( 47 ' 8 7 ( ( *? ) 88 *' 1 (( 3,, 7,' 8 ( ) (( 7 '( () (7 $ 0 ( 8 ) ( 7 CD-07 7 2 ( * $ " (7 * ' ) 8?F&::G0' '7(8 C, +?, P &
] *( '( ' ( ( 8 8 () * 1. Du partage à l imputation des responsabilités $ '* - 8 0 7 () (7 8', 7' 8 ( )0( * ' ' () ( * F8,, 7, G) 7( (0' 88 (7, ' (( 1Q, + (, 3 > 2 '88* ( ( 7 88 ((( ( ) ' J ((,>#( * ( 7 ' * ' 8. ( * - ) /3 ) 1 ( ( * F#, %%%6 %G $ ( 7, ' 7 9, 0 ((. (7,7 2 7 7 'V1 (( 388R * 0$ ( &:: # * $ 1((? 3(('# &::7 ' ( 0 1 3,) 7.(),.7,) 7 1 3F?,&::6%G, ) '( 0 >2) ''* 0+ (8 ) 7 2 (7 F) ' 7,) 7G,(( 7 )0'( ( ( * 1 37 3 3F!,&::6&G7 ((!,) 8 M$? +,* 8( 7 * (8 '#">",7 MJ, ( &::&,(& &/
] *( ' 6 1P 3 F"G, ( 8, ( 8 ( ' " 1 2 + *, S7 ( 7 + *),() #7 (( ". 7* *' * ')( ) ) $' '7!2 " ) 6 ; C7 ' (,) 0 (8 7 O 7. I ; 8 *. ( (.I ; 7 (( (7 T0 I ; E O 7 ( $ (07 (( 7 ' * ) ( ((* ( ' V F# 9G ( *$'( ) * 7 ( *.( 02 7 () '#">". (( 0 (( ( * * ( * 8 ( * '; (' (, ' ( ' :: ( ( ':^ ( * * ((' $ ( * () (,0( ' ( (7 '1 3 & > *E 0 ( 88 7 61/01 " ) 4 7 $' "(.+( ('(((( ( ( -/@1 / 2 5 1(5/81 ) * F ",&::65G$"7 08 ( * -) 0 ( 7 7 (, '1 < < 3, 1 )3$ ( +2, 7 '(,'(. 2 ( 2, (87., ( ( 2 + ' S7 (( ( ( & $ ( 1 " (, I 5" ) /" ( ( 1( ( )3+ 3F,L), :/T:T&::,(&G &
] *( ( 7 ( 3 $ ( 7 * ' ) (8 ((( ' (- - &::4 ' $ +2 8D ((( ( ( '; 8 7 (. 7(( ( (, ) 7 ;, ) '7 ' 8 7, ( ; $ ( ()., ( ( '#>C &, 7 ) ( * 82, (. 7 ( ( (( O +,1 "" 3# 12 ( 3' 88 ( ( 87 ' (,)'' (. 7 8 +2 $ ( 8 ( ( ( 87 ' 7 ' 8 80' 2 88 ) *. 0'88 *, )' ) 7 8 ' ( ) ( ( ( 1 ) " /1 ) ) ( 3 4 * * + '0 ( ( (, 7 '(7 * ( '* $'- 8 (7 0 ( ( ( ( 1 U: /01 [)\ - *( ) 3 $ ( 0' ( * ( 8 ) 1 37 (( )7 0() +,L),:/T:T&::,( & 1 V M U(+ ( 1,7E (8 *,7,,8 77 N8 7 ( 7 ' 9< ) ) ; * ), 7$,33F,&::/6 4&G ( 0((* ),( ) 8 ( 7 (( (( ( 8 F7*( G 4 1$ ( + _3 8_&&;4 2 &::,(,M#, 2 7&::4,(&5 &5
] *(.7 (( F7 G$ ' 7 ((.( (() ) 1W +[ * \( ) ( ( U: ( 3 2. Des opérations de communication pour «Mettre les Français au cœur de la gestion des déchets» $'( ( 2 ( * 8 7 7,(7L 7,0, L 8 ( 8 * ' 8 ( *,7.08 > 88 7 (7 + ;,( ( #, 2 2, ( 7 ( ( CD0' ( *,07 ( 1P (:_3 0' &:: 0!" F."27#,! -,1#+123#!+3-**0, /0#"#88 33#*#,! $ 2 ('( * 2 ( D (( 08 ( -8* () 1 U: ( ( 3 @F( 3F>"T#">",&::465G$'(+ 2 () %%&, - +3( 8 ( I1 ( + 3 88?* 0# ( &::& ' '((+ 2 88 ( 7 ' ), 8,0 ) * 0 7. + & - ( 7?* ) 19 9 3 4-&:: & # '- ) * (- + 7+ * 1L ( +(( & (4 ( >3F,&::46AAA9G &%
] *( ) ) ( ( ( "3 > 3F!,&::6:4G''7 1 ) 3,' 0 07 ' +2 *, ' 7 * 8 ' 08' ( ) 6 1 ] "#3F!,&::6+*2 G 2 (,'( + 07 7) -8 ( )( 8 ' (01$( ) ) 3) 9 +)3F$?N,&::6/G 210 +-,+7!#,-+123#!+DE125-"1#K U 8V -P * #8 ' ( ' 8D,) ( " 2 88,'( + ((((' ) () 1 3 " 7 &:: >" '#">" &, ( ( * ( 7 ( 1P ( : _3 8 2 6 (8 (-, 7 (7, (( L &,J $ 8 ' 0 88,7 0 '(( 0 ( + ( F, ( 7,JG, ( 7 0' (87 +) ) * C&::4 M88 *2 1 3 ( '<(&:: 80'13 & #7 A & '77 ( 7 C"FC 7 G $ 9F 7 G $ 1 CD3 (.7 () :
] *( ( 2 () ( ( ) 1 + * 0- U:! 3 $'- 8 0 13 U: 3 & $1 3(2 *,) 8 ( () (2 (,( ( (8 + ; " 1 3 F(, %%%G Z ( () 87 0 ) *) 7 ( "8, )'0 * 1 '( 7 3, ' ( ( CD0' * ( 8$.( ) ' 2 * () 7,) 0' '" F8. G 3. L élargissement des réseaux de discussion : les consommateurs représentés ") (; (7 () *, 7 (,7 7 4 $ 0 ( 6 # *, 88 ) ' ( 8 () *,( ( FI V,," #;!G,"( ( 88, ( 7 8 ( ( * / $ ( '7 2 '(2 7 #, 7 ((.' * 7 0( &::( ( ( ' $(( 7. () * ' ( ( ( * >,# * 0$? & ( &:: & (, ( &:: 1L ( ( 3 393F"?, (F>G,M#, 2 7&::4,(&5%G 4 $.88 7., ' (, ( 28 %%:F#,%%%G #) )2 ) ((F, V,Q G / $ 8 +) (. # * _&::;4&&%7 &::8 _%/;::557 //% 8. (' *,
] *( ( ' () ' 17388 0(( " ' ( ( ( ( 0' *, ' ( $'7 ) * ( ( ( () * #' ( 7., ' 7 ( ( ( 7 0 ( 7 7 )0'( ( ( * 6,) ' (( 0 7 (7( 7 $ +2 8 7 ' 27 *, () '. 7, ) '.(.. & *2 7 ( $) '(O * I!" F G C K * 4 ) +2 77) 7 08 ( O'* ) (() (( ( ;(+ ' 8,( (). '() $,7 ( ' 7, ((. (88 ( () ( * " 8 ;)' ' ( ;< 0' ; 8 '", '", 17 (( 3,) ( 7 ( (),'F>", #">"G ' 7 ' 7 ( (' 8 () ( ' '(1$_3 (,'IU] E, ) 0.'*,(( 0 ( ( 8 '( (*2 ( ((* 8" 88, 7. *+ (( 2 $ 7 ( ( * 2 6 (.',8', (, (, ( (7(( ) 8 < 7 (((E ((] ))'() ; 7 2.; FM,%%565G & IU] ( ( ' 17( " < /1 @BBC + < ) ) / 1( () ( / 13 *(6TTWWW TT(8T 7 Td 7d (8 4 1U "( ( )( 6KX3*(6TTWWW) * 177"+ + 3,*(6TTWWWT &
] *( 7 (, 7 *, 7, ( ' 7, %% ' ( 1 3 & 0 7.619(" ( 3F ",&::6G' 88. ( " (, + 0( 1 () 3 L '7' 7 0( ( 0' ) ( 8 ' ( F ' )< (2,.( 8 G"8, '",8 (((, ( () ( 7 0' 1 ) (+! 3 $'7 ) 7.* ). () () '7 (2 * ) (7 (( ' ( ( ' $'( ( 88 - ( ( * * ( ( * 1( (3 88* 7 () (7, ( &:::;&::0 8 0 $ 0 8 () 7 ' 1 7 3 + ( ';+ 7 ((, ( '7 8 4 788() () ' 7 0 ), (* ( ( ) 7 () (7 * #' ( ( '- ) Z ( ('*(( () *. (( '( '" ( (' 1*E 3 * $ 8 '" 6#>CF# > C G,# F#C 7. G,#" ; CF#" G,$ $C"F $ CD Q" G, 9F 8+ 9 G,";,C C,C"FC "7 G,$" F $ Q" G, 82 >.,$ #,>$"F>7 $ (Q"7 G,!" F! G, 9F! 9 G,#C F #C G & *(6TTWWW ; *(6TTWWW ; 4 1 4 ( ( 3F(,%%%G
] *( Section IV. L acceptation des équipements : les mêmes constats, des solutions similaires $ 8+) ( (- ')(,1 3F?,&::6%G ' - - ) 8 () 80 8 * '7 ( (, ' 88 0 8 0(8, V, (2 ( 7 ('$ ' ( (, 0)'- 88 (-,)' ( 0( (- () ) 7 ( 88,' ' 88 ' *E *, ' '$'20'8 S7 ( 88 7 ((,'+(( 8 7) ((. ( +) 1(2 3 (( 7 0' (* '7, ( 7 7 (((0( (, (( 88 7 ( 1. Le renforcement de l information et de la communication comme antidote au «syndrome NIMBY» $ (2 ' ( )( () -' - - () *,) ( ( 8( D & $ ((( 7 0 ) * ( (( (.$ (2, 0 7 ('7, 08 0 8 %%:6, ' 'V ((( I ( '(('- ' < ) )8 @ - ) " +$ ( 3 ( ( +*F(,&::&655G & 1 3 ( +3 ) S T( 3F*,(F>G,M#, 2 37 &::4,(&545G (8 +( (, 88.1)3( [)\ 3" Z + >?R 0 ( 4
] *( #"+ +!,3# 1#.*23-,, ++,3# 3-0.2# F.9#88 33!2 3"- ++,!# 1#+ --+! -,+ $ ) ( (- ' ( ' '7!1 *F!,&::G$ ((, ( ' * ) 1 <3, 2 ' ( ' ' 1 3) + 1 >3, 1 3 1 3 7 ( 1 J 3 F!,&::6 4%G,) '( 7,( 8 0 1 3 0 ( '$ 7 (* ;)'(( ' 7. ( 2 - ; 7 (2 ' (( $ (() )' %%:, ' '* ((6 0 8)7 ; 7 8 +) ; )7 ; (( ( ( 1 3, ( S7 1 3B 0'., '.( ) ' 1 3F!,&::6 4%G;$-' ;( (( 2 ') ' ;( *) ( '.( < ) ) %%&, ( '* 0 7 '( () 7 ) 7 ( 2 ' (6-$ ( ) ( J ( 3 & $< ((* (2 )' %%:2 61 ( ( + 3 0 '( 7 ', %%&,, 8 + 013,13 '1 3 4 ((8 12 ( 3( 8 ( "2 ('( 61V)7"I ( ) ( ( ) 3F?,&::6&G 7.,?,' R$( '# # & > 7,(F>G,M#, 2 7&::4,(&5 "?,M#, 2 7&::4,(&55 4 # 8 (7
] *( ) (8 ' $ ( ' (%%&,0 ( (+2 * 0,+((, 7.)( 1 3 - ) ( ( * F!, &::6 :G $ * () * 7 0 ( ( * ''( (8. ( ' ( ((1 /01 3 ( ) /01 L ( )3 3 & #+"--+! -,+1#"2,-7! -,+"-3210".#+ $ * '7 &::: ' '7 8 '8 ( ( %%&;&::& "2 '8 ((, S7 ( %%&, ' (. '8,) ' 7 (7 ( C 0 ( 1 +*( - *, - 3F)( (*.( 7,7 '8 88 (.G, - 3F( 0 ( 7 8,( ( - 3) GF!,&::G $ '7 (( 7 ( ((7 #,' '7! ( ( ( ' 1 3F $"CG,) 8 7 8 ')( 1 3F $ G(14 4 3F!,&::65G ( '7 - ) ( ( 3" < 1 (M2 ) (( ) (1 (.3&:87 &::&FM,(F>G, ( ' 1*, 3,M#, 2 7&::4,(&5/G & *,!( 7_41K 7 ( ' 7 3, &+,:%T&T:&,( $'7 $ 7 0 8 ( 2 ( *2 F*( 5G /
] *( ( 3$ (+(7 7 ' '< 68' 1 3 7 '( 0 8 ( '((( * ( $ 8. * ( (* '78((E 8 ' ) * ) ( 7 ( O 8 ) $ 7 '7 82 ( 8 ' (0 (,8 ) ' O(( 68.,O..( ( # ((! 7 ',) 1 + 3F!, &::6:G K. S7 7 7 ( ("?, ( 88 '" & 'Z (( - 4 *., 8( ") L 8(( 0,)'7 ' + '.( >' ((( ' - (( (' 88 7L ) '( 8,7 80' 6 1 3 + ) ) * F?,&::6/G $ 7 0'88 7) 7 () * ( ( &:: 7 77 1 ) ( ( KFFF 3 # 7( 7 0'8 07 7 ( 88 * '7 ' ( '* ( 8 ( 7 1?<( ( 3) ( ( + 3 ( J"(<M ) ) ( ( ( + #3FC!,(F>G,M #, 2 7&::4,(&54%G & 1 + 7 3F?,&::64G$ ()8 8 0'" 0), 8 1 3, ( '. ' - 3 () 7 ) 8 (( 7 0 (1 3
] *( 2. Une batterie de solutions pragmatiques proposées $'<((2 ' ( (. (( 7 0 '8 () ). '( 8 )( '' ( 8 *) 70 ' )(, ' ( 8-) 8'( '. ' '< #+"2-,+#+19-"1"#!#3, /0#J (07 77,( ( (. ( 8'- ( ( *) ( &:::;&:: $' '7!' 88 ( ( ((2 7 ' ' ( )( "2 ', ' ). -. ;( 1 3;) 7 ( +( 7 6+ - ( ' 88'8 7 K0, < 0' 1 3F!,&::64%%G6*88 8 ( 7, 88)0'((. ')( F*, * * G$ 8 * ( 8 '- () 2 87, (,0(8. 0' 7' $' 7 (( 7. )( 0 8 '( # (( 2,1 3, (7. (L) '7 )(, ( 1 J 3F!,&::6:G", 8 8 8(7. )( F1 ( ( ( 3G 7) + ( '. ( 7 * +( (2 )'''8*8;< )(, (( ' ) ' 8 *$7 ),. ), 7 + 8 ' ( )( F7 G#,1( ' 3 ( 7 ( 88 *) )( # '. (, ((! ( - 87 (((( '( ' 7 F?*+,&::&G, ) (( 7 + 0 S7 6 8.(,7 88 8),8 '.7, ( *2 N,J 5
] *( J!-0!#,"#,8-"E,!.#+*-C#,+19 *-+#".9,!2"L!<2,2". 2.02 ((8 887 2, 0 < ( +( ( '( '<$87 &::& (.( )(' 7 ' &:: * (8 '.(,8 ((* * 8 (- '. $-' 7 1 3( 0 + ( 1'( '<37-0 7 ( ( # ' (* '7 () ( 8 07 #, ) 8 -) F) ( G0*) ( ( ) 7 (- F,(, )< (),JG, ((! ( 8 ( '(' (( 0 (.)( (- '<F!G ' $& ' F!,&::65G,( (8 ((,(.(- '< (.7 7. ' 07 ' F $)7 < 8.!G (( ( 0 0' '"(( - 3 (- )(7 8 ' 8 - * (- ( ( '- * @ < - 8 7 (- 7 (8 ( 7, '*,() (8. 7 & #7 (( 8 7 ( * - F7 9G.< ( ( + >"R) ( ( (.( ' ' ( (( ( 0 )(82 ) 17 337 - (.,7, 7 ' 7 * ( (< () K ;< (( 2.+( 6 82 7 7 ; Z' ( 1(83; ; '1(8( 3; +( ) 7 0 8 '(8 & (( ( 8 61 7& + ( (7& ( ) 3F!,&::6%G %
] *( 3. La mise en débat public des déchets. Vers une participation en amont? $*) 8 ((7 ( * '7 ' ( 7.. ) 7 2 '8(# '(( (( 7 '#*( 1 )3 & >(( 7 2 (( 0 ( ' 7 ( F G ( ( 0 '(')( *,7) D 0 ), ( ( &::, 2 () ( 17 () * 3 & ( &:: 8 (- ' 2 &,8) (- ( 88 1 +( ( 3,' ' * ' * ( S () * $. 17 () 3 &::(( (. 2 8 ((6 -" ( : + & ( + ( )9 ") ( ) "! ) ) / 8FF@2G8278H+ 8FF@1 ) " / 13, 7 ' 7 '- )( 1+ 3 7( ( /013 " &::4-7 ( +'7 7 XXCC ( (- ' * ) *, $0'#,"? ( - 3 ( (,1 3F"?,M#, 2 7&::4,(&5%G$ - 8 7)( (( ' '7,)2 '' 1 3. (,)' 1 3,8 ( 0(('.( 7 ( ; F!,&::6G & *,!( 7_41K 7 ( ' 7 3, &+,:%T&T:&,( _&::&;&&& 80'( 0 (, 4:
] *( 8) (- D0 8 " 7*,, ' 2,7 *)!?* *L (''#' 7 0 ' (-,, (( '7 ' &::4,' 7 ' 7 (- * ' 2 #'* Z7, (- 8 2 8'+ (- * ((",(7 ) ' 8 880( )( * 80.;2 '. ( ) (8. ( 7 7 7 ( ( 8 (*2 8, < ) * * 7 ( 6 ( 8 ; 2 8 ;,)' + ( 87 7 2 * 8 + ( 0'"'( 8 '8 ((. -8,' 8 (8 ( '((((2 * " 7 * F( ', 2 ( 2 G((E 8 ' ( $ (( 7 0'* ( ( ( ) '( 7.)( 8 8 7 (((0 ( #,'* 08 (( ' 1 3, (7 '. (- ) ( () Section V. Redéfinition du territoire des déchets : à la recherche du niveau pertinent et efficace de décision ( '7 () * ) * * 7 2 ' *, ' 7 ( ' ( (8 6 ((.0( -7 &::0*. 7' (((E 7 8 ( * ) *, ( *,7 1 ) 3( 1 ( + M "&"M( )+ & - + + *8FFG ) ) 37R >,(, (('7 ' &::4F,&::46%G 4
] *( '#">"",) ( ( (7 $ 7 ((E(7 (' 1 3, ' 07 +2, ( 8(2 $ ( (. ' 8 ) () 0'( 7.)( $ 8., (( 7 0 * ; ( * * 7 ( 88,' 0 (, ( ( 7 7 0 ) ) ( &:::;&::6 ( (., ( 82 ( '( ')(, (( 7. J# * 8.;7 0' -;) 7 (< - 86 ' ( ' * 1. Les processus décisionnels en question : entre décentralisation de la planification et évitement du risque politique $ 8*. ' 2 (8 ( 7.)( 0 ),0 '" * &::4 87 8 ( (8 (8 7.,7 ( (( 01 ; 30'* ( 7 0 ')( M7.0! -,#!3"! /0#1#+.,+12"!#*#,!0@0,"-5.6*#1#.-!<# $ * '7,. ' (8, ' ' 7 ((.,''7) (8 ) ( 08 ( (. ' 7 (, (,) ( '* (8 ) 0' ( ) '( '((( ( 7 L 0 '" F?,&::G,L0< 0' ) * F!,&::G $ (* L ' 2 (8 ( #, 1((! 3F%%G,7)0(( (1( 2 3 * 1 3 ( 7 $'#">"07 7'+ (7,* 7 &::& 0'7! 4&
] *( ( 2 * K (, (-1 3, 88 ' '782 K ) (, ) 8 ( ("? 0' (1 3 < ; 8 ' 1 )3,0' ' - * ( 88 7 '")7 ( * ' () $ (( - / 13-3 7 7 & ( ) 88 0 '-!3F?,&::64G$) ( '";) 8 8 + ; (, ( '((E ( ' $ (8 ( 8 8 6- * F?,&::6/G, (.(8-0'" ( (8"&::&,.( 7 ( * ' ( $ ) '( 0' - () () 7.() 8 ( * 1 + )( ( 3 4 " * ((0' (,. ( *, (. ( ( (> ( 7 82, ( () $ 82 ( 0 ')( *,)'0 ( 7 * * ' (I( ( (- F#,&::&G, ) '(. )(, Z 7 F!,&::G # ) ' ( ( '- 8 ) 8 ' ( (,' 8 8 C 0 $ (! *) 70'1 ' + '3 3K. 1 3F!,%%6&G & -) 7( 3F?,&::6&G *88 < 7 ( ),( ( ;$N2,>+,@*,," ;'' 8.)8(1) 3, ;#,,!,; ;! ;1 3F!,&::6G 4 ( 1* 3' ' 7 W(7 MJ, ( &::&,( / $8 -) 61) ( 3 3F!,&::65G 4
] *( ' '7! (( 0 7' ( 8 ( 13 +33 1 ) ( (, + 3 & F!,&::6&G, 8, E( <- 0* (86 ; 01 3 '7,(1 ) 3( * (,(8 ( 1 3 () * #, & (2 ( * (., < 6* (8( 1(2 * 3, ( 0'( ( ' 8 ) 0')( #+.,+ 12"!#*#,!0@ "2,-72+ 123#,!". +! -, #! 27.0! -, #,7 "-,,#*#,!.# $' 8 ' ((... ( (, 7 ( ( '7 () "&::&?* '.( 87 * 6- ( ( ) ( )) ) ) 7 ( + ) 7 ( : ( W * 6 $' '7! ' (( 87 8.., 7* 8 *'((* ( (8 '.8(, (() ( ((7 7 - ( (8 C, 8 ( (8.. 8 ( ( M88$ 8 ( ;) 78 ( ; O&::4 4 #, ( ( (8 (' 8 7 *,' 7 # - '!2 ' 82 7 ( 7 7 )' ((,) ( )' ( * ( ( & () ' * '#+ + 7?* ( &::& # * 0# 4 $_&::4;5:%O&::4 7. ( 44
] *( (2., ). () 7 8 () 7 8, M 88 7 8. ( ) 7 #, '.( #,1 3 '7 ' 2 ( ' ( ( ) 3 F UC,&::6&4G $ '(( ( &%7 &:: * ' (,( 8 0'. $ (7 7 ((7 (1 7 3,8) - 8. 2 7 * ' ( 0'* &::5$' < (8 2 (8) 7 (( ' 7F+( ) G0* /:^ ( * ' + ^ $' 8 ( ( 0 7 7 (( ' -&::4 7 0'7 ' ( ( ' 7 7, ' ( (, 0('1(( 7 3. (,7 ;0 7 )'0' )< () & (( 7., &%7 &:: 7 ' 7 ), 2 ' '(,8.1 3$ 7 2(* 7- ( (8 * ' 7 # &&;&:1;$ (( 7 ( 6 f ( - 8(,,Q+, 7 Q ( 70Q &&; Q 7 ) < ( )Q( I &f + Q Q 7 ( ( 7 7.(,, ) N ( Q< * 2 ( (- I f +.(6 G$ 88 ( 7 ( Q 7,Q+,*,7 ),8,8,,., Q,,, ( * *) (+ I _&::;4&&%7 &::8 _%/;::557 %%/ 8. (' * & "-7 &:: >"D'1 ) [)\ V$7M73$ 7 (8 1 ( ( 37'* &- &::/ '7 7, 1$ /&7$MV1"; 6@8FFG3,-7 &:: 4
] *( G$ (2 (( 7 ( ( N 7< ( (2 (Q 7 ) 8. 44; 044;)Q0Q & f&::;:57 &:: 80( &::: 8 I 4f$Q.( 8( ) (- - 8 ( Q 7 7, )-8 *.( 7 I f$( 7 (7,,(,( ) ( Q 7 7I /f *) 8(7 ; ( 2 Q7 88 $ (( 7 ( 8. 80Q 7 8 Q,( ; ( f Q 44;%.) Q(() ( (, (( 7 9 Q 44; &3 L @ ( ( ( )' ( 7 7. ( (. (7,( ( * (8 '- 7 (7 7 6 7, ( 7 (8 7 + ( 6 ( 717 3(7' ( ( (.0( ( (7 * & '8 (7 ( (8 ( 7 (, ( * 7 2 ) () (7 ( 7 ( ) 0 () '*, ( - 1 _3) (7 * ( + *.;27 4 2. (8 7 (( '7 '- 8 ( 7 *,8 '( '( $ 1 7 * 3, ( ' 1"3FL G ( ( '#">" $ - 1 ()2) 3$' '7! N &::F!,&::654G# 0 ( 2 0 8 8) ' '7! )0 ( & ( ; &5-&:: ' * '" ) >" ( (2 )( 7 (,'7 0'*,'7 0 '82 4 ) ),2.*' ( ' 7 (2 61/017) : 3F>".;27,&::&G 1) 3F#">"F&::G,* (80 * $ ),&&;&-&::,G 4/
] *( '( *., < ' 7'8 () * $(( 173 ((.( 8 (( (8. *.,)7 0 * 7 '" 0 8. ( (8, '( (. (()7 ' 1 3 7 0'( 7.)(, 88() )' ( #" +/0#-.! /0#D83!#0"1#"#(3#,!". +! -,1#+123 + -,+"#.! 7#+0@ 2/0 #*#,!+ $ 7 0'(')( * ( ) '(((. ' (7, '+ ( ((* ) () 8 0 (+ * ) 7 0' - () ( + ( () ;1 ( ) 5 )7&3F!,&::64G;, ) ) ',7 ( ' ( 8' ((* - (2 * N.,),+,. 7 7 70' B 0 0', 7 0 7 & $ (.7 8 (. I 7 ) ')( $ + > F>?RG F>"RG ( ( 61 7? ( 7? 3F!,&::64G ' 8 0 ) 7 )7 01 301; 3 ')( $ * * ( 0 1+ >"R3 7 6 (*2. %5: %%:,'7(0'() -)'0 7 ) * ' *) 8?* 7 ) 19 9 3 4- &::1W V$7M7 )( +S0T * & 1 3F!,&::6+*2 G 4
] *( 7 ( (+8 8 $)8 1- '<3( )( *,7) + (, ' * *. ((701; 3( * ',' 7 ( ) '( * ( $ ( +(.( 2,)'7 ), (., '7 7 ( ( 0'* ( ' 8 ( $ ( * ' ( 0 7 (( 6( ) (( '+. ' ( ' ( (, ( ( 7 * )( F#,&::&G #; 08 (,'* ( ( 7 *. '( E 82 ' () ) 1((? 3 + (( '# ( C F#CG,) 0 - ) 3,8 ) () (. & "( 0 (, 7'7 ' 7 0 0 '* ( 1 3 ( 2( ( $ 2(J )J ( J + J3F!,&::6:G #)' ( 7 ( (8,) ('( )( 07 $ &% 7 &::( 7 (0 1 3( 7.)(,) ' ( ( *. () (7 8 1 3 4 $'#">" &+(.. &::&, ( ( F/G '7)' ( ' / (- ' 7 7 -' &::F#">",&::&64:G & $' (( ( ) ) ( 01 3,( * 0 7( 6- > 33F?,&&:6&G 1 3 (( J ( ( ) 3F!,&::G 4 _&::;4&&%7 &:: 45
] *( 2. Assouplissement des périmètres et démarches contractuelles : vers une appropriation territoriale du problème déchets 7 ( 8, 8.(2 * 7 8;( ) ) ' '< ( (( (.#. '< 7 ((' ('' 7 7 87 ' ( (2 8 ' ( (( (. ' (,7 ( * (2 * 7-6 1 3, 7 - (( 6 ' ((( *,' ( #",3 #1#"-@ *!2"#* +#,30+#".*#,3#1#2,0" # $ ( ( ' (( (.$ ) ), ' ' (,. 07 1& 3 ( ( ( ( <( ) )3 $( ( 7 ( 0 ' (*) (0< 7 " ( ( -8 (, (. ( 8 ( (8.. $. ) ( 7. $ ( 7 ' )() () ( )2 ' '7!, ) 1 " " *(') -L 9" 3F!,&::64G ' ( (( (. ) 7,' '7! 7 8 '(( (( (., ( '7) 1 3 F!,&::6/G (( (E 88 - ) ( ( ) 3 F!,&::64G (7.( ( ) (8 1 4 ) + )3F!,&::6/G * '(((( (.( 88 < 088 (7 0 * ( ') ( ( " 88,( * * ( 0 ) ((,) ( 0 (2 (.6?*, 4-&:: 4%
] *( ; ( 1 3)(7 (, (((( (.I ; 8 (. * ( T I ; ) *.((7)* * 0 )( K) )' 1 ) 3, ' '7! 8 ( ((, ( F,7 8 G701 ) 3 F!,&::6/G "' 88 (( (., ;7 ( (, ) (( (2 (,-( * (8$ '77) )(.( C "7 ( ( ( 1 3 (L ) 1 3 & $ (8 7 ( 7 ( 7 ) ( ( ).( 0' ((( (..(8 87 7 (( 8 ( (. ( 8' 7 -) (( (., -7 &::(( ) 1 J /01 3 4,7 (8 0 ( 0 () #, * $ 0( (,'0 ((8, 7. '(((( (., 7 87 '( )0' ( (( ",7'88 7 8 '((* 1(2 * 3 #+!#""!- "#+3-**0,0!2+1#1#+!, $ ((( ((* 7 ' * 8 ) ) S (( () *, )' 7 ( $' '7!7 0 ) 0' (( 7 ((, (),'* 0 8 ' (( C" + (2 '# (C>!FM #, 2 7&::4,(&544G,) (M61 ( 3F,&::/64&/G & C",1$ ) 3 (2 2 # * &4-&::4 4 >"T, -7 &:: :
] *( ' 7 (2 )'( 7 *),) 7,0< 8 ' ( )( ' ) 7 )8-3, 8( N ) 1 3' ( (*2 1>?R36() * ) ' ' ( (,' 8 ' 8 1* 3'Z 1 - *- *3 F!,&::6G,8( ( * 6 ; '1 3 & ) (1 J ( ( ( J(-* 3 ; 1 3, +(. ; 1 3, ) 7 0 ) *, 8. 7 (. $' - 1 3' 8 ( ((2 7 7 ' ()' ( ( * '(* ) ) &:: 8 (., 8 ' * $ ) 1$ $ 3 -&::('#">" '((* * $, 1 3 7 * ( 7 * 1 /01 / ( ( 1( 3( 7 (( 0 8,.) '- 7 ( 7 7 ((( (2 6 -! 3 $' (8 '(( (.(7. %%&(7 ' ((( (2 *. (, 8 (.(, + ' (2 * $ (2 '- 8' (' 8(.( 2 * '7 $'(((( 7 (( 7 1 3F!, &::6/G & $, ) 278, (8 1 7 3+ (,(L) ' (,)1( () 3 #">"F&::G,* (80 * $ ),&&;&-&::,
] *(,,-07#.-0!.1#<#+!-,!#""!-".#.# -,!"!!#""!-".123#!+ $'(( ' 7 7 8 0 '((( 1(2 * 3 7 0 7 ( 77 $ 8 F G, 1 3 (('#">"I ((." (%%% ', ( * 7 7 (8 F7. G$ 7 8 ' *) *),) ' 8 7' 8 '( * 0* :^"&::'#">" ( & $* ( ((* ((2 ( *E *, ((7 -)'0 82 7, (' '1(- 3 8 8 (2,) '( * 7 0 ' +) '((( '(( 8 (2 (, 7, ((* (2 8 ; * $17 3 (,7 (( (,'- 8 8,) 8 # 0 (8 8 '8 * * 1 37 1 3 2 1 3 7 ) " ) 3 $8 ( 7 ;1 ( ( ) )3;, ( ) ( 0 K08, ) ) ( ; &,8 ((.( * (.. ( ( * ' 8 ( ( ( ' ( '.( ' 7 $ * 7 '#">" ( 8 *) 8 (7 ;( & 1 ( ("M " /013F G 1 ( ( 3 3 7 > * 7 +,* 8 (! ( *,#">" ) 1$ $ 3 &
] *( ; ' * ( 7 ' ' () * ( ( ;.( ( 7 7;, ' 82 " '((* 1(2 * 3 2 7 (2 ( (,(F(7 G,7 (7F 8 7 G ", '7 +) ( + ;( * 1 3 ( ' '((( (2 K. +, ',)7-8 8 88 (;( ( 88 ; ' ((;( ( # '#">" ( (7+ + ;78 8 ' ; *) 2, ( 7 ' *) 8 3. La question des inégalités territoriales : les compensations financières en débat $' 8 * ) ) 8 7 88 8 " 8,'7,' ' 7 %:,(28 %5: 2 ) 7 #( %%& ( +2. - 8 ( * * 7 (. 7 )( ' (),' 7 82 (' - ( ( (. () *, () - $ (( 8 0 8 )' '((* ;O ; 8 *,( 88( 6 7 ()0, ' ( *. ( ' ( ' #!#""!- "#(3-H!-0.,!0"#1#+3-*#,+! -,+ $8(2 ' 2 (, 82 '(' 7, 7, Z. * 1*(2 3-0(7 %%&, 0C>!" 7* 8(. (8 '(( %%& $) ( 8 (( () 8$' '7!' ( *
] *( ) ( +( ( 0 7, < ).) ( ' (( 8( 7 ' 0 ' () (, - 1 3 1 3)0' ( )( ((( (( +( ( 02 8 8 (' 6 ( 7 < ), 82,7 (' & K. ( 7 0 7, ( ',7 ( $ ( ( 77 - ( ((,( *) ) I + 0 0) 7 880 7 2-7 ( (( 7 ( - ( 7,') Z 7 88 0(.8 07.( '72 < #, ( 82, ' - ( ( (),8'- ( 88 ( 7 2 ' ($ ( ' 7, 1 3 (( 1 )3 * (87 ( (('7) 1 3 +(,-)'0 1 *F!,&::6G '+ (0' 88 +( ( (8 (8 8,)( 0 8 1 3, ) ( 0 (7 ('7 * 7 )8 (- 7 ( <( +8( 7 2 8; ; 8 '+2 ( ' (, (' +( * ( ' 7 7 2 F (+2 G 0(7 67 (( (,)( ) ( ' )( < ) * 1/01 3F!,&::6:%G & 7 ( 0 ' - 7, (8 8. (8 ( 7 (L) 7 ),' 7 < 7, 7 ( 0 613 53 53 53 3F!, &::6:G 1 " ( ) ( ( ( (( /) 1(3F!,&::6 G 4
] *( 0#.#+3#1#2"2/0! -,-0"/0#.!#""!- "#(52,28 3#> $),-( &:::, 0< 0' ' * ( ( * (. ( C (- ( ' )( '' 1 3 2 1 3 7'#,C!7) ( )6 82 F) - 88 ()'' ' O * *.G, 8,)' ) 1, ) * & #) '( (( ;(* 7 (( FH,&::I!,%%G,) ' ( 8 2 * 8'- B,' E' 82 ( 7, 0 ) 7 < ( 7 ) () ( ( (2 1 8 3(2 * 6; '- 0( 0 ( * ()(, 7 () 0'*,0' ) (( M 4 8 '# 7&::4, ;( ' (8 1 3( ) )(, + >?R (+ (, 7 -) 0 (( 1 /01, ST ) S,T 33 0 88 7 &::4)( 7 ( ' (. '8*. "> 8 ( 2 ( ')( ' ) 2 ( 2 ((,"? 7) ('*(( *, ( (2 ') 8 FG OFG- Q( ( ) V ( J + @6+ @BB8 3F?,&::6G & C!,M#, 2 7&::4,(&54% $ 1((? 3( ( ( '+2 ' 82 0'( )(,) 1 3,( ' 8 (8),0'+2 ( %%&7 8 * ('#">" ( '7 () ' ( F?,&::6G 4 M,(>, ( '# > C (7 &::4 M,M#, 2 7&::4,(&5/
] *( # (' ' ">( ; 1J 3;88 (( ' )( "8, ( 17 () * 3 ( &:: > ' 7 ''+2. ( 7 (2 7 (.;7.(; 7 J. ' 7. ( 1I > ( 8FFK ) ) ( ) ) V ( )> ) 6 3 & ' 8( D 87 (.. ) (8 (+2 ()0 * F G,)) 2 ( $ 4 &::4,0'7 8 (&::, 8 "> ;( < 8. 0( 1N ( (3,7. 8 2 6 7, O,( ' 8 & >"F&::G,$ V $"; M 8@8FFK$,%( 1/01 ) ) 3: * *(6TTWWW 8T (*(=d e5/ /
] *( #7 '((* '* &::& 0 S7 %%&, ' +) '7 ( () * $( &:::;&::) (' ' 7 ; ) 8 (8 ( $ * * ((7 0 ( *, (8 %%&, 7 ' - () * K) 7 ( 7 ( () ( '7, 2 (7 * (7 * ( ) CD6( 8 *, (2 8* ( * ' ((,( ( ) ( 1P ( : _3 0 ' &::. ' ' ( ( 78 1(2 * 3$, 7 ( ; (7 () *,,7 ( ( 7, 7 (7 ((. #'. *E *, 88'( 7.)( ((-,) ' ( ( 8 ( 7. ($() 8 0' '* < 7 (,) 7 0 ' ( ( 7. ( 7. 7 ) 8 ( * $ ()'7 () *, %%:,0((* 8 '((* 1(3(, 7 '( ( ( 8 ' ( (- 8, )8 (( ( - * ',' 'V * * + 88 ( 7 '(, ( 8 '() * * $ 7 0'(')( ' ) * $ 8 ( (8.. * - (,(-8 ( '(), * * + 70. ( () ' (, (( 7., 8 7, (('#">"$' ( ( ( (2 *,7 0' (7,) * * + ( *
] *( ((( (2,'88.((- ); 1(2 * 3 7 '88 8. 8;< )(, ' 8 ' * 7, ),. E N0 88 5
] Conclusion de la partie I $'+ () 8D * ( 7 7) ( 1 7 '3 1(2 * 3, (' ( * (2 ' () %:8 ')( 8,-)'0 ( * $ 1(* 3 () ( ( ' 8 )0 '7 1(2 * 3 ; %: %5:,( ' 7 (' 27 ' 8D )( (. 7 8 ; #( 8 %5:,) * ( 1 3 ' ' ' ( 8. $ %%: ) ( 1 3(2 7 ' (8( 8 ',) ( ( +2 7 ; # &:::,) ( * ) ' '* '- 888* 0, 7 1'3(2 6( * #( 7,. ' (, 7 ' () *,(, 6 0 7 8 +( ',)'0 ( 1(2 * 3$' ) ( ' ) * 07 (8 * * 7087 ' ( )( #,((( + *) 7 () * 0' ' 8.' " ' (, ) ' ( 1. L évolution du «problème déchets» saisie par les instruments et les «public-cibles» -*.#@ 83! -,10"-5.6*##!1 7#"+ 83! -,1#+,+!"0*#,!+193! -,05. /0# #((* ( 7 *. ' 7 (),' () 8D * (( ( ( 7 7 7 ( 7 0' $ ( ( 7 *) 8 ( ((E 7 8 +( ' %
] # 7 '- 7 ) ( 7,) 0?K :! " # $! " 1 % % % 0 #! / #! ' / + 2 * # ' * / / # #((* ) ( : () *, 0',(( 0 +( 8 8) %:,8 +2 ' T; *, *) ( ; ( (, 7 ' 8, 8 F+2 77,8 ((,.G$' () * ' () ) (1 3F$ U$!2,&::46&/G $* $ F%5%G ) *.,) ),(,' (78 " 78 80 * ( (, ( ( ' 88 ( * (( ( 6 ( 2 S7 ( 7 *0(( 1L&3F L () 0( 1'8 3;'; G,(8 ( ( 7 7 +2. ( 8 ' 7 7 8, 1 3 ( (, () ' ' 1/01 >.. ( 3F$ U,%5%64G /:
] 7 ',7'7, - ( ( ' * * 0'* &::&, ' 7 *) - )'0(7 ( $() 8 ) ( - '(( 0 7 '7 L 7 ('" 7. $ 0 8 7 7 ' 7 ' ((' 8 7 '",** 7, +( 1 3 " (2 ' 7, 7 -,( ) - ( / ( 4( 1( 3 F* +,&::G $8 < *. 88 0 ' ( 1'88 3,7-0 7, (*2 ( '.( #, 8 (( &:: ) +2 7 7(() (%%& < 7 0 '8 0(( ((6 2 $8( %%& ( (7 %5I ' &::$ 0 (' ( 80'( * ' ( 17 3 '' (.(,+ 8 ;( ( 7 () * $ " 7.() 0 +( 88 & 78 * $ 0 ( 87 ((7 +2 7 (7 0 * ( ((0' * "8, S7 () * ( ')( 8 $ '1 3 (( ( $ ( '+ () ' 7 ( () * $')( 8 1831' 3 7 ($ 1&. " V (. + 3F$ U,%5%64G & 1O J ( >. a ba b 3F@W,%%6:G $ 8 1 3F$,&:::6%:G /
] ' - - ( 1 3 () * %$ (L * )( L '- 8((M)'02, < (2 ( 2 '6' 8. * 8 " (, ' '- 8 7 () ')( *, ('((7 +2 7 # 0 (*2 8 8, 7 8 7 *. ' 7,() * ((E2) (1 3 1 ) )"3 ) 3 ) () ) 1 + J( + +3F>, %%6%&GK8' 8,( 1(3,8. ')( * (,() * ( ( 0 *.(,0) 7 1( 7 3,0 () 1 3 7 $'* (, (' ) ' 88 F7 (, 7 )( GI 18 88 3 '( ' (,' 1 3 3-,8 <0"! -,1#+"2+#0@193!#0"+.(87), ( 7 8 + ' 7, (. '88 2 -('7 7. (2 ), (( $ $!2,1/01 + $ 3 ( ( +) " #3F$ U$!2,&::46&/G * 8 (8.' (+.() () () +( 8 8.. ' 76 ; ( (,7 7 ) ( 7*, ; )'( 7 7 ( 8, ; 7 '.?, (0< '< *.) 0.>., ( (7 '8 ' F$, %%%G $'7 8.' ()8 S7 () * ( 7 6 (+(@ F>,%%6%&G /&
] ; ( 8 () * 0 7. 6 ( *,(8 ', ' 7, ; ;; )' ; ;7 ' ( ) FC#", 7 7,JG 7F#>C,#C,JG 1. 3F#> ", +, '" G,( 7 (( $ ( 2 (* ' () * 8 ' ;8 () ; ' () >2 ' 7,) >2 ', ',) ' () (.#%%:,' ' ((8 ) ; (8 * ( ;, )'. ( ' 7 $', ( )88 () (, 0 ( +2 7 7 L (8 * ' ) C#"#7 (2 ) ( (,(( ) '" ), 7, ( ' 7,)' *2.,(2 ( (, 8 7 < 7, )'. ( ;( ' ) ;, ( ( '.( #, () *,7 ((* (, ( ( '< L 7 2 ( 6 * 0) ( 718) 3 '() F 2 ()( () * G, ' ( $ ( ' ( (0',) ) ( 88 8 ( 7 > '.) ( + ( ' (,'. 8 ( 7 )0 * (8 1 *3 ( ' 07 7 () * ) ( ) 6 ; (.8 13 1ST () ( 3F> U,%%565G /
] ; 7 8.' ; 7 8 +( ' 1 3 $'+ *. 72 " ) ( 0 '( ( (2 *, 7 ( 8( (7, +( 7 '-4*'(((* ( 8 6 7., 7, J 9#,"N.#*#,!1005. 31#.90+<#"(!" #0"03-,+-**!#0" $'+ *) ( 7 ( '( 7 1(3+) 8 1 3(2 (( * #((* ",' ' ((8D ) 7 *E * $ 7 (.' 27 * 0( % ) ( ' '( * 1WJ( 3, 7( 88 * '(2 *) #7 ( ( 2 7 ( ' () 7, '( () 7 $'72 () 8 01 4 3 F? U X *,&::6 5/G7 '* ( (, ( ( (, 0 7 7 ( '8 '* (, (7( '7 7 # 0 ', ( 7 19 3 F(, %%%G () 7,, ( # &:::,) ' ( *,8 (; 7 7 + ; (7 (7 $'78.+ 0 * 08 () ( 88 ' 2 87 ( ' 7 $ 8 (( 7 (( ( ('72 1" 3) 0 ( 7 () 7 $ 1 9 3 F(, %%%G, (( 7 ' ;, (7 ) + 7 ' ( (*2,'( 8 + 1V )" )( )( 5 ( *FX,%%%6G /4
] ( 08 ( (2 ; ; ( 7 8 '* ( ( 7(2 ( '7 8 ) ( (;" ' ( (2 ( 8.67 (7 7 + 87' ( (. )( * )'' ' ) ' ( ( + 0 ' * ' 0' *E 6 ( ( -)'0' ( ' 2. La gestion territoriale des déchets : entre appropriation du problème et acceptation des solutions 7' 8.,' 7 '' (80'* ( ) ( ( ( () * " ) 1 3, ( ' ( (. ( '() 0( 2,, ') $,1 )" /01 " 3F$,&:::65G $() * ) 8 ( ' () 6'" ' 8 ( 8,).* ', * '(2 *,88 () ( ('*(( - +2 '., 8 3! -,D-0!.1#128,! -,!#""!-".#10"-5.6*#123#!+ $(* ( '() (( ( * ((, ( P* >? M, ' () ' ' ' ( (8 ', L '") 7. 8 * 7 (( ) (, ( ( ( '"$) (2 ( 0 7 ' $ 0 ( ), 8,08-8 ( 8 $'- $ 8(?M > 1 4 ) " 3FM U>,%56%G /
] () 7 1 3F>,%5G. '+ (( ' ', 8) ' 01; 3 () (),(2 ( 2 ' 7 $( * (81 3; ', * ;( 7 ((E ' 70 0 () ' '(( ) ) ( 61,'3 ', '3 3F UC,&::6&G #, 7 (( 7 7 ' () 7 ' ((* 7 ' 8. & $ 7 * Z'(2 8 (2 ( * * 7 '() (*2 7 ( M * F%%/G,) ) '" 0( L ( 7 (( (. ) '8 '* '" (0< 82 1 3 7 (> N "C,) ( '. 7 '" 0' ' 7 1 3'(2 ( (( $ 7 1 3 2 7 ).-! 3 )'0 - + 3F>+U*,%%/G$'() 0 7 7 1( 3 ) 8' () *) 0( ( 8 (, 7,( () (7 '() $ () * 088 7 8 1 () 3$'" 7 ( 1() 7 3 )' 1 3 3 F U *, %%/G 7 ( (8,(( (.,7 2 ' ' 7 ' ' () * 8 ) '() ( 7 ( ), $' ' (M* + '* () 7 6-9!+ Q ( ( 3F?)U* +,%%5G & 1 ( ( ( '( 3F? +U +, &:::6&4G //
] 8 ' 1 ( ) ( ( ( 3F$,%%/6&G 0, 1 + ( - *3'Z 7 (( 0 1 + 3F$,&:::654; 5G" ((.' *,' ( ' * $'< 6'' ( 8 8 ( ( '. F *, (2 7 (. (, (- )( G ' (, ( (8,07 ( (,70 ( 0 ' *,0(' ')( 8, ( ( (8 %/%, E 888. ;+ ( Z ('(;6 7'7 ( ( ( 0' )'7 7 " 7*,' ( ( (80 0 )( 8 $ ( S7 $ 7 8 (2 ( ( ( 8,),) (')(, ('*(( () * $8 +) 0'(')( ( ) () ($ * (( - () () ( +7 8 () #, ( (.() ( 2 ( (( ' 8'.0' () * $' 2 7 N (, 0 7 0.8 ( '(),( ( ( 0 ;< * - () () ' 7'7 ) (, $ $ 7 0 '(( '<61/1 ' ( ' 2 ' 3F$ U$,&:::645G /
] #+,-07#0@-0!.+1#.<#+! -,!#""!-".#7#"+.9"-"! -,10"-5.6*# 123#!+#!.9,+3"! -,!#""!-".#1#+2/0 #*#,!+ $ () * ) 87 0 8 -')'(() 7 F * G, )'0 8 ' ( F(8, G 7 ( 0(8 ( 7 7 F1.* 3, 7 (..G,.0' - () () ( + 7 () ) * ((, 7 '.( () * $' () * 8((E 7 '( (2, 1 3 ( ' +) '((( (2 * )'88 8 ( ( (2 ' ( )( ' ' ((( 7 * $ (( (. %%&, 0 70 (,( ( 8 '((, ( ' ( ' 13* > 7 1 3,' 0 ( * '8 )(.,)7< ( (., ( '((((2, 1 3 F!,&::G 7 ' ( ' ) ( 8) 6. ( (82 1 7 3, 7 1 * 0 ) FU*,%%/6/:I>, &::6:%G$0,+) ' 2 (8) 0 * ' ( 7. 7 ) '$ ; * ) '() ( 6 7 F!, %%%G, * ( 7,(2 8. (, ' ; 7 (. (2 ' ' ' (( ' 0) * ' ((( 7 7 )8. 2 0 '(( 7. ', 7 7 () ' 7 8;< )( ( )8 '7 7,2% 7'88 ( 0' 7 () ) ) ) #', 7 ) 7 (, 0< ( (( ( 7 ' )8 7 $' ' ((E 8 ' ( )( # 70( 8 )( < 6('((7,, /5
] 7, ( - )( '# '- ''+2. (. (' 7.*#7 ' (),' ' )( ' ) '88 7 (7 ( ' (''. *) 7.. ) 0 07(.(2 (( ( 2 (* () * 0'* ( '7 '((* 1(2 * 3 - () () (. (2,7 8 ' 7, (07 ( '4 7 1 3 0 ' '. ) 8 '+,(L ( 8.. $' * ; ;$, ' ( ( 7 ), ( ( ((* /%
:
PARTIE II L évolution du «problème déchets» au niveau local : planification et conflit en Indre-et-Loire
&
] Introduction de la partie II #.., 83! -,F.3-,!#+!! -,1#.+-.0! -, ( 0 ' *,0(( ' ; ;$ D'* () * 07 ( (8( 8 (- ' ) * &::;&::4 ((( ((* ( ' *0( ( 6' 7 '7 () 8D * 2 ( 0'+ () * 7,' '7 81(2 * 30'* $ ( ' ; ;$ 88 0 ) (2 2, () (8,) () '(- 7 '* ( ( *, ( ) ( ( 7 0' ' 0 ( 7 ' #, 8 ' $ ( (8,(((8, 88 I (( ' * ' ; ;$,( %%/,7 &:: ' 7)' 0' - (- ' ;,((+ 8. ' ( (,( 8 ')( ( 0 * ' 7 0. ' 8 7 0 # ' ' 7 ( ( ' 7., ; (0+( a ( 6,( ;('( ' $'((0 (- (8 7 ' 8' N ' )' (( ((0 8 ' ( 7 ' () 0 $(0 (.(,08 ; (( 0 ( 7, ( ' )0 7'((>,'7 7. 0 7 ( ) * $'7 L 81(2 * 3 88 ( ' (80( 8(2 ) (( ) ( $ 7 '((* 1(2 * 3 (7 -)' ' ( 7 + ' 07 ) 7.( 1(2 * 38 0 8( ( '() 7 0 8 1 ) / ( ( ( ( 1
; : * FC* U 7, %%G 7 (( $ ' 7 7 (7,1 ' ) ( ' ( ( ' ) ) 3F$,%%%6 G ('+ ;- ( ( '''7 L (8 '8, 7 (F $, 7( ' *, ( ' )< () G'7, 13 (8 (( ( 8,7 '+ (( 8. 6;.'.( ;7 8;( 88 ( =) ; ( 8 8 F 8 =G0') * = ('< ), 08,( +, ( (. #)') )( (7(',( ) ')! ((* 7 (( 0 7 * ;( )' ) ' 88 ;, (2 7 ( ) (( 7 ( (. F* + U " 88, H, &::G!, 2 7 (( 1' 7 3F!,%%, G'( 7 ) ) - (-, ) ('*(( 8 1(2 * 3 ) 0('. ( 67 > 88 ( 7 * * ' ( * ( ( * 8(2 * 7,L (8 '8, 7, ((* ') '+ $ 8D7 6 ( ( ( ' +!- "# 12"!#*#,!.# 1#. <#+! -, 1#+ 123#!+6 ' ', ( (8, ' (- ' ' &:: F*( 4G *( 0'+ '.9--+! -,0 ' 7)' ((,, 7 ;((8,) '.( ( F*( G 4
] 07) ',( #88#!+(( 8, 8(2 8.' F*( /G "8, ( 8. 0(, 0 6 *2!"--.#1#-,!"2.F*( G 0 ( ( ( () ) *, 7) ' * 0>,) ( ' ()
/
] *( 4 ( )# * $ + ( 7 ) (*) (*), ( ' ; ;$ ( 8 ' ( 8D, 7 + '8(78 (,0 $' ( 7 7 (' ( ) ( 7. ( ) ( +1 ( 3,( (- ' (. (0' *) ( * ( ( 0;? E;;C< $ *. ( ' - ) ( * ' + ( 0, ),0'. C, 0 8 ) - (. (,(. @ "" $ ( ' ; ;$ ( 4* %%%F""G$ ( &5&:*$ (L F7 _G ( &%/*, ' /5%*F""G
] *( 4 *( 1'* 3 * ; ;$, ' () $ ( (8,20 (, (88 ( ' 08 88 * (8 &::&;&::07( (- ' (7( 75:::: *,5:^ ( Section I. 1970-2000 : mise en place d une organisation différenciée entre la ville de Tours et les territoires périurbains 8( ( (8( * ;) 0( (( %%/; * 88, 0(7 0 '0 7 (( 7 0'* ( #,' * ; ;$ ( ( 7) ( ), ' 1. La gestion des déchets, symptomatique de la politique d autonomie de la ville de Tours M)'0 (,7 8 2 (((0 ' >$( ' 1 ( )3 5 3F$,%%6/5G ( ' %%) 77(( (8' () 88 ( M+ (8 ( 1E? 3 " %55, 07 *) 7-6 9>#F+ 0 9>( '# G,* ( 7 6,, 2,(.,) 7, 7, ( 7 & $'* %5% +,1"3,8-3F$,%%64G $ 2%/&,) () 8 S7 7 *. 0 & 8 +*2 6, +$,C,$9 ;#.;,#7, *+;$ ;,M;$ ;,?;,>N,) $* F ( ( G (F( G 8 '+* F$, %%65G 1 LAQMV?( ( `WP( @BCB ( _ "3F$,%%6%G
] *( 4 $%)'.7..#1#-0"++#1-!#190,#123"<#J $() * (7 ) '(0 0'* ', ' '* 9>#K.*. 8. 0,) %5:,72 ) 1'.(3 * 7 (. %/: %:,' ( * * * '. ' ) $' ( 0$*, N, (7(8 8 0' 2 0 ( * 0' (- ( *) 7 ] *7 7 0> ;, *. (' < %5:' * N+, ' 7 P2 $ * ' 7 7,( N+ I' '.( ( (8 O%5 7 8 (, N+() 7 ' 01 GFFFFHKX /013 K0 N+7 (7 7 ( ( 6, 7 88 5::::C*. ( (. (8,)' 7 7. D 7 * * 7* 07 I) '.(' 0 8. 8 $ 8 * ' 9 N+" ' (2 '.(08 * 0 + +2 ( ( (,7 ('. ( & & 2 8 *,.(7'7 * 7 ( 7 $ ( *) )8 ( 2 7 %5 82 ( ). (6. (,(,O 7 N, (2.(88 +2 (N -)'0 -'* ; )( ' +2 ( ' 0 ( N;, ) ) * F ( ( ((7 GK. *) 82 ' 8 * 8 ( 7 07 8' 7,' O 0, ' * 7 $!! ; 7,$ N+,$7,&%7 %5 & $7 7 & 7.8()*) 8 %
] *( 4 J,+.#31"#190,#,2<-3! -,7#3.3-**0,#19330#. $ (( ( 7 '( ' 1 L ' 3( ( $( ((E (( (,) ' ( ' < ( L ' 1 ) S T ( + 3 & ''20* 0 #, 8(( 7 ( K08 ' ', '(' ),M+, 070' N+ ( * 7 $ ) 77 8 8 7 7 7 6 ((< (.('2(0*,0(,)'0 2 ' 8 (8 $ &::$'1A LJ3, ((0'7 *, 7 ) 0', )' ) ( (2 0'( P * *( ' 8 8 ' * '7 ( < ' (0 () ) 8) 7 ' (8 ' ( 7, 7 (, 7. ; 8 (8 ( ;7(( 7 $8 1* 3 ( %%&8 * 0N+ ( ( *,7 +2 7 ' ( (,*(7 0+8 8 * (2'* - &::&> >2 ' 7 8 ( *,' 9 0 7) ( ( 8 (8 1 LJ?( & A "& ( )LJ?( 5 E LJ5 V A LJ )3F 7 $!! ; 7,$ N+,$ 7,&%7%5G & 7 $!! ; 7,$ N+,$7,&%7 %5 -I `? ) /01 3= 9 LJ $I?( 6F+ 8FF8) ) 7 @BB6 `3/01 5:
] *( 4 $ (7 +() ' ' ( 1 ;8 3 ( 1 ;O3 + +2 ( $ ((. () ( 2 7 %5,).( ' 7 )' ( 8 77 (8.(,),-' (,7( 7 8 7 ' 7$7,( '?& + 0 O '7 * * '7., '* + ( K0'(( 0 *, ' ( 7 9-"<, +! -,,!#"3-**0,.#1#+!#""!- "#+2" 0"5,+#!"0"0@ 2 0() 7, ((*) ' ( 7 7 ( +. * * $ ( ( 7 ( ( (. O.0 +. '. ')( (( 0 6' 1 > $? 3, (( ((*) ' ( F7. G,) ( ' 8 0M;$ ; 1$? 3$ >>'# ' +2 (,( ( 0(' + ) (,' 8 (,( * ' ( (7 '# ( 7 * "%% ( (, 2 '< 7,) ( < 7. 0 ' $ ">F+ ( 2 "G( ) 0'" 7 ; ; ; ( $ * ( F&: ::: G ( ; ; ; ( ( < * ' 8 *) N+ ),.) '- 1 ( 3, 7,) ) ( 1>9 3, 7 N ' 0 '# $I( )( ) 3F"># $,%%/64&G #- &::& > $? ( 7 69+,M;$ ;, *+;$ ;,$*,#7,"7,+,9,>N,?*, >,+,?;>,# ; * 5
] *( 4 ", + (,7 ' ' 1+ ( '".(' * L 0 3) ( ( ' * 75:: ($ > $* ( & ( :::: 8 " * 2$* $8 * %%: 7 6 +. ( ' ')( $ ( * 0 )( ( K0' %5: (( * * F"># ; ;$,%%/6/G ' 7 ) 7 ( ( ' *, 7 7 %%& 2. 1993-1996 Le premier Plan départemental, tentative d une rationalisation à partir de la coopération intercommunale 8 0, %%: ) ('( ( ' * ' ; ;$ $ ( * '"># (<(8 &7 %% 7.0'( /87 %%/$ 8 ( ( 8 (.)' 0('( ( $ ( + * ">,7 (- ' ', (,) 7 8( '( '( ( 8 ((.,* N+"&:::, '# 7 7 92.5-"! -,10"#* #".,12"!#*#,!. $'(( 1( 2 3,( ( (8, ( (#708. 2 88 ) * ( ( ( ( 2 ( (, ( 1 ( " 7&( 7 ( V$7M7 3F"># $,%%/6/G 5&
] *( 4-8.0 ) ( 0.) %%& ' (, (. ( + ( 2 T * ' - 1 3 ', 88 ' - 2"7 3 $ * N ( ) 7 6 1 J 0 J : J ) ( ( ) ( + ( 3F"># ; ;$,%%/6//G )N F.( G 8 6 ; N 1 *; $*3 (, '? E( * " ;!( * ( +;$* ; 1( 3N 6? ( 7 ' ' < *.( ( (* I ( 7 > ; ;$ $; ; * $ *.? - (> ; ;$ 7 7 ) (7( ( K ( - ($; ; * '< * 13 ; N 1;3 ( +76>>'#, > M;$ ;,">F+ ( 2 "G, > $*,) N ( N ">,+( '(- ' 7 F7 G$ ( 6' ( ' 8 $?, ( ;'#,- 12 3, " * ; ;$*, ; ; ; ( ; $ N 1 36 ' ( 7 ' @.+ & N ( / $ - 8)8( 76 ; 1 )* (" ( 5 ; -! * ( (( ( (> - *( ; - *0 7'7 ' 88 ( ; - 8FF8 *5 ; -3 * ; - *- 3 & $ 1+ ( '.(' * L 0 3 ( 1+? 3 () 5
] *( 4 F) ( &::::* 05::: G,,) * 0+, ( ) 1 ( ( 3 + 7&) J/01? 3 F"># ; ;$,%%/654G+2 ;*( 7 ( N 7, 8 0&::::0::::, )() ) 1 )J " J /013 $ ((< ( (( 7'7 ( * ; ;$ $' 88 8 N (. 8 ( +. )(. (- $(( N 13() ' (- ", ( ( 8 *, *. 82 7< ( 1' 3, ) ( 61&$7&MV/01 3 J 7& $MV J( 3F"># ; ;$,%%/65%G$ (, ( 87 %%/, ' ( (7 0, ',2 %%:, (- 0' ( 1.2 7 3,' 0 (( 3, ( (8" %5%, >>'#, > 1$? 3 > $* +(7' ' 6 + ( '" ' >2 F">G 7( * N,)( 8 ' '# 7' ( 5::::0:::::, )( (7 $?, M; ; (- (( ' 13 (8(,'-7-7) (8 0((7 (- ' ( ) %%)' (( ( (,)' 07 ( ( (N 13,) ( ( ',' "> 'D( 67 7 %%,) + - ' 8 ' 7 ( 8,8 ' ; ;$ 54
] *( 4 (- '#, (( (1 * 72 3 7 %%%,)77 7 0( &::: $ #"?,7 #"'''3"2! -,1#.3-**0,0!219<<.-*2"! -, ' 7 '1?&3, -7 &:::,) E' (' ', ) ;2 (8 7 ( (?& ( ( 8 " ( * 2( &::& ( (,, 7 8 '# 7 2 ( +. ( )7 ( )( 8 " 88, 88( %%% 7 0 8 ' '# 0) + ' + ( (; ( ; ) M;$ ;,#7,$*, *+ ( > M;$ ;; 7288 ( 8, ( ) )( $' )( ' 7 8 '#., ) ' (88 ( () (, 7 (7 (1 * 72 3,,0 ( 7 0 *,,) (( ( 2 8 $7 ( ( ( 08(( 28 ( (8 ) %%% ( 7 * ( (, ( %%$ *7 ((<(8 &::: & (7 ' '#0)7, ) ' 7 ) ;1 3, 1A" "3, 17"?3 1A 3; 0 1+ '#3 8 -?&* C,; +;;$,, ; ;',; ; ; (,#7, *+,M; $ ; $* & ;((7(5:^ ( %^ (( ;" ; ; *+,$+,! (*,$;> ;; * > + 5
] *( 4 "&::&,' * 0( (2 '( *,*.7 * -( 0 '#,() 7 *) () ' ) ' )( '( '+2 (. 7 7, (8 * 8'- ' 0(7 '7 7( ( + (. ( ;' 0 ' (. ( *; $*? ;' ( '(- ' Section II. 2002-2003 : Le plan révisé entérine l incinération comme solution au «problème déchets» $ &::: - * ; ;$ " 88,' 7((, (- ' 5:::: (( +1? &3,)) ( )70 (((2 77 ) ( 7 ) $ (- '. 7 * '7 (. ( 7(( 2 ), )'' 1. L ouverture de la révision du plan départemental $7( 7< * 7 %%%8 %/;:557 %%/, ( 7')' -7 &::"(.( '1 3 ' ('1 & $3 ) 7 < (* N 8 ( (, N ; 0 '#,) 1 )J"V L"V 3 F"># ; ;$ 7, &::46 4G 1 5/ 3 > > $?,8 +0, '#, 0' & C '#?& 1 1L JL?QM L&7&QM + @BBH( ) JV 3F"># ; ;$ 7,&::464G & 1I ) L&7&QM J L + ; W? (@+ 8FFF3F"># ; ;$ 7,&::464G
] *( 4 J3( 0 7( %-7 &::. ' ;? E;;C<F(&::::G,) ' ' ' $? 0M;$ ; ' ( &::::04::::F*?G$ (- ')( ', ( ( %%:,7< ((( 8( +? & "8, 88 7 0', ( 01)3' *) 6'' (1< $M 7?[)\ $MV3,) *. 7 ; +)1 38 ( 0(',* (7 ('#">") ( &::) ' 7 ('( ))'0( 88 * $ 7 7(' ( ( *), 7. ( (2,.) 7 )' 7 (, *2 76 ; $ * 1 3I. ( 7 ( ( ) * '7 8 (( 2?67 )880 ' 7 ), ) ( 17 ((3( * ' ; $ 7 * B 7.(( " ; $() 2 (6 N *; ;$* 8.1 ( ( 2 * 3 (( 7 (' *0 ( ( ( 7((M;$!,9?&* ' * ( ">(? & 5
] *( 4?N&$7$MV"" 55 8 ; F. 7,* G ; T * ; "7N ; $ 7 ( (* ; F7!G$ S7 ( 7 # ; - 8(( ; * ; * ' ; * 7. ; * ; * (. ; ( * ; * ; 8 ; ; " & ; 82 (N 7 ; * ) " ; * * B ; () ( #C ; * ; ( " ; 7 ) ; "C>] B* 8 ; * K 0 (8 )( *, +? &, (- a ( 7 (- ' ( +,8 8'- ' (, ( ) ' ) ) 7 ' 7 ( ')( (- $, ( ( * ',(7 0+ *, 7 0 05::::(0:::: K0 * '#, () ( ( (' '( ) ( ( ' '2 (.( '(, 8 (7 7 " 88, 88( +,8 ) (,)'' 7 ((, 7 ( #, 7 (S7 ( 7 < (,* '7 7* *0' '. (1 3* ( 7 ">#,. ( ' 7.( ((0'$ $1 ( 3F"># $ 7,&::46/G
] *( 4 (8 ') ( ')( 7 * +, 0 ( ((* ;* (', & -, 0' ((7 (-,, '88 ( (8 8 '7,'-(8.< ',< 7 (, ()' * ' $"# ((( (((, 18 3 ' * (,(. (?, ) ( (( (8,1 3 182 3 $ *. ( ( (0'( "#(8 *, (( 2 7 (, ( 0 ( (*2 7 () 8. ' () (8 * *$ '( ( %%/,, "#, ( (8,8 ' E 7 * ; 7 ;,) 7 7 '((0 (;8 ( 7 (8. 7 ', ( ' #( 88 0C" 5%
] *( 4?H + &$7$MV"" #"2+#,!,!+ 1#.9!! 8 7 F",#C, #,"G 3!#0"+23-,-* /0#+O3*5"#+ 3-,+0. "#+P.0+ + ( T > ' "b? & : ;#)(7 "2<.#*#,!! -, 7-8 () * F:^ 7, ( (( (.,JG (-0!#,F0,"-?#!+!"03!0",!( * ' ( ;7 0 1 3 * F )G 0 ( 8. 6"#++23 8 /0#+ ;# 125-032( * (( 7F?, '(,JG *-,+3-,!" <,,! O ' ; C E #88-"!+ 88 3-,!",!#+ ) '( 0. ;C 7,0 +,3#+ ((( ;#88 "#80+ '('7 )( ;# 3-,+#,+0+(- ' ;$ ' ( "# ; * ' 7.-" +! -,*! 6"#. ++-3! -,+1# ; 8;' )( (? & "-!#3! -,1# ;('.9#,7 "-,,#*#,! #" ; ',8-"*! -,+ * ;9 )." +/0#+ 7.!bb #">" 8 * ;(!",+-"!+ ;'#@#"! +# "#!"!6 7 ( ;'-5+#"7! -, ( QQQ $ #-? F( ( ((G $" $'# ' $? ";" b$ N+FZ " 7 * 'G2 0 1 ( (' 7 3 bb$,, ( ( 7 7 $'(! (( &::4)'( 7, 7 ((' bbb 8( -2 (. %:
] *( 4 2. Le projet du syndicat «Touraine Propre» : de l incinération à «la valorisation énergétique» $'* '#? & "> 8 8 ( * $ ((*. 77 ( (8 ),)) (8, 7 ('( ((* ( "7 &::& + 7 1? &3, ( 0' 0')( 17 ) 382 ( +. N 1;#3 1;#3 &, 7 '* ' +,' 0 ' (. ( N 1 *;;$*3? F7. G'( 7 (),' - ( ( (- ) ( 7 ) + $' (- ' * ( ( 74:::: *, ^ (( ( 5: ^ * $ +7 (7 * * '. ), '88 ( 61/01" (G6FFFF ( ) BGX : /013 7.">,')( (- ' ( (7 &::::: (,( 7 05:::: 6::::04:::: * :::: * F?G 1M ( ) L&7&QM- * "3 V ( + ( 3F 7">#,/-7 &::G &? & ( 7 6 > $?, >>'#, >$, ',!B *, $* 7 ((, >?, 97, '" M;$!,$7 (),/7 &:: %
] *( 4 6 /&$7$MV"" 1 L&$7$MV"" /8FFG8@N1 %&
] *( 4 9#,!"#" +#1#?0+! 83! -,190,"-32121#!"!#*#,! (, < ) ( ">,(.( ', (- ((? & ( 1 3# 0(.8'- * F7 *( &G,'(' 7 ( 0 ' *),7 ')' 87 ' ( ) (, 2* ( #,.( 17 ) 38.( ">#6') * + I(* ' 7 0 0 '7 ' ) (( ) ( "&::, (? &88 ' 61 ) ( 3 3,'. (( 1 3 182 3, 7 7 )0 ( (( ( (- ',' ' ) 7 8 ( (,) ( 8 0 )( 7 (( #,'( (( 7 -&:: ) (( ')( ) 6 0 "#,? &( ' '- * * - 3 183 ',( 8 *. ( ( ( (- 8'- ' ( ( ' ( ( (, * 8 ) ' 8 (,-8 ( 7 ( $1() ' 3 0 ( ; ;$ +2-8 ' 77 F7( G, *) ' 8 7 7 $'7 8 (( ( ( 7 ' ( )( "8,' ' 8 ' 70 (- $' ) ( 7 '(( 7 ' ) 7 ;-8 0'$ 7 (- 7) 6 1FJG+ %
] *( 4 ; @ 5 ; ) 5 ; ) ) 8F6F 8 3?C$ ) "" L/&$7$MV"" (8FFG@F81 2 (8 ( ( (( 7,< (, ' 8 ' * $ 7 0* + 0' ( 7 8 *), ( (7,)'0 ' ) 0 7 ;($' 7* ( ) ( E, 2 7 * + 8 * ( ) 8 0 '7 ' 7( ( 8 *) 82 $*, *) 8 (, *.< 6 ( ((' ( *. ' 88 ( (), 27 +( (- #,(8 8 0 ' *,8) 1? &3 /&$7$MV"" (8FFG@BB1 -@Y V " ( ) / ( 01( " / HFX1/ BFX1( " 2 ( 8FFF>c2 $7 ' &::4( ) 1+ 3 & 88 7 61FJG /013 %4
] *( 4 " ) ( " " /P7UQMMQM1 8Y " "J 3< 3 ( " />1)( " J V ") " ( " ( " ( " " ( ( " " * Z8' ' (),8 ), ' (8 ( *) ( ('7 #7 * * ' *) ', (7 ( 0 C*?7, ) ' 8(2 *) ) 27 1/01) ] /(((1 / )1( )( ( +) ) V ( + 43 ( ( ( 3FC*U7,%%64:G.-!<#1#.., 8 3! -,#!-"!<#10"-?#!0,#.2<! *! -,3"- +2# $1*) -8 3(- FM?,%%&G ( ' ) 8 *),',( 0 ( '(((.7 7 ( - "" 3 ( ; ' < F$ U $?*, %%5G,) 13 3F,%%%6&G # '- ( (,( 0' ( 7 ( () (- ' " 7 (? & 87 &:: %
] *( 4 ( - 7( (-? &, ' 88 7 '((7 (- ' '' (- ' ( ( (. 8 7 "># *.' 7- ( (-,)7+ 88 ' ((-, 7 (8.) (- 88 ( * ( $ *.')( ) 7 88' ('7 (8 ( '(8 $? & (8'- ',8 0 ' ) 1& + ( (? & ) +(() ) ) 3F">#' ; ;$,&::46&:&G 2 +),' ' 8 ( 0' ) (() (8 ( 2) (- ' "># 88 7 () (8 8 '.( (- ' 9,!2<"! -,1#./0#+! -,+,! "#3-**#"27#,! -,1#.3-,!#+!! -, ( (- '7 ( '( '(()'27 ',(7+ ) (- 0, *( (. 7.) 7 ( ( (- 1 -* + ST/01] ( -J* 3F">#' ; ;$,&::46&::G ' ( ( ( '( ' ( ( ' 88 0')( (- $( ( ((*) ( ( * 1 3 + ) 3 K. '- ' <,) 1 +3 $( '#5('7 (* '#50?;>,'7 '#&50 ; ;,) 2 2 0; ; ; (2 8 ' ( ) ( * '72 F">#' ; ;$,&::46 &4&G %/
] *( 4 ' ), (7'7 2 ; 7;0 ( (( 7 0) ' 0* 6 ; 7 ) ' ; P 6H; ( (8 (7 ( ;( ( ( +? & (7-7($ V, )'( P 6H(710 '.( 30 7&::7 8),' ' '.( )0 & (<0 ) ( ) 7. ' ((7 ( ')( (- (80 2 ((80(#' $ Z')( ( ; ( 7 ' ' (, ', (7 7 7 (., ; 7< 7 (. ' 1'.( 3, ( + ' * '((2., 87 0'( ', ' (' (- 8(( 0 (8 (( (- 7 1(3? ) )'08 8 0 ((, ( (- ( ( () 88 '8".( ' ;',' ' ; (( ).7 ' + -/01 +( ( ) )( (/01L[ ((\ ( ( + :( ) 8FFFFF8FFC d(: ( : 3 3( ( 3 6F + ) 0 ( (+ : (: 7 ( 7?@FF(: ("" 3 (? & ;88 )' )7 (0)P2 ' & #,., 7, 8 () - ' %
] *( 4 $' -. 8.) ( ( 6 ;' '7 (7 (2 8 ' I ;'7 2 0 ( ) I ; ( ' 88 ((8I ; (),7' '+,07) ( (- ', * 7 '((6 3. La localisation du projet : entre caractérisation de l espace et négociations locales - '( ' 7 ) &::&; &::6' 7 (? &/ + 2 088 G, &::0 ( ">#$ ( *. ( ((* 1-7 3 ) 0 ' ( 7 7 2 80) 7 8 (, 07 7. 0 1 3 ( $ ( 7' 8,80( ' "# & '7, * 7 7&::& ( 0 7"># 4 7 &::&' (2 +( ( 0 ( 2 1 ( 3; *,.,, ) ( ',+ ;0 2 1 3; 8 7,*+(*,, ( +7,( B (+,N T 0 7 7 (*) 0 ( N, 2 - ((* 7 8 0 ' (7$'+ 2 7, (82, 7 7 ( +*),( 7. 10( 73' 8 ) * * 0 ) ( (- 8 (( 0.( (8 6(.' F 7G( 88 (6 ;.( -) 8 8 7 (0 ( ' ; ' ( ; *) ( * * '(( '88 & ' ( %5
] *( 4 2 0 7 (*+) (, ( 7. ' (() 1 3 71 388&::&(? & 0 ( $( - *., 7( (- (( ' 0 )+ * ' 0' ( * * ) (, "># $ ( ( 8.#7 < ', ( +)) +( ' ( 6,( $ (? &0 &%7&::, 76 ; ; ; ; ( * %%%,(( 0 '?&$' ( ( ( 8 '- N (7 > N '( 0, 7 ( - ;?;>F:%*G, (( 0, N (,1' 3 2 '"" ; ;;, / *, 0 7 P2 ; 88 ( ' 8, (8 ' -088 ( ',, 7' ( ')(, ' ), (.,8 (8 " ' ',. (8, 7 0 ', ( D( '#. (8 ) # (? &,?&,D : &::& * '#) '( %%
] *( 4 G >' ( ( O ()( ( ( (2 '#' (",, ) 7 ( )(, 7 O)'. ')( (? &( ' O ( ; 404 FO+ *. ( * G( 0; ; ; (I ; / (?;>I ; %0% ( ;; $( 1 *. ' 7 ) + (3 (7 861 )? )( ) /L "& ""( "&"& ;" M 1 (( ) 3F">#' ; ;$,&::46&G &::
] *( 4 8, ; ; ; ( ;; 8 ( ' 8 7,'7 Z (7 ( * B* 8 ( ",(8 () ) ( ')( ','(,7 ( 8 ' * ) 7 ( # ( ( &::, ) ' '*27 ( 7, '( ( * (' () (-, ' 8 $ -7 &::( 7">#, 8 (7+ '*27 7 7( ' &::$ ( 7 8 (., ) ' N 8 $' ((;+( ;' ( )7,. ' 88( ( 7 (8.$ (7 (( -&::$' ((7. ( (. ( ' 7 ) $ (- ' '- &:
] *( 4 $'* (8 * ; ;$ () ( 7, 7 )' ')( ' 7 ',0' 8.(( 7 ( $ (, ( %%/, ' 88 '0(7 08 * $ ',7 '7 7(,7 E 7 +) $ &::&;&::7 8 7 '+ ( '(- ' 0 75:^ * ' ; ;$ (- 8 ' 6((+,(F G (( 782 ( $ +? & ( 1 3F*U,%%,($,%%%65:G ) ( 7 (2 ' ( '(( 1 3 FC, %%G (( 7 () () 2 ' ('7 (*2 0 7.; 1 3( * '";, ( 8 ' ( < - # ' ( 2 7 7 (' * ( ( ( ).7 ( '" ) 0 ( <( '88 7. -.6 7 - (),) ) ' ( ( * )'( (- ' 7(2 * 0 (( ' 1 )3 F* U, %%, ( $, %%%G,), 87,78 7 81(2 3 * 7,7 ( (-,'7 ) ) ( )0 7 '((" 88,' ', ' +">,7.( 0', '7('(((2 ' 7 ' 88 (- ' ( (7() E ' $ ')( ( 88 (( (- 0' ( "> (( ( >, 7. '. ;< ">' (( 8 (*2 7 () "8,.( ' (() 7 &::) %%:0 *. 88 ',. (0. & ' )'7) ( 87 ('(8 )( ( & '(2?, 1 '3E C %%/;%% &:&
] *( 4, ' (- (,,) * (- ) &:: &:
] *( 4 &:4
] *( & $ $ (- ' * ( 1 V 7 3 ( ' )N ' 0 ( ( (&::, ) "># '< 8 &:: &::4,'88 ) ' (( 8. () 8 *( (- (,8 ) 8,0 7 ' (), (( 7 ((, '.( 7 +) 0 ( ( (',8' ( '+, ' ( *) $'+ 8 7 ( ) ' *.( 8 '((), (( 88 $ 8 ( 7 6 70'(-,' ) * F G$8 8, < ) 7 ((,(( ' +) ) 1 3,) ((0 (.( 8 ;(( $ ( 0 7 ( '.( 7 6(*2 ),(),((.(888, -)'0' '-) F G &:
] *( Section I. Le collectif «Arc en ciel» : des motivations diverses autour d un message commun, le refus de l incinération $ 8# '( 2( ((8' 1 ( _3, 7 ' 8) ((.() 7 1. Le fonctionnement du collectif : diversité des préoccupations et liberté de positions 212"! -,19++-3! -,+1 7#"+#+ $( - 7 ) (, ( ()8(( ' 7 7 7 ( 8 ' 8 7, ( ( ( -)'. (., ( (. 1< 83$' +( $ ( ( ( D 7 () ' <)' 8, ' F7 %G &:/
] *(?BV V7 / 8N2@@28FF61 : 9 ( &: #+++-3! -,+1#!C#<2,2". +!# F8 ' 3 G "# ; ;$ 92 2( ( (! * #+++-3! -,+1#!C#7#..#0+# & F8 ' 3 G #" ; ;$ ) 7. ##$ ; ; ; ( ) F G #"9# $9 ;#.; ) 7. #"> '" 8 7 ( F(+ 7 G. * 8 #+++-3! -,+1#!C# F8 ' 3G K9! ;; ( ( #"??;> ( - ( #+++-3! -,+1#!C#+23. +!# ; F8 ' 3 G ;$ ;!#??, #K#9,$ (, 8 +, #" 9 ;;? ; ;$ ( ; ;$ ( 7 0( F ) G ) 1) 7 3 F0' '( G #7 7 (), (() ( ' -0,(77) (( (() ( 0 ' -8 8 '6 ; $ ) 7.F( ( ( * ' 7 GI 1 4 5( /) 1(+4 3F$,%%46&4&G & 1 3F$,%%46&4:G 1 ( L 33F$,%%46&G 4 1 /01 ( (( 3F$,%%46&G
] *( ; $'((* 1(2 * 3F) 7 7 ((, 2 1 3 1 36B* 8, &GI ; $)) ( ( F) '((,) 8(( 0 ( (7GI ; $) F ')( 7 1 3,- 0G * F7. G (() < ' 8$ +1 3 (() 7 8,( ) "#,$,) ('( ')( 2 ( ( *2, 288 8 (( ; K9! 6K 7!B * + &:: ((0' 0 ;; ; #"?6 # 8 ' 7?;>, 7 ' ; ##$, 8 )882.( " ( - (( 7 () ; ; ; (, ) ' '. ( %% 0 1Q 3, ( 9 ( & $ 7 (- '##$ ; #"9#6 # 8 ' 7 $ 9 ;.; ((. 1?; ; 30((* ; ; ; ( '' 0'(- ' ; $'#">, %% (- N 0>, - 8 7 ( ( '" 6 >,$D+,9 N,$9 ;.; $7 8.88 ((( ( (, )'0<, (7, 0 #L + 1 3, ( ((0 (-,( 7, 1V $ ev;"m *-V $ 7 ;"M */V$7;1V + L "& ""(;"M "&"& ( ;"M (+( L (3*(6TT +8T T W* & $(( '07 ( 8 7 ( 6 7, ) ( ((( 7 '##$ '1 ( 3 F*(6TT G &:5
] *( ' 861&"7 3FM;$ ;G,1#"3 F9 ;;? G,1#"3F#* ;; * G$ 7 < ( 0 7 ( 8D( 872 7. ) 81(2 * 3 ( #7 (- ' ( ( ' (('.( 71(2 * 3 ' 7 (( (F&::G6 1 () 3, 1 8) 3 183F,&::6:/G 7 ( ( ' ' 7( 8 ' 1 7 3, ), $ *+ 8+ (7 ( ), ( 1!#??3 1#K#93 F' ) G 82 '( ) ( $ ( (,( ;< 7 1) 7 3F) (,%%G.) 7 ' ($ 8 ) * '7 ( F * ' G,' - '. 7' ( '(, ( ' ((0' 88 8 ( 7 8 80' 7 0 8, 8C&::4,' C ;K * 88 <0' 8;< * ; 0 (? &F7*( /G$'( )0 * 82 " 8 '<' * ) ( 'C ;K *7, )''+( ) ' )0) * ' $ ( 7 0( () ( (.,' 1 3 ) * 7 ' ' 2 7 7 )7 8 ',+((8 * 8 ( #, ' #";, ( @ F ( '@+2 G $,(), 7 ">#7 80'7 @, (- ' # &:: '( '( &:%
] *( * +##,"2+#010 -..#3! 8 $ 8' (, 7 88 088 7.#'*, 2 7 ( 9? ) ' (, 2 8). '* ((), 9 -L - ', 7 ' ##$ ; ; ; ( 7 1' 38F7*( /G, ( ( (&::4"7&::, 9 ( '. '** N 9 7 )0(0 ( 0' ',' '< ( (8 7 ( (., 7 -L A - ( ( ] (* ( 9 $'* F '8( * G - ( 8' ( ( (.20 8 ( ( ( * ((0'$ 7 88 ( ('< 7 (.+ '( ' (8 '. $' 8 () ) ( 7 ( () K 7 '., ' ('.( 6 '8 7.),( '.( 7 ' (,#+!"03!0"#0, 82#"2+ +!,!0@1 7#"<#,3#+,!#",#+ $ ' ' ) (( '' 88 ( 71(2 * 3#,. (8 88 ' ',) 8(2 ( * ((.() ( (8 ;< *.' 8, ',' ' (. ' '.(. ( '< (((, 88 (( 7 8 $ 2 8 8 &:
] *( * * * ') ' ( ' 8 7 < (( $ 8 ' '(, ') ) '. (( ( ;(,* (( 0'.( () 8 ' $ ) * 8 * F7. G $ ((, )) 88, 7. ), 0 ( ' 7,0' 0,' (( 7 7 7 )( 8 ' * 8, 7 8$' - (( ' ' 7 +((0'(( ((, 183, ( (() ' * * $ ( 2-7.( ) 8 (, (* ( 8. ( ( (* 8.. ( '7(7 ( '< ( -[' \ - ( 2 2 * (((0 )'7, ( (7 (* K+ ( ( 0 /01[ ( (- \ -< ' ( * $ J J ( J J ( : $: /01* ( $ (- ' 7 7 (+ 8,7 '7 7.1( 3081(2 * 3# 72 '(* '88 ( L 2 7 (8(8 ' 8( ' ( 8, '(( ( " 8, ( ) 8(8' ( ( ' ' '8 ( ( * ' 7 8) 8. '- " 88,' - (7 0 ( ( ' 6 8 ' &
] *( 2. Les ancrages argumentatifs du refus de l incinération $( ( 8 88((E 7 ((( ( 7 < 7 )8 8 ' 8 8 7 &::' * ( 7 (( 8 )0 * 8 8 ((.) (+ ( ' $ 1 3)( * ( ' (( 8 ' ( ( ( 8) ;7' * ;((,( 8 ' ">##*; 0( ( '7( ((,)8 ((E ) #+" +/0#++,! "#+ $ (( 7.) ( ( ( -.,0' L?,) ( " ( ( 7 ((0' * $ 0 (0., 0!+;;2, 0' '$' ( 8)(8 ' + +.(0 (0. & 7 + $ (( (( 8 () 7 ) 1 "3 ) 1>?R361& ) 3 $' ( (- ( ( ' ( D 8 ' ( -? 61) 9 ( ( + /013F?,&::G$ 87)( (( ), ;, ( ( ' ) 7 ( ) ) ' ( ((* 8 '.(.. ).( 7 ) (((( (,(8< (((( ( (*(* @M,)(. ( - 0' 1/01 ( + ( ( (! 3F * 8#,,7 &::G & $) &::, (- ' >/L 1/01 &P&7$7P7L&QLV;?7 OWQVL 3 '#"?,$ - 7 7,&::4[ '#"?\ &&
] *( "8, ( ( L 7) 8 +2 7,. )( (0. 0!+;;2! &::, (( 8 '+7 ( 9,3-*! 5.!21#.9,3,2"! -,7#30,#-.! /0#1#"2103! -,F.+-0"3# ' ;(* ((, ( (( 88 ( ')(,, 0 () ( * + 0(' 88.$ 183) ( ',( 0 ' * )( + (7 8,- 7 () 88 0 * 88,< ' 7 ), ' ( ( $ 8 7 ( 72, O * ( ( 2 $ (((( 88 ( (-,0(' 7( * &(,)-. ';B* 8 "C>;0 * ( 0 O # (, 7 C ( N0 88 #+3-,+ 12"! -,+12*-3"! /0#+#!.+0"7#..,3##,7 "-,,#*#,!.# $' ( '(- ' () $ ( ( +? &)7 ' $ ( 1 0 ' 7 3 ' *E 76 ( 2&::&7? &)07(,( 8 F < 7 ( -&::G '.(,)8 1(( 3 $ ( +((( 7(,)) ( 7,2 ) ( 7 + -I( 4 M ('" " ( ) ( ]? &( : ( ( V : = J ( ( : 0 (8FF6 * ( ( &
] *( $ ( *. '( ' (2 ) (( V).8 )(*., (' ( (L) ( - 7 $' ( 70 ( )' )8,) ; ; ; ( (D '< 87 ( & #; 0 '(( ( ((, (7( 8 ' - $ 7 0 (7 7 ( - 8 (8 (8',14 ) 3 # '- 8 0' +2 7 ("$ '. 4,( +8 ' '! 7) ( 7 8 L 7 7 $ '. 7 6L 88 ( 82,.((7 7 '( J ( ( ' ' 8 7 8 * 7 8.() 8 () ).( )'07 7,( ( -. ( 7 $ 72 ;8 7 ) * 6(8,, 8 088 0 7 8 $F( G, 0' 8> 8,' 8 (8 ) #+!#""!- "#+1#.<#+! -,1#+123#!+ $ 8')( ) * '7 ) ( 7 +? &7 (7 (. ) ( +2 * $ 7 ) 1 3 $ S7 (( 8 9 * 9. 7 ; ; ; (1 ( 0 L??f( " L& " ( ) N 7$(L& ) ( ) J@BCK3$7 (),87 &:: & " 88 ; ; ; (,( (. 7 ) ', 7.'88 (7( )' ( 7 * # - 8 8#,( 4 7 %55+ E('' - $ ( ' 7 # - 8 8#,( &4
] *( '- ' 1& V 3)(7 ( (. ( ).( ( 0-8 * 1((2 3'(( 0 ) ;O ;8 ( (')( $'((* ) * S8) (( ( (- '. ) '+ (( ' L 88 7') )( ) )(, 7 (8,) ' 7 ) 7 8 ( )( ) 1 3 182 3 $ 7 ( ( 8)0' * '' '<F ( (, ( + )0( *,JG '.( ( 7 (( ' 7'- )8(( ( 7' ' ) '# 8?;> F#"?G(0' ' )< () ) ( * ( ^ (( 1@FF X 3 -. ( 7 7 ' 61? &( " #3$ ( 8 ) (( 1 3,) ( 7) 8 8, ( + (., ) '( ' "$ 7 * 'V.( 6 1 ;"M + - * + ) 3 &
] *( U 6 V ) *) 8 +2 8D( ' * $' ( ' 7 0 7 -.'<, ) 1 3 3. Montée en généralité et remontée vers l amont du problème -. )8 ( 2 (,V $ (* 1>?R3701 -)* 3 : 3 3FM #,%%5G 7 ) 8' '( (( (()881>?R3) ) ( < (* $';< 8,) *. 8 ;1 ( 3;,(( * $'. ( 8(. (0, ) 0-3 +3 F$7, %%G ' 1 ) 3F$8+ U*7,%%G, (( ' (,) ') 2( ( 0'.( '<(, 8!9 (M$7 )8 ' 7 ( (* & 1 + + + Q /01$ ( 4( " ( ( 7 ( + /013M$!,$7 (),/7 &:: & 9!>, ( 2 (* 8) ( ( +( >?R +((+ ( 7 ' ( 0 ), 1 &/
] *( 8 7 88 '(( F).( ( 7,. G ( ) (7 < ( ' 88 $ (' ' 7 (( ( ((( (2 <,' '( 1 3 (2 *,) ('( ' ) ( #.9,3,2"!#0"F.9,3,2"! -, ( 07 ( (('((E 8 7 ( 8 '<( 1 - * 3 `( 3 )( 3F?,&::65G $ ' ( ) ((, ' ( ##$ #"9#.* ; ; ; ( 9 ;.; 6 1O ) ( ( ( 3 ' 07,; 0 8 ', - ' * 8 '( 1. 36 ' '7 ' ;? E;$;C<, )( (%5& * *. * 1$( ) M ( " ) ) # "" + < )#* * ;(() ' 2 7 8 ( ;'(0 (2 (( )( )' ( ( $$'.. ) '88 ' (( 0 '( *, '<8 (- $'<( )( 7( 8< 7( ' (#'#">F >G')2 8 '? ( '", 7.. ' )/)1 ` 3F$7,%%G &
] *( 0!"!#*#,!1#+123#!+F."2103! -,F.+-0"3# $(( 7 0'7 ( 8 0 ( () ( *, ( 0 $ (( ( () 0' 0 '7(2,' 0, ) (, '7 * 0 "># 8 7 ( 1 @(B X ( ( 2 * @ 7 8, *.">#, ' ) 0 ( * 8, 7 7 ) 1 - *$$ (3 ; ; ) ( ( ( ( ( ) 3 & #7 (,''( 8 () * )( ( (2 2'7 ) ( 1 3 (2 * 2F*( /G#, _&4 ( ' )< ) ( ( ((,1+ J 3, 7 # 7 ) S7 (( ' )< () 61 J? 3,#" +##,3-*!#2."< #1#+ *3!+#!1#+3-H!+-0"0,#"#3-,+ 12"! -, 1#.9-5?#!123#!+ $ ( ( ( ( O0 ' ( ( 1'- * 3 ' ), 7 & -,'(( 2 )' ' *. '' 7 ( Y+, 7 ) '(8 ">#61 &(?)! 7 8#,# (- 8 8# 7 0 ' &,(: &5
] *( (g ) Q8( J* @ $ ( ( Y+ ' ( 7) 7 #8( &::4( F7 G ( ' 88,' ( * 0 8 88 7 E ' * ;B* 8,"C> (*) ; (2 8. (* "8,( ( * ) 2 07 $' 0 ( 2 ( 2, ), (2 *. '((7 0' +, 0' ( ( ( O ) ' (( (( (*,0' )'0' 7, )'1 + 36 - ( ) )( ( ) < ; ((< )(0 ; ( ( ( (( ; (/< 1 ; ( ( (3 & 4. La construction d une capacité d expertise et la formulation de contre-propositions $ ' 8 ( ( ' * 1 3 '((,)( ( 1(2 * 30 L( ( (- ' * ( ' ('.( 7 )7 0( 0 " 0' 8 ) (( 7 &,(/ &%
] *(,#33!219#@#"! +#*.!,!# $( ( 8 80 )( (, 8 ( $ 8 8 ( - )( '( '(( $,7 '. )'0' 8,( 88' (), (( 8) '.( 2 & + (( *) 7 $.7 '. ( ', '+ '. (,0(' * '8 ( '(( ( ( 7 ' 8 7 7 88 ( ) 8.( * # 8, (( ( B* '8 ' 8.( 7 $ ) 7 7) 7 '8,, 87 ( *),,-) *,)0 )'2 < 7.( -.( (2 7 '( ((,- (( -. (<0 0 8) ( )( $ 7 87 *) * ( 8 (- $ ')( ;(7( 5:::: ; - ( 8 ' '( 8( *),((.((7, ( 7 87 1(2 * 3#7 '.( 7,'( ( 8, (7 7.( '<.0 ( *. *), ( (( -. (( (( (7 $ 8 0( (08(2 ( '.( 8 '< + -Q ( ( " ($)"L * ( $' 7 '(( 0 7 8 (8 0- ( * & 8, 7.,8 '((0' $((0 10 3? & ' 0.( 7)(.(). F'#">" G 8 ('.( E -. 80 ( * &&:
] *( - ( @CFFFFQ3) :+ 9U @CFFFF ( + ( @CFFFF & ( ) A P""^( @CFFFF (P""^?(3( 3 & "$: ( ) (& 3( @CFFFF_* ( ( 9#,8-0 ++#*#,!"27#"+ 5.#D3-,!"#("--+! -,190,#!#3, /0#.!#",! 7# $' (.( 7 (7 ( (( ' * ;((, (.( (- ) ' ( -,)' < 7 ( * ( ' ' 8 0'( 0'. ; ' ' 8 ;)' -8 *. '#,8 0 '- ( (-, ((7* 80 ','7 () 0 ( ( ( * 72, ), '. (7( ((,.; 7 ' ( 87 ' 13,' 0 ( ( -+> 3 F?, %%4G 1' 8 7 3, ' 88 ' () (( * ) (8 '- ' + ' 7(( ' 0 *) P (( *,,)( ( 2 8 $ 4&::4 8 () ) 7 ( ' ( )( *) 1 "7 3 $(8 ((( *) ' ( ( 2 7 ' 13) 8' ( #7 ( ( 2 88 7 7 ) * $((,' - ( ((07 0 17 3)2 (2 *, ) 7 0 1L 3FM?,%%&IC*U7,%%G 80() ( * (, 8,( ( 1 ( * 3, ) ( * &&
] *( #,(., *) ' 8, ( 8 ' ( ( 8807 ', ( ( ((0' $* ;(( ' -( ( (-, "7 ' ( D 87 $. (( 8 '- ) 6 1? &? $ ) ( 43'? &,(( ) +'1 3>,' (' 8 ) - 7 '('( 7 ' 8 ; ;$, ) 7 ( 8, ( +? &. ( 8 7,((;(,1 3 3 $ ( + * (1 3 & $ '7 '- (( '< )8 (()' 8,(8( < 8 $ (( ( +? &.( ' )< () 72 7 (( 88 ( (( 1I ) 8FF6 ( V$7M7( ( ( )0 L ( /01 + ) 3 6 $ ( * 17 3. 0 F7 (. G 7 (? &,.) ((, ( 8 9, '(* ( 8 ()0( ( $ * 9 ;M+ '" E +8 )8 (? & 76 *) )) 8,) 1+* 3, (( 27 *) '( '. 61V (8FFFFF( @FF@F ( 3 @K8F /$ 13 & $7 (),87 &::41 2 6' 7 3 (( ' )< (),(& &&&
] *( ( ( 7 ' *61V ( ) +49 &(+ + 3 8 7*, 88 7 ( 0 - ( "', 7 ' F?2 G ( 08' (I ' 8D F, L 88,JG Section II. Les ressorts de la mobilisation 7 7 ( (( 7( ((,)7 7, 8 '8 '.( 7 ( ((, ) ( 7 ( " 88, '.(,+ '. (, (8 F )< () 7 ">#, -) G,.(8 F(,8, ( (2 G ' ') $ ((8.(.)8, ' 8 )' 6' ((2 '2 () 1. La mise en public du «problème déchets» : information et mobilisation populaire 8 ( (, () (- ' * 1 3)0.( (- 2 (). ;; ; ; (?;>;('7 ' () ' &:: & ;8 0 * *. ( 88 (,( )? & (8 #,2 ' &::, ' *(( '(( ( (- (7 '8 $ ((- ( ) * 7 ((.; '( (6' (7 0 (( 0< '( ( 1? &- *3,$7 (),&T&T&:: & #; ; ; (, ( 2 () 7 (##$( ( &:: &&
] *(, (7 0 ) (7 '(( ' 7 0 2 V, '7, * ) 0< '< - ' (7 01 3 33,7 -) +) )3F,%%%G ' (. ().( 7 8(2, 8) 77)'.( ( +) '(( 87 * ' ( ' 88'8 (( ' )' ( 8 (), 0 2 88 (.( 7 (- ' $ ) 1& 3' &:: (**B '7 ' 72 ;(* )( 8 (, '1 3 $ '7(( *2. ) ( ', '( 8 8 ( 7 ' (0 (.( ) *,)'07 7 0 '6 ( 7 7. '7) ( *, ( 8. 7.. ). (-,)'08 '6 " *, ( K ) -(7, 4 &::, 8 ;, ) (- ( 7 (>/ 72!+;;2 &PQEPVMM7 -& *( @6 8FF6 $ C2 " *F G6 * 0?@+ F9G6$*?F"#G6$ ( 772, O " *?.F >6#)' ' $ > $ G >NF#"$,$ 9,@G "-.+ C +F# #$,!+2 G F#", G 9$F ' >U"7,* G - M;^ ) 3 ) ( ( ( 3F,%%%6G &&4
] *( 2 0 72 0 2 88 8 1) 3'.( '((0 $ 487 &::4,5:: ( (8 ((0' (, ( ' )< () $ 8 ((088 8,0' 1C?3 # 0 8 '.( 1) 3, '2L* () (7 < 2 )'' ) * ( (), ((S70'( (*2 () 2. La colonisation de l arène politique $* ( 87-8 (2 (*2 *) 7 (*2 () ' O 8 * ) ' ( (, ' 0 ( ( (- #, -.( (( 1( 3,(L 2 (), 0( 7.,# "#++ -,*,!#,0# 0"6+ 1#+,+!,3#+ 12. 52"! 7#+ 1#+ 3-**0,#+ 19 *.,!! -, ( '8 8 ( (2 ' ( ( '( ' ' ) 8?&, 87 &::4,( 0?;> $ 7+(..6., (, > ( ' ')( ;) (* ;)8'- ' 8 ( ( ;(( 8 68. ( (.,. 7,) ( ( F' '9 ; ; ; (G #7 8 0,' 1() 3) -, 2 (7 # ;; ' 8 ( >(0*,) > ((. ( ( ( 7 8 ( -) [ (.\ "&"& ( &&
] *( 3 + "&"& :3 ( 9,3,2"!#0",!"-10!1,+.#+125!+"2(2.#3!-"0@ $' 7 1(3( 7 () 1. 36 &::4#8 ' &::,? & 13F7 (. G ( (2 )'D ( ( (&::4,- ;),8'- 77 ) ( (() ( ( ( (( < (( ( ' )'(7 ; (() ( ) 7.( )0 * 8 '(' 1( *2 3 ( ( 9 ( ) () 7 (88* 7 ) ) ( -. ( ( $' 8 1(2 * 3 () (( 7 () 7 ) ( (('(. (7 0 - '(), ( ( 8 ( () &.;7 (,(, 8D 88* 8( 7 * ( (( 88 6,, J, () - 7 ' 6',(' - ; * '(( 0(- ((+Z* - '( 77* 0( &::, 8 ( (8 + 1V : ( (_$: 73) ( 3 )Q ) ( &L( (L& ( ( J "( ( +7 * ( 1 + (? & + * *-? &- *3,$7 (),&T&T&:: & 1$ :( ) 5 5 ) 3F$,%%%G &&/
] *( $13 (*2 () ( () ' ) ( (( )0 (- 6 8 1 3 *, ( 9. F7 *( /G?@FP : &%7&:: # ( 0 "># M&:: $ 6 ) ( ( $'(2;67 (( "># $ 60C??F ( "#G M$!F ( G &:: () ; 0; ; ; ( : (, ( ;, ::( ( ; 0?;> /,5::( F (7 ) ::G &47 ">#6 &::! 4 ;$ ( 8 &:: M7 &::4 # D 0(8 C7 ">#6 8 &::4 # 487 >8 0:::( &::4 %87 >8 7., D &::4 &&::4 >8 0?;>F/::( G, $ 8 >&::4 " $ 9 &7;4 ")< () &::4 &&::4 (?;>6 &: ( ( ( 00 7 &::4 ' 10 3 ( 5 &::4 / &::4 8 #(((( (8 F<(8 G 7 ( ( 8# ' -6 +'# CC>, ( $?, 'T " ( ;; 6 5 &::4 &::4 M7 & (8('( :&:: ( ">#(! M&:: ( ( &:: 88) 1 ' ( '-3 ">#(! +##,05. 3#!3-.-, +! -,1#.9"6,#-.! /0# 88"!#*#,!103-,+#,+0+-.!/0##!+ <,#+190,# "#128,! -,10"-5.6*# &&
] *( 3. Mobilisation de l arsenal juridique, réglementaire et des dispositifs de consultation $ ( ) * (*2 (). (7, ' (( 7 8 ' $ (8, ) ' )< (), ( ( 7 (- 7 () ('*,) 7-, + (- ' "! 3! -,F.9#,/0L!#05. /0#"#.! 7#0 $( ' )< () 7 ">#' ; ;$ '7 &::4, - (2 ( 7 (8 (.( 7 )0', - 787, +( ( & $8 ((F4::( G ( 2 7 (( ) * $ )< 7* 7 ((61 ) I A 7 ;"M ( M " " "&"& ( W""?(A " V)"$( ""P Q ) J/ + )13 4 $ * ('( ' - 01 3 '1 3, ) 1 3 $'+ ((( )< (( 61/01 @FF) 3 3 / 44( ).( &&'( - ' $.(787 0'4:,:+.(787 & ( 0' )<,0' ( '#"? F# 8 ' 7?;>G6 1 < )! 3 44 7,5 ' )<,4:.( (, % %(F((' )< (),(:G 4 ((' )< (),(,(&/ / 8 ( ( )<.;< ) 2 ( * 'V 7 _,'8 + 1 [ \,( ( ( ( ( 3 &&5
] *( >)8 ((, ' )<,( (, D ( ( (( (' 7.( ) * $' ( ( ((0 ''(2 ' ( ',()' F?.,&:::G -,7-3! -,1#!#@!#+-88 3 #.+#!"#3-0"+?0" 1 /0# $ ' ' ( ( 7 (- 7 ((..07 ( * 77) (- ' 7 ( Y+(C.,7< 7) 8 0( ( ' 7 '#*'20'8,(((( '20-2 ' 7,8 (C ( &::&F7*( 5G ' (. ) ( 88 0(8 ' &::408 ( 7"># () 7 '( 88 ((, 7 0 ((* ( # ' &::, ( 8, 7 -) ( ( $ 87)7 08 )'8, 8 7 '(( (( 7 '#* ' () 7 7. ( 7) ' $'#"? * (( ( ( 6 ;( () M *, ;( ( 7) (( (, ; ( '" 9 $ ( '* * ' ( 0 ( (, '7 ( ( '* ; ( (- ' -. 80,.8 ( 8,''( 1 3 '<, 1 ( (*2 ( 7 (( 7 - + 7. )< () F?.,, *N+PG1 3 ( ( + 7 ( ( '"" " + +3F?.,%%/6&G &&%
] *( ( 3, ( 1" 3 3F?,&::6&G &:
] *( " $ ' * 8#, ( ((, ',' 7 $' ' ( ' 8 '8, ( 7 ( ' ' ) ' 7 7 7 '<, ) 1 3 $' 7 17. 3 7 ' ((. ( ( (081(2 * 3 7 7 8) " 8 2, 7 ( 7 ( () * 8 1(2 * 3 ( ( 0 88,+( ) ' )< () >' - - 0 08 ( 13 (*2 () ' ) 8 0' ( '(( &
] *( &&
] *( /, ## # #! " * - $' () ( 8 (- ' K) ' ( 87, 8 (7 ( #(27.(' (- '((0), *( 0 + 1 88 38, ) 2 18(2 * 37 ") *, ( 8 ',;; 87 8D'((* ) * = '*27 7' 7 ( ( ' ( (),'* 10 ' 7 3 7 7 0( 7.$ (2 ( 7 7 ) ((. 0 7 7 2,) (8'8 17. 3 ( ( (( 07 8(2, ' ( ' ( ( ) 0 7 (, 7 '() 7 0 * 0 7 (*2 () K0 88 7 *, ' 7 ( 0 * (, ' 7 )(. Section I. L issue du conflit : le retour du politique # ' &::4( 72 0( (- ' 6 ( 8 1 30' ' 7 8' (*2 () ), 8 88 ' ) (7-)' &
] *( / 1. Le moratoire PS/Verts signe le gel du projet # ) * ( (- ' ( 1( ( 3( ( (&::4,' - 72 ) 7< ('<(- 07 9. $ 9 7 7) * ( ' 0 1 ) ( ( 3 #(, 9 ( 7.+, + 0 * 6'' ( ) ( - ' & $ '86 -& ( " ) ( " ( ( " ( ) ( * $ 8!,7 2 -$ ) () ) ( ( ' ) ( 8,*+<0 (* * $ ( +? &,, ( ;0; 8. ) ) '((( 1I? &) 3$ 7 () T:T&::4 $' )< () 7 "># 7 '7&::4,2( ((2 #, (( ' )< (. ( )< ( ) ' ( 2 ' ) 7< ( *, 7 7)' 0.)' < 6 4 $ 9 & #; 0 '- -, 7 7 ( 9 ) (7 0( 7 () () 61 +3F 7 ( 9 G ' () 8 18 3, 7 (( '2 () -$ "3 3( :( *F((' )< (),(G 4 1/01 ( ( 3 ( () )( 3 F((' )< (),(4G &4
] *( / 0< 8 )19 3 ) ) ('<(- ' 8, ( 6 9, < ) 8, * 8 0) * #, ( 8 ' ( 70 ) * 0' '1' 0 ( 3, ( (2 ( '( (2 ( L? & 8 0 0',) 0< ( & " &:: + ' *' 8 ' 7 ),' 88 () ' 7 7 &::4$ 0' '7( 7,. 2. L effritement du consensus politique autour du projet d incinérateur : le retrait successif des communes «candidates» $?;>( 2 0 (' ' ' ( ( & &::4 8,( ) (-,. >( ( 87 ">#,? &.( $ ( (?;> 0 7 *. F 8( G ( ( 0? &, ) ' 8 0'+ $. (& 7 0'77 "># 7+0 8+ 1 M /01$7&QP7 ( ( L?7PPQE7 L? & $7MV$7 7 P7?PV? $7L?PQL L?7L $I &V $7&VP?7M7?V5 7M7? I VAL UVAQPV;7 + & $ ((' )< (),(4 & -? & ) J (>="" A ( ( 9 4( <3,7 + '8 )? & $ ( 8> ' ( (8. 8 ( (- '' () &
] *( / 3 $ (. -8 ( ( 0 ' 2 1() ( 3 (7 )81+ 3.. 8,'- ) ( ' ' * ', 7 ('#"?,77 * (2 ( () 6 (@7 + ' (8 $ 5 &::4, ;; 1 30$ ( 1 3 7) O ( 7 * '( ' ' ( (((2 ( 1 ) )" /01 J! /013 & " 88,:( 0'. ( ) 0* #; &::4, 7 ; ; ; ($' ##$,7 ( 1#8 7 3.9, ') ( ;'( $ F88 G '77 (' ',( ((+ ' 7+0 ' *, 88 1 7 + 3 $ ) (!) 1 + 3 '#1, 3 $ ('( ' 72 (( (( (- > (. ',0' >,7) (( (,.( 8' '0' ' )< () '(*2 '17 ) 3F) (,%%G 2 () (, '( (( 0' 7) (( 1/01+ (( ;"M $ (( (, ( ('"" V?&3,$ @ 7 ( 4 2 ( ' $, /7&::4[ '#"?\ & $7 (),% &::4 > ; ; ; (, -( ; ; ; ( 7 * &/
] *( / $' 88 (( )7(7-)', 88 * ( (- #, 13 '2 () S7 ( ((F7 *( G( 8 Z (0'- (, (7 87 0( (- $ 7( -. 7 ((( (( F),, O (G, '7 1 3 70 ) '< *'V Section II. Le conflit facteur de redéfinition locale du «problème déchets» $ (- ' (() * ((,' - ) 0' () S7 7 ' ' ' 2 8,) ( 7,) 7 (7 $ (( ( 0 ((,)'' ( 7 ( 8 2 7 1. Quelle ouverture des arènes de discussion pour quelle participation? $ (- ' 8,(, *. + '.( 7 > (.(( 7 )' (,'7 7 -. (2 7 ( ((6 ">#? & "! 3! -, F. -** ++ -, 1# +0 7 10., 1 +30++ -, 1#+ *#,1#*#,!+#!"#"2+#,!! -,++-3! 7# # 8(( (!0' &:: (( -7< ( $ *!, ) ( 8 (, 7 ) 17 3($8 (( 87 ( -7 &::4. 7 ('((,! 8 ((',( 8 0 * F? >#G &
] *( / 8 ( 8F 7 8,) ( 7 '"6#,", "G '( (( ( ( ( $ 87 &::4, 0 (2 F 8 ( (. G$ (( 7,) 0. ' (, 8 ' 0 8., ( (( ( # ' ( )( ' )'07, / &::4,) ) 8( (( (*+) 0, (.*) $ *. ( ( 2 0 ).'F*G ( 0 7 ) ) ((, 0(' (87 ), 7 ( ( 7 8! $ ) 8 7 8 ((0( 2 '!, &::$ (!,)88 77) 8 (8,((. 8 7! ( (,).'. 0, )' 8 #' ( 7 (!, 8 ( 0 8 0 7 0 )7) (( (8 "2103! -,F.+-0"3#1 +30!2#0+#,1# $ (( '7 ' 2 7 10 3? & ' ( +F7G$ ( 8 ( < (( ) (,8 ( ( ( ( 7 ( 8, < ) 7 * * ' 7 8 8 (( ( + '( (0' 1(2 * 3, (( 7 - (( $ ((0 7( ' ( 8 8( ((., * * 61] ( (9 3,) (8 - (7 6- ) * &5
] *( / S7 ' (' ' ( *) E88 ( 7 ) ' ( $' - ) (.8, ) ;'7< '() - P *? & -Q) +( ( ( ) $ ( ( : ( 0 $ ( + ( (" 3(L : * ( - ( &)3 # ( ( ) 33 3 + ( * ( 9 $ (- ' 0 7 7 2 7 '' ( 7 $(. 1*) 3 ( ('' 8 ) * ( (- ' 7 '((' 81(2 * 3 7 '8* () * ( 07( 1 3 () * 2. La mise à l agenda local de la réduction à la source : une remontée en amont dans le «problème déchets»? $'(' () ( * ( 8 ( 0 * * $ 8 ' 0( &::40 0' () 0 (7( ' 1 38D '((* 1(2 * 3 7( (7 ' 1 0 3? &, * +" 88, ' )< () 787 ' 7 61? & ( ( ( ( ( ( &%
] *( / J ( 0 3$ (( () ( + ((* (( ( (2 7 K, ' )< ( ( 7, ((( ((,07 * ' 8 7 #, 8.( ( 1(2 * 3 ( 17 3, + (' )< () " ' ( 7, 2 8 %%: ( 2,' () * 7 *) 0 F7( G *. ((,' 7 8) 0' ( * $(( 88 7 2 * * ( '#? &) ( 0 88*.* 7 0 (8.-,88 (? &$ ( ( (,) ' 7 < 2 88 7 * ( 8, * ( 7 (( 0( * ( $() + (? &) * 7 + 0 7 ( $ * ' ' ; ; $ 8'*,)? & * ( (2 *F88* G > 2 02 +),( ( 0 7 * 0.('*(( - ' ( () 0 () +2 (;F7 *( G,. ', S7. 2 0 ' ) ( 2 ( *, ; ) 7, ( 7 7 ). 0 S7 0 ()' 1 ( '7 (' )< 87 ">#,'+ ( 8 ) 0'(# '. (, )< -) '- 8 + &^1) '3F((' )< (),(G ( 1 3F((' )< (),(/G,'7 ' )< ( &4. (.((*2 8# 6 S7 ' 1() N * 3 1' 8 7 3 ( &4:
] *( / ) 388? & $ 8 7 ) )0. (8 0' & ) '7 0 (, 88 * #, 1 0 3, 77 ) ' () 0 $1 0 3? & ( ' ( ( ' '.( 7 )' 2 ; ' 8) 8 (( 7.;< ( '.(,' - 8 0 ' )' 7 ) 7 7+ S7 +2 7 88 2 )'.( * $'.( ( 7 (7,0'2 ( ( 7 $ S7, < 0.(, 0< ' * '(( 8 ( ( 7 0 * * ' 17 3 * 8. 7 (( () $ ( ( 882, ( 7 -,' 07 (0((,) - 8 (7 ( 8, (. ' 7 ( ) ( 0 ( ) <,, - '7 L,' 0 0' ) * $ 7 (- ' 7 0 ( 8 * > 7,' 1(2 * 3 ( ( 0.( 7 (2 $7 (),&;&4 &::4 & " *,, ) &::( 8 8 ( (. ( L () 8 &/7 &:: 80? &61 ) ( V$7M7 J ( (@9( - *-*3 &4
] *( / Section III. traitement? Vers une reterritorialisation des solutions de $ 8')( ) (' ( * 1((2 3, )() ( * ( 1 7 3 F, ', +G )' ( )( #, 7 '7 ) 8 8 ( * * 7 ( ( 0, 8.+( ' 88 6' (, ' ' ) ( 7 I' (, ((2 7 ' 8.) ( (- ' 1. L engagement des syndicats locaux dans des politiques de traitement $ ' (),) () '? &, 7 1 3 * +? &, ' 0,+ '# $ 8 ')( (7( +? &, ( ((),'() ).(( + (, ') 7 () 1L ; 3( 57 &::4$ > > $? 1? &3,). ((.? &1 LM?QM3# '- (8, ) ;)(?;>;)( ((0? & ) 7 8 7;;7+? &2 0( '*+(*2 ' ) *? &' (- 7, 7 ( ( ( ) * -. '< (7 + () ) 0' ( + * 7 (8(,* 72 ( ( '88 ) ( ( + ' () &4&
] *( / * ' ) >> 1 8' 7 * >>'# 3,) ( / &::4 $ S7 ' ( 8 * (.; ) 7+0' ',' ( * ) 1( 3) 7 * )7 0 * 0 F(' 8 'G,7 -. ' '" 72 7 ( 8 0 * 8 77 (( *.( ( ( 77 '(( ' ( ' 7 $ ( ' (2 ((8 )+7 7 ( 0' "# (.( ; (2 7,(' '.( ;(, - 7 7 $88 7.. ( ( () 7 * ( 0 S7 0 * * ' 8 7,07 ( 7 (. (? & (2 4::: (. * ' 0 '&::/ ' (, ' ( 7 ( 0 1( 3;(7,((;,8 8 (( 8 7 ) ( (7 ( #7 (,'( 7 0 ' * 6 7 70' 8 7 #, )' '( 0 ' 88 ' (, ) 8 0' ' 8( 7;2 ((, ',Q ;0; 0 * ( )? & + 1W (? "+ :() ( Q ) (: + /01d ( ( 3 "'" "8, 07) L 7-!,7 * ( ">#$ &::,) * '(, (!(( ' (, (() * * 0'* " ' ( ( '? & &4
] *( / ' (' ( + 7 ' ) ( ), '7,2 7 0 8 ( 7 - ' ) 2. La pérennisation des sites d enfouissement existants comme solution de traitement C ' 0 *, ((. ' 8 ( (- '. ( )( #,) ( (7 ( ( 7. ' &::, ( ' 8 ( (0(8 '' $ (- 7 ' 8 $? 0' )< () &::' ( 7 ) D ( $* 1*) 3, " N+, 7 ' ( ( *F( :05*G,+ 8* ' N 5* ( H"CC$ *) 7 (* (( ' ( 0 ' (- * 7 ) $ (- 0' )< () -- &::/ "8, ' 8 * ;2;$* ( (- '. ( ( 7 8F( ::::0:::: G$' ( ' 7 7NF8 ' G-)'O( ) ( )88 $ (- 0' )< () &:-& - &::/. (- ) 8D( $? ( (' 8 ( ( ' ' * * ' 7. ( ( ; (( (Y (8,.(( 1 3 (- ' (- ( ( -088, ((7 ( 13 (- '( 7'(( F *8 8 7 67 G (( ' )< ( (0'* Z7, 8(7 787 0 (- '. $ ) ( 7. 7 ( ' '('. 8 ' (8 N.( &44
] *( / )-8',8D0 8 0#."N.#1#+ 1,+0,3-,!#@!#1#3" +#> $2 ( *2 0' ' '802 ((8 8 7, 1 3 $ (.' ; ;$ 2 0 ( L $, 7 0) ( (8.,) 8 0( ) *, 7 - ( ' ' () $ $;. (7 7 ( = K 88 ; 8 $ (7 0 8 1 3+ 2 ( *2 = 7 ( ) 8 ' (2 * ; ;$ ') 2( (. $. (,( 7 (( $' (8. 7. (, 8 ' ( 8, ('7 7. 7 ) (( 2 *, ( (8. ' ) $* 0' ( ' 8 $?, ( ( (,( ( ( ' ) 8 ' $ 8 ' ( ( ). $(. 0 ) ' * ' 8 ',)' 0-8 $'( ((( (8 '. 8 ( (. ((.' 8 ( 7) (*$ (- ( (. $,)7 2 ( ' 8 ( 7 ) 8'(.('((8 0 '., 88 '* 7, 7) '(' (- 7 )( D'- 8.* ) '( ( (.; ;0 "8, 8 '( ( $* ' '0' (8'8$. 7 $ "># $? ( 7 ( - '. K0 ' 8 $ ;!, ' 0 --( ( &4
] *( / $ 9 ( (' ;? E;; C< + 8 ( '8)'(() 8( ( 1 3 (. #,() ( $ * (((0'7; 8F7( G6(7, (, 1( 3 (- F'. G ( $ 7) ( 7 (( ( 8)* 88 * ' 2) '2 ( ( 1(2 * 3', 72 ) 2 (8 '8 7 )( ( 88 ( ' ( 7.(- '. $.' (( ' 7 (')( (- '( '7 8 " (., 2 ( (, 7 $' (( ( 80' $ # 0 *, 7 (2(* S7, ( ( (. 7 ' ((081(2 * 3 (' 8. ( 0'* ( $ 7 7 8 ( 7 ( )* 7 (( ('2.)( > ' 7 ' 8 7 () 80) ' 7 8(2 &4/
] *( / # $'*27 7' 7 -&::/ ( ( ' 88 (( 8 ' (- ' (, ( )' 7 ( -8 7 ", '((* 8 * 0 < ' () 0 (' )' -072 O.(), 7 ( ( ( 8, ) 7 0 8(8 '((* 1(2 * 3$ 8,' ( * ', (2 ( 7., ' 7 ( 81(2 * 37 ' 7 1 (3 13 ' ( () ( )0 7 $ &::4,( 8 7 88 () 0 ( (- $ ( *2 ' ( '( 7 (2,7 07 8.) ( * K0 88 7 *, 80' 7.) $( ((2 7., ( '. ' (,7( 7 ' 01 3 ( ( *,07 ' 7,? &( * F( 7 T 8,( ' (,JG 7 ( 8 1 3, ('* ' ) ( ( 7 &4
] *( / &45
] *( *. /0 0 #7 (2 *(. 8D ;),7 K ( ) >$ ) ( 88 ( ) ) (2 0 () 8D * '( + (7.*7 ) O * * 7 ((8 )' *) (8) 0'((* (7 () () '( ' * 8. * 07 ( ( 7 2, * K ( 7 C 6 ( 88 0 0, ( 13 (8, ( (2 (8) ; ) ) '( * ;. ( ; ( (,7 2 * $( () ) 12 3 ( ' 8 ((. ) ((* () 8D F G, 8 ' 0(* ) '() $ ( > 8 (( 0 88 7 0' F7 > ((*) G 0 '( ')( ', ( (- (),(, 7 * $ > 88 8 880(7 0 7 * ( * ( Section I. La politique québécoise de gestion des «matières résiduelles» $'( * 1; 3' 8 K,( ( (7 ' ' ( 7., 0 ' 7 7 (2 ( ) ( ( $ 7 ' ( ) * %%/0 '' 1 ) 3(? ' () ' 7 F?#"G' (, (.(2 *, 7 &4%
] *( ) ((,( '(2 8 0 ( 7 1. L enjeu des déchets au Québec $ K ( ( * (*( (( F,(2 ";,.2 ( * GF7 G $ ' (( ' 8, 0 7 F 1. ' 8 3 ;$";, 1; 3 (( ( (7G,). L F( 1(L * 3, ( (G $ 0 ' F,5^ * %%4G, ) ( F> K G $) '( *. (7 "; )(7 ) 0( %5 ( ' () "%5%, ' 7 8.'- 8' :^ ) * '&:::F7 %55 8 G < %5% 7 )( 1) * 3)(- 86 ; ) * :^'&:::I ; + ''8%% " 88,'88 ' (. ' 8 ( ) 8 (' 7 #( %%, ' $" (L. 0( '7 7 (7 (K 7 %5 +, L ] F (7 ( 0 7 7G * ' (. ( +2 F( G # '( () F7G, 7 )( %%51& @BBC"8FFC3) 7 & @BBC"8FFC ( ( 7 7 %%% ; ( - 6 @Y- ( 5 8Y 5 6Y 5 GY < ( * &:
] *( 7'7 ) '- 88. %5% ( 7 8. 7 F %5%,( * K ' 70, :(,5,, G#, 1() %%5;&::53(7 '( /^, 12 3, 8. ( 7 (*) ( (*) ( F(, G. ( (( 19"3;0, (, +,7 ) ;,( 13 7 )( ( 7.$ 12 3 (+ 1* 3 27 (( 7 ) 1 ( 3 7< $ ' 8 0 *) ( '*8,(.7 N7 8 ( * (2.( $ 12 ' 8 ' 2 3, 8 12 * 3 %5, *'., ()' &::,( 7 &::/. ( *, +( 'F ) 7 0 ) (L * ) G, (72 7 0','.( 8, FU,&::G. ( L F(27 '*, ( '.( ( (( G #7 ( ( D,() ) * () 8D (8.( '- 8*8870 7 ' (,** - 8;07 (( 8 9;, 7 )( ( 7., ( ) 8D. 88 K 7 7 8 (2 8 * F,%%%G, ( ( 7 ' + 0(F G, ( ) ) * FC)( ) * ;C K!";G " 7*,', 0C, (( F 1() %%5;&::53 ( ) 1 ) + 3G $ ( ' ( ( ' 8 ) ) F 0>G((0 0 ' ( $7 *) 7.)(,) 880 S7 + 0, ( 7 () 8D 8 K '( "8,() * ) ( &
] *( (( (7, (7+ (88 +( F1 ) 3 1 3G?@@ ]@BCC8FFF L;V&7(8FF66@ 2. Les déchets en débat $(K 2 (((' (08 $? ' () ' 7 F?#"G, ( %5 8 ( '7 7, ( 7 >2 ' 7,*' '8( 7 () ( 8 F? +U +,%%/G", 2 28, (2(,?#" 8 8 '. ( 2 (( ( FC,&::/G, (C )' ( ( F7*( 5G $ (- ')( * 0 ( ' () "%%/,' ' () ) * )8 '- ' 7 (),8 ' 1 ) 3 ' (, * 1 7 3, )7 $8D -.! /0# 1# <#+! -, 1#+ *! 6"#+ "2+ 10#..#+ +-0* +# F 3-,+0.!! -, 05. /0# ( '7 7, (* '8 (), (, 7( ' () F ; ( 8 )'8 1873 G$, (('.( 0' (F8, 0 ' )< G #' &&
] *( ', ' )< 2 (( ( ',+*2 7.(,) (( 7 T $ %%:7 ( (- ' ' 8 0 () "%%, ( '7(),-)' 7., 0 7 ' 8 )'. (- '.$?#" ( 787 0 (- 8 ' ' 8. ' () * $, (( 2 ' 1 ) 3 7 0 ' () * ), '88 ( ( 7 0 ( ) ' 1 ) 3, 7. -. ((, 7 #8 ' %%, >2 ' 7?#" ( () 2, (- 1& 30'7 +, 2 ' '6 ' ( (2 %% ( $ 8?#" (2 ( 6 ; + ( 0 ( 7 * I ; L ( ' 7 I ; 7 ) (( ( * L (I ; ),8 () I ; ' $' ) %%/,0;( '* &:::8. ( * $ '8 &4 () *),4/ /4: (,5&:( 7 $' 0(?#"((1$ ( 3 $ (( 2 )?#" ( 1() %%5; &::53 7 6 8(8, ( 7 7, ' (. 788 ('.( )(, )'. 0' ( 77 L $ ' ), ', 7 '( ' - * K $ ( 7. ' 8 8 ( 7 ' () #7 '(2 1 3 8 1(2 * 3* (' () )'?#", 7 -.( 2 () 7.)( ( ' ) ( &
] *( S7 ' 13 *,)( ( 80 * #+3-*!2+1#7 <.,3#D,+!,3#+1#+0"7#..,3##,7 "-,,#*#,!.# (- 0 ),( '%%5;&::5, 7 88 7 7 1 7 3( * 1 ( ) ) ( ( ) ) ) ) ( 3F$) ) 2 %%5; &::5G ( 8 7 6L (,.(, (,L 2 8 ( 2, ' ')(,0 ' () "&:::, )N K,. ( F*,&:::G $ 8,8 8 ( 12 ' 8 ' 2 3 &::F#&;%G. *).(' ' 8 *) 08. 7 '.(( ( 6 ; (' I ; ( > I ; + )* 7 I ; '( 70( ' 7 I ; ' ( ( '< 88 ( ' 8 ; '.( $' (, ( 7 ' ' ( $'.( ' O 8, 1 ) ) ) 3 ), 8.0 (F5G $' - 88*().-7, ( ; $'.( 1 ) ( ( ) ( ( /013FG 1) 3F%G &4
] *( $ ( ' 7,)) (8, 2 0 $8D ( (0 (, 0 ( 2 (* 80 7 F )0( %%G, 7 F 1?* 3 %5G,(0 * 8 F %% C,2 &::K G.,' 7. P, ( ( 7 0' ( (( 8) $ 2 ) 8(((( (( '.(F ) 27 *. 8 G, ) ' ( 8).;F 2 () ' 7 G((.F*,&:::G "8, '. 17 3, 7 ( $, ' ( ' + 8, ( 8 ;.( 8, ) ( (7., 8 7 ( $ 7 8. &:: ( ( ) 7...( () (- ' ' 8 $ 7 ) '( 7 <.(F?#",&::6 55G$( ( >2 ' 7,) (.( 7 ' ( F?#",&::6&:G 3. Gestion territorialisée des déchets : planification et «droit de regard» des collectivités $ 8 ", (7 - - ) * K,(7 ) ( (2 8 2 8 6' (8.( F> G. F G 8 * (7 '. ( ' (8(7 (1() %%5;&::53 1(( 3#,*) > ( 2 * ( ( 7 * ( 2,0 - ) 8 (,7 < ((7( > ' 7 0() 1 ) ( + 43F?#",&::65G &
] *( ( 6 ; ( '(( ( ( 7 ( (I ; ( ) 7 (,7 'I ; 7 2 ' ),,, ( (+( 2 I ; - 8 0 2 (, 7 ')' ( 7 ( I ;., * 7 0 ) (' 0'. I ; (( S7 (87(( (( ( I ; (7 ( S7 (I ; +2 7 7( 0 78 () '(( $ > )* 8 2 (7 '. (87 8 '(().7. (- ' ' ',)' ( (7, 0 '.. ( (), > (0 ((, (82 8. 0'( *. ) ' 7 '< '( (, ' * ). ' 7,)) (( 8 (8 7,( 0 8 ( #> M &:: 7 (L7 F ' 1; 3G, ' 0 1 3 0 8 *',+ ) ; 7 0 ( 44:::g ( 88 8(8 (' 8 * F?#",&::6:%G,, * () F>*,%%6%%G 88,( 7 '7 (2 8 F?#",%%G $ (( (8( 7 +2 8D$ 1 3,7 ) (( (.8D, ( ( ((8 () (.( 8 * '. $ ) (( +, (. (2 8,)'0 (. ( ( 7. * 8, (( (( ' ( &/
] *( 88 7 )0, ( >F7 G $ * 7(* E 8(8 7 ' 7 F -&::/G 7.8 # 8 7 ( >F7 G, 7 '. 0'F:g( ( G(+ (.( 5^( 7. 7( 8 ( Section II. La gestion des déchets à Montréal : entre consultations publiques et recherche d un territoire de gestion ) * K ' ( $'E >,(L ) (*) (7, 0' ' * K ( )N ' * * ' (, 0 ( 7 $ ( 8 ( ) 7 (- )',() )( ( ) '* '((* (2 * ( ' ' ( ( 1. Les années 1990 : les projets d incinérateurs avortés # %%:, 9 > (. )( - '( * 6 1' 2 3, %/%,) 7::::: (, 1 2 >3,7 %/5,8 (7 %%4 2 D %/5 %%& *, ( (7 '. 7 N 7, ' 8 7 )(,7 > (- 0 ' 2 0 ( )( 7 F*, ( G (- %%&0() (? >F? >G, 7 $? >( ( 09 ' 80 )' ((,8 87 ( -%%&F? >,%%&G,? > ( ', 8 '7 (8 7 " ' ) ( ', ' ((* ( ) 7 >, (- ', &
] *( (( 1( 3$'.. ( ( ::: 1 3F? >,%%&6&G "%%7 8 ' 2 ( ' 12 >3,8 '.((7 (%%4,+ ( +2 ( N.7 E (. ' 8 8. 7 2 (- 7 >,&/ ( ' 6 ( * 'E > F!>G %5'- 8 + ',( 8 (* 2 >$!> (- ( ' F7 ( ) G 0 7:^ 5%::: (,)'(,( + $!> ( '.(7 C ;X*, (( &: ' 07 0 '(- $!> ' (* ( +70 7 ( 'L '8 7 '.( +( ( 7.). ( ( $?#" %%( )< () (-!>$?#" 787,8 88 2 '7 ( 7. ), (( ( ',) '* (- 0'* ' 'E >1 + 3 3() M(( 3 +3F?#",%%G ) 0 (- (, 7 8 ) 0') ( '(-, (7 C X*,) ' ' 7 0'* 'E >$' () 8((E <!>, (( 7 (- '" 'E,) ( (7(8.(- )( ( 7.((0 '$ ' )< ( 8 ), * " + ( ' ),7 ' 8. 0'* K &5
] *( 2. Depuis 2000, la gestion des déchets à l échelle métropolitaine $ * > (2 ' ), 7 8$ ( > F >>G, -7 &::, 4> ( /(,' ; 0 'E,7 7,4'* F,5(7 >G, ( (2 ((K 8 0() ), >> ( 2 (8 * 0 $ >>( &:: (- ( 2 F>!>G ; 0 ' &::0 () ( ( 8 ( >> ( )7; 0 8.( $ (- >> ( 7(.7 ( ')( ( F1;(3('((7 (, 1(L( 3 7. )., ( ( * ) G' $'- 8(7 (7 0 7 ( 0( ' 0'* &::/,0 ( ' * ( F* 7 &::/ &::G,)' ( ). ', * ( ( 7+ ) 1; 3 ; $*,) D%^ >>; >>$ 7 F '' ( (.(G, ) (*L. 1 3,) 7 ( 7.( S7 (( ( ( * * ' >> &%
] *( K? MM L;V&7(8FFK $ >!> (. ' $ 1( 3 0..,+ ' 8 ) (*L >> 0. 1 3 1$' 3 '( >> 2 ' 7.. ' 8 ( $ (- >>,)* 1 ) 3F >>,&::65:G( 8..6 ( (;1 3;,7 '( 7. ' 8 ;1 3 $ ' () 8 ' - ' 8 ' 1$" ( 3 1& ) - ) * 7L ( '"" 7L ( 3$) - (6< 1 3, 2 ) 1 8KFFFF 6FFFFF ) MM3F((' (),&::6 /G, ) 7 0 N 4' > '( )(, 7 ' (, (2 (), 27 880 0 ')2)' () ( 88 $7 > (, 7, ) 7 ( 7",7 ( * ( &/:
] *( ( 1 + ( M ( V 3 F(( ' (),&::G#, S7 ',; ((( ')(,((E(2 7 7 (. ( ((*) $'(>!> '8 >> >2 ' 7 0(( 8 * $ >> 7 ) 87 70 ( * 7 0 ::^( ( *,8 * 7,) ( '. 0' 8 $''+2. 0',) ( 7 (( /g(( ( >>,8 ' ( (>!> 7&::/ $' (- ' 8. 8( >!>1 * (*) 7 7 8 ' 7 7 '( 7 8 T * ( ( 7 ' ( 83F >>,&::/6/G 7. +( (,' (, +( ((, 8 '.( (( ( &::#, (- 7..' 8 7 (*- 80 * &/
] *(! (,(, ( (< ( 0 ', ) 7 0 '((* 1(2 * 3( ) '< 8 '* * 0> 7 ' - ( $'* (- %%: ( (0' ' (8 ( ) 0'* ( >> ( ), 183F( '( G, ' ) ( * 18 3$ 8 ' -. - 0'( 7 (( ' 0'* $ * 0>+* ( ( () ' 7, ( 88 F? >,?#", >>G + ( ( 7 $' ' 7 ' ( (',)(< 0' (- ( 8 7!>#, ( ( 1 3 ' ( > 7( 7 ) ( 7 T, ) (2 ) 0'(-!>14 ;V&7 + ) 7 ( + ;V&7 ( 3 ( )( " 3F>*,%%I%G "8, (- (( 18D 3 () ) 2 8 +2 (. * $ >>' 7 8 8 7 < 7 7 ) * 82 (( 8,' ( S7 (,( '7 07 '(' ;. 0 ';, ( (- &/&
] Conclusion de la partie II $ '* (8 ; ;$ 8(- ' ( '((* * (,) (( #(, ) 88 ' 7 () 2 * 6 *. ' ',8' (((-, ) () )' ( ( 8, V ( J$'+ (-, +) 8 88 ( * ' )..88 ' 1(2 * 3$( > 7 V 7 0 * * ' ) $) + 88 (2.(. #, (( ) -.;- -,+!"03! -,#!3-,!#+!! -,1#.+-.0! -,J $' * ; ;$ ) %%:( * (8,. 0, '$ 7 8 ( &::&'+ '(- ' 5:::: ) 7 * 4::::*,. ( (- ' %%:, ( 8 )'0( Z ( ( 8 ( 13 ( ' ( $ (- 7 ( ' * ) 0) * 6 7 ). ( '. $'( 7"># ' (- ' 82 0 8 6' ( 0 ( - ' (), 8, ), 1 3F$,%%%G$1 + 3FM?, %%&G(- ' ( ( 6' 07, ' ( ' 8,8 *) 82 ( ' ) 7.$ *( ) (- (8 '8 7 7 ( ' (<* ( 7 (( ' (((,) 7 ' 88 (- ( (( $'((0' * ' 8 ( )N '7 8, 1 ( 3,) +( '<)' 8 ( ((88 ' 8 '' 1 &/
] 3,)( (. 8 < (( ( '( 2 ( 8,)' ( 1 )3, ( 0,0 +) ;(( 0 7 8 '.( 7 $') '7 () 0, ) 7.,'* O,'- (, ((. ' ( 8 $ 7 ' ' ( 7 ' -.. 6 () (,* 8,( ( ( O ' 8(8 '((* * ) 7 ) ( $' 7 () 0 7;2 ) 1; 3 1;82 3() 1 3'((* 1(2 * 3 $ 7 2 ()' (- $'(( 7. ( ( (08. * 7 7.', ; '7 2 () ; 8 ' ((() Z ((7 0 '.( 1+ 3 $ ' ; ;$ +() ') ( ((. 8 '(, 8 0 ( 1? (. ) Z Z? (. JV. ' ( >. Z.Z &. ( (. >. (. ( >. Z.Z >/01? 3F#,&:::645G J-0"0,#"2-07#"!0"#10"-5.6*# $ (- ' (.((. 6 ( 1(2 * 3 7 13 2 () F 7 7 ( ')( G. F ( (&::4G'' 0 ( 7 0'(-,(0< 0 0 &/4
] ) 08 '+2 () $ 1 3 ' 9 (- 0'' (, 88 '78 0 ) *, 0 7 ( 8 (2 $( ( 10 3( +( (- 8.7 '(2 $ 2 8 ),0' () * 7 F7( G 8,) S7 2 ( * $' ' (( 7 F 7 "># 10 3 ( G ( (8. 8 (, ( '7,7.( #,(( ) ( ) 0 ' # 8, ' ' ( '(( 7 0 ', 7 1 ) 3 F$, %%%G (( ( (8' 7 1& ( ( ( ) ( ( )" 7 + )( ( (( + ) ( ( * F, $ U?*,&::6G (- (7 0 (, (, 7 (( ( ( ) ( '<, ( 2 ' ' 88.8 6' 1 7 3 () 7 7 0, '. ' 8. (' * $( * * ' )( ( ')( ) $' ( 1 3 * 7;2 (7 7 '1 3(2 *, 8 ( ', ('*(( (( * * $ 8(- 7 6' (- ',(' 7 ' 8 ' ( '< ( '() ( 6- ( +)( ) 3 FU*,%%/6/G &/
] ), 8 8' (( ( *1(( 3. ( ' 0,.( ' 8. ; ;$ (( * ( ' D ( )( #, ) 8 ((2 7.,) '(( 8, '. ( ) ' (( 7 (- ('((, 7) ( 7 ) (, $(( 2 &//
PARTIE III Elaboration et mise en œuvre territorialisée des Commissions locales d information et de surveillance &/
&/5
] Introduction de la partie III ( 0' ' S7 1 '8 7 3 )'(7 '8 ( 7 0 * IQ ;0; 01+!! 3F> U,%%56&:G7( ) ) ' ((' ( 7 ( ((- * * $'8(,., ( 18 8 3 (( ' (, (.(8 ),(( 1(2 * 3,)'. 8 '() '72 88 ) *. 0 ( 0 2 ((8' +) 6'08' 7 (2 ( (( ' (, ' - 7 ((7 ) '() ' ' 7 ( 7 ) 0' 7 8.)( ' ( 0 '8 (( ( ' ( ' () ' 7. ' '8 (((((* 0( 2 () * 7 8) ' 0 '8 (( ' 7 >0' 1'8 7 3$ 87 ' ' () 6 1 ) / ( ( 1 * F$?,&::46&/5G 8((, @, ( '+ 6- ( )3 ' ) ; 8*.. 88 ' ;) (.(802 88 ((8 () * #+ ( ' 7 ((8( 7,* 0'+ S7, 7 ( $7 8 (- '(, 0 7 ' ; ;$,) 7 ( 0 '7 80 7.(- "(,'72 ( ) ( 8 ) 7 8D C "7 / $ %%FC",%%G,&: %%%FC",%%%G, &::/FC",&::/G &/%
; ) 88 Q () ( 7 <.()( 7 ), 0 ( 8 F,%%6/G, 7 () ( + 80' 80 ; 8 ; 7, *0 88 (71! + / 1 V ( ) 3 F$?,&::46&G' ( '. 2, 0(' 7 8 88 8,) ) $ '8 '. 7. (( ( + () # ) ', 7 -)'0 ( 7) '8, ((, 7 0 88 () )' 7 V70 8 '( ( * 2 **, ()' (( ' < +) ; ; ( 7 7 ). 7 (< 8F-),, ( G$' (. 88 7 ( ( '( 7 88 7 ' ",) 1 3'(; ( 88 8 ( ( ' )7 88 $'8 ''20 '8( ( < ( ' 88 7 )'( (,8 ( 1 * '* 3L)' ((* * 02 ((8, 2 (, +) ' () ) 7 88 () *, ) )8 '1 '83 ( 7 ' '() 02 88 T ( 8 1(3 $ )'( ( <( 0', (( 7 0 13 )'- () () 0 7 ; $ ( ;< 6 (( %5: 2 8,(8'- ' ( 'I ; 8 '8 ((,.( ) 1' 3 '8 7 0() *, 0 7 ( 1 30< (2 ' ( () * I $ + ( (7 70 1 3 88 ' 8 () )' 27 '8,, ; &:
] ; -, ( 7 )(', ( ( ',< 7 $' 8 88 8 0< 7 ) '(((7 ; #7 ( -.' )( 8, $( 8(1 3#; 0 ' (( 0< 7 1 ( 3' * 2 (. ("( 18) 3 $F*( 5G* 0 8 0 7 ) 7 (, '7 ( 87 ((7 2 ' 7 ' ' ' 8 0' $ *( 0' () ( $ F*( %G ) ( * ( F' ; ;$, $; ; * * G ( 8 88 8 ) 7(' 7, 8((E )'+- (*, 2 '8 '. 7 7 07 (( 0 S7 ( * &
; &&
] *( 5 $ $# $ " $ #7' 8 88 8 $, '* ( ' 1 3 '(( 2 * $'+ 7 ( ( 2 ( *2 ( '((* ( (8 () *, ' 8 ( $ ) ' ( )( 7 ' - () *,0' ) '( > 8 (,. 8 (2 ( F( G ' '+ (8 '' '( ( #.. ' ( ( '( ' () '8 (( ( 0 88 (( *, '. ) 7 0 '88 ' 1(8 83 ' () (( '. 0(' 8.1 3( () 1((3( ((* ) '(0 (. '() F G,(2 ' ' 7 F G ) 2 0 '+ (888 ((8(8) 0 * F G Section I. «L impératif délibératif», norme de gouvernement et de légitimation des sociétés contemporaines ((7,,8, (( +, () ( ' 7 ' () $' 17.3, 7 8 +,( (.( - *) K )' 8 ;( 7,, ),8 ;,'(( '( ) 8 2 * 02 ((8, )' (,8 7,8 8 &
] *( 5 7 '() ) $?. R 1 3F?.U,&::&G( 88 7 ((. -.(. ( 2 $ ( + ( 02 ((8. '() 2 0 ) 0 +( ( 7 1 *F>,&::4G$?. R ( - * '(), 1 3, 2 8 ) - 3 F?. U, &::&6 %G 7 ((, ( 8, 7 08(*2 ' () (*2 ) & (*2 '(),'' 8 0 (8)7 0().( ( ', 0 ( ( ) K0(*2 ) 7'( 88 2.(8 8,'( *,81 3F?. U,&::&65G$' ' ((7, + ( 7, '( 08 '() 1. L action publique en crise de légitimité $ ( (8(((, 0( +2 7 (, (.), 8 7 () $'- 8) (7' ( ( - 7 ) (), '+ 2 0 ' ) 7 (,' 0 2 ( (),. 0 0 () 1 ((7 3 ( 0 () ( 2,' 0 ( (7 ( ). 8 ((1( 3 7 ' 7 7. "8 17 (( 3 $?P " *( & $' ( * * 1,, 7 3%-7 &::4,'- 8 '* : * *, 7 7 ) ( (802 ((8'( ) * * ) - X' 0-7. * * 7 1((* 3 ) 0( (8 7,7 ') 7,(' '((*, 8 < CA> ( 1 3 F>,%%G &4
] *( 5 : + 5.!21#.93! -,05. /0##!.2<! *!210-07- " $) ' '() 7, ; 8 + (' 7 '"7F%%5G8 ' ( (),(( %:, ( 0 7 +2 88 ( 7 ) ) $ %5: ),,( ( ' 1 3 0 1 3 F7, %%5G,. ( () ( ( '(+2 ( 7 0 ( (7() F$+,%5I>,%%G ) '() ( ( 0' $( 72 ' (.-. 7 ",1 ) ) - *3 F!., %%/6&:G, 7 '() 0< '( 8 8 (7 ' )'.() 61 3,) 1 3F,%%%G,( (.) ( (( 0 8-0 ( (, ( 7 '() C 2 8 J"2 ','72 ' - 3 ( 8-3, 0 ) 1 3FC,%%65G 8-,3! -,.2<! *!" 3#1#+"-3210"#+ $8 ( 02 ((8 " (2 ' ( * * ' 8 ( 8 ( ( # 1( 3'- 1 3, 7 < 8, 8 < - (, M$+ ) +2 ( >X F, ; *) G,((( ( (7() ) ( ) 8 6 ; (7() 7 7 F ( GI ;'. '(( ( 80. F'(( 0 (7() GI ; (, 2 '. (7 ; ( 7). 88 7 (7F$+,%5G &
] *( 5 3 F?. U,&::&6&/G @, 8 7 8 ', ( 8 )' * ' ( ($' -. ' ' ( (F) 0' G ' ( () (07 ' -) 8( ( ( 8 ( $' - (( '< ) 7 8, ( 1+ 3 + 3 3 * * ' 8 2) 0 ' 88, )27 V" 88,(' - ( 8' 88 '"(7, ),) 0' & ( ( 0 1 3,( ( 1 3F,%%%G, ) ) ((7 8,' 0 ' 2 ( 7 '. (7,) 88 (0 ; 8 (7,)( < 0-3 7 (X, 7 7 ' 1 3, () 7 1 3C 0,2 88, ' 0 (8 ) 7 * ( '+ ), ) 1 ) 3F,%%%6%/G 2. Le recours à la délibération comme mode de gestion des sociétés complexes 77 1(2 * 3, ', (. 2 (((* '*+2 (),) * '7 -. ( + 7 (K., ( *E *, * 7 () $(. * () 8(2,( ( ' 7 (2 *,8 0( < 7(2, ( '() 7 0( *..(L 6 ) ( ; L '" 7 M>C 1,, 7 3 ( &:: & '+ () () 8 (8' 8. 6 1 "3 ( & ( + " 3F,%%%655G &/
] *( 5 0 7 (.8 '< ;, ' '7 ( '") 7 1 3 F((,%%G 9#@#"! +##,3" +# $ 1) 3 7 8 0' 88 8 1$ ) -'*'7 8) (), ( 6 7 08, 8 ) 3F? P,%5/G? P* * 0'S7 0(.2 ) $1 8( 3,)(7 $2 0 ( 2 &: 2 2,+) '((, (8.( $ 7( 7 '( () #7 ( 12 8.83F&: 2 G, (.(2, 7 (2.;< 0(( 8), 7 ( ( 88 08 7 88 (( '. 8 8) ( 8 ( 8 8) $ * 8 ) ( ' )0E ' E 7 +2, ) (2 $ 7 () ) ' 2 ( 8) 0'. 1 31 3F$,%%/G"2 *, 7 7. ( '7 -. ( )L,7 07 7 (( '.( 7 8) $ 80'.( 1 + ) (") ) 3 - *(3 3F *N+P,%%5G '. ) 7 (( '() ( 7 ' 8) $ 7. R?* * 7 0'.( 8) 7'( () 0 ;7 7 ' 0 ; 0'8 + ;7 ( $ $'( 7 7 ( 7 ) ( (, ( ( ;< 'F?*,&::&G (2 7 ) * 07 88-7 1 " +(, 9 Q( : + +) - * " ( -3F? P,%5/644G &
] *( 5 * < ),'+( ' ( #, *) ( 8 2)' ( 7,) 7 ' 8 ( 'F7*( G #3!-" +! -,1#.93! -,05. /0##!1 88 30.!2+1#<-07#",#*#,! $88 8 ) $*.() 08 0( ( ;+2,) 0',0( 8 F,( G(,7 (88 *) ;+2 07 (( (( ' (,(( +2 7 $(. (( (8 +2,0) '- ' **, )0 0' +2 ( ' 7 +2 () ', ) '8 ( '(( (;8( ( 8 +2 ' (2 $' '( +2.( 2 ( 1 3 F!, %%4G., - ), ) " 3 F?. U,&::&6&G,08 ;+2 '- 7 (( ' ( (2 $(. 0 (.8 ') 6 7 8 ( + ',7 ) '(( ' 7 +2 () - (.() 07 8 (( + (.$' - ( ' 88 '(), (( 0 ( 1) ( )3 F((, %%G $ (7+ ( ( R (( 8 ' 8 (, '(,7 '8 8 0(-,( () ' - ) 3$0 8(( (. ( ((7 )7 < (0 (. 0 07 (. -.0 ' '87-08 ( ( (. -. 88) (. $ (8((8, R((7 ( 0 7 ( $*)0' +2 () ; 7 0 +.(,., ) ( ' ( ' 1 3, )' ( (*2 1 3' (, +2 () ( (,'Z(01 3 ) 7 0) +2 F((6%%56&44G &5
] *( 5 ( 7, 7( ( () 7 8 (),0 8 (7 ( 1) ) ) +) ( 7( ( 7 /01 ( () ( " 3 #"#3-0"+F.12. 52"! -,1,+0,#-! /0#<#+! -,, "# 72(),((, < ) ' 2 ( () 7 F!,%%%G,(,. ) '",0(8 (L)'0(- () " ( 01 3FU*,%%/G ( 7, (;(((-,+ ; ', 8 ' )(,J; ( (. 7 $ * '( ( 8 ';( ( ) ( ; E, 7 7 ((0(- Z0, '(,1 S) T ( ( 3 F?. U, &::&6&G", * ( 1 ) 3 $' <(( (( 0 ' ( (- ) 1$) (((E (' ( ( 7 )'((.* (),< 8 '- 8 (( '. 7 ( 7 7 3FX,%%%65G ' () ) 7 (( () 7 (, ( ) (,)* * 07 ( '1 8 ) ( (3$ 7<2 ( (7,((1 8 7 *.() )'(2 3FU*,%%/6/G #,1 8 ' ( () 8 0 0 (( () () ; ( () 0. )'0 ' 88"()7 ',87 ' ( 3F?.U, &::&G () 8 ) ((,( (. R 0- ' 1^""" - * #3,,&87 &::/ &%
] *( 5 +,'7 8(( ') ( * 0 88 7 ' (, 0 ( ' 7 01 3 8,(() S7 '() ( 88 $ ((8 8 ( 7 ' () ( ( ( ( (), 88 8,88 ( ( (., ' )88 (2 * (,7 8) ) 0',(.8 * 82 *, 8 88017 * 3 '. ) ( ( ((7 ( (8 0' ( ' 88", 8 * ( ') S7 () () - ( '"" 3 F$, %%/6&G Section II. Information et participation en matière d environnement ' ' 7 ' ) (( ( 8 ( (,)' ) 1 3F?.,&:::G, (.- (-0 ( ( T 7 (, 7 ( 7 (( ( ' ( () $' ' '8 ((( 7 0 * (. (, 8 *) ((7 2 ' 7 1. L institutionnalisation de l information et de la participation environnementale en France $ ( ) 7 %/:;%:, 7 >2 ' 7 %, 7 8 ' ' 1 3 [ '\ 3 F, &::46G$ '17 3 ' - 7 '( ' &5:
] *( 5 ( '(( ' () $ 2 1 "" 3 ;) 1 3 ;.( 2 8 ) 7., () ( ' *; ) $'8 ((( 0 ( -8-0( 8 $ 8 7 2 '8 (((7 (. 8E 7 8 '(((( 7 ' (- 9#,/0L!#05. /0#"28-"*2# $ ( ' )< () ( 0 ' (), ( 2 8 % 2 2,7 ((- ' '.(( ( ( ( ( (- ' ' 8 2L ; )< 5:;, ()7 '* 0( ( 7 ) (7,' 0 $( ' )< () 1 3 3FM #,%%56G ( 2 8 %/70 0( ( ' )<, 1 3 & $1?* 3 %5 8 ( (8 )< '() 6'( )< 8, < ) 88 '787 4 ( 7 <( (, ' ' * - 8)'1 ) 3 ( 3F,&::464G $ 1 3,8 %:;/:, ('* '" ; ( '1 3 3$((( 7 8 (, 1 33" ' ( D (L < ('() ) ((( $ 1 3((E0( 8.,. () () ( '7(*2 0 7., ) ( ( < - $(( 0 ( '< 0( 8,) '7 '( ' ( *) FC,%%G & 1 3 3/01 +3F,&::464:G $_5;/:&- %5 7 0 )< () 0( ' 7 _5;4& 5;4&7%5(((( 4 '( 7 -) 88 826 7 78 )< E.8 (, ( -L 3 ( @BC6"@BCK' '7 ('3 9 /1' 3 "3' ) '3 ': ('' + 3F,%%/6G &5
] *( 5 > 8, - 7, ( * 8 (((.' F?., *N+P,G $'7 7 ( ( ( ( 8 (- ), - + 33 3 F *N+P,%%5G8 '1 3F,%%G, ( ' (( D ) $ () )<,7 7 8.< ( (- )'0. ((F *N+P,%%5G, 0( 7 )' 1( 3, ) 7 08 ' )< () 8 1 33F?.,%%/6G#7 (( 7,' 8'( 7 ( <,.(7( 8 '<( '1 3)7 (((F?,&:::G >( 80, ' 88'2 ( 7 8 '< #,(2 0 ( ' )< '(), 7((E 7 8 (- ' $ * * ' 77 *,. ( ( 2 ((( # 1"-! F.9,8-"*! -,#! F. "! 3! -, 8-"*0.2 " 1#+,+!,3#+,!#",! -,.#+ #%%:'8 ((( 7 ( () ' 7 I 8 ' 0 '8 '88, 7 $ ( - 8 () ' 7 88* ( ' 7 ' * 1(( '3 1) ) ( 3F$,%%:64G $ () 7 8D 7< ' (8 ( ) ( 2 '20'8$. 8 2 7 %:;-%%: '20'8 2 ' 7 6 1/01 7 (" 33 & #7. ((: (28 (@?* (>? %%8 88 - ( ' )< () 6 (,7 ' )< 'VL )< & $'1 3 7 () )' ( 61 ( ( )( (( ( (( / 1 &5&
] *( 5 E) ' 7 '88, ( + *((7, 0< 8 7< 8" ( - 8 8 88 '8$ (." 8 1 3I 7< 87 7 7 %%& 8D ( 7 0 '8 (, 7 (87 %5;) ##F '2. 8G82.+ )088'8 ;, 8. 7 "%%&,7 (( : 0'8, 8 ( -) $7 '#* & 7 0 ( '(((( : 7. (7). ( (( ( ' ( * (8, < () () 7 0 ' 7 (.. 6 0'8, ((.(, '20- ( ) 2 88 '8) 7 '#*(7 ( 88 '8(.(,. * 61 ) ( 3 4 $7 '#*,8 (C 87 &::&, 7 / &::& ( * 7*. 8+0(),08, () 1 4 3F 7 %:TT "" -%%:, '20'8 2 ' 7 G 1 : ( V ( <) ( ) ) ( ) 7 " 3F,:G & $7 '#*1'20'8,(((( '20-2 ' 7 3, &-%%5 )2 8 ""; $ S7 (( 7) 0) 07 ((1FJG ( "" ) 3F 7 '#*, /4G 4 7 '#*,# / $_&::&;&5&587 &::&'(( 7 '20'8, (((( '20-2 ' 7,8 0 #* &-%%5, _&::&;5& ( &::&(( 7 FJG 8 0#* &-%%5 &5
] *( 5 "8, &:: 7 ( ( 7 ( %%:, ( 7 '#* 2 '86 ( +( 7, () ;) (0 + ( 2 ' 7 ;,) 8 '8 88#(78 '2+, 0 '8 ) (( ( 8.() ( 88 +) '8 ( ' 0 '8 1(83 0 8 17 3 FM+, %%5I $,&::G 8,) 7, (7 (7 0 2 '8, 7 8 (( ( ) FM+,%%5G #125!05. 3-0."! 3! -,#,*-,! 2 0 ( 0'8 2 ' 7 7 (, 8D, 7 ( '88 ( ' )< () ' (( ((. ', ( 7 0 88 $' () %%& 8 7 ( ' ((. 7, 8. ( ) 7 $ 7 () (- ' 7 ) 7 0 ( (2 (((8 ( ' ()7 & $1?3F%%&G( '1 3,1 +3, ( ( (8 4 $ 88 ( ( 13 3 (- ) 1 3, ) ( ( 88 %/ %5 "%%? (( (( ((. ' 7 (7 &'- (- ' 7 0(( F G) $'- 8 7 '20'8, 1 3 7 &::T4T "( ( &5-7 &:: '2(0'8 2 ' 7 7 %:TT "" & 8) ' 7 1?34-7 %%2 ',) 0"C ( 1' ( 3 _%&;& %%& 7.7.'8,2 '")(.(8 4. 0 80 (-!9F*;*L,$+,? ;+ $ #) G ( (- ' F,&::46G $_%;:&87 %% 7 8 ( ' 7 &54
] *( 5 ( %%# (( '(, '(( ()' ( 1 + 3 ( 1 + " 3 $ 2 ;) ' ( ( ; (? ' () 7 )F7*( G- (- '8 ( ' ' 7 ( '< F, 7 8, 7 7, N,, ),,(G) 1 ( ( ( 3 & O 7.(. 8.( F)( 8 )N G %% &::&,) 8 '() $ 2 ) (( ')7 (( '20( F7 * ' G*) (-, (2 (F G,* ' ( ; ;, 7 (- $ 7 7 0 (. &::& (( 8 ( ( (( (7 '#*,. 7 7 ( ($ 86 7 '7 ( 8 ' 0(7**), 2 ( (- 4 *( ' 7 ' (I 2 '- (- 0( 8 2 0 ) 7 +,+( (- ( (7 ' (, ( 7 (( ( 2 Q 7 Q, - > ' 7 ",7 * ' *) '.( 2 (. * >2 ' 7,' ), ' (,) 7 2 (- '( ')( * F7*( G $_%;:&87 %% 7 8 ( ' 7, & & _%/;55:%%/ 80( ' ". ( @7 F%%G,' 2*?! # #F%%5G,- ' #& > N +F%%%G,- $ 0! 9 *;*L F&:::G, 8 7 $+F&::;&::&G,. ( F&:::G 4 08 (7( %%/, ' ( '7 2 2 '<(-,(; ) (' 7 1 3$_&::&;&/&87 &::& 7 0 (. &5
] *( 5 $&/ 8FF81 $ ((6 ; (- (, '< 0 8 -. ;) ( 88' 7 ', ;$ (- (F) ( ( && &::&G (( E '7 $ (.< ( ;, (.( I ( < (,, ( ( ( + ( 2 Q Q (, (Q ( Q 7. D7Q ;$ * ' 7,- 7,( ( ''(( ( 2 ' 7 $ 6 $)Q, (((( ((,(*) (-, (<, 8 Q<(-,, -. ;) ) Q+ * ( Q 7 Q $ ( ( ( 123 + -,*-! 72#1,+0,12. 1#1#0@*- +*@ *0* 0 7. " ( M88 ; )Q(, ( 6 ;Q ;<,, 8 Q0 (2 (F G 0 )Q &; 8 QE Q7 0( () ( (-, 8 Q( 7 0 ; )Q(Q (, ( E Q7 0( () ( (- QQ )Q (( #Q, E Q7 ( ; 0 $ '( $ E Q7 ( () ( 0 (7 ( < (0 ( 7 ($) 88 (, ( Q7 ( (, (. ) ( < (..( 7.0( L (, ( 3-*!#"#,10( ( 5.,$ ( ; ( $ ( ( 8 (- * 7 ( (((( ' (- $ ( ( ( ( E Q7,) (, 0( )< Q )< ( E Q7 - Q )< () $)Q((-, E Q7 ( () ( (-, (2((,( ) (,(( ( (- (, *, (( 8(( (- ( 0 $ ( 7 0Q Q(0* E Q7 ( () ( (- " 7*, O.( ( 7 0*,) L 2... 22 &5/
] *( 5 $ 7( 2 08 +*2 ((. * 2 ' '8 (( ( C ( '(),' 8 (( (1 3 (,)(8 7 $ ( (( (. (( '.((, 0' + 7 2 ( ' 7, 708 7<0 7 (( ' 0 2 8 '() 6 1 + ) /01 ( 3 3 ( + 3 3 F '", %%%6 4G E ((+ ( '<I '(' <( '<) ( (- ), ( <.( ' # 8),( ( ' 7,7 8 7 '#* $'(( < (-, (), ( (, - 8( () 1 3) '((0 ( -.. )8 )' 7 ) 7 F,&::G 78 7 (8 ) ' 78 () 8((E ' 88 < -, ' 7 * F *N+P,?.,G "8, ( '.( (( 61 (3 8,(7 8 ( ' )< () 8) 2 (.(- (8 ((,) ) (- 02. ( #+. (7 (* ( (( 2 ' 7,* 0 8 ) *) )8 1 3 ( ' 7 #+8-,1#*#,!+103-0.##,7 "-,,#*#,!R12*-3"! ##+123 + -,+.0+ 12*-3"! /0#+#,"-3210"#*6,#,!(#..#+F1#+123 + -,+.0+#,7 "-,,#*#,!.#+#, +05+!,3#> $' '8( (( 2 ' 7 72 '. ' ' ' ) 7 '#*.( ( (( (( 0 ( ' 88 6 1P, &5
] *( 5 ( FJG3. '.((,7 (( 7.'(( ( 88,( 7 < 7( 013 '() 7?. ( *) ((7 0'* (7 6 ' ( (0 ) ( '+( 2 7 ($ ( ' (( ( -. '<. (, ' - ( 8 6 8 ((, - 8 ' 7,' '1* ((3 ' 7 F?.,&:::G '( 7 -),. (( CM+ '0'8 7 0' 7 C ' ',( 0 0'8 1 3 FM+, %%5G $ 8 ' 0 '8 ((E -! 3 2 ' 7 FM+,%%56G$' 7,), 7 '( 7; 8 1 * ' 7 3;, 0'88) 7( ( 7. 1 3', (, ' 1()3 )((E ) ' 7 & $ 2) 7 (2 7. (( ' ( ( 1? ( +. ( % J (+ >( [/.>.( )1. bf$88 +U> 8,%%/6G $ 7 (2 ' 7 ' ( (2, )-8 (. ' ' ( (( ) * #, ( ( 8 *.( (( ( (((8 1( ( > +. +. c + " + Q 7 '#*,( & -? [. $ > " /01*F$88 +U > 8,%%/6&G &55
] *( 5 > ( 3F *P,%%/6%G $ ( 7 8((7 8 ( '. ' ( (,) 0< ( () 87 0 ( ' 7 *P '. ' ( ( - 8) 7 () ( 87 ( +2 ) $' 88 '8 ) ' (( + ( '.( ( 7, 7 07 8 (8)( '.( 7 8 ( +2 7 0 ( ( ' ( 7 7 '< ' 7. ((7, (8<,(, ( 7 ' (*(* @M)2 ( 1 3,7.< (( () 0 ) (27 ( 77 ) $ (7 802 '.( 0< ' 1 3FM,%%:G 2 (*(* ( @M,' ) ( -0 8)' ' 7 >)+ &, 1+ "#3I(() 7 (( 2 ( 77,( ; ) ( 8D- = K) 2 (, ) 7 '< '( ( D 8 ),-) *),7 ) ( 7 ' ' () ",((( < ' 0( (0 7 8, ' *) ' ' ( $'88 ((7, '88 ( 8, (>MhP 61 ". (. % ( %. L (.(.. J.(> /01. " ifmhp,%%/65&g & 1E 3, ( * * j) 7 ((, &&::4 &5%
] *( 5 2. Caractériser l information et la participation comme instruments d action publique #; 0 ) *),'8' 88 - () 7 " ( (, ( 0(((1 ( L 3, ( '((E 1!3 F$7., &::G # 0 ' 88' ((8) 0() * ( 8 '7 ' () ' 7 ( 7 ' '(), 0'8) ' '(0( 2 ' ( 88 ( *) ) '8 (( 7 ( 1( 83F$,&:::G,1 3F? ; 9,%%5G,1'8 3F$,&::G 7 0 () (* '< 6+( T) 88( 0 7 $ 1 3( " 9 F, PG, ) $ F8T,) T8,7 T8,88T G $' 1883(.7-6 ( 1 3)( 7 7 '* ( ' (, ''8 '20'8' ($+( ( $ ( ' 1 ( 83 ) 1 3F$,&:::6%:G, 6 ; #"+0+ 8+1 "#3!+)'(( ( *) 70E 7 6 ( 7, 7 F70( 7 ( G ; #"+0+ 8+,1 "#3!+,)7,0' ' '(, ( () ( ( $ 7 0 ( ( ' 7 8 (( ( ( ' 02 ( 8(( 0 () 8D *, ) 0 8 ( (2 ( ' ( (( (7 ( ;.< ) &%:
] *( 5 #++#"*-,+-0.3-,7 3! -,".9,8-"*! -, 8(,((,8 7 " 9 8 ' 88 '1 >.( ( 3F? ;9,%%56G, )2 ( '8, 8 88.7, ( 7 0(7 ( 8 (' 7 0 $' 1 3 7< 7* ( 2 ' F ) 88 G (7 F ) 88 ) G? ;9 F%%5G(( ' 8, 8 ' 7 7. () 7..() 0 +( ' #M#X >* * 0( ) ( '8 ' 7 )( 88 & ) )7 7 ) $ 0 +( ' 0 (2 0 ( 7 (L )'0 ( -& J b FX U *, %%46%&G + () * 688 ' 7 7 7 0 ( ((0( * ( '7 1 83 () > Z 0 '8 ( ( ' " 9 ( F9,%%56:/G$'. ( G 0788 '8 $ 88 ' L?Q& &I; '(( 0 7 6 " (( 87 ( ( '8-/01" /1ST. ( ifx U**, %%465&G & $ ( ' 88 0'* 3,' 0 '(( ; * * '+ '8 ), ) 1L ) 3, ' 0 (( 0 1? (. ) ifx U**,%%46%5G 4 '. ( ') ' 88 ' $1(') 3,) '8.* 8 8 (,'(( 0 " 7* ) '.,)0 8 *.'*, '(( 0 '8$ '8>'8 (((() 88 '8 8 F9,%%5G &%
] *( 5 (2 0 ( '8 88 ' ( 2 (( (, 8 + 8 ( (( 9-5. <! -,19,8-"*! -,3-**#"2.5.#F0,#"! 3! -,1005. 3 $ ( '807 7 7 ' 8 ( 7 (' ' 02 88 ; ( 88 7 6' '8.",. 7. ( 0( 0 0( 8 7 0 7 ). 7. # 7, '8 ((* ( " 1 3 Z 1 + ) 33F$7.,&::65G ) '#""F# "( '"7 G 'C" C (7-86( 88 '8) 8) 080 (8, + (- ;8,(' 8 (0 2 0 S7 (( ( $' ' '2 0 '8 ( < 88 7 )'( 7 0(;< 0 0( '8CM+'7 '' 02 88 () ' 7 ( ( ' ('20'8,) * 7 +,0 8. (7 ( 80 ( 0( $ '20'8,0 '8 ( () (( 1 - * F$,&::G. $( 88 '8, (( 0 1 * 3 (2 ', ) 1+ / ' ( 1(+ / ) ( 'QEM( 13 F$,&::6:G $ ( 1'8 T20'83 ( 7 ' 8 S7 (( 0 8 0'8 0 ( 8 (8( ) (" 7*, )' ( '.( 7 ) 7, ( '* 8( 7 (( ' 88 1 3F,$ U?*,&::6:G 7 8 8 0 () '() R ((, )' (( '1 3, 7 )0 &%&
] *( 5 ' -/01 - * + )( (, + 3F((,%%56&/G 7 ('(() 0 -, ' 1'8 7 3,,) 8) - 8 7 8+ *$ $(( 88 '8 9,8-"*! -,D,+!"0*#,!" 7.2< 21#.-.! /0#123#!+ *) 80' ( 7 87 ('+ 7 88 () * (, ' '2 0 '8((, ' 7' 1 '83)(( ' 8 () 7 7 F*( & G 8. 7 0 ",7 88 8 (,) 7 < ) ( 7; 7, 7 (, ;0'1(2 * 3 7 88 )( 7 ((8 () *,(7 8 ( ( $ ( %%:(0 ( &:::7 07 7 8 () ) 7( ).88'7 0 ( 7 7; $'- 8(7 * ( 7 () ( $9 ('87, ( *) 8 2 (($ 7F(( 7 (G.(F(('7G '1"-!19336+ ((0 8F 0( G '2 ( ',+!,3#+!#""!-". +2#+ ; 1 '8 7 3,) 8 # '- ((8) 0 * ) 88 '8 7.* '' ( ( ' )< () 7.)( ' (, 7 (( 7 7 (.), *, * &%
] *( 5?@8 S 8 8 *<,#+1# +#,+ 5. +! -, ;(() ;(0 "-103! -, 19,8-"*! -, ;<#+!-, * F(( G ; *3!+ F(( '.(G #. +"! 3! 8+6 $ $ * () T ) >? ( T'. 88 '8 7 ( # ( )( $ $ 7 7 ( ")< () T8 (( ((- '( > (8) 0 * #7 6 #">",>", #7 6 7,7" 7 (, () * F%%&G F* %%&G $# " $ 7 ; ; F, 7 G, )' 0 8 7 < $ * 7 $ 7 C7 () 87 7' 0( 2, 07 $0 8 '8)'(( 0 () 70( 088 '8, ) ' '2 '* 8 8 ;( 8 '8 7 0 )( ' - 8, )' (, )' S7,)' 7 '+ Section III. Les CLIS, outil emblématique de l acceptation de la politique déchets ' ( 18) 3 $ '7 ( ( ' 1' 3 '8 7 0 () * ) 7 7) ( * 7 ( 0 + () S7 ' 88 ( ( >0' - (( ( *) ($ U,) 0( 1 > + &%4
] *( 5 > " "+.> ) if$ U,%5%6G$ ( 8 (2 * ( ( $( 7 ( 88 ' 8 *. ;1 + ( > 3 F$ U,%5%6G7( F7( G ' ( )( ' 8 7 () * 7 ' (8 ')((E 13-0 8 8 $ *. 8 $ 7 8 ' )'( ( 6 ) ( 7T70((,) 1(73. 7, ( S7 '8 7 = 1. Un droit à l information spécifique à la politique déchets $'(8 '0'8(8) 0 * ((E7 55;&/: %55,) 8 8 * ( 0(. ( ( 8 8D0 7 ( 7 07 L 8 8 *. &,) ( ) ( 0 8.)'($ 0 '8 86 1? 3 + ( ( (>4 * $ 188 3 %5:.() ((* )'8 ) 8 8 '8( '" 7( '. '8($ (( %%& ( (;/- % 7 0' * 0(. & 7 _54;// %54,( ( 7 &-%5/, 0( (*) " 7-7 %5" (7 8 ( ",( 8 ' 0'(,) ' (7 ' '" $( 2 7. ; (- ( (? $ % %55;8 () ( '.( *.7 (+ 7 7 ((,) ) ')( (, ( ( ')( 8 ((- ( ) ( : /01 Q( ) ( $ ( (J ( *F- G ( (-,(' ),() 8.;< 0'8(,) ( ( ('# FM #, 2 &7 %55,(&/%G &%
] *( 5, () 0'8 ( (( $ %55' ( (2 )07 7 " (7 88 (( ( ( 7 & ( ( ( (( ( " 88, (- ( ( * (7+'. ) - ) [- %\ 3 $ 7,- 1 3,). -0 03, ) ( ( - ' 0' ; 7.*,7 %%&,) ) '8 (( 0' - ' (( ( * > )*'88'0 '8F7( G) 7 F,%%6%G6 ; 1 7'83 (.('' * 88 '7' 7 () I ; '8 (*) P I ; 7'8 ( '" ( 7 * $'8 ) - 8 () * 8, 701FJG '8( 88 (' 7 () ( ( ' *, 7 2 8 (7 (,) 0 (7 0 ( 88 (- 3 (( () ( 88 '8 7. 7.' * 0 )(, ) ' '8 ( ( N ' $ S7 ( ( &% %%" 7* 8. (( 01 +3 4 $ &% %%( 2 ( '80* ',) 8 '8 7 # '(- %%&, '(( ' %F(: %55G, 80'8(, & 1 GF YHN"N8B@F+ @BHN ) + ) 3 + 3 (( 8( (- ' ( * ) )2 0' (( > 1 3 ) 3F,%%&6G 4 MR$,( '",M#, &-%%&,( &%/
] *( 5 $' ('8.('' * 0, ( * 7, ) ( $'.( ( *) ( 76 ( ',' '(, 8 7,,) (7 * ' (, ) ( N 2 - ' ',(( 7 ( *) 0 $ $B6"@G@F8B@BB6 ) ) 6"@ @K+ @BHK? @ $ V @ ) ) @F(@F"@@F"8 @K + @BHK V 8 L+ @B+ @BHN 8@@BHH () 3 @B+ @BHN 1 :5 1+ (( +5 1 +/01 1( ( (5 1 3 (( ((J + ( ( +5 1 +5 ) 3 V 6 + 5 (( 5 + ) ) 8 "5 3 0( '81 3 ( ( ( 3 %;4:&% %%8. '. 0'8 2 * (7 0 ' ; - %, &%
] *( 5 V G $( + 5 1 )) 5 1 5 1 (( +(3( /01 1 " (( 3 /01 1 /015 1 ) ) @B+ @BHN(((4 8 @K+ @BHK 3 5 +( ( $ '20 8,8 0 7 %:TT "", ( 8 7 <, 1' 3 0 '8 8 '-, 0 ( $? @ (( ) (( '.( 1 3, ) - ( 7 8)' ( 0'- 8(7' 88 $ '8( ( (. 1(( ) (. 7 (' * 3 (( &::: &. 8 (' 07 ' *) 8 )7 +8 F#. _&:::;4:4 8(( (. ) 7 ( ' * G 7L$V?7IPL?7O]I7L @? / 1 " (( / 15 1 5 ( - *( ) 3(+ (( @H+ @BHC ( ) ( ) : ( 3 ( 3F$ *, '",M, &/- %%&,(&:55G & _&:::;4:4&::: 8(( (. ) 7 ( ' * &%5
] *( 5 " / 5 ( 5 ) 15 " ( ) ( 35 " 5? / ) 4 2 1 " ) 5 "() ( 5 " 8?? + " 5 " / ()15 " M + 7L$V?7IPLUV7PL M ) / ( ( 1 ( ( M M ((3 "<(( / >15 " 5 " ) > 9 "3 5 " : YB8"6HH@ @BB8 ) / ( ( ) ) ( 15 " : / ( 1 #, 0'8 () ( '8 T2 0 '8, ( (( 1'8 7 3( )( * $88 '8' ( ( ( ' 0, 0< 8 ( 61 ( 3F,%%6&5G (( 8. L $ ( '8 2. La «fabrique» des CLIS $,?* ( 2 %5, 8 + 0( %%& (0 '8'(8'- (, - $72 -.0 &%%
] *( 5 J3-**#+0"7#..,3# $ (((( ( 7 %%& ( () 0' ) 1 3 $ *. 18 7 3,'<,8'- ( $ 1(( 3 1 3$ (( '1 43 () ( ( 1 3,7)(( (( ;.(,? @ 2 ( 17 3( 1 3,-1 + 3, 8( 7 7 7(( ;.( &, ) ( -) '. 7 8 '- ' ( $ (((,'. L, ( * 2, (( '(7 '. 'L 88 8( '( $' ( 8((E (., *. 1 3 ' 8(7 L ) ; # ( 82 0 $) ) (7 ' 7 )8 '" 7*,' '(< (70 $7' ''.( 4 ". 8 8 $ ) (7 ( &% %%$7(( (( 6 1 + ( ( J3 0 1A 4V (7 4+ )43 $ 3 ) 7( 4( <( (3 ) )L + (7 4 I 7 4 (( ) 3F,%%&64:G & 1 ) - *W - *( ( ( ") ( 3FMR$,M#, 2 &-%%&,(/G $ 7 P 1 3 ) >3 >? * 4 ( ( ((?@ 88 ) ( %;4:&% %%8. '. 0'8 2 * (7 0' ; - %, 5 ::
] *( 5 ) '8 8 -,) 7 ' ( $ ( (.(,(((,' (7) "( *.(( ( 8 7 )(, '(( 80 7'8 1 3 & $ ( * 88 ( ( ('. 1L 3 8, ('.( ( ) 7 0-) ; *. 17 3()8 ;,) (7.8, '((,.8 L 88 8 ;< 8;70 ( >,-0), 7 ( L L ) '( #7 ' 8 88 77 $ L $B6"@G@F8B@BB6 ) ) 6"@ @K+ @BHK? $ V K (3(( @B+ @BHN + ( 1 > : ) 8"@ @K+ 5 1 > V N ) ) 6"@ @K+ @BHK 5 5 ) 9 V H V C + ( ( J 5( ( '' - & %;4:&% %%, 5 " 7 ( 0; ( * >2 '"7 :
] *( 5 1 > +/01 1 $ /01 ) /01 1 /01 ) ( ( +( 8 " 9,7!! -,190,05. 3(" 7#",1,+0,31"#8-"*. +2 $ $ ( 1 ( ( ) ( /013 $ *. (, - -,8 0 ( "( 2. 0 '#, (7 (( : ^ ( 1 3 8 " 7*,'-)8813( ( ' 7 8,(( '77 )* ( 8 1 3 & (( ( 7-8 1 3 F@,%%&6/:G 8 6 ) * ' (L. ( 8 '<.)'. 1 3F$,%%4G, 7 ' 7 ( ' ' ( ), ( 87 8 7 1 30) (7 '*+(*2 ) '' +( 8 ( ( 0( ;.(,) '' ( < 0 7 (., 0 1(;7 3, (, 8 8 8 ' (. ( ( '" (0(. ' ( - 8 0'(((8,* $ - 1 3I ( 8 ( 8)' (1 3(')( 2 7 0,0( 8, L (8 F ( (2 ' )< () ' (8 G (7' 7 $$(' 0 ' ( ' 7 7 $%&;/4/,; & $ *, '",M, &/-%%&,(&:5% :&
] *( 5 8, C "7 *,) '(( > ' 7 9+, (-8 $ ( $8('- ' (2 0( 1()O (( 3$ &/O%%5, ( 7 () *,9+ 88 * 7 $ (C",)8'1) 3,.7 6 ; 1 3 ( )( 8 " 3 7 $ (. 7 86(( ' $,) ( ' ),0', * > 7' 8 '- ' -), ' $ * $ - %%%,.(8 (( ) ( 7 7 < $,)8 1 ), /013 & 927.0! -,1#+ #!"--+! -,+-0"0,#-! * +! -,1#.9-0!. "(2 0 (( )0 (,'88 7' 7 $ 2 ( ( 1 )L ) ( /1 /13 4 ( 7 6(8 * +, 8, ( ' () F#">", >2 ' 7 G "%%, 9+ 80C"' ( 8 $, ' )< (2 (8,) 0 ('(( %%$ 2 %%%, ) 0(' (( < 2 ) ( ( ( )< (2' $ '( C" 8 7 ( 6 ( '( )(,'( (8 ' 0 ', ' 0' )( P * >2 ' ' 7, ' 7 &/O%%5, *(6TTWWW 7 78TT8TTT T4* & - %%% '7 ' ((( 0 *) () %%&(7) *)!7 ( ( - 3 4 >2 ' 7, (7 ( ).(8 (, 87 %% :
] *( 5 0 )'. P * K8, 8(7. C" 7 ) (' 88 7 ( ', 0( + 8 (.( (, 2,) ' 7 (( '.(7 7,)' E ( 8 2 8 $, ( (' 7.) ) '( ' 7 >" P 7 8L $ '. P * $ ((- ) $'72 ( 01) 4 3F?* +,&::&6G,'(0 (8 ) ' 8 ' -) 1 ' ' ( L( )( 3F?* +,&::&64G$ (* (( '8('# 88-13, )2 (( 0( 8 + L 7 7 '7 () *, ' '7 (8 ( 2,) '( $ %%%(C"#,0' ) 9+ (( %%5,) $( < (1) 3 F!, &::6 &G $' '72 ( ( '8 - ) L ) 3)' 8. $ (('( ",' '7 7 )0( $, * ) + 7 '"" ( ' $(.+( ')( ) 6 " >F '' 2 G $ * $7 < 6 ; - )L ) ; L ") L( " ) (,M#, 7&::4,(&55 :4
] *( 5 ; L 3 / ( ( 13 @ $ 88 8 $ ) (7 ( %%&;% (( () * '7, E ' (- -. )( ' )'. * $'- P ((E 87 K. 8,) ;.(, 0( #+ -,!+19336+#!1#* +##,3-,8,3# 78'1 3,( ( #!, + CD0') * F( G$ ( 8.( ( ( () )+7 7 0 S7 () * $' 88 1( 8 3 ) 8.7 (, 1) 3F? P,%5/G, 8 (8 * - ( ( 4*F?,%%/G# '- 7 8 0'- *, ( *( F, %/,M,%%G! F%%4G ( ' 8 ( (8 7 )) ( 0 1 " 3 F!, %%46 G $ 8 ( ( < ; & ( 1('23,) 1 ( 3 1('23) 7 1 : -*3 F!,%%465%G, ' 8.+2 ( 1 [B 0\ ( - 3, 3F!,%%46%G *,!( 7_41K 7 ( ' 7 3, &+,:%T&T:&,( & ;,#! 1 4 " ( /3 1 ) "3F!,%%:65G :
] *( 5,'1 '83,7 (7 > ( ' 0' () *, ( 8 8 $ $, ),(( (* ' ( 8 8 2 ' (*2 * (( " ( 88 '8, 0 (7 8 " ( ( '2),#!,1 ) ( +, 3F!,%%46%4G :/
] *( 5 $ $'88'0'8 0 ( (8) 0() *,'7 '0 '8 0(( 2 ' 7,(7 ( 088' 7, 7 7 ( 0 () 8 0 (2 ( (., '+ 8) ' 1 '83 (8) 0() * ( 7 ' ) 0(' '8$ $, ) ( 1(8 3 +2.( *,(( (7 ' 8 +2 F( G $( 8 7 7 8'8, 7,)' (7( ( '", ) ( ( 'L (8 ' ( )( 61 4 ), ( ( 4( ('"" ) ( )!) )( 3 FM,%%65G :
] *( 5 :5
] *( % 1 " +2 3 * $ '8 7 (( (7 () *,'- 8' ' ( " ( ( ) '8 '2 (( 7. 87 ( ((, 0 7 () * #+ 7 >0',' ' S7 6 8 ) 0'S7 (),) 88 ( ( 7 () 8 ( $ ( 7 ( +( 6 ; ' 7 $, ; ( 6 ( ; ( 7 (8, ) (('7 (.( ; 7 $6,.(, 7 '", ( 8 7 $ 88.7(- 8 7 8 88 7 $) L * +( ' 0 ( 08 ) 7 78 ( )' 88 ( $ 8 ) + () 0 7 '((( () () ( ( 88 8 ) ( ( S7 7 ( ) $ )7-8( ) (, ' 7 7 0 ) '( 8 81 (37 () * #,( (2 0 (( $0 8 ;0' ' ) ;, ) >0' () ( 7 ) *, ('2 ( 761 3 ) ) /013F!, %%:4G#,08 8, 7 0< 8 8 #,)) '(78 7 ' 8 (, ( '< 8 $ ( ) ' (. :%
] *( % # '+ - 8.F*( 5G,'07 *( ) ( S7 1 8 3,() 88 ( ( 7 *. (1I ( 4( 3 ( ( ( ( 3F$ U$!2?,&::46&G $ 8. (,2 8 (7 8 ' ),( *+(*2 ( 7 < 7,)8 ' ),0 7 *7,) ( 0( * 1(2 * 3 7 88 ' 7, 8 '*+(*2 ) $( 7 ( ( (2 *? ) $ '- 7,(7 )' ( (2 * (,'- ( 8 ')( ),( 1 3 (2 ; 0 8.( () * =) '* 7 (8 ;0 8. () * =# 7 ' -.' ' ( '8,''7 (0 ( ( 8 (2 * $ () * ( (( '] ) (( (. * ;)7 0 ( 0 8' -..#, ( 0'( 2 Z, 0 7., - 8 (2 *, '((* (2 ( 7 8 6( ;1 3 8 ) ( *,(( ((* ( ( 1(2 3 $ 7 () ' 7 $ ' 7 (( ( 6' ; ;$, *, $; ; * ( + P,' (, ((88 (. ((.#, )( $ - ' 8 *) $ $.) 7 +( ')(,0'. (' ' ( ( " '.() (. ) $ ( P K )(, - (.((7(( 0 ( ( * F#, 9", 7 G $ :
] *( % )( '.( 0( (7#, ( ( $ ) 8 '- ' 7 ( 8 +( ')( ;( ) ( ;) ( C $' S7 '8 ( ) 7 * (' ( () 7 ( 2 ( $F G' 8 ((E ( 2 ' 6; ( (( 2 ( =K ' (((0 -, 8 (=#7 ) ) ( ;(()= 7 + ( L ( 6 8, 8,.((7F G* 0 8 * +( ' 0', )'1-307 (( ( (2 0 8 ( *, ( ( 8 8. ( '8 '. 7 )+( 8 F G ' ' '.( '80'. 8 #+ (7 $0' '+ ((. 8*+ (( (,$?* F&::G,07 ' 88 -,0 7 8 $ 2 '( )( (2 * F 9G Section I. CLIS» Les «politiques locales» d utilisation de «l outil #7' 8 $ ( (, 7 ( ( D '. 8 (* ( (' ' 8 ((E ) 0 'S7 ', 7 1() ( 3'((( '() 0( K )( ' =K, * ', 70 ( = ' 8),0( '+. 88 F< 8G,(. 8() T 7 6 7. ' 7 (8, F",#,#CG
] *( % 8.( (*,''7 ) S7 ' )7 1( 3 1. La création des CLIS : des pratiques départementales variées $ 7 $) ( +( ')( 6 P 7 * * (.$ (8 $) 8, ) ) ')(, 77 ( +( ')(, (.(8 & # 7,' (8 ) ( $,)8'- ' <(8 (- (" * ((., (8 0< 8 ' $ ' (, 0 $, < ( ( ( $ ' (( ' ' ; ;$, P, ) ( P,' ' )(, ( ( ) '. ( ' ((7 $) ( ( $. ( F7( G ' ( 7* *'( ( () N7 ( $ 7 0 ( $ 87(, ( ( ' (. ( '? ' ')( (( 0 '(( 8) 17 372 '(86 $' ( '( ' 8, (( 7( * ( ) ( (7 $6' $; ; * (' * 9 L 4 1 > 3 %;4:&% %%, & - %%% 7. * 0 '8 7 ' ' ) 8(( ( ' 7,Z(*) )( 7 * F P, ( G $ +) 4 $ $ 9 L 01 + A4( $$VLL 3F&& 7 &:::G &
] *( %,,( '(( + $ ( *, ) - ((( 7 '" 8 $8'- (' (2 7 (8., ) - * $ (( 7, 0 8.8 ) ' )< () $ )< ((0 + ' 7 7 $ ( 8 0 ( 87 0, 8 (87) F7( G$ '.8 <(8.F 7) 1 3 1((3G#,' ()0'. 8 (( ) $ ((8 F7 G 7 < ( ( $6 ; ; 87 ( )( ; '.F,G ; 7 7 (8. + ' $ $ 7 7 (8. 0' ( ) $#, ( (( 1( 36 ' *,Z ( 2(* (- )(, ( %%: $ 7 ( )8 <(8.( $6 ')(,'..( (2 (8 ; 1 3;,) '< ( < ( D ' )8'- ' 7 F7 G
] *( %?@6 L"" ( "" :9 9 (( " N+ T:T&:: C'. " * ; ;$* &T:5T%%% ( T " 1$? 3FM;$ ;G &::4?F< '64 ( %%G (( :T:&T&::& "'* FT:&T%55,. /T:T%%5G " ;$ ;F :%T:/T%&(&&:::G * * 9 L F.( %50%%5G " 9 * 7 F &TT%%&G "9 8* * F %T:T&:::G &T:T%%5 :T:T&:: &T:T&::: &&T:T%% &T&T&::: $ ', '.(,' ( (. ( 9 L #7 '( #7 @ ' ' ( " F (-,7 &::G " @ F %%,. %%G "'7F (-,7 - &:::G P * (. * F(- 8 08G &T:/T%% T:4T%%5 :T:5T%%% 4T:4T%% 4 >( ( ( %% ' )< F7, G $ 0 ( +( ')( ; (2 (,)( 8;, 0 ( 7 7 ')(, ( (* 7., 7) 0+ $0 +( ')( ) + 8 0' * 7) ( ( (8 7 '" (2 ( ' 0', ' ( ' 7 ' 7 (, ( ' $'( ' ' + ) ( ( (2 ) 0 ( $( )( )'- (( 87, 7'(' Z )( ' $
] *( % L -/01 3 L 7 3 : & + + L Q L ) ) (: d /01VL 33 * ( ( -$LM + L( L (( /01 ( ) 0 : * ( -/01,L A L, L( A Q : $' 9 '( $97 N 0 )'+ = d ) ( + L( ; ( ""UJ $ (, (+ 30* ( ( ), * 7 $( * ( 7 (8. ' ( ( ' 7 T 7 ',< *0 7,) 7 8 $ ( 0 < T ( ' 7 7- L - )0;< ( $, - ) *. 7 '(( O, 7 7 '";#C,",#,"; ((2. * '( )0 )( 7 # 0 ( $ '<(8, 8 L 7 8, ( ( (8 ( "(), ( (7 ( 7 (8.6 FG; (8 F G FG F G 7,(8F G F G,.; < ' ( 7 * L ; 2 ' $ 8 $ 7 * 78I ( ( B* 67).F7 8. G,, ( ;,8 * <8.( 8 $ * 6 7 7 ' 7,? ' 7 7 I8 ' $ 6 7 ' 7,? ' 7 ' I8 * 6 7 7 7,? ' 7
] *( % 7' ( $,7 ( * ' 0,8 7 <( $, 2 ( '2 0 '8 '. 7 2. L encadrement formalisé : l information comme fonction principale de la CLIS ' 8 $, <(8.( 88 $ <' (8,. ( ()0'- 0 8 ) 7( 7 0(( 8) F*( 5G, 8 '(.8'8 7,((E) <(8.( 0( &% %% ( 0.,( 0 (('.($'- $ 7 8 '8, ) L 0 7 0 '8(, 8 ' @ " 7*,((E) $ (( ' %%&,7 (, ( (( 08 7 " 88, <(7 '. 7, ; 2 ( ( 6 1L 4+ ( ) 3 8-7 4" + )( /01* 6 '' 0.,((E) ( %% 0 8 - $)'0 87 ' 8 87 (), 7 ' 0'8 0' 887 (2 %%, ( ( 2, ( ( " 88 7 <'( 0 8 '- 8 ( $ %%, (((('.(, $'<(8 ( $ N+F ; ;$ G 08 ( 8 (2%%6-/01 ( ( J /01 * & 8 *,#<&-%%( $ " ; 8 $; ; *,%% /
] *( % 7-8((. 7 #, ( 7 88,() < (, < $ ( (2%%) < (,'* ) 7 '..), 8 88 8' ' 7 8 ( ((E 8 '< '7' $ 8( 7 1 88 3,( )' 07)0'((* ( ( '"7.; 7 ( ' %%&) &% %%,) $ 887 3. La composition des commissions ou les intérêts invités à participer ( $ (7 (. ( ) ) 2, *.,, 0 (8 7 ' - 13 () ) ( ' 7 $ ( #,",.) '- " T#C$'( * ')( ) -(,) ) * " 7* '#">", )8 (8 $, ( $ 2 (6 ; T - ; ( 7+( 2 * ; *, ( 7+(( K 0 1 3, (7 27 8D288 ( 7 '" $ +( 1 3 &, ' 7 ( C", 1 3,+) 7 0 1/01 ( >( 7( ( ((( () ( 3_%&;/4/;- %%& &+( (( ($ 8 ' 7 8 8 0.+( ((.' * $ 1 3' 7 (,. C", ('< 2..'(). 1 4 5( /) 1(+4
] *( % (( ' 0' 7 7 ( ) ( '*+2 F @G ' (, ( ((* (2 ' 7 8(2..8 (), < )' () 8. 8 (. 8 8, () C ( '7 ( '+ '8 '.( 8.173(8 $ 8 ' 7 ' 7,(8 ((0' ),0 888.+. ( 7 '"6 ( '8 (0< '< $$7 1'" 3 - )( $0 *;7, 8 ), 7 +) 0 $, ' ( 7 >( '. ('07.( ( ' 7 ' ), ) C (<* 07 FC G ' ( 8'.07 7 )' 0 <70(( 70 8 '7 88 (( ' & K (8( ' ', 2 ( )( 7 8 8, $ ( ( <,(, ( 7 - "8,7( 7 ( ' -0 '*7, 7 ((* ')(. 8 ( ((0 $( ' 7 * * ) ((7 0,'20 0- (6, ( 7, ( 8 ( 3F$,%%46&:G' (8 8.1 3,( ) $ 8 1 3 3, ' 7, 0' '('(- ')( * ' 7,(8 & 8 7 ( (* 0 ' 6 $ ( ' ] >#F(7 ' G'; $',' (( ) ") ' $ 5
] *( % 88 ) ( L ' 7 )08 ( ( '' 7 ( >7 ) *13 (( ( (1 ( 83, **, ) ( ( ( ' $ 8 2 ( 7 6 ' (., 88 0( 2 $' ( 7 * ' )L 80 $' ' 708 F (' G, ' ( F'. 8( ) 0( 7 $G E ) 7 82 0 7 #7 ' '1(7 3 ' -. (.$(0,,( ' $ 8'(. 8 V 8 7 1(; 7 3' E) 7,,7 < 0 $,( )' (, 8 ((0 7 -.'<(, 0 (.F,( JG $( $ 8, 7 * ( ' 7. #, (8 7 2 88 ( " 88, '-'7 E * * 7. 2 ( ) ) 2 F 7, 7 '",.(G ) ' ( +) ' ' 7 ' E (- 8 2 L - L7&V?/01L7&V? ) * ( ( /01 Q L 4 + 5 + +( J 3 ( : J+(@K ( ( W ) L/01 J () (3 L ( ) ( L( ( ( F#CG $ () 88 2 ( $ ((E (*2 '((( ( ( (8. ( (,' ( %
] *( % 7, 2(* (-, () (7, ( )( ) P $')( $ 8.( 0'S7, 0 7 ) 87 ( )0( 0 < (,8 8 8, ' 7 ( (')( ((( Section II. L appropriation et l utilisation des CLIS par chacun des acteurs $ ( $+(,7 ' ( * +( ' 0' ')' 8(( (,(* +( ', ( (0', 8)', (( 0' )' '() $ ' ), 7 ( $6 ( 8, 8,.( )( $' 7 88((E,(8 (,0' *), 0 +( (8, ( '' 8 ) L - * *,) -. 7< (. (( )' ' (7 $ 2 8,' ((0 ' (' -.)(( 0* ( 1. Pour les acteurs administratifs : entre obligation légale et familiarisation des populations au «problème déchets» $ 8 ( $( 7 < (.8 ; +( 6 (8.* ( F, G, 7 '"F",",#G( ( (8) 2 *, ( ) L ' 80 ( () * F(. ( (8 *7( ( G 82 $7 +7 ' ( 7 8 ((7 )( * &:
] *( % #+ D0,#-5. <! -,.2<.# $ (8. $- L 08 ( ()' * 8 (. F8),7, ' - G#, 0( 7 $7 '((, 8 L ( 8 87 ; ((( D - " '7 ' 7 () 1 () 3 ( ( 7,( (0 ( (8 ' 7 F.,(8,JG 7 0 7 () ) " '7 7 '7 ' 7 +,)( 8 ' 0( '8,( D ( 8 S7 '(( ( 1Q 3 ( ' 7 88 0 7 () $ $'(( (( 8, (8., - (2 7 7 7 () 7, '7 () ) ( <(,8-"*! -,#!2103! -,1#+-0.! -,+ $8'8 8 (E( ( ( 8,. * '( ( ( 0 1(37, ' 7 (.( 7 ((* ' 8 ((J>< '72 (( 2 ( 88 8 6 2 7 (( ( 7 0 8-7) ( 7 $ $((* + ' 8 ')( ) 7, 8 ( D 8 8 ' 2 8) 767 ((.((.7 8). *) ' 8, + ' 88 ' 1 * 3 ' 782 7 () ( 7.)( () * # ( (8 7 -M$ S$$VUT ) - *>- * ) 38 *, $ ", ( ; &4 %%/ &
] *( % '" +. () () 7 ) 0 () * I $ ( 7 ( + 7 ( 8 (8 ) () -. ( 7 7 6 ( * ( ((E - (( ( ' 7 ) 7 )( ( )2 ( ( 8 ( 2 '(, 0 $' (--((-)J /01,3 3 #,07 ( (,' 7' 8 7 ) $ 1 (3 ( 8 0 ( 7 8$' ) 8( 7 ' ( 707(2 * I( ) E ) ( 0 ( *) (( L -/01 3 ( + ( + : + V : L $L J: (( 3, J( : (,0 ( ) /01+L & ( ( ]:3 (+/01+ L W : Q( :0 ( 0 /010; +Q /: ( V1 ) ) ( ) ) ( ( ( 7 :0 ( 40 +7?( 0 L ( )* (,#C 8'8 ' 7, 8 ( ( ( ( ( ' 7,(8 &&
] *( % ( (( 7 L ( F) 7 (( 67 G, ( - ( ''* 0( 8) 7< ( 8, 8 87 ( " ( 7 ( 88 '8(2 ( )'2 (7 # 7 (( 0 +. (7#, 8; (8 7 ;0' $ - '" $'8 8 )( ) ( 7 + '7 1(*, 3 ' ((( 8-7 8,* 08 0 8 7 F7( G$ ( 8. + (. () () 0 82 () *, )( 17 3 ( ) 7 2. Pour les associations : un outil de surveillance utilisé mais insatisfaisant ( ( 7 '" $ + ( 078 *) 7, (( ( ( 8 ('. 7 )( ( ) $ ( 2 7). 7 8 1 3 ( (( *2,7 8 ((E 7 )0( ( ' $, 8 ' #+++-3! -,+,+!!0! -,,. +2#+"! 3 #"F.9#@#"! +# 7 7 ) ( $ (( 7 ('. ' 7 0' ) 2( 7 ) )0 ('8, 7 $+ '20'8., '.( * ' $' ' ((* 6- $ * 88* ( )0 88 8 0' 8) 8 #,( C "7 08 ( 7 )'82 6-M3 + /< ) ( ) ( ( 1(L &
] *( % * @ $' () (L (C" ' $ 0(, 88 ( '7 )( *, - * ', ( 8 $.8 0 ( ((E (.-(,*. ( 7 '0' + ( -**#,!+ 2<#"#88 33#*#,!1,+0,# > 86 ;< 6 8 ). I I '8 *),(. 7 (2.'8 * C "7 '((+() C "7 ;< 8 707 8 8 8 8 ( ( C "7, $! () 0' ' 8 7 ) 88 '< ' $,'20'8 ( + ( '. 7 8 L $0( 7 7 $ 7 ( (( ( 6 )( '720 8) 071 ) ( 7 3')( ) '07 ((0,1! 31 3 1 J3 8 ')( ) $ $ ( ( '2 0 ', + ( '7 +8 $'. ' ( 8 0' ; 7 '".(; 0( (( 7 * 1 7 3,+ 7 0'8 ( ( 7 - * -/01Q >)( ) $ /01W:3J(3( $L& (+ ( ( 3 ( :3 ( :W L( (: L + ) $L: 4"(: ) ( ( ( * ( ( C "7,LE 6&/ &4
] *( % -/01 + : ( + ( + : ((+ : (5 $(: ( : ( 3 (: V ( ( )W )( : 6(NB + $ + : &A( ( 7 ) ( ( ( 3 ( : + &A( ( + * ( -/01$3 ( ( ( : & ( & * ( (? ) ( ' 7 (, (2... * F 8,() (8 G#, $ ( '. * ( '() 2 ' 7 $ 7(2 F (2 7 G''* 8 ( 7 ',(. ( @$ $ '( ' ) ' ()8 +2 ' FC,%%G ' 7 0'* ( ) - $( ( 8' )'.( ( ' 7 $ 7 ( ( ) * * 07 ( * (8 F7 G $ (( ' < ( 0( $'( ( ' '88O 8 ( ( F, ( ((, 7 '", 7 7 G 7 8 ' 7,0< ( ' 7 2 ( ( 7 $ L '.( 8 67 F( *) ) * T 'G '..., 0 7 (.7 8$'( ' ( 0'88 7 8 ' 7,) <F(),8,JG 7 P 1 78 N7 L $= / 1M40+ $+3 : 3 3 $ ( &
] *( % ) ) : (0+ ( 0 0 0 " * ( ( -W 3 + + ( 3 ) /01, # W ( &, (4 >7 M : + & (+ /017 W) + _Q W " : " ( ( + W /01 ( ( # 0 ('.(,' 8 ' ( '< ) - $ 1 3 0 ) 1>?R 3,. 7 -.( ) ( )'.( 8 ' 7 '( ' 7 1 3 18 3' ' ( ( 1 3) '<, ( ( (L ) '(( $' - ) 88 ( 8, ( 18 3, 0( 7;8 > ( ( 8. 0' (- '(')(,)' ' 0 7*6( (- ( 87 0'7 ' ' 8, ' 7 '<, E '(* ((' #,(( 0 $ ( ( 8 0 6 )'.( ' 7, * (,)' ) 8 '< $ -M;^* -/01 : + ) M;^( 3 + ( +33 :( ) )(+ 0* ( ( -/01 d ) 5 @C M J ( ( M : )) ( 3 ( ( &/
] *( % -V @C [ P * \V4 7 + J 3 7 0 7 Q ( + ( ( 5+ "+ " & ) ( (4 ( (,( +, $ 4( ( ) ( ( ( ; ( ( 07+ 4 3)(3 +( : : 4/01$, +()4 ( ( ( #+++-3! -,+.-3.#+*,!#, "0,#"#++ -, $ ( '7 * '(( 0 '( ')( #,((0 $ ( ) ( 0 " 88,' ( <, 0'., 2 ( ')( T 8 $ ' ( '(( 7 88 0 #, 8'+(( (88' #0F * G, (( ( $,7 (8 8'+, 2( 2 7 (( ) $ '8 88 () - ( $ * ( 8 7' 80 7 $7 '7 ( ( < ' #, '(( * *( '78 (7) ( ' N+F ; ;$ G -$[ P * *( \( 3 4 V + MP" "+ + FJG ; (: ( 7: : ("" LJ(LJ "?(: : 4( ( ( : $ " $ * ( &
] *( % 2. Pour les élus : un moyen d optimisation de leur rôle d interface entre le site et la population $ ( $ Z (')(, (7 ' (,) * * ( 2 Z ' 0 (* ; 8) ) ' 8 ;(( < ( $$ (( (). 6 ; $'( 7 ( ')( 6 (. ; ' ' E ') (( (7, ) 7 67 O', 7 $ 8 8, ')( * $ (( 0 $ 7 ( '( L (,' (. (('.( ). (., 8) 7 "#"2+#,!! -,1#+1*, +!"2+ - (( ' L ')0 ((7 ')( (( 0 $ (, ' 8 ( K ) ( 7 ')( ), ((0 $ ((* 'L ')( ((# 0 ('.( ( *, $88. '8)8 ) 8 (7(.), 7 ) 8( )' $ 8 8, (( $K 7 87 L ( ( ((,8( ( ) ) - ')( 1 + 3 7 088 8 ( 7, ' ( ( (0 7. L 8 (, *( 7 0 $F -)( * (2, 7 )' G, 8 ) ( ( (( 7 ' 7 (8 ( L (7)(* $((0 $(.(( L () ( 88 8 L ( 7 6 +, 8 ( (..;> 8' &5
] *( % ( $, ' (( 7.( ' #7 ( (.) * (2 '.( ',' ( () ) - ' ' 1 3)'D7 L (,(7 1 3 F,%%%G 8 ( 7 (8 (7, 7) ) 82 ' L ( L -/01 ) ( ( : ) ) V) ) ( 7 : ( _ /01$ ( ((: (3V 4 3( /01M + J (+ + _ ) ( ( _ /01 ( M + * " -/01L:+" (3 ( 7 3 & L8 6( @K 5: 3 &M ( ) K ) = : # ) ] 3J ) ( d ( 0 ;V L Q + #W (+ ]: #7 # d ( GFF KFFFFF U V 4 ( : Q7+?&CFFFFU (( #V+ d ( ) (?+,+ +7?$ 0M ( J:( M, ( ( (: 7' )'<' $= + ( L ( L( KF ( L :0* > ' ' ' " 8 ( - 0, 8((E 18 3'88 $ (( 0(( '( ')( &%
] *( % 6 )'( (- ) ; (' '", 777 88 L ( $ #+2.0+("-*-!#0"+D"#+-,+5.#+F.92<"11#.92/0 #*#,! $.+ '( T'. ' 7 ' ( 8 K ( (87 0'( T'. ')( *, *.0 * 0' ' ( * ( 1 3 ( (8 0(2 8, 8 ( '< L 8 7, S7 0 (7' 8 7 '$ 8(. ( 7 ' ( ((8 7 F, 8 ')(.G, '7 ( )., ( ( (7 ( (' 07( 7 1('< 873 S7, ( ( 7 ' (.( $ $ (. ) 8 ()0( '., ( 7 8, '. ' 7, (0 < 8 *.'7 (- $'- 8 ( (2 (* ( P -"* -/01Q 3 ( ( "V : (( 5 " 7? O 3(+, :( 3( * > ' ' ' " -/01AJSLT )( >( ) 7 3 M 3 + ( + ) ) /01 S) T ( ( V J ( ) ( + d0 d )( ( ( ( 3( ) M : Q $) ((8 ( 88 6 7) (() ( F (. ( 7 B 0 G,' ( (( 8 '7 ('( 82 :
] *( % 0+ 07 3 ( & ( Q ( 7 < ( ( ) A( ( : V 0 3 J ( ( 3 ( () 3 $ ( / + ( 1 ( 7 ) 3 5: 7 G ( ( 3 ) I ) 7 $ ( : 3M VJ3@BCN @@ ( @BBC 68P :0 ( ( 7 3" J ) * > ' ' ' " #+2.0+(7 3! *#+#!.128#,+#1#+" 7#",+ " 7*,( ')( * (' 7 2 7,7.2 88 ( (7 '8 8 0)( (7 (7-8 $' (- '. ( D 8 7 8 E )0'7, 8 '< 8 1( (2 3$< )0( ' ( ( < 0,'88, (( 7.*6, *),< ( ( #, $ (. '.( (((2,'() )'(( 0 $( ( 870 +.8 ((( ( ( < ) ( 8, $ 7< 8 * ' $( (.( ; (, ( 8,) 8; ( ( (2 8 ')( $'20 8.( 8 8
] *( % -/01M : :+ +) ( # ( : ] ( (: 9( Q +&: ( FJG <( 3 > ' ' ' " >< ''+ ( < ; 7 ) (' 88 7 ( ",' 1 3 8 ('.( ' L 8;' ( 0 7 07, ) 7 7.(, 8 (, 7 (2 7 ')(,(( L ' 3. Pour les exploitants: une connaissance de l environnement social du site ' ) $ < * ) (.( * I'. ' ((0.,< 8 )' 7< 8 # ( 7.( ( ' 7 *2 $ * (( 0 ( ( 7 7.1; 3 80 8 (. 0 17;8 3 2 7 1 (3 ' ' ( )' 7 < +( * '7 0 7 ) ( ( * ( 7',) ' 0 ' * ',) * (8 #7 $, ( ( 0 +, ' ( ) ( 8 (, '7 ) ( '(- '. $ (('7 7 (, < ) ( ( (((- ( 0( %% 1 7 ' 7 3*.,1 () 7 3F,&::&G &
] *( % 2<0.! -,1#+3-,8.!+D3-,!3!+7#3.9#,7 "-,,#*#,!+-3.#!*G!" +#1#.9,8-"*! -, '72 ).(7 < '.,( ( )'7 7 ((.(D7 $ 8'8, 7 ' (,() 88 )' 0< ( '.($ 8 '7 ( 0 7 0,'1 388 ) ( (,)'. (( #,'. $ ( ( '.( 0 ( ')( $8 $ 7 8 7.(,.( 0 <6'( 8, ( ' ' 7,) 7 7(2'. (( 8).( 0 (7 '( '7 81 3,1 3.() ) ( ( + '( ' '8 # 0 '( 8, $ 7< 8 1 3 8" ( 1 3 '7 )' ( () " 88,( 0 $ ( ( ( F 8G0 7 (2 1 30'. #, ( D 1E 3 ' 7 $ $ 88 ('7 ' 7 )( " ( (.( 1 3 7, * 2 " ( '((* 1 3, (7 + (, 88 ' ' ' 7 ) ' )( ' 0( (2 7 ((* (, ' ', 8,)' (8 ( $.(( 7)'<0 (< 7.( 8,01 3,+( (2 )( 7 7,1 +3.() '8 )'.( 7, $ ZE '888 Z ( (" 88, (8 (8) )0' )' () 7 ( 8 *) ) ( )(, () 7, 8 ( ( ) )
] *( % ( (( )' 2 (( 0 (,7, 88 ( $( (. <6( 8 ( 1(3'8,' 0 8.( ' ' 2 (( 7) ( 7 70. 1[$ $( \ ( ( : L ( d) 3 ) ( K N;7= N7) D ( 7 ;0= Q L 9 ( ( : 5 ( ( : M : /01 ) ) ( : V L: d 3 ( '.(' " 7 8 ) ' 8 '.(' * (. $" ', 7 8.( ' 7 ( 7 ((*,1 ( ) 3 ( 8 7.(7 ) '(. 7 7,) ( 1 3.() 7 2 ( 8)' ) (2 ( 7 ( ) $,#"-8#++ -,+-03 #0+#1#+-, *<# $ $ ( )' ( (.( ' 7.; 88 (07 ) (7 (( 1. 3)7 0 ' 8 (1. 3 () ) ) 27 (' 7.( )(( 7 8 ", ( '.(( ; 7.0 (,8) (. 8 (, ( ) )(2 0' )( 0 8 ')( 8)''+1 0* 3 1 ) *)3F!, %%:6%G 4
] *( % # () ) '- ' 8 $' - ( 7 () 7 (, )' 7 ( 8) 2 " (8 8 0 ) 1M ' 7 3,1 + 31 7 (( 3 * '( 0(' ' 8. (8 * )17;) 3 9-33+ -,1#+#-+!-,,#"+0".3G,#1#+"#+-,+5.!2+ $ $ ( ' (( (7 ' 8 (1*E 3 * $.( ( 0' *, ) ) (2 * $ $(.' ) 7 ( 2, 7, ( ( 7 P -* -/01 d ( ($$VLLd d 3 " d /01L: 5 3 ( ) 7 J? ( : ( ( 0/01d /01* ( '.(' " 7 ' 7, < ) '7 *,( $, ; (( ( 7 7 " ( 1 3, (0'1(2 * 3 4. Des instances objets d appropriations multiples ( '*N( 7 88 ( 0 ' '8 7 * ((( - 8)(( I ' $ ( ((( ((' -1 3 ' -.
] *( % 7 7 ( )0( ( 0' ( 88 ) ( ( 7 < 6 ; 7 S7, 8 F (8. 7 '"G((* () 87 0 (((8 '7 1( 3 '() ) (7 '- 8') ((0 * ; $ ( 82 $ ('. 7 8 0' )( ( () 0 ' ' $) 0 S7 8 ( )0 88 ; $ ((('( (, 7 ( $ $ ( (.+ ' 8 ( ' L ' 8 (( ( ( ;.(, $ 7< 8 (7 8" ( E ' 7 ' (, (0' 1(2 * 3 $ ' ( 88,8((E, (8. 7 '", 1 3, 1( 3 17 3 *, '< $ 8 ( 0 '87 $ 88 ( ( * 8T7 ' 8 ( () L -(* ( ) ( ' (, ( F7 G /
] *( %?@GL : # 8 # ;88 '8 (( ;88 (7 * ;7 ( 7. ;7 * F, ( ((.G ; '8 ( ;7 (7 * (.) * ;$ ; '8 ( (.) * 1"7 3 1"( 3 # ;". ( ( ( '( ')( ".( ;88 (7 * ;> 7 L ( ' $ P 7 7 7 8) ( 7< ' () ( ( ( D ( 7 (((, '8 7 #, $0 < '< '8 T 7, (7 '*+(*2 ) 8 8 (,' 0 ( 0 S7 7 ' Section III. Production de l information et exercice de la surveillance : domination de la «sphère spécialiste» $( ( 0' $8((E ) '20 '8 7 ' 7< 8(2 (* ( (( ( 8 88 8,( 7 '8 '. 7 ) '8 (7 '.(, 0 1(*2 ( 3,. 8 7 (, +( ( 7 #(( 0 U, 7(7 7, 0< 0( 0 1& ( ( ( ) ( ()" 7 + )( ( (( + ) (
] *( % (' 8 7 7#, ) 0' '+ 7 (((>,R?* $ ' ( ( 0'70 7 8 * (*2 ( 8), (0(7) ( 7 '8 0'.(, ( 8 1. Une production univoque de l information. ( '8 $ 8,) '8 $ 7.((.( (8 $ ( ;.( ((E -,( S7 2(), )'.( #"-"!1#.9#@.-!,!D",3.#+-0"3#19,8-"*! -, (( 80 8)7 < ( $ &% %%(7) $1 3 ( ( 8 'F7 *( 5 G6 ; 7 '-, ;,(7 ) * ' (, )'7 8(7, ; '+ N 2 - ' ', ; 8 7, 7 87 8 (('7(*). $ (( <,(8, < $. ' ( (( ('.(,) 8 ( (( '7 $$(, ((+ (((7, ) )8 (('7 )8'- ) 7 #,+) 7),( ' 8 6 ; (7, ; + 88-6N,.7,) (N2 ( ' 8 0(. # ( 7 '- + ' 7, ( *F,&::6G 5
] *( % ; 7. 0 F7 7. P,( *2,JG, 7 F, * () 7,JG $ (( ' ) * * $ 7 D ((7, )' ( - & $' ( 8.(('7 27 I 8 ( (* 6 8.*7 ) ((,) ' 8 (( 8, 8) ( ( (2 F7 * (. ( G -/01+ LN"H"C( V + d + (: L W $$VLL - M M _*; + 3 W6"G :$ + _* ( ( +( '8(, 88 ')( 0 (' 7 * ( '8 -.( )0'( ( ' $, 7 (7 * ( - 7 )( $ 8+7 *,.(.( )0 7 0 +( '() ( 6 <, (( 8 ( 7', ('20. ( * $ 7 * ' (.1* 3,)(. ( (,0< (7) 7. * ; B* 8 ('.7 N(' 8 ;L( ( ( ')( (,(8.('? ) - 2 ( ((, 1( 3 $' ((( 8. ' -. 1 3' 88 (8' -.(.0 * 67)'7 ( 7 7 ')(,' 70' () ( 2 (,) 0 ( (8 (2 * F7 (( ((G,( 8(' & 8) 0+ ' 7 ((7,. 0 %
] *( % #+?0+!#*#,!+F.*"<#J:#"+0,-07- "1#3-,!"#(#@#"! +#> $'- ( ((, 8 (7 ' ) 6'.( ')( $(7 8 72 (*2 ( * (*2 1(8 3(7 0((, * $ 0 -, 2 ( ) ( '8 #7( 7 8 (,'- 8 8 (* '7 7 ('. (' 7 (. ( - '+ ', 8 8 )'(( + (,') 7 ' (N2 (27 7,7 ) 8 (('7 - ( ( 0'.(' +*2 ( (, 88 )0'88 ( 0 )( 61 7?: ) 3',.(,)( ( * (.,( (('7 7.,). " 8 (2 # 0 8 (, * $( 7 0 8)0(;< '8, ( ). + (. ( (27 + ((, 8 (27 '( ( 7 7 8 8( 8 ('.(F.) ; + G $ $8 (8 )( ) '.( (' 7 8 '( 1 3.( 0(( (, '7'((7( ('.( ) '7') 8 0, Z 8 7 (,( 7 0 ' ( #,.(' P $,8 0 ' (, 707 ' $ $ 8 0 ' 8 ('.($, (( '7,8' 88 ),. ( )' ( 8 ('817 3) + 7, ((. ' (, ' ( ' ( ' (. ( (27 ' ' ' -. P ( ',) (7.( 4:
] *( % 8, ( '(87 (.8,) 7 0('.( 1.3 (, 7 ' '( ' (, ( ', ('.(; )7 ' 8 ;I, ( ( < 0 ( 7 ) - ( ('7) ' 88 6( '0 (.( ' 7, 0 7 ')(, ) '.(, +(87,07('7 <",1#,3#"!!01#1#+ *3!++,! "#+ " 7*, ) '8 (( 0 8 ( '.(( (88 8, ( ' (, ') ) ) ( $ ) 7 0. F J " ) #]) J#1 0 ) 0' ( ' 8, 8 ( 7 07 N 0. - ' $ $' " * 08+() '(. (( * (0 '.( ((( ( ' F) ( *0' (- G 1-'.( 3Z ( 0(,8 + # (( ( ' (.( 7 )) 8, ; ' ' * - E3 7? 7 L V / ) 1 3 $( (( ( ( ( * '+ '' (.( 7.6 ( ' (( -8 8 ( 88 ) ( 7 < ( 0 ( C,(( (*2 (8 ) (( - ( ( (*2 ( $ ' 7, < ( 8 07 $'.(,( ( #C #( 0)'0 '. (' ) 0 8, ( ' ' * (8 ;#;>,27 87 &::& $ " '7 4
] *( % ( 8- ) #, $' 7 ( 0 S7 ((' 8( 7 ),( 8 (( 0 '8. 0 $.,< ( 8 " 88, <(8. ( (( '7 1(. 3 ('7 0.(. ( L (8, + (7' 88 7, ) 7 7, ('7 ' (, ' (( 7 ) ( ( ' 8 7).(, + 88 ( ( '8 (($ ) '8) 8 88 ' ( 7 ( '8 ( *+(*2 ( 7 < 7 (.() )((E (. ' ( ) ( ( '+,' 0 8 ('.( ' (' 8,' 0 ' 8 '" 88,'(( 0.8( 8 8 7;8 "8, (0 7 ')(.,(7. (- '(F7( G #*,!#,1#.+0+ 3 -, $ ( $ 8(-, 7 ( 8,) )0'( + * ( ()0 8.( 07 8 ( ( ( 6, ( 8 $ 88 '8 ) 7,( ((,'7 ( ( ' 7 "8,) ( 8 8'- '8 7,) 7 7 (' 27 2, )( F)' () (7 G$ 8 82 )((E (('7 82 ) '.( (7 8 $ ( 8 7 ( ' * 7 8 ((..$ ) (( (. 6 ( 7 8 I (( ( 0 ( $' )< ( C",'#">" >2 ' 7 72 ) 8 8 (-, 7 ) (F#">"T>"TC"P& ) ',44(G 4&
] *( % ( (.()( * (, ( ( 7 -/01M + +_ 30( J (3 (( _$ LV( 7 E3 =( $ (AJ#M + :? ) :Q 0* ( (, @ 5 -/01 $ ) L 0 Q 4 L ( : * ( ( #(( $ $,$ 761FJG '( ' 88 (, ( 7 '* 0 8, 7 '.( '83F$,&::46:%G, ( ( 8 7 $0 ( 7 ) 0( 88 7 0 8 0( ( '8 8 '((, ' 88 ) 6 (8 8..(,) ;8 '- '. 8, (.1'(( 3 2. Mise en place d un système multiforme de surveillance ( 8 $, '. 7 8 (( '.( ) ( 08 - + 7 ;7(.((.( ((6 8. (7 *,) ( 7.,'. 7 $ (0' 0 8 ((, 0 8 T 8 '72 ) ( 8 7 (,(+2 7 88 8 +2 88 -.) * 8 7 ( #,7 ( ( )8'- ' (('788 '<(8 8. 82 ) ' 7 ) 4
] *( % 7,) (7 ) -,) ' 0 +0"7#..,3#1*, +!"! 7#* +##,05. 3 #7' 88 8 7 ) ( $, 7 ' 1( 2 3 8 7 0 'S7 0 ' ')( ' 7 88. (',) 078 ') 8 '. (( ) ', '< (8 ' 7 '(2 ( $, ( Z ( ') 8 88 7 )( 0 7 (7 -)'08 ' $ ( 7 7 71(3) ( ' $. 0 7).(T $, '( * ')( ) 08 7 ( 8 (.*7 '( ( 7 88 ', 7)'8 0'.( * ( 7.) Z 7 ( 0 8,'( ( '( '( 2 8,'7) 7 $'8 7 07 7 ( ( 8 7 8 86(('7( ( * '( '.()8.7 '( 8 N '.( '( 7 '. (- * 8 (,( 7 '( $ L ( < 0< 88 $,7 7 ( '( '< 8 2 7, (7( (. (. ) ) (, ( ( '7 +8 ) 0< #, (7 '( ( $( 80 8 L ' 4 1K77 N)'+ $ (7 ) 78 7 7= d L&)L& + (+ d3 (3 /01: L (3 8FF@&3 () (3 /01 ) : * (,#C 44
] *( % $ ( ' ( ( '.( '( " ( '8(( 0'78 L 6' )'( 0< 1888 3' 7 F, G8 (('7 $ ( (8 018 3.(( )( ) '.( 2 8 () F( ( ( G, 8D(8 (, ( 7 (. ( / 1 S ) T 3 $; ( ) _ /$ (& 1 Q ) _ / 1 $;" /$ (& 1 ( / 1 ) _ /$ (& 1/ 1 3#/1 3 / 1 / ) 1 J ( 33 W $; ( J /$ (& 14 / L7&V?1: ( / 1 < /$ (& 1 QM $; $ N+,&::4F ( G ' L 08( 8 )' ( 78 ' ), ( ; ( ( 7 '";(( 8 ' ( $'(('. ' 7 0' ')( ( ) (' 7 ' ( ) ( ( ( 8 ( * (2 7. ' $( 7 8) ( ( ; (, 82 0 $ 8 1* ' 3 8 7, $ 7< 7 0 +.)' 2 8$'(' ( 8,.( ( ' L ('.( '(70' '.($'.( (2 '.( 7<< ()' ( (, ( ( ) ( 7 7 4
] *( % #7 '( 0 ( ;,)82 (( 0 ).(( (, $ ( + '. ( 7 ' "0,' ( ') )0' 88 7.( -/01 M3 S T(: & ) + ( 9( 7?(: 0/01+:3 > ' ' ' " -/01$PP7( ( ( :, ( ( ( L ( ] ( + ( ( $PP7 3 L ) ) ) $ +L Q ( ( Q ( ) ) (, ( ( (+ /01 L $PP7( ()(: ) ( ( 3 (: ( ( (V+ :) ( "< /01 7 L & 3 ) " ( : J +5 3 (( 3 * > ' ' ' " "(2 0 7 7,7 8 7 )8 '- 07 () * ' 8 ( - ( (* +0"7#..,3#!#3, /0#-0#@#"!# ' ( ' 88 ')( )'.()'2 $ L *) 8) ) 7 I 7 1.( 3 ( ( (.( $ ( 88 7 '.( *),. L 7 ( ( ), ( 8, (.( 8 ( ( - 208,0'7(8 ( T (,)'0' ' 8$'. 7. ( '76 ) ', ( *), *,J$ ) 7< L '.( (( ( 4/
] *( % 1 3$ 7 *2 * ) '(( 0 ' ) @, ( ') ) 82 '.(,' $,, ( 7 *) ( '.() ( 7(8 17.( 3'(( ) (('7 '( ( 07 ( (* ) 8( ('.(, (0< ( 7 $ - )0( 0( 78 '7 ( 7.( ( 8 ; 8) ;7 '+ (, 7 (27 + ((, ' ( 7 7 ) ) ( 7 7 7 ) ' ) (.(, 0) ( * ( 8( D7 ( 80,( +8 )( 8 '- '.( ' 7 ( (0 (.'(),. 7 88,() 8 ( ( ( 7 '77 L 7.( ' (.7 ''7 (( ' 7 0' 8,- 0 +8 (L)'07 ' 7 8 -L )* - * -/01 L 7) ( ++ 4 /017 W $ 3 ) + &+ ( )( 0$$VLL $PP7$PP7(+ (! ( Q $$VLL( + + ::"+ + " + + 73+ ( 3 + :M ( &: V $PP7$$VLL( $$7$ $$VLL($PP7($$7( ( ( 0 ( L ( ( )0* ( ( -/1]9 ( $$VLL )+::* ( ( -/01$L: + ( 9 # Q # Q 4
] *( % ( + ( ( : 0* ( ( -/01WQA7$ 3 ) ( $$VLL#W L( + ( J $$VLL/01+ ( (+QA7$:) ( $$VLLW ( :QA7$ ( * " $ '.( *) $ 82 1.( 3 1(8 3, '. 8 7 0(*2 1(3 (, Z '. ( $ ) (2 ( ( *) ) ;7,, ( ' ;,( 8 1.( 3; ( ', 7 '" (*2 ( ' ( ' ( 88 8 7 ) 7 8 -L )* -/01 ( M + ) (( /01 $PP7$$VLL( (0M L ( $ ) (7+ * > ' ' ' " -/01Q (+ (, ( L$PP7( () /014 3J ( ( + ( ( ( ) (+J * > ' ' ' " +0"7#..,3#1 "#3!#1#"-@ *!2 0 17.( 3, 17 3 ( *) (2 ' ( 2 8 88" 8 7 ) ( 7. 87 (..;. 7 0' )( '78 ')( 6(7, 8,J 45
] *( % $0 ( +2 (6 ( ( '. 7 88 ( *(*, ( ' 8 7 7 ((..,8 8, ) 8 $ $( (( (( ). ( ) '2.*. 7 ' ', 0 )' 7 (( -L * -/01L + /) 01(+ ( ( + ) QA7$$+ L :+ * > ' ' ' " -/01W L ( W ( 0 7() ) * ( ( - /01 ( ( # /01 7" #Q+ ( + 9 : ( 3 )* ( ( 7 ' 88 * $,< 7 0 (2 7,.F,,7 G 8( 8 '2 7 ) '88 8 ' 7 7 ( ; (7 88, )'.( 70 88 7 ( N;7 L 1 3' (( - (.(,) 8 7 ' (. (.7 )' 8 * 0 7,, 7 * $'- 8 * *('.( ' (( )'( 8'+ ( 88 ( ' ( ( ) ) 7 2 1-83 ( ( ( +( (( (R &,)' *0 8 88 8 17+ 3 * ((7, +( 77.( ' $ 7 *.() ).7 ( < 2 (, ). 0 7 * & R 0- ' 1^""" - * #3,,&87 &::/ 4%
] *( % $'(( 0 1) 3, ( (. ( *, 7 )'0 8 1 3 7+1 3,0( ( - ) ', ) 7 (. ( 8 -+ + E.+ 1) 3 8 0.F, 7 G.()0'. 8 7 $ ( ' 88 T 7 ) (7 (,'- 8 '7 +8, )(( ) '20'8 (('.($ * - 2 8)'E,0' '8 ( *) +0"7#..,3#!#""!-".#1#.<#+! -,1#+123#!+ '0' ( 7,'- ( <,) 0 L * 7 (. *, * (8(. +( 7 - ( ' 7 (,. (. $ (( 0 ' 0 * ( ;' 7 ( (. ' *, (. '*+2,J; ( 8(7 88 $ $( ( 8 ( (8 ' (( ) - 8 88* ((.7 8 )( * 0 (( ( ( 0 7 ( ) 1+ 36 7 (2 ( 8 7 1* 3 (7 0 * $' ( 0 * (( * 7 ' *E 88 ( 7 )( ' ( ( ( 7.. < ) ('. 8 7, *. 8FC" G 8 ( 8 ( ( 7 7 7, ' ( ( ( ' 7 #, ( 7 * -8 ( ' ( * * (' 88 8 )' ( ( 27 -/01AJ) Qg "/ " + ( + 1 :
] *( % 7? ( $MM S T : ( ( +)( : : $ (:K"N " ) )"/01* ( ( -/01&L& + () ; & ;: 7; ( %) ( $+ ( "( ) ( ( > @ : $ ( 4 ( :0 +:( : 4 4 + +( ( ( : /01* ( (?@K : T : : 7 (8. (( "> ( "88 7 " 7 7 " ' + ( 7 6,, 7 * 7 # + # '+ 7 () (( ( ' '( 7. 7,.( 7 # 7 6 *) ',8 8 7 7 87 7 "> $ P (( 8 7 ) 7 8 '7 ( $ S7 2 0 '8 7) F *), 1 3 G#,* ', ' 7 +( 7 8+( )' ( ' ( 88 0 (<* ), +( $,8 <8
] *( % '+ (((Y (8, $ C9,'. 7 (.+( 61 3,)' 8 1 ) ( ( 3 1 /01 ( ) ) ) /01* ' '.+( 6 ( *) ( '+,'20,88,) ' +( 7 3. L exportation de l information inexistante # $ 7 ' * '1) 3 '8 ) (), '(( () 8 88+) '8 () ) ( 7 8< $$; ; * - 7((8 0., () '( ( ' - 0' $!, 7 ( ). ('.(60 ' '72. 0')( ) '< -,(80'7 '.( '.('?) 8 ( (2 $ >2 ( $ 7 ' * 88 '8 7 ( 9,8-"*! -,++#"."#"2+#,!! -, '. 7 88 '80'. $, 2 (* ( *) '888 $(2.)' ( #. ( (2 77)'( (.'< 7 8 ((7(.7 ) F7 G > ( '8 ( (2 *, ( 88+) )(( 8 ' ( ((. (,'88* @ ( ' 7 (88* ( ; $ (, 787 0'( ' 8 (0. $' 88 88 '8'7 07'. ' 7 ( () 7 ' ()0( &
] *( % #'20'8( *( ( * $ (((0 8+) '+ ((..(( 7 < 7 0 " ( '8 8 ( ' (,' (8 * (. 77 2 (2 + ' ( ')( * (.() 7 (7)0 '8,) 8) '- ' ( $ ( 88 '.( '8 8 7 $'81) 3F(('7.(,( ; G ( 0 8+) ( (2 * 0 ( '8 8 7 7 ( F(L, 8 ( G ) '8 *, ( 0 +...)'* (8 2 88' 8 *, ' ( (., ' 1M M /) 1 " L( J )#&L ( * 8 ' ' L 7 ) + ( $' * 7 '8 7. () F)( ( ( G.72 ( ' * 7 7)' $,( D 7 $ L 1 ' 3F? UM(,%%5G6')( 8 '- ' ( ' )' +8 7 -/01 9 0V + + L + )( L : /( 1( $ + (,* ( ( -/01WL >L"& "E (, ( +M 0M ()L& (++ L 0 ( ( ( ( +( ( (+ 4 ( ( '' 18(7 3, CM+)88 1'8(7 3) 82 '20 8 2 ' 7 1'87 3,) 0'' 88 '8FM+,%%5G & $'7,7 &::, (
] *( % +5 0:) * ( ( ++19#@-"!! -,3-..#3! 7# ' 88 '8 0 $8',. 0 () 8, 1 8) 3 '+ $ ( 8,.(, < ) ( 7 '", 7 07 )' 8 '- '.(, ( )' ( -M$SV 3 "&"O T ) L MM S$$VLLT+ 3 088 8E,(, -.() 77) 0 7 $ ( )( E '8 (( ( 8 ' (8 (2 * $.((7 )( * 8 0 '7 * 88() '8,)' 0 $,. ( 8 ( ( *$'8(2(( 8 - ( 7,() ) )' 7 ( 8) 2, 0 0 )( ' 7 (, ) * ( ' 7 7 84::: $ $ (7 '.( '8) 2 7 ( $ * '.(* 2 ( ( 8 <(( $.( 088 '8 ( ($ * 8 *, '(7 ('<0(( ( 0 7 8(( K. )' 8 2 ( 8 ' (8 '.(' ( 7 00'(2 - " (, 7 8, ' + #, 7 ' '.( 7 '8 7)0 $. 2 8 7 ( ( < 0(( F,7,JG, ' ( 8 *, $, ( ; &4 %%/ 4
] *( % 4. Intensité, ouverture et qualité des CLIS : analyse à partir de la grille des Forums Hybrides $) ( ( '8 7.8. ( '(( 8$ U O @ 1 '73 8(( (>,R?* $ F&::G ( '+ 08( ( ) # (( ( ( 7 7 $7 * 2 F, 7 )G) '7-U, ) O ( " )( ( O (( ( *F,&::6/G ' 2, 7. $ - ( F)7) ( )< (), $, $"G6', 0 8,'7 )2( S7 ( ' (('< 7 $0', 7 ) 8 ( )8 88 8 $' (01(8 ( ( (* ( ( 3F,&::6&/G' ( ( 0 1(. ;( 7 ( 3, ( ' (8,28 (2, ' $ (2 8 " 88, (( (* ( '88((E ) ; (*2 ( F(8 8G$'20 8 *) ( '(( ( (8 ; (, ( 8 ( (* '8, (8 7 ( (.( 7 8( $ () F, ( ('.( (- 7+7 G 8 ( '(( ", (( 7) **6'.(8 ' 7 '7, 0' (( 7,)('(( 0 7)(>,$ R?* F(. (.(.*().; G, 0 ((* 7 0( 2 8( - ( ( )( ( 3F,&::6/5G
] *( % '.(, 0 7 0 (8 ( (2 ) 0 ' 7.( 7 '( (2, I. )8F 7 '".(G' ( - ( ( 0 7. 2 (((> $ R?* 7 7,.;2 76, ) L ( 7,' 0,01 *F,&::6&G $, 7 (, 88 7,7 ' 7.((, 7 (, 7 0 ( 8, ' ('(8 0< 7. $) ( ( ((* 0' 1.3,' 0 18 ( (+ 7 ' ( * 7 3),) (0(0 ( ( $ 8 ( (( $, 88 7 Z 88 ( 7 < < (( K0 08 7 7 0 (*2 8) (*2 (8 ) 7.( $ 1(8 3) ) *) ( (. (, 7 ) 88 ( 88 '.( (8 ( ( $1(83 ( ; 8-8.( (;, Z (((0(*2 ( '(2 ' -0 8 7 *) 1-7 3 ')( ) F 88 7 (. ( G((7< /
] *( %?@N7 L UO ( : Q ] ' (8 '.( ( ' 8 ( 707 ( ' L ( ;( ( () 9#$" >>"#" C C ( (*2 (8 (, ( 2 7, ( ' ( 7 (2 (2 C J $'7 ( 8 F 7.0' (8 G ((( ', (8 ((7 ) ( ( C ( J ( ( (( $ 88 7 ( < $(8FF@8@B $'72 $0' C*+ (( ( $ 8 N, 8 2 (8 ) ( 8)8 ')(, ', 8 $F ( 7.,JG ( 7. 1 8 3, ( ( 8 8 ' ) 8" 88, ( < *,' 7, 2 '.( '8'7 (( 7 8 8 ( ' ),)( 7 *(8 7, ((, 7, ( 7 ( (C, ) 2 0 ( ' 67 7 1 $ 3,) 7 7 8 ')( 8 $ < 0 $ >*,) (((2 ( 7, ( < 0 88 J 0 ( ( 7 7 7 $# 7 88 (R?* 7. $ (( 0 + 1 5, V$PV () M 3 ) 1 ) 3 /01 ) 3 F?*,&::/6/G
] *( % $'+ '.( '8, '. ( 7,(8 $ ) 7 8 ' ', ( ( 7 (( 8 '.( (8 07 7.( 07 ( 0 ( 2 8 1(2 * 3 Section IV. La CLIS, les déchets et le territoire $ $ 8 ' )( (. )' 0< ')( '' ) '., 8 *E '(( 0) ( (7 ( (77 )' ( ' *,(7(( ) $0< 'S7 ( ) * ( F (0 'G )'(( 1(3 2. $88 ( ' )( 7 1 ' 3 7 1 (2 3,0( ( -. ) (7 *,, 72 807 ')( F (- '. G' '(2 ' -, 1 ;8 3) (0' ( * 1 ;O3) 7 ')( 7 ( 7 1(2 * 3( 8 '( ' F( G ' '7 ( $1 30 ( ( ; 8; 1(2 * 3 1. Un territoire d acceptation des déchets? ) ;- 0 ((* 0 8 ) 8 $ 8' ' ( * $' (M ), ( *) )(, 7 * - 8 ' (61 3 : / ) 1( 3FM,%%65:G $1>?R 37) (FG)8 '((0 '. ' ((, (), ) 8 ( #7 ) (7 * 8 1 (3 ' ( ( 13 ( ( )( 5
] *( % "-7#,,3#<2-<" /0#1#+123#!+ * * 0 8 1 (3 * 7 (*) )( '0 (7 *,' 0 7 $ < (8. ' ) 7 ( ( (7 * 0+< > ()0 8 (7,((E) ( ( ' ( 8 ( *,) ( * ( ) ' ( ( ' 0> ) (8 (, (8 '( 8 ( 8 )0(7 (*) ( ' ( * ( (* $ (( )0' ( (,) 8 ( ( '.( 7 ( $ 7 0 0(7 *,7 ( ' 7 ) 7. 7,' ((. $ 8 0, 8 ((( (.('( * )' ) ((, (('7 8(-8 (*) ; ) 7 ( (6 7' ( 88 ( T* ( -)'0 8 ((E 7, 8 ( )? ) +( 8 ).8 ) *. ' ( ( (7,'72 ) (( ( 2 )( N ( 0 * '7 $' ' 7 ' 8 ) 7( 7, ', * * '7. 0 * ((* $'7 - ( ( )( ' * 1FJG) N;7'( ( (( (.= P 8& "";) & ( 3( L # '. (,.'<(8. P ) 88 )0( (7 (*) 6 " ;F< &::&G618KFFF QM ;5KFFFF$; 5@KFFF 56FFFF +8FFK3I " ;$ ;F< &:::G61& 5& "" ""3I " ;@ ; ; 617 A J5 $ > 3 %
] *( % P @ 0 P 8 P @) : L 0 P 8);) W/01Q A @CFFFF2( @FFFFF( NFFFF2HFFFFM + : + ( ) J$NF2HFQQQ2 @62@KW (+ (: 0* ( ( 1K7 7 N (('7,) N;7 ( = W ( ) 9 ( : ( ( & L(/01* > ' ' ' " $) (7 * ( ) ( ( +) " 7*, ) 7 - '72 ( 0 8 (7, ) *, 8 (- '. P 90<*#,!! -,1#+!-,,<#+#!.#+?0+!#*#,!+1*, +!"! 8+ ' 7 1'72 3( )) (7 ' 8 ' (6,8 (7 T * ( ' 27 ( -. )6 ; 0 7 0( 7 ; 0' 8 ( ; ( 0( ( ",7,7 ( 8 -. 8 '.((( 7 $ 0 8 '0 8 '.((8 ; ( '< 7 8 ' 7 8) 7 '( 2 ('<''.($.( $6. (2 +, 7,( ')( F G7J $ ' P * + * ( 7 * ' ).(( ( $. ' ($ &::&0 7 * ( 27, '7 ' (7 ( /:
] *( % E8 '<(8 ' $'( ( 7 (8.,.. #' '((8,' ( 88'- '7 $,) - 7. 87. 8787, ( ( ( '( ( " 88,(8 7 ) 17 37 $ '8 #, (( (( ;' ' 8 (7 * ;) 8, ' 8) (8 ' 7 8 $ () 0 ' 88.+. 0 8 8 ( ( ( ' (*2 () 8(2,' 8 * ' 7) $ L / 1 (J" # /) ; 1 $O 3 ) "" ( V A 7( A $ /A41 M ) 3 & / 1 + GFFFC8FFF: ( + $ '?F$; ; * G, ( 8 76'.(' ' 8 $; ; * ( * ; 0 ) ( '<'.(# (( '7 $ ' 8 $ $ (,'(7 ' ( '( ' '.( (7 (*) ' 7, * 8'- $ &+ L / 1 V S) T /6B FFF 6K FFF1 @@FF S; TM 8BFF+ ( L( /) 18BFF /L 1J # $'< 7 ((7 (*) * 7< (( ' * 27 2 /
] *( % /) 1 ) + / 1 J _ /) 1 S; ( T( / 1@8FF /) 1 3 /L & 1 J!( # $ "'* F$; ; * G, ( [ * ' $8 0. * ' 8 $' * * 8' 7 (2 7 (8 '(( * +8'- ' 7 ((*+,) D $ ( ' ( ( ' 7 7 (() 7, ( ' 7 0 ) \ /7( 1 ) QA7$ : #VJ:8FF8# /) 1@6FF MU/ 1( /7( 1 ( ) : + ) / 1 : M / 1 ( M 8FF8 ( 3 )W ) 3 ) ( / V&7P?QL1" # / 1 ) >( $ " *.; ;$* F ; ;$ G, ( $ 7 ; ( < (8. 8 '.( '( $ 8(2 ' '.( '( )( (8 0 7 7 #'.(! *,+ * (7 '" ; ;$ R7,' $ ('( ' ( 7 ( #7 * 80 ' *,(E8 ((. *? ) * 80'(( * * '.(, ;(8 '(, $- L 13 $ $., ( 7 8 ( 8 * ' ( $, ) 88 #,'( (,) ( ( (., 7 (( ( ( ' * 1 3 ) ' ) '8 /&
] *( % $ (('7 888 $ 07' ( (*) (7 * > ( ) 08 (;(' ( 8 * ;,) '.( 7 (, ( 7 7 ' ' #+1#*,1#+19#@!#,+ -,D0!,!1#" +/0#+1#"7 7#".#3-,8.! $, (- '. 8'- ' ( '0(8, 0 '7 $ $'. 8 7 8-07.$ '* (( ( ' 7* '( 8 0)( -0( $ '. '( * 88,(8 7) ' ( $ (* (- 7.)(, ((. (8 8 8 0 (- '. $ 70 7' 8,) ' '. 7 (8., '.( (- $( 7 ( (, 7 * 6,.(,, -..0' (. ( '. 8807 7. $ (- '. ' 8 * ' 77 87 (7) 7 8 ' )' ( '*,Z (- '. ' 8, ( (,77 ((( ' F#"6 8 ' 7 '* G (( 0 '. $) 8, ' 0' )' ( $, %%5 $ 8 '.( ( +) '(( #, > > $? * ( P &2 *,)' 7) $,'(8'- < '),( ' ( (8 #,' '. 8 ' 8 ) (( ( 77 ' 7 ' '.(. +. 6 $?, (( +, ( 7 ( ' 8-8,) * (. ( 8 ( /
] *( %?@H +) $ $ 1 3 S9T 8 ()' ( ')( 8'.( 0 7 ( (( (. ( ( 9 0( ( $ (( 7, ( '. ( * 7 ) 0' 7)'( (2 '.)( 7 ( $.( #88 ( 1 *E 3,(. 7 '( 7 ) 8 * 0' $' 7 ' 1 37 '.(0 ; 7 $ $ P $) (7 (*) * (< - 8 2 ' ( )(.,07 ( $" 7*,.;* ( ( 2 ) 7' () *,) 1 3.( ' ( ( 7 * $ ( ' ' ( (7(0 * 08 ( (( ) (.,'. ( ( (7 $ 7* (2 8+* ( P, ) ' 7. ( * 7 C ) - 07 (7 *,' ' ' ( () 0( 0 * <#+! -,1#+,0 +,3#+1#7- +,<# < 2 ) '7(2 (7 * 07 1 (3,'7 8((E ( ; 0 7 ; ( (013 (2, ' ' * $ ' 8 ( ( ( ;* 7 6., ( ', 7 *.; 7 ( 7 ((.7 ')( $ (, ;< 0'7)'2, ($ (.( 7 ' *,' '((+ ' 8 * 8 6 ; /4
] *( % ; (8'.6. ; 8 6 (07, 7 ((, ; 7 (+2 0 F, 0 ' 7 (( G 0 F((+2 G $ ( 1 (.3 ( ( '",,08 8.; 80 ) ( (( 2)' ) ( 7 $'7 0 * * (), - (( (.(.;8 ( 7 ' (2 0 (2, 8(8* 7 (7, * Z -,'*.( ( '7 7 7 ( (7)( 7 8 8 ( < * ( 0 '.(' 7 '(( ((' (8 ; ( ) ' 8 ; 7 (( 7, ' ( 7 () ( #, ( 17 3, ) 8. 2, ' * 8 %:: 4::: 7) 2 (* ) L / 1+ /) 1 M +( ) /$ ( 1 5 ( (4 ( ) /) 1+) )@K / 1+) /$ ( 1 :( ^""" # $ $? F ; ;$ G, ( /M 1/ + 1 J + ( + A J" # /7) 1: LQBFF@ AJ )8FF6 ) 3 d W ( ) $ * ; ;$*, ; ;$, ( /
] *( % +2 ( (< 7), '( 0 ( 88 7 ),7) ( *,8 ( ;( 7 ( 8 ', ( +) F() (. ( 7' G (., ( $ & K. * *, ' ( '* 0 ( $' 0 8 8 (. $ ( 0 (( 8. (. ( 7 ; 0' +( ) ( ( ( * ;,'(2 - )(7 (. 0 1 3 F,&::4G) 0 L $ ' (. 2. Les CLIS, espaces de définition locale du «problème déchet»? * +##,7 + 5.!210"-5.6*#123#!+ # ( 8 ( ; 2 ;(2 * 0' ' ( 8( $ (( 88 ( 0 (2 8 ' )( ( 7 - ' (F8*,(( (( (.G, 0'* ( F ( T (- ')( G 0 ; '( ')(. ( 6 *E '( '' ) 8, '(7 ' (, $(8 (( '.( 7 " ( ( ; 82 ; ' * $ ( 7 ( 8 2 0 ( (2 # @ * '< 7 (7 '#">", (8 ' 7 (2 '#">", 7)' 88 2 '< 88 0(2 ' P $; ; * $ 8 * 78 '.( ( ( *$'.( 88 ( 0 ( & )''' 7( 7 7 ( '(- '. 8 ' ' ; ;$ F7( *( /G F&::4G 7 (7; 0, ( E *, )( '< //
] *( % -Q LO L + /01 VJ7?, 8 ( GF 03. 8 '( ( (,' ' ' 8 ( ( 1+ 3 13, ) 87 7 )( 8 )( 8(8 '- ' ( ' )8. 82 8 )'- 7 8 $$ 0 8 ')( 0 ( 7 7 0 * ( ( ) 8 ' ) ) ( 7 () ( *, *, * 7 ( '* 1 3,(8 ( )* +7) -.6 * 2 (.; ++ (2, 78 * )( )'. ((* J;, 7 2 ( 7 L 1 N7(7 $(8 7 * ) (. ( ( 7,) * 8D N = 0 Q ( L(+ +( ( 3 ( +(0 +) + V < J: +* ( ( 7( 7 7, ) 88 7. 8(2 *, ( (88, 8(7 88 ) $.( 0 8$8 ', ' '( ( 7 '"F(8 (8 G 0 8 " 7*, 1 3 $F7 T(2, 7 G.( 7 '- -.' " ' ' ( *, $ ( 8 L,' 07. < )' ( #1 +!" 50! -,1#+"#+-,+5.!2+F.92<"110"-5.6*#123#!+ $ $ ( (7 ')( I ( 0* 0-,'.( ( /
] *( % 2 * $ '72 <. '- * 7 6 88 0* ' 8 L, (, 2,07 '88L *,'(2 ( (.( (0' * "7) S7 0'(2 * 7 8 0 07 )' ( ( ( (2 ((.(F7 G,) ' ( D (, ( (2 *, * 7 ( 2, 7 ( ( 7 ' ( ' 8 *.(# ' + ('(('. ' ' 8 (( $ 8 ')( 8 *. ('7(( 87 ( ' V, * ) ( ' 7 ( ( ')( +) /M 7?1W W J 7? ( ( ( ( ) 9 ( ( J $ * ; ;$* F ; ;$ G, ( / 1 J" @ + 8FF8# /) 1 :+ >(4 + & $F * G, ( 8 1 (3' (.'() 80 * #07 '. ( 8.0.)' 8(( 6 7, ( ', - # 0 +2., $( 7 < 7 (0' ( *, () F7*( G" 88, * ''88 '* ( 7,.; ( ' ( * (( 8 () *,07 ( /5
] *( % (; 0 ' 1(2 * 3 8 ' (, ( 8 07 /%
] Conclusion de la partie III $ 0'8 0 (( 0 ( 2 '() (, ( 88 7 ' $'' 1 '83(8) 0 () * ' 1(883 1 3, D 7 7 ) 8( > 8 8,) 8 ( 8 '( )( $' 7 () ( $ ( ' 8 '..0 ( ( ( ) 8. (, 0 ( a8,0'. 7 0' +2 '. 2 * 9-"<, +! -,190,+C+!6*#1#+0"7#..,3#1,+.#31"#190,#"-103! -,0, 7-/0# 1#.9#@#"! +# 8) 7 8'8 7,7 '+ 8 ) 8 88 80 ' $887 7 (( ( 6 (8 ' '. ' 7 0' )( ",' 87 (7 ( 8., + ((7 2 7' 1() 3 * #, $(( +() 12 3 7 (> F%%5G)7 0 1 3 ' () 1 ) 3 ( (*) ) ) ( D, 1 ( (' ' 3F,%%56/G ), 8 $(7.(, (*2 ( (*2 (8 2 8 ( ((E 7 788* 8 '(() 2 *,82 0 (*2 ( (' E '888 $( 0 ;.(,(( F 7 ) ( ) C "7 G, 88- ( E.( 0 < ' 2 (' '+ (( 0.($ (7 8 $ -. 80 8. + :
] ' 8 ' 8 2 ( '8,8 7 (,7 ( 7 ' +2 7 ( 8 8 $' 8 17 3 (.8((E () $ ((*12 (3 >, 7 (8,1 ( ( 3 F, %%56//G 8 (.(0 8,7 () )8 #+-0!.+"-" 2+".#+3!#0"+D1,+0,#.-< /0#,-,3-..#3! 7# $ ( ( 88 ( 8((E 88,7 (( ) '((* $,) 8 '8 7 $ ( );.( 7 '"; - 6 1 (3 2 *, (7 7 * ) )( $887 (. 8,88 '8' ( 8 ' +) ( 6 )( ' ('( '8) (,('2' (, ( ('8 7 ' ( ",((0 $ 7< -.(( 0* )( '- #, ((( ( 8 '- 8(7 '88 L 6 () ( ( I.(,8 ' 7 '< ( ( 8I( '. 7 7. 7(.((7I ( '" ( 8 7 ( 0) *, (0 )' 7 0 ( 7 () 8(( S7 ('8(, $ 7 ( 8 I ( ( 88 '8$ 7 '. ( * (, 8 ) 88 F (, ( 8(2 *,( (.(G# ( '8 <0 88+) '8( $ 8 *((E 7 ' 8 (2 ((
] #+ "-103!" 3#+1#3-,8,3#> $ 0 2 8 6 (7(. ( 0 8, ; 2 7 ' ( ' ( 7,7 (,0' ' ) C, $'7 ( 08 08-0 ( 6, 8 8 8. )''7-0F, ( G, 7 8 (( * 0')( #,8 (< ((* 8 I ' ' ), 0 8D '((* $ '8 7 ",' ( 8 88 81-7 30((8 7, ( 88 ") ('7 +2.(, ( ) 7 ;$8 7 ( (7 (, ) - ( 7 0 88 7 ( ( 2 ' *,.2 ( 8 7,( 0 7 ( 7 ' ( * ) 6(; *,'(; () 0( 2 ' 2 #, >,1 3 F>, &::/6 &&G, ( 7 7. $6 8 8 I, ( 0 'S7 * ' #+-0!.+19,3"<#!#""!-".1#+2/0 #*#,!+#@ +!,!+ 8 (', $ 7 8 7 )( 0' +2. *, '- )' ')( * 1(3 * 6 (8,, ( 8,,7 "), $ 0 2.'(), 82 20.0. F,,7 G' ( (( 1(2 * 3, (2.'.( '() 2 '(0(( ( ' 1 (3 ' (), 2 8 >07,* () * 0.(,70-8, )( 0 ( &
] $ $ 0(1 3,0(( ( (.7 ')( ) " ( (. (( ' ' $( )0 ' ( 7 ) 7, < '7 7,'(( 0 0 1) 3,07 8 (.''( '( ')( ). (.,( )(., 07., - - ) ', ' ( ;< )( ) 0 (() 8 ) (- '( 8, (- '., $0< - L 877,( ( 8 )( 8 0( 8 +) 7.(- 1) ( ( ' ' ( ( ) (+) $ ZZ()? ( 9' '( ' 3( ' 3F U &::/6G
] 4
CONCLUSION GENERALE 7 *2 70) - 8 ) () * (( ( '7 # 8 *( '7 ( 7 6 + () 8D * %:0&::, ((8 * 8'(- ' ; ;$,)' () 7 0 0 S7 $ )' 8 ' ( )( $ () 8D * ( ' 1(2 * 3 %:,( 7-)'0 ( ) ( '7 ' 7 2 ( 6' 8 '(2 0 ' ((* ( *),)' ( 7 1 38(2 6 %:' ' *, ( ' 7 2, ( 8 &:::7 ( *,) #) ) * ( (7 ( 8 (),. () () '88 ' ( 7,(8 ) 6 (8 ( 7 ' (),7( 7 ( 7 8 + ' 7,)'(*2 7, *.(((87 () -0(7 2 0'7 ','(2 ( ' '4 (.( 7 1*E 3 * 6( (,( ( 88,(( 0< ( )0( * ' 8 8 ( * ) 8 ' ;, 7 $1 3(2 88 7 7 ' ( (.' * 0( %%& ' 0 '* ( ) < ( 2 * (( (.$) '* (, 7.)( 87,) ) (). 7 0'(')( ' 8
$' ( (8 ; ;$ 8,88 ( () 7,' 7 * ' ). 8. -.. * $ (,(( 7 (8.,( 0'( *,8 ( 88' 7 7 &::, (( (( (- ' ((+ (. ' ( ( $' ( ' $,' $) (7 2 7 7 '( (<*' ' (( ' 8'$ (- ( 8.),0'( (,0'* 0 '- ( (7 1 3, ((( 7 8 '< (( 7 > ' 8 ) ' 7 13 (*2 () ) (- $7 ( 8(2, 0' ), 1 3 '((* (2, (7., ((. 88 8 $ ( ( 7 7 8((E 0 ( 8,' 1L 3,( 7 7(2 $ '72 ) 88 S7 () *.) * 2 )+) ((2. $( 8'( )(, 77(88 0 8. * 8 ')(,08 %5:0 $ 7 0'8 2 0 ) 8 8 8 ((0') * $'' 1 '83 ( ( (2 8 *,) ' 7 '() ) ( 1 7 3 ( (( $' ' '8 ' 2 0 '8 ( ; ( ( 88. $ '8 7, ()., ( P $' 7 ( ( ( '+ ) S7 ' 7 () ((( 8 (( ) '(( 0* +( ' 6 ( 8+7 7 L,.(, 7 L (), ( 8.( 7 /
8 7 8 )82 0 ( L '8,7( 7 ( +2 7 ( 88 ( * (,+( 1(8 3, (. )' (( ' (*2 (,7 07 880( ;.( K0 ((7 '., $ 7 8 7, 2 1'.(3 '8' (, 7< 8'2 7.'()., '( ( 2 1(2 * 3,(( 7 70' ( ( 8. 8 0 8 1(2 * 3, 0 '8, 0 8 0) '* ( ( (2 -.! /0#123#!+D#,!"#",3 #+3-,+#,+0#.+#!3-,8.!+1#128,! -, $ ( 81(2 * 3,7 7, ( (( ') ( (( $ () ) %%:. 7., * (( (.#&:::,. () () ) (, (( ' 1 (( 3# '- 1*) 7 3. * ),7, 0(( 8 ) (( (. *, 7,8..K1( (3, 7 )0'((2 0 #,() * ) '(),)1 + 3 3 F$,%%/6&G #7,'+ * ; ;$ 8((E (( 182 3 1 3,)' (( 7 (8 ) $' ( 8 1(2 * 3, ((* 07 ' ' () ), 7 0 '( (( ' 8, 8 '- '((( (7 8 8 - ) $ 8 0(( 7 ((,) '( 1 3 ( ) ' 7 ( ( 7 ' ( '.( '(()( ') ;<,) 0 8 ' ' ( F",%%645G$ * 88 8 0 (( ' 7
8, ( 7 ) 8,<",1123.<##,!"#.9-88"##!.1#*,1#19,8-"*! -, $'8 ( ''. ( 8 () * $'. ( 0 2 88 ((8(8) 0() * ' (, ( 8' (, ( ( * * $'+ 88 ( 7 ( 7. ( +) 8 ( 7 (8 *,88 ' 8(( - 7 (2 ((8, V, 7 7 (7 ' 8 ( ' ( () 7 ) (' 7 * ' ' * ( ( ((0' *, ' ( )( 0 #,' +) 7 () ( 1' 87 3 () *, ( ) ' 88 '80 ( 8 '*?,- + /01 3F?,%%/G CD ( (() *,.) 7., '( '* ( ( '- ( *. '( ((. 8 7 $ 88.'8 '.( F )< (), $G,)) ), ((( #, ' 7 8 '.( '20'8, ( 0 ' 7 ) -) $''8 '20 '8, (., 7 (< 8, 7' 88 '* 7 ' ' D + (1.() 3 ;8, (8 88 ((8.,'88 ' ((0' (' () ( +2, ( 0 ( ' 8. ) '7 (7 17 ( ' ) ' ( / ' 5
)15 ' )» F,%%6&%G. $' * * 7 ( ) 0 ( (8 7,) 7 8'( 0 ' 1(2 * 3,88 ( (0 ( * +2 (;) ' (, ' (('.( ', ( ) ;7 * 0 8 8( (-.')( #+*23, +*#+1#.3-,8,3#!#""!-". +2# ' ( ' ' 8 ; - 8( > 6 1-' * ' ' 3F>,&::/6&&G;,7( 8 7). ' 8 1 Z Z( Z Z(' ) ' ' 3F * +,&::&6&:G$' '8 7, ) ((8 '8, (8 )F!,%%:G * # ( (7 8 8, $(( E '8 ' 7 ( )(, ' 1 (.3 )( 1 ' 3 $((0 ' ( ' ( 17 ) 3F * +,&::&G (' 8, 7 ' 0'8 )( C, *, $ 8 8 (; ( (( ' 88 7" 88,7( (,18 3F$(,&::G, 8 0( 7, 8 $ ( ( 0( 2 F ( G, 2 F ( 8. * (7 ((.G 2 7 F ( <' )( G ' ( ) *$. )L ; (. ; 2 ' * ;,( ) ' 88 ( 0' ( 7 ). '. )' (, %
( 7,(( 8 )( ) 8 $ #+3-,1! -,+190,,3"<#!#""!-".D83!#0"1933#!! -,1#+2/0 #*#,!+> 7 ' ( ('.8 '( 7.., 7 7 '(-)'0 7 8;< )( ( 2 ) S7 70( )(.,(.,) ' *) 70(.($88 7-0 (' * ( '7 < 8 ( FN NPU$,%%4G$(. 0'( + (7( ( 'I ( (* 77 () *,) ' 8 - ' ( (8,) 7 07 N -088 ( 0S7 ) 1((3, $ ( '( ' )( ' ( 7 ( ;< )( ) '. ' $, ; 2 ( ", 0'7 8;< )( ' ' ( ' )' ( 7 8 7' < FP,,* G,8' 0' 8 7 $ ( ' ((E. ). )( '07 8. 8 )( ' ( ' $E (7 * 7 7 0 ((( *, 7 8 ' ( ' * )( ( 8 ( ') 8 '(, ( ' 7.) 7 ' ( 8 ' 7 () (88 $( > 7 *. ( ),(2 ( (- 7. 7. 8. *, ' 7 0 )( 7 8 ' 7 (* (- '(, ( 7 ( C, 88 807. + () '' ( 7 ( 7 '+2 7 0'S7 7) '(( * F?,&::G 5:
#+23#..#+#!.<-07#",,3#!#""!-".#1#+123#!+#,/0#+! -, $ * * 7 ( (( - - () *, 0( - 8 ( 2L * ((8 *,(8 ( ( 8 7 (8' ((* (( ) 17 3F 1 7 3G ( * " 7 F.* G (, -. (( * ; 0 ) ( '' (( () 7 0'( )( $ ' ' ; ;$ 808 ) () ) ( ( (-, 88 7 '( (), ) 8' ( ( $ *), ( 87 ' ; 8'7 + >?R, 07(. ' - ' (,0'* Z0 ' - () *, S7 + ' 7 0(.28 0+2 ( #, ) () 0'( )( ' (2 (( * * -.8. 7 * $() * S7, 7 ' ( 2 1 3 F? U$ %%46G #"+#3! 7#+#!"-.-,<#*#,!+ $' 7,'7 ) 8 *,(( ( ( 7 7 7.. 27 ( ) ( 8 ( * * 88 88 8 $72 8 (., (0 ( 7, 2 8, 7 < (0 ' (,0 $ 1 3$' $ 7 0 T )( 72 8F+( >*!+;;2 G88( ( ( '7 L 8 $F 2 ( '.( '8,'-, -.' G. ' (. " ( ( 8 ' (8 '87 (, ( '7 17 3 ' F 1 * 3 (2 * G, 5
' 1*3 7. *( F9 7 G FM,%%G *0' ( () ( '7 8, ( 7 ( '8, (' '8 8.* * (8 8) 88 88 '. ) $(( ( 0 7 "8,) ( 7. ((E. '7 Z (), -8, 7 ((, ( 8.) )' ( '. ( FH,&::G, '7 8. * S7 ', (( 7 (( (, ) *,((* 0( () '( (7 8 * ),8 '- 87. * * & *2 7 '*27? 7 ( () ; ;$,0('('*(2 ' & - 1 ( #V 3, ( 1& 3F>"T #G 5&
?(* Ouvrages, articles, thèses BIBLIOGRAPHIE #!!"CF%%%G,k"7 ( 7#PW ; ( ( 7 ( 7 ((* k,p&,_&5,((/%%; #>#F%%%G,k$ ( ) ( 6 ( 8 ( Q)( k, 7 L, _%;%5,(( &;4 #> # F&:::G, > N ;P ( C 8 ( 8+ @"RM' hh A6$,,!,((4;/&?##K"? F%%G, ) () 7, "#$ FG, ' 7),,Q@,((&%;&%%?##K"? U @"R M F%%5G, ' @BH@"@BBK,, * *,%(?#@" R F&::/G, ',, ",&%(?#@"RF&::&G,k $ () Q* *) k, & ),7,_,((;5?#$$#MF%:G,,,C,5(?" YF%5/G,,,#,&(?">"$>#;9" >;$, U 9"!" F%%5G, ( > D & D, W?WP,(*,&5:(?"$#R 9 U?"R# F%%/G, $ 7) ",, >2 Q)(,, ( T>2 Q 7,(?"$#R 9 U?"R# F&:::G, M (, $Q@,&/&(?"">UM#"M>F%%5G,k$ Q 8 ) *) " <( k,& ),_44,((:%;4?#"HF&:::G,?,!, 7!, &/(?$#A F&::&G,k 7 $ 88 Q (( 8 Q 7 k,& ),_,((5:;:&?$#A F&:::G,Z Z( NC) "?EA,*2,7,/(?$#A F%%/G,9 k ((7 k= $ Q )< (), @"9#$"FG,,C; #,((&%%; 5
?(*?$#A$U>"RF&::&G,k$Q(88k,& ),7,_,((;?$#Y$U@"9"$F%%G,$+,,!,45(?#!"$,M# KU#9"F&::4G,$,, C (),5(?RF%%%G,,,,&/(?"" @ U Y$Y ;M F%55G, kc 8 * + 8 (+ k, +,7,_T4,((&&;4?>#XUY"C"$F%%5G,&,,",&( #$$>F%%5G,k 88 8 *) k,vm _%,(( /; #$$>F%5/G,k" ( k'v,_/, ((/%;&: #$$ >, $# >" U?#@" R F&::G, V 7,,,5( ##U"#F&::/G,k9 + 7 (.k, $ $? $ H &) ( 228NG@ "C#lU#K"F&::G, & (,, CF #G,%( @#$"? F%%%G, ' E )U @BHG,*2!(*, 7 + Q#,( @#9$ C F%%G, $ k ((k ( F%/4;/G (, 88 () * Q* 7 C, "#$FG, ' 7),,$Q@,((; @#"##R# C F&::&G, ( $Q. 7 k(( (k,!$?" FG, P V,,$Q@,((;& @"9#$$" M F%%%G, $ Q 2, $# >" FG, ' 8K' ',,$Q@ @"9#$$" M F%5G, $Q+,!#XH > U $" # M FG,?,,C,((;/?#F%5/F%5&GG, +,,C,/( H">UC"?"!"F%G,',,,::( 9"Y9 @! U $C" " F&:::G, L >,"* 54
?(* "!U9#$;#K" #F%%5G,$ 2 ), FG,L P (V ),,,(( ;54 ""? F%%G, 7., *, YW # *,&( ""?,C#"U$!"!"MF%%5G,?.>?. ), *,YW " *,&& ( "X"RMF%&G,? 'V /ILV1 Wie> /8FF61, Q7 ;CT"$*,&:( >"!F%%5G,E,,*,(?" > F&::&G, ' 7,,$Q@,&(!$#>F%/G,$,,$7,&:( $F%%G,k$ Q 7 k,7,_,((%;&& #F%%:G,k$ 7 () 6( ((* Q+ () () k,'v,74:,((&&;&% #F%%%G,k Q() k,$ L,_&,((&& #U@"!M; F%%/G,k$Q" () k,p :,74/,_4,((5:;/& H"H Y M;>F&::G, E ' ' #,*2 Q ( ;,7,44( ""$>#>F%%G,& +,,,&:( C#"# U $$"#; F&::G, ',!, 7!,::( C#"#,$$"!UX#F%%G, $,,$Q@,%&( C$$"$" U " @ F%%G, ',, $Q@,( C#M;>F%%G,C k08d k,!#"r>u>#"> FG,) #,,$Q@,((;%% C#M;>F&:::G,k) ) Q 8 Q() k,v &,_%/,((/%;5: C#M;>,!#"R>,!#@">,$"#!"$U>#$F&::/G, V,,$Q@,( C"?"!"F%%G,,,,&%( 5
?(* C @U#9?F%%G,(2 )Q 0,(2 )Q 0, "#$FG, ',,$Q@,((%;4 $"!#$" $ U @# @" F%%G, ) $.>,,$Q@,&&(!##F%%:G,k) 6 Q k,'v,7 4:,((;4!#MF%%%G,E,,&(!#MF%%5G,k$7,* -Q*6) ) 0( () () 8D k,p,_,((;%!#a" F%%/G,!7 8, @"9#$" FG,,C; #,((&&;&!"$"MF&::G,k$7.(8 7 Q( Q() k, P :,7,_/,((5%;55!@#;!? F&:::G, - 7 68.(( 7 (( (, @"R M FG, ' hh A 6 $,((;%!"#F%%4F%%:GG,,,$Q@,%&(!$?" F&::G,k$ V ) k,& )( _/,((45;&!$?" F&::&G,P V,,$Q@,4:(!# F%%G, k- (( * k, & ), _4,((4;5!> @#@,!#"", $#C#!" U A" F&::G, (,,#*(,5/( @"#?"$!F%%G,k$Q () 6 *.7 k,vm P,_5,((/; @X$" > F%%G, k+,(+ +, (+ ( 6 ((* * 8 * k,& +,7%,_&,((;& M#>#RCF%%5G, ' ',*2,(,7 Mm Y">F%%/G, +8 7 (+ 6* ( 8 ; 8 $#CC"R X > U >"#X C M, $ &,"W",((;5 M"#!F%%5G,,,CTK ;- =,&5( M?"#F%%5G,k$Q () ) + >?R Q<k,& ),_4&,((/;%& 5/
?(* M?"? F%%G,#V, $ () (), "#$FG, ' 7), $Q@,((:;:/ M?"?F%5G,k$Q" $Q(( () () k,p :,7,_4,((/4;/5& M?"?F%%&G,k ( 7 () () k,p :,74&,_&,((&%;& M?"?F%%G,*) (),7 8) 6 ) Q( * *, C#"#FG, $,,$Q@, ((;& M?"? U >$$" F%5G, '7 &,, 7 C,&4&( M#@F%%:G,,," 8,/( Y"C"$,$#" U9#"CF&::G,V,! 27,@ U$* **,%5( $# " F&::G, C,?" > FG, Q,,$Q@,((;:& $# F%%4G, $ 8 *) Q Q Q 7, #"" M; U >#@ FG, ' ',, Q" ( Q# T> 9,((&;% $# R>MF&::&G,k P +k,7 &,_4,((4&;/& $#C#R" U@"9"$F%%G,k -8) = 8Q k,p :,74,((4%;&4 $#CC"R X > U >"#X C M F%%/G, $ &,"W",&/( $#!R"MF%5G,$,!#XH>U$" #M,?,, C,((%;4/ $#" F%%G, 7 (, *2 Q*0 * *,7 9; ;>,&%/( $#" F&:::G,V ',,$Q@,&:( $#" U$# "F&:::G,k$Q7 () () ( () Q 7 k ' hh 6$ FM@"RG,!,((4%;45& $# >" F%%%G, ' ( 8K ' ',,$Q@,&( $# >"F%%5G,$ *) ),?##K"?U @"RMFG, ' 7 @BH@"@BBK,, * *,((&5;&% 5
?(* $# >"F%%/G,k$( ( ) *+ (k,'v,74/,_&,((%;5& $# >"F%%5G,k$2 (),7 ( =kv M,_:,((;: $# >"F%%4G,'7" 7,,$7,5( $# >"F&::G,$QQ8, ( Q(),!"$"MFG, ',,$Q@,(( :;&: $# >" F%%%G,k7 7 7 Q.( k,,_5,((;% $# >" F%%/G, 7 6 kkk k$q+ ( *. Q (), @"9#$" FG,,C; #,((&;5 $# >"U$"?@M;F%%5G,k$ Q ( k,& )(_4&,((;// $# >"U$"?@M;F%%G,' ' ( ',,$Q@,&4( $# >"U$"!#$"F&::4G, E,, C (),:( $# >"U9#$$RMF%%/G,k$ 7() 7 F# G67 () () =$Q. ( ( Q 7 k, L,_4,((; $#9AF&::G,k$Q8 7 67 () "( =kp,7:,_&,((;%4 $"$#F&::&G,k (. ( Q 7 6(( + k,pw '7,_4,((5%;/: $"$#F&::G,k$ (( (( Q 7 k, $ ',_%:,((&5;5 $">"A U?#@"RF%%5G,k$ ) 8 () 7.*,7 ) k,& ),_44,((;&5 $"F%%G,k$Q ( Q 7 k,pw '7,_& $"#!"$F&:::G,$ 7 7 (L ) (), >#, #R> U 9#$$# FG, L ', >, 7 >,((;4 $#>F%%%G,k 7 Q ( ) k,,_5,((; $!"!" M F%%%G,? $, W, 7 +,5( 55
?(* $"@U""!?F%5%G,k 87 6( (.k, W,7%,_,((;5 $$9" M F%%G, k$ ( + $ 7!9> k,& ),_%,((:%;: $@>#F&::G,, 8,&45( $#$>F%%G,? &,,> 9,4( $#$>U$"9RMF&::G,$ ',,?,:&( >#?$"##F%%%G,# * * $ ( + # FG, P (,, 7 C,((/;/% >#?$"##F%%4G,U,,>*,( >#M"!F%%4G,k() k,p : (( %;%5 >#?F%%G,&,,C,%( ># @M!F%%G,$,,$ "Q,&( >#"M$F%%%G,k$ ( () () ( k $ ' F?#$>",C#"#U>#?$"##G,, 7 ; >##"!F&::G,&,,#,&5( >"$" F&::/G, $ 7 6 ( Q.,?#, >#";"" $ U >"$" FG, +,, U,((&:;&4& >"$", $#" U ">?"! > F&::G,,, 7 CD,&&4( >"R RU@"! M; F%5%G,&,, 7 C, %( >">" $ F%%/G, k, ( ) k, V M P,_&,((5%;%4 >""C;AF%%G,$ () (), ( 7, "#$ FG, ' 7),,$Q@,((5;:/ > #F&::G,$ 7,?R">,@"H$ @!U>#" #?FG, ' ( $ ) ',, M,((%;&% >#;"9$$"MF%%/G,k$ 8 Q 7 7 k,& V,_:,((/;4 >>>F%%G,k97 7 8Q(k,7 L,_5,(( &; 5%
?(* >$$"F%%&G,k" Q"( 2 8D () () k, P :,74&,_&,((&;&% >$$"F&:::G,k$Q+ 7 () () 67 () Q() k,p :,7:,_&,((5%;&: >$$"F&:::F42 GG,,C,K ;- =,&5( >$$"F%5G,k*Q+ () k,p :,7,_&,((/;5% >$$"U"$RF%%5G,',,>*,/( ">"RM UX# @"F%%4G,E,$Q#," Q#,&:/( $CF%%G,U',,( U!#$M;>F&::/G,k$Q (( (. Q- () k,$$? $ H&) ( 228KH8 CC"$">F%%5G,L '3,>*,5(!"#F%%G,$ 8 Q (, "#$FG, ' 7),,$Q@,((&4;&/ $$#$ F&::G, k$ 8D,.( k, P :,7,_;&,((:;: $>F%5F%5GG, ',,C,%%( #$"#M;!F%5&G,$Q 7 Q"6 Q+, #$"# M;!FG,'7,, 7 C,((5;& #"@$Y" F%%/G,"7 * (, $#CC"R X> U >"#X CM,$ &,"W",(( 5;5 #$" > F%%%G, $ 8D, (8, #T # FG, P (,, 7 C,((4;/ #$">F%%%G,$ 6,?#$>",C#"#U >#?$"## FG, $ ',, C (),((4&%;44/ ##$RF%%G,),,>*,/( ##$RF%%5G,$,,",&%( #XF%%G,&, # *FYG,"W",/( "";X#"$F&::G,,,$7,&( "";X#"$F%%%G,k) ()) ; ( = ( ) k,,_5,((%; %:
?(* ">F%%G,#() 8 Q(, "#$FG, ' 7),,$Q@,((; " @# HRYAF%%5G,k$ L )< Q<k,& ),_4&, ((%;&& K">" M;$ F%5G $ () " Q ( +(,!#XH>U$" #M,?,,C,((/;55 ">R"F%%G,k ( Q 7 ),) ( D=kVM ( _,((&;4 ">R"U>#$$##F&::G,k (( + 7 6) -. ( ) =kvm E,_//,((;&4 "F%%&G,* (8P, Y>YRU!#$FG, L >,X (,#, *,((%;% @" $ F&::G, ' ev& P E(> "#,7 ;9,5%( >F%%4G,$ ',,>*,45:( >F%%G,k$ Q 7 0 * * k,7, _,((5%;%4 >F%%%G,$ () 2 Q 7, #T # FG, P (,, 7 C,((4%;% #R$>F%%F%5&GG,,,!,&5( K"$F%%G,,,",4:( #9#$$F%%5G,,,!C,4%( F&::G, '( '3 ) #,*2,7?.,4( F&::4G, ',,#, &/4( F%%%G,k$Q( Q( 8Q k,v&,_%&,((; >#$# R F%%%G, ] ( ' @BCF @BBF(,*2, (),Q" ),/ ( >#$# R F&::G, P ] (,,$Q@,( "$!>##?F&::G,k (.L,) 8 k, P), _:5,((%;/ H#Y# M F%%%G, k!7, () Q 7 k,7l,_%;%5,((; %
?(* @"9" $ F%%/G, k, < -8#(( Q ( C ; "; 8Q k,?,_,((&;: @"R M F&::G, k$ 7, 7 ( k, P $ $?,*(6TT 7 (( 7 T &* @"RMF%%5G,9 () 8D Q 7 6 :;%: Q7,?##K"?U@"RMFG, ' @BH@"@BBK,,7,((;4: @"R M F&:::G, ' hh A 6 $,,!,5( @"!M; F%5G,$Q+ () (),!#XH>U$" #M,?,,C,((;% 9#$$""#F&::&G,7 ',,,44( 9#"CF%%5G, ) I ' ($>(7"I (L L,?,@(,:( X#F%%/G,k# 6) (, (, k,?,_,((;&& X# F%%%G, k$ k k + () () k, P :,74%,_,((:;&: X" M# U @@# > F%%4G, k 8 ( (+ k, W,7,_,((5&;% X$F&:::G,k$,( k,o,_&/;& H"#?F&::G,". 7 6 ((* k(.k, $#, "" U " FG, U ',$Q#," Q# ; #,((&/; HX"YCC F%%G,k - 8Q(k,7 L, _5,((;% Gestion des déchets : ouvrages, articles, essais?#?" F%%/G, I J" ',*2, ;" >,&(?#?" U $#" F%%G, ',,",&(?#?" U $#" F%%4G, $ 2, (2 ( ) k k, #">"T#>CFG, W ),,&( %&
?(*?#?" U X#" @" 9 F&::G, k Q * k, V &,_%,((45;?#?"UX#" @"9F&::G,k$(((. 6k + k k( + k Q 7 k,7l,((5;%%?#?"ux#" @"9F&:::G,$7 8 0 * Q*+ k Q 7 k, CC$U!#$FG,M ( 6 ",,N?#$"F&::G,' U@HBF"@BHF, +, *(9, &%(?"#"M; F%%%G,((, +, *(9,&&(?"$#>"F&::/G,. 0 7 6 8 ' 27 2 = C#$K">,$#>"@U#!$M;CFG,$ (,?.,?+,((&&&;&&5?"$!F%%5G,$() 8D * (%,?##K"? U@"RMFG, ' 7 @BH@" @BBK,, * *,((;55?"R"$" F%%G, V # V U"7"I @BNF"@BBF,*2, *) Q"7,7 9 >?"MF&::G,,,$ * * >, &4/(? $"F&::G,k! 7 ((7 6 Q * k,& M&,7&,_&,((%;/? $"F&::/G, ( 6((( ), C#$K">,$#>"@U#!$M;CFG, $ $ (,?.,?+,((:%;&&? $","C"$$"R U$F&:::G,>(W C,? $"U!#FG,M. 7, *,YW,((5;% #F%%:G,I,,C,&%:( "H",#$F&::/G,* C C 7 + 6. ( 7.'7) 0(), C#$K" >, $#>" @ U #!$ M;C FG, $ (,?.,?+,((;5/ "#"$""F%%G,,,$!M,/&( "!$R F%%/G,O,,&( "C"$$"R F%%/G, ',*2 ), 7 9,( %
?(* "C"$$"R U!#F%%5G,$7 () * Q K (7,?##K"?U@"RM FG, ' 7 @BH@"@BBK,, " * *,((5%;&:% ""?,C#"U$!"!"MF%%5G,?.>?. ), *,YW " *,&& (!@" M F&:::G, V ( M, 7 @7,&4:(!"""CF%%G,k$Q7 * (.6 8( k,vm P (((;4 $@$"U @RF%%%G,$,?W,5( >C"F&::G, ( +,?R">,@"H$ @!U>#" #? FG, ' ( $ ) ',, M,((%%;:/ #$$" F%%G,$ +,#C,&&&( "$#MF&::/G,$ (( * C, C#$K">,$#>" @U#!$M;CFG,$ (,?.,?+,((4&;4& ""> F&::&G,( V,, $Q@,5%( @"$F&::4G,k$Q8 (7 86 k $ * kk, W ' Z ' Z( & @@ @8 8FFG( @"$U"#MF&::G,k") * # 6 *. k, Z$ ( Z( ( 8@"86 8FFK >#$#RF%%%G,k$ - L (( * k,p :,74%,_4;,((/:;/: >#$#RF&::&G,K8 (2 k) 7.k6Q. ( * (,!$?" FG,P V,,$Q@,((%;%& $"!F%%G, U @BHF,*2 ;#,7 A #9"#F%54G,,!, 7!,&( 9#$$RMF%%/G,k (- () 6 (- Q( * *.*L ;#( F%%;%%4Gk, P,74,_4,((:; H"" C F&::G, $ ' ',, $Q@,&:( %4
?(* Etudes et rapports de recherche?#?"f&:::g,73zm;^z, ">#!"C;"!"",&(?#?"F%%4G,7' ',#">",45(?#?" U $#" F%%4G, J,#">",%%(?!,? $" U!$" $ F&::G, ' 4' P M '7 $$ &Z7 Z,( @#" F&::G,O,#">",4( "C"$$"R,$U""RF%%G,?U., ",/ ( H"H Y M;> U $#" F%%4G, V ' ',$Q"$;7 &T "#;7,%( C$#@#"F&::&G,,#">"; 97,5( M"$" FG F%%G,P ( V M;^ P,"@";$ (+*,5&( $# >"F&::&G,' ' ' $#?U$"?@M;F%%G,$J" + P '7, Q7,%( $##RU?"F&:::G, ' P,#">"T# #,&( $@$"U @RF%%%G,7 ),!"#$7 9 #9## F&::G, Q ( +,#" " @# HRYAU$$9";!#$>F&::G,7( ' # A 8 + ' ',$ Q"(( * * _&,:&( "9"RF&::G, ( ( V+ ( * * k,, "7 k")( ;>C,4:(, $$9";!#$ > U C# M;> F&::G, 7( ' # A @ ') + %
?(* V,$ Q"((_&4:,5 ( H!" U Y"C"$ F%%/G, I ' ) /I$L1( " E ;=7'$O7V&,@"#,:4( Rapports et documents divers #">" F%%G, ; ) ',%( #">"F%%5G,; )',&&( #">"F&::&G,$ "( ),#">",&( #">"F&::&G,k. () * 6( k,v$7m7_&: #">"F&::G,$? $,&&;&-&::, #">"F&::&G,73 8FF8,&( #">"F&::&G, V,( #">"F&::G,,/( #">" F&::4G, & ) ' ; 8FF8,:&( #">"F&:::G,&)' M,4:( #">"F&::4G,L 'V$7M7 #">"F&:::G,?,( #">"T>"TC"P& ) ',44( #> "F%%G,k Q- 8&::&=k$ &,_,((&& #> "F&::&G, ) P,# ( C,( #""F&::G,E ' ''' IQM,/:( ## > F%%%G, (, ),:( %/
?(*?# @RMF%55G,P + /Y 6@B1 Y HK"N66 @K + @BHK ' ),#,&(?#@"$">R C F&::&G, > P ' ', >2 Q Q 7,&4(?$"!" F&::G, P ' PY@@NB,#,44(? Y"$ M;> F%%G, P ',# ( *,&/5(!F&::G,Q,& (! F&::G, P ' ',5( F&::G,P8FFG,( "F&::G,73#68 " ( ",%( "F&:::G,,4/( F&::G,E ',&45( "$Q"#F%%%G,' +',,$ CD,//( " >"F&::G, '',5/( "U@""@#?F&::G,Q+ J,!,&5( "$ F&::&G, ' ; @BBK"8FF@,( U "$F&::G,,/%( "$Q"#F%%%G,' +',$ 8D,//( ">F%%&G,P + /Y8NHH1 ' ') ',#,&( k 6* 6.k,7 MJ,_/:,((; k 6* ")< k,7 MJ_/&5,((4; F%%G, $ ) P ', ( 7,&::(?F&::G,M ' ) ' ' P& M,/( %
?(* $? Q!""" " 9" ""!" " "9">" F%%/G, k* 7 " (( 7 ( * 0 8 ) C 0Q*N&:&:k, &($$P,_,((%5 C" F&::G, ZV Z,4( C"F%%G,; L6@2FC2@BBH,&5( C"F%%%G,; L6@2@F2@BBB,4( C" F&::/G, 7 ' P ( 8FFN,55( C",LE ',( C" F%%5G, & E ',4:(!"$$" # F%%G, $ P ' Y 66CF,# (,5( @!?F%55G,P V & + ( 'V ( Y HK"N66 @K + @BHK ' ),,( C" F&:::G, ' U: ',C" C"F%%G, ' ' ' C"F%%G,U: ' 7)Y@K C"F%%4G,U: (' 7)Y8 C" F%%%G, ' ' ' 7 )Y88 #;! F&::G, 7 AY67 ' P, %( 9"""Q@R!""""#"?$K"F&::G,7 ) ) ',&( $#$"?F%%:G,& ' Y 7 V, ( $##>""9F-%%G,k")< * k,7 MJ,_5,((&;&% "C" " Q";";$" F&::4G, &+ ' P '3,%( >#"F%%5G, E ' L, ( 7 C "7,/( >#"F&::4G, '] #] #,4( %5
?(* >"F&::G,$ V $" ;M 8@8FFK (,%( >"; () 7 F&::4G, ', ) Q7 7 :/( >" F&::G, M " V,/( >"F&::4G,& 8FFGU V,55( >"T#">"F&::4G,&,:( >"""$'""""$'#>"#!">"""T! $F&::/G, >$"F%%/G,k$ * _( 0Q 8 k, P M ',_,((5 "F&::G,P M', 4( ""F&::4G,A",/( "$ @# > F%%G, P, 88 ( Q7 *. 8) *),%4( "9@F&:::G, ', > ;>2 Q", 8 Q,&( >"""A;"9"F&::&G, (',( >"""A"9",& LM?7$$)"L,%( >"" " $# #" " " $# " #$"T>"" " $Q" $!" " "9"$">" #?$"T>"" " $Q">$, #9#$ " " $# @" #$"T>"""$"!"#$#" @" @",L7 & 8FFG"8FFC, %:( F&::4G, L # P 'V,$7,55( Gestion des déchets au Québec : ouvrages, rapports, articles, thèses?#"f%%g,p'3' +P '9M,4(?#" F%%G, P '3 ' &+ ' ' ',%:(?#" F%%G, $ '( P '3 ', :4( %%
?(*?#" F&::G, &+ ' ' / 1P'3',4(?#" F&::G, &+ ' ' L "? P'3',/( $ M F%%G, P "7 7 $, >(, #8D ',/( >> " $#?$K" " $# >> F&::4G, 8FFC I '_P & M,&( $, >#@" $ U 9#$$# M;! F%%%G,, >, Q7 >,&&4(!#!, $"#!" $,!#@" > U "! F&::&G, ] I #,7 K 0 *,4( >#@"$,"!>U9#$$# M;!F%%G,k$ ( K 6Q - ( ( 0-7 k, P,9&,_&,((5%;&&?"# " $# " >"#$ F%%&G, P A &+ M,&/&( >>F&::4G,&+&,5:( #U#! CF&::G,k$ 2 Q 8 Q 2 6Q( 7 k,,((;: "! > F%%%G, ' ) '+ M,*2,7 >,:5( 4::
TABLE DES ILLUSTRATIONS $. 6$ '() : &6"7 (. %&0&:: 4& 6( %%& 46" N0 88 88 * 6$' () 8D * /: /6$ ((( ">#' ; ;$ 7 55 6$ (8-8(7( 7">#' ; ;$ %: 56 7. 7 ( ' ; ;$ %4 %6# 8#" F * &/TT&::G&: :6(8*) 8 && 6$ 2 K %550&::: && &6$' '8( &%4 6$ ( $ ; ;$,$; ; * * 4 46$ 0' $ 6$' 88 8 7 /6"7 $0( '+ C@+ 6$ ( (- '. )( /4 $ 6$ ( ' ; ;$ &6$ '13 5 6$ * F">#' ; ;$ 7G %& 46$ ('( ' &:: 6 >> ' 8 &/: $ 8 C 6$'1(3 &: C &6#88* ( 17 * 3 : C 6$ 8# &/ 4:
4:&
TABLE DES MATIERES!""#$" % $ *, ) 8 : $ * - * * +) 68 () S7 4 $1(2 * 3 ('+ () 8 8 1(2 * 3. / $ (888 ((8 '() >* 7 5 *2 &: & " () 8D * & 7 () () &/ $' '() 6 +( ' 7 *. &% ". ( ((* () () &!"#$$%&'($%)'* +##,-.! /0#1#+123#!+ 4 L ( +) / 88 *) )( / # #7%6 (7 1( 3 /? #( %, * (7 ' 8 * *) )( 5 & $ ( ' ( * % # 7 ( 88 %? 8 ' 7 (7 0' ( 7 ( 4: $ 2 (8 4& # $ *. '* ( (8 4&? *( (() '7 8'7 44 4 $7' ) (2 * 4 # $'( ) C * ( 4? $'((') 4 L -*45 $1 () 3 *. ) 45 # $ * - 7 >2 ' 7 45? $C,1 3 ( : & C ) * ( # 1 ( ) 3(2 *? >( 8. (( ( @/!"#$%%'('''* +##,05. 310"-5.6*#123#!+#!1 7#"+ 8 3! -,1#+,-"*#+19,!#"7#,! -, 4% L - * / $ 188 3 %5:6 ' 8 / & $ ' ( -8 ' 7 () / $ 8, ' ( () * / 4:
L P ) /5 $ * ' '(7 /5 & $ 87 ( : #(( 7. 2 (8 < ) L 4 9 ' %%&6 ((. 4 & ' 8 7 ' / 8 % 4 $'7) '. 7 67 * ( ' 5& L A - * 5 $ ( ((. 54 & ( ('" 5 $ (,* 8 1(( (.35% 4 $ )( ( 6 (7 '() % L A - *% $( ( (;7,( 0' ( )( %4 &! (7 1 L 3 ' ; % $ 7 (. (; % 4 # 88 18 3(; () * %% 8:&!"#'''(''47.0! -,#!"#.,3#1#.-.! /0#123#!+ $' L :4 $ '767 (0( ( :4 & $. 8 1(2 * 3 :/ # $0, ((* %%& :/? $E O) 8 * :5 $( :% 7 (( 7 7 (( : # $*) 7 (( ( () * :? $ 1(2 * 3() ) & $*) 7 7 - '7 L / @ '.;8 7 * J & $(7 * (.(;(* 61;?3 % # $ (( %? $ &: $8 * ' (7 8-0( && # $' 88. J &&? J. ' 8 7 & L "( " & ( 0'( (&/ & ( (1> CDS * 3 &% # 0(7 * 6) 88 &%? 17 *,D `3 : $'. 6 ( L A 3( 4 $ 8 '8 1+ >?R34 4:4
# $( ( 0' 88 ((? (( 7( / & () (( 5 # ( ' *) J 5? J 8D + '( '< % $ ( * 9 (( = 4: L A P 4 $ ( ) 6 (8 7 ) () 4& # c7 ) ((.6(2 ( 4&? $ ((.76 7 7 44 $ 1) () 3,8 ; 7.)( 4 & #( (2 * 67 ((( (2 * 4% # $ (( (. ( ( 4%? 1 3 : 7 61 * 3 & $) 6 ( 82 # $ ;O (? K ( ()() ;8 = 6 % $'71(2 * 3 ( 1(; 3 % (.8(2 7 8 '() % $8.' /& 1$' L 3(6 ' ; /4 & $ * 6 ((((2 ( / $(8, 8 1(2 * 3 / $ 7. 67 '((((2 * '( )( /5 9: : (( $&$ (80!"#;., 8 3! -,1#.<#+! -,1#+123#!+#!3-,+!"03! -,1#.9,!#"3-**0,.!2#,,1"#(#!(- "# $&& L @BHF"8FFF? 5 $ *,+() () ' 7 5 # %5:67 ' * J %? J ' 7 ' 5: $' (. 5 & %%;%%/$ ( (, 7 ' 0( ( 5& # $'( ( 5&? -7 &:::6 '1?&35 L 8FF8"8FF6 - * 5/ $'7 7(( 5/ & $ (- +1? &36 '017 ) 3 % # $' ( -8'( %? (8 ( (- 6 % $' ) (7 %/ 4:
$(- 6 ' ( %5 G&:&!"#4*-5. +! -,3-,!"#.9,3,2"!#0" '4 L -V * ( &:/ $ 8 867 (( ( &:/ # C'7 &:/? $ 8 &: 8.7 &: & $ 8 8 ' && # $ ) &&? $'( '7 () 0 & $ ) 7 7 & $ * &4 > 7 '(2 &/ # ' 0' &? * 00 &5 ( ( ( O( 1'- 3 * &5 4 $' ('.( 8 ;((&% # ('.( &&:? $' 8 7, ;((' *) 7 && L && $ (1(2 * 368 (( && & $ '2 () && # ( (2 7 '( &&? $' (;.&&/ > ' -), (8 &&5 # $((0' )< () 7 ">#&&5? 7. 88 -) &&% K&!"#=#+#88#!+103-,8.!0,#"#128,! -,10"-5.6*#7#"+0,#"#(!#""!-". +! -,1#.<#+! -,1#+123#!+> L & $ T9 (- &4 & $' 88 () (- ' 6 8 1 3 & L -*& K 7 2 () ((= & # $((0 76 ( 7 &? $0? &&5 & $ 0' 0 6 1(2 * 3= &% L A # &4& $' +. () &4& & $( ' 8. &44 # K L $. = &4 N&4!"#&<#+! -,1#+123#!+0025#3#,?#0@!#""!-" 0@#!*-5. +! -,+-3.#;% L - *&4% $' - * K &: & $ * && 4:/
# $() 2 0() &&? 1$ 7 3, 7 7 &4! * 6(8 1 3 7 & L M & $ %%:6 (- ' 7& & (&:::, * 0'* ( &% H&/& &/ J&/ J 7 (2 &/4 A : 9: =& &/%!"#)9,+!!0! -,,. +! -,1#.9,8-"*! -,0,#"2-,+#+#3!-" #..#1,+.#31"# 190,#,-"*#12. 52"! 7#1#.93! -,05. /0# & L - *( & $'() &4 # 193 '() (7 &? $8 ( & & $ 0 (. &/ # $'.( &? '() 88 7 &5 $ 0 () &% L &5: $' '8 (( 7 C &5: # $' )< () 8 &5? $ 0'8 0((8( &5& $ ((( &54 $ 8 ( 7 T 6$ () ( 2 ; 0 ( 7 = &5 & '8 (( '() &%: # $ 1 37('8 &%? 1$''83 ( 0 ((( &%& $'8, (7 () * &% L L( &%4 0'8(8) 0() * &% & $18) 3 $ &%% # J 7 ::? $'7'(;7 8 :& $'7 $ ((( ( ' : $ $1('23 8 : C:!"#%* +##,B07"#1#+,.C+##* " /0##,"2< -, #,!"# '% L - * - L* $ $6 () ( 7 & & $' 86'8 8(( $ / $( <70(( L L&: 86 8 (( 1(2 * 3 &: 4:
# $ $, &? 8 ((& & 6 7 8 & # $ 6(( 0'.( &? $ 1 36 ( & & 6+ '( L ' 8 ((&5 # $ ( &5? $ 1;( 3, ( 0' ')( : $ 1;7 3 8 7.(6 ' 7 & # 8,7 ' 7 E '8? (8 4 $' ( *E ( 4 - '(((( L & ) - * (7) '8 5 # $ (( '.(,(( '85? - 0 J9 (7 ;.( = 4: $ ( 4 $ ( 4& & > ( '+2 8 7 4 # $7 7 ( 44? $7 1 *) 31.( 3 4/ $7 1 3 (. 45 $7 1 3 * : $'.( '8. & # $'8( ( ( &? >('.( 7 4 4,7 ) $6+ 0( C@+ L A L( 5 ' ( * = 5 # $(7 (*) * %? $' - 8 /: $ '., ) 77 8/ $ 7 /4 & $ $, ( 8 1(2 * 3= // # $ 71(2 * 3//? (0'1(2 * 3 / : $''+2 7 ' (7) '.( : ((((, ) 7 $ $( 8 = & ' )(. & $!""#$" $() *, (( 8 8 1'88 3 1 3'8 5 $ 8 % $ ' )(,8 ' (=5: $ * 7 * ) 5 ( 7 ( 5??$!#@" 5 7,,*2 5! * 67,, %: " (( * * % (( 7 %4! * K 67,((,,*2 % 4:5
#?$""$$# 4: #?$"">#"" 4: T;$$ #?$""#"A" 4& 4:%
4:
Annexes ANNEXES 411
Annexes TABLE DES ANNEXES ANNEXE 1 : Liste des personnes rencontrées... 413 ANNEXE 2 : Caractérisation des déchets ménagers... 415 ANNEXE 3 : Les modes de traitement des déchets ménagers et assimilés... 417 ANNEXE 4 : Le traitement des ordures ménagères... 418 ANNEXE 5 : Les modes de gestion des installations de traitement de déchets... 419 ANNEXE 6 : Intercommunalité et gestion des déchets : les effets de la «loi Chevènement».. 420 ANNEXE 7 : Le Conseil National des Déchets... 421 ANNEXE 8 : Le bilan de la loi de 1992... 423 ANNEXE 9 : Prévision de la pénurie des capacités d élimination... 424 ANNEXE 10 : Responsabilités individuelles et collectives : la mesure de l opinion... 425 ANNEXE 11 : «Un environnement viable» : Les recommandations du Commissariat général au plan... 426 ANNEXE 12 : Les Contrats Territoriaux Déchets... 429 ANNEXE 13 : le PDEDMA d Indre-et-Loire en cartes... 433 ANNEXE 14 : La Charte du Collectif «Arc en ciel»... 438 ANNEXE 15 : Pétition remise à l enquête publique... 439 ANNEXE 16 : Le projet d incinérateur dans la presse locale... 440 ANNEXE 17 : Guide d entretien destiné aux membres des CLIS... 443 412
Annexes ANNEXE 1 : Liste des personnes rencontrées Entretiens relatifs à l analyse de la politique déchets Mr Francis CHALOT, maire de Janville-sur-Juine (Essonne), ancien fonctionnaire au Ministère de l environnement (membre du cabinet de B. Lalonde et Sous direction des produits et déchets). Mr Christian DESACHY, retraité, membre bénévole de l AGHTM, ancien adjoint au responsable du service des déchets du Ministère de l environnement (depuis 1978) puis responsable de la Sous direction des produits et déchets jusqu en 1995. Mme Liliane ELSEN, pilote du réseau déchets à France Nature Environnement, membre du Conseil National des Déchets Mr Jean GOUHIER, fondateur de l Institut de rudologie du Mans Mr Edouard JAUNEAU, ADEME Mr Pierre LE GRIS, C&S Conseils, ancien chargé de concertation à France Déchets Mr PAILLARD, FNADE Melle Delphine TOMBAL, permanente du réseau déchets à France Nature Environement Entretiens avec les acteurs de la gestion des déchets et des CLIS en région Centre Melle Maider ASMULARD, DDAF du Cher, inspecteur des installations classées Mr Bruno BEJON, DDASS d Indre-et-Loire, inspecteur des installations classées Mme Christiane BLAT, Directrice des collectivités territoriales de la préfecture d Indre-et-Loire Mr Bruno CHANTEAU, chef du bureau de l environnement et de l urbanisme, préfecture d Indre-et- Loire Mr Michel CREPEL, Directeur du service environnement et collectivités locales, préfecture du Cher Mr Christian FROIN, coordinateur du pôle collectivités territoriales, ADEME délégation régionale du Centre Mme Marie-Laure MALTERRE, ingénieur environnement, service environnement et déchets, communauté d agglomération Tours Plus Mr ORELLE, chef du bureau environnement et cadre de vie, préfecture du Loiret Mr Frédéric SEBELON, secrétaire administratif au bureau de l environnement et du cadre de vie, préfecture du Loir-et-Cher Mr Dominique BOUTIN, SEPANT Mr Michel DURAN, SEPANT Mr Jocelyn DE LESPINAY, ANPER-TOS Mr Patrick CHEVALLIER, Perche Nature Mr Gilles CLEMENT et Mme Isabelle COLLIN-FEVRE, CDPNE (Comité départemental de protection de la nature et de l environnement) Mr et Mme FABLEAU, association de Défense d Orchaise Mr GRIVEAU, Association Cadre de vie-sonzay Mr Guy JANVROT, Président de Nature Centre Mr Eric JEGO, Association de défense de l environnement de Ballan-Miré Mr Pierre KALUZNY, Président de l Association pour la protection du confluent Loire-Allier Melle Sophie LECADET, chargée de mission Réseau déchets, Nature Centre Mme Anick LENOIR, SEPANT Mr Yves LEONARD, habitant de «Mocquebaril», riverain du CET de Saint-Laurent-Nouan Mr Hubert MORAND et Mr Patrick DEVINEAU, Sologne Nature Environnement Mr Christian MORON, ARIAL Saint-Pierre-Des-Corps 413
Annexes Mr Bernard PERROTIN, agriculteur, riverain du CET de Sonzay, conseiller municipal Mr Paul PLOUGOVEN, Santé Liberté Touraine Mme Michèle REIGNER, Nature 18 Mr Micheline SOMMER, ASPIE Mr Jean-Claude STOECKEL, association Qualité de vie en Gâtine-Choisille et Pays de Racan Mr Henri VAUMORON, ASPIE Mr Thierry BACHACOU, SITA, Responsable d exploitation du CET de Sonzay Mr Jean-Pierre GODARD, SETRAD-ONYX, responsable d exploitation du CET de Saint-Palais Mme Véronique MONSAINT, SITA Centre Ouest, responsable de la communication Mr Lionel PATRIER, SITA France Déchets-Géodève, directeur de projets, Mr Guillaume PEPIN, COVED, responsable d exploitation du CET de Chanceau-près-Loches et de l usine de compostage de Joué-Les-Tours Mr Daniel ANDRE, président du SMITOM d Amboise, vice-président de Touraine Propre Mr Jean-Claude BEAUVAIS, maire de Chanceaux-Près-Loches (Indre-et-Loire) Mr Bernard BERTAULT, élu chargé des déchets à la Communauté de communes Loches Développement Mr Gilles DEGUET, Conseiller municipal de Saint-Pierre-Des-Corps, membre des Verts de Touraine Mr Jean-Luc GALLIOT, maire de Notre-Dame-D Oé (Indre-et-Loire), président de Touraine Propre Mr LAPEYRE, maire de St Laurent-Nouan (Loir-et-Cher) Mr François MARTRES, président du SICTOM de La Billette, vice-président de Touraine Propre Mr Michel SIMIER, maire de Sonzay (Indre-et-Loire) Mr le Maire d Orchaise (Loir et-cher) Mr Bernard OZON, Maire de Saint-Palais (Cher) Mr Marc ROY, adjoint au maire de Sonzay (Indre-et-Loire) Mr Jean ROYER, ancien maire de Tours Personnes rencontrées au Québec Mme Coralie DENY, Conseil Régional de l Environnement de Montréal, chargée de projets Mr Gilles CÔTE, Directeur du Conseil Régional de l Environnement de Lanaudière, Président du FCQGED Mr Michel GARIEPY, Professeur d urbanisme à l Institut d urbanisme de Montréal Mr Pierre GRAVELLE, ville de Montréal Mr Mario LAQUERRE, Recyc Québec Mr Jean-François LEONARD, Communauté Métropolitaine de Montréal, responsable environnement Mme Louise ROY, Présidente de la Commission de consultation du PMGMR Mr Michel SEGUIN, ancien membre du FCQGED et du Réseau des ressourceries du Québec Mr André VAILLANCOURT, professeur de sociologie à l Université de Montréal 414
Annexes ANNEXE 2: Caractérisation des déchets ménagers Production globale : la part relative des déchets ménagers Source : ADEME(2005) Caractérisation des déchets municipaux Les déchets municipaux sont ceux dont l'élimination relève de la compétence des communes. Ils comprennent : Les ordures ménagères : déchets issus de l'activité domestique des ménages et pris en compte par les collectes usuelles ou séparatives. Les déchets encombrants des ménages : déchets provenant de l'activité domestique des ménages qui, en raison de leur volume ou de leur poids, ne peuvent être pris en compte par la collecte usuelle des ordures ménagères et nécessite un mode de gestion particulier. Ils comprennent notamment : des biens d'équipement ménagers usagés, des déblais, des gravats, des déchets verts des ménages. Les déchets dangereux des ménages (Les termes "déchets ménagers spéciaux" ou "déchets toxiques en quantités dispersées (DTQD)" sont parfois utilisés). Ils comprennent notamment des emballages non totalement vides de gaz sous pression, de produits d'entretien et de bricolage (peintures, solvants...), de jardinage (produits phytosanitaires...), des déchets de soin (seringues...), des huiles de vidange, certaines piles, accumulateurs, lampes fluorescentes, thermomètres contenant des métaux lourds, voire des déchets encombrants (réfrigérateurs ou congélateurs avec CFC). Les déchets du nettoiement : déchets provenant du balayage des rues et autres espaces publics ou du vidage des corbeilles disposées sur les voies publiques. Ils comprennent notamment les déchets des marchés et des plages. Les déchets de l assainissement collectif : déchets résultant du fonctionnement des dispositifs d'épuration et de l'entretien des réseaux d'évacuation des eaux usées et pluviales. Les déchets vers des collectivités locales : déchets issus des activités d'entretien et de renouvellement des espaces verts des collectivités territoriales, des organismes publics et parapublics. Source : ADEME 415
Annexes La production de déchets en constante augmentation Source : IFEN, les indicateurs-clé de l environnement, octobre 2005 La dépense pour la gestion des déchets en progression constante Deuxième domaine de la protection de l environnement par l'importance des dépenses, la gestion des déchets mobilise 10,5 milliards d euros en 2003. La dépense de gestion des déchets a progressé de plus de 5% en 2002 et en 2003, ce qui témoigne du dynamisme de ce secteur. La dépense de gestion des déchets en millions d'euros courants Les investissements des collectivités locales augmentent peu en 2003, contrairement aux années précédentes. Cependant, la mise en conformité de tous les incinérateurs pour fin 2005, ainsi que le développement des équipements favorisant le recyclage et la valorisation énergétique, devraient stimuler les investissements dans les prochaines années. La dépense courante pour la gestion des déchets municipaux continue à progresser de 8% par an. Celle des entreprises augmente modérément, après plusieurs années de forte croissance. Ces dernières continuent à faire appel à des sociétés externes spécialisées pour éliminer leurs déchets. Les entreprises et les ménages sont les principaux financeurs. La part des entreprises se situe à 52% de la dépense. Avec une contribution de 3,9 milliards d euros, les ménages financent 37% de la dépense, surtout par le paiement de la taxe ou redevance d'enlèvement des ordures ménagères. Leur contribution augmente sensiblement depuis plusieurs années contrairement à celle des administrations publiques, qui ne représente plus que 11% de la dépense totale. (La dépense de gestion des déchets comprend : les activités de collecte, transport, traitement et élimination relatives aux ordures ménagères et autres déchets collectés par les communes (déchets verts, encombrants, boues d épuration ), aux déchets industriels inertes, banals et spéciaux, aux déchets traités en interne dans l industrie, le commerce et certains services et aux déchets de la construction.) Source : Ifen - Commission des comptes et de l'économie de l'environnement (2005) 416
Annexes ANNEXE 3 : Les modes de traitement des déchets ménagers et assimilés Source : ADEME (2002a : 4) 417 Source :ADEME (2002a : 9)
Annexes ANNEXE 4 : Le traitement des ordures ménagères Le traitement des ordures ménagères en 2002 Source : ADEME (2002a : 17) Le traitement des ordures ménagères : évolution 1975-2002 Source : ADEME (2005) 418
ANNEXE 5 : Les modes de gestion des installations de traitement de déchets 49 % des déchets ménagers et assimilés sont traités dans des installations entièrement privées Annexes Source : ADEME (2002a : 21) 419
Annexes ANNEXE 6 : Intercommunalité et gestion des déchets : les effets de la «loi Chevènement» Augmentation du taux global de coopération intercommunale Augmentation des structures intercommunales à fiscalité propre Source : ADEME (2002d : 3) Source : ADEME (2002 : 10) 420 Source : ADEME (2002d : 7)